Morgunblaðið - 25.05.1996, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 25. MAÍ1996 41-
AÐSENDAR GREINAR
>
,
Sóknarfæri í málmiðnaði
MITSUBISHI
ELECTRIC
4
I
4
Örn
Friðriksson
ÍSLENSKUR
málmiðnaður er nú í
vexti eftir mikinn sam-
drátt síðustu ára sem
leiddi til þess að um
500 starfsmenn í
málm- og skipaiðnaði
misstu vinnuna. Þeirri
öfugþróun var snúið
við þegar Sighvatur
Björgvinsson fyrrver-
andi iðnaðarráðherra
tók upp samstarf m.a.
við Samiðn, samband
iðnfélaga um „Sókn í
stað samdráttar".
Með tiltölulega litlu
fjármagni, 40 milljón-
um og öðrum stjóm-
valdsaðgerðum sem bættu stöðu
greinarinnar í ójafnri samkeppni
við erlendar niðurgreiðslur og kja-
rasamningum sem tóku mið af
stöðu atvinnugreinanna, tókst að
snúa vörn í sókn. Aðgerðimar skil-
uðu auknum verkefnum í skipaiðn-
aði, og önnur fyrirtæki, t.d. vél-
smiðjur, þróuðu og smíðuðu tækni-
búnað í tengslum við verkefnin.
Að ávaxta sitt pund
Heildarveltan í málmsmíðum og
skipaiðnaði hefur aukist um 27%
frá 1993 eða um ca. 3 milljarða
og var 15,6 milljarðar á síðasta
ári. Miðað við að einungis þriðjung-
ur af veltuaukningu sé til kominn
vegna jöfnunaraðgerða, þ.e. að
verkefni vom framkvæmd innan
iands í stað erlendis, hafa aðgerð-
irnar skilað ríkissjóði um 220 millj-
ónum í beinar tekjur og sparnaður
í atvinnuleysisbótum er um 160
milljónir. Ríkissjóður hefur því
ávaxtað vel sitt pund og fengið
margfalt meiri tekjur en sem nam
framlagi til jöfnunaraðgerða.
Nú þegar málm- og skipaiðnað-
urinn hefur sannað getu sína við
jafnari samkeppnisskilyrði bregður
svo við að ríkisstjórnin hefur ákveð-
ið að hætta jöfnunaraðgerðum og
framlengja ekki sína góðu ávöxtun.
Bitur reynsla kennir að í framtíð-
inni mun þetta leiða til þess að æ
fleiri verkefni fara úr landi. Það
verður samdráttur og atvinnubrest-
ur í greininni og þjóðin mun tapa
verulegum fjármunum til annarra
landa.
Nýtum færin til framfara
Með því að halda almennum
skipaiðnaðarverkefnum í landinu
aukum við einnig verkefni í öðrum
atvinnugreinum, því oftast er við-
gerðarstoppið notað til að vinna að
öðrum verkefnum. Sú einstaka
nálægð sem enn er milli útgerðar,
sjómanna og starfsmanna fyrir-
tækja t.d. í málmiðnaði og neta-
gerð og getur orðið í enn ríkara
mæli uppspretta tækniþróunar sem
skilar sér í nýjungum
í veiðarfærum og þró-
un tækjabúnaðar við
meðferð og vinnslu
afla. Tækniþekking og
lausnir sem verða til í
slíku samstarfí skila
sér svo inn í fleiri
greinar atvinnulífsins.
Þannig eru vöxtur
og tækniþróun í mörg-
um atvinnugreinum
tengd því að íslenskur
skipaiðnaður búi við
jafna samkeppnisstöðu
og að verkefnin séu
unnin hér heima.
Framundan eru fjöl-
mörg færi til að þróa
öflugan iðnað sem tengir saman
endumýjun og þjónustu við fiski-
skipaflotann, framleiðslu tækja-
búnaðar við fiskveiðar og vinnslu
ásamt þróun og smíði hátæknibún-
aðar til matvælaframleiðslu þar
sem m.a. tölvutæknin leggur grunn
að tækninýjungum.
Fiskiskip framtíðarinnar
Á næstu ámm þarf að endumýja
íslenska fiskiskipaflotann. Ekki síst
nótaskip og línubáta vegna þess að
þau em komin á aldur og búnaður
úreltur. Sem dæmi má nefna að
örfá íslensk loðnuskip era búin sjó-
kælingu sem skilar betra hráefni
og hærra afurðaverði. Stærsti
kostnaðurinn við uppbyggingu flot-
ans er ekki nýr og stærri skip-
skrokkur heldur allur sá tækjabún-
aður sem til þarf við veiðar. Fiski-
skip framtíðarinnar verður hlaðið
nýjum tæknibúnaði fyrir öflugri
veiðarfæri, betri meðferð og úr-
vinnslu afla og tryggir betur öryggi
og vinnuaðstöðu fyrir sjómenn.
Þrándur í Götu endumýjunar
fiskiskipaflotans er lagaákvæði
þess efnis að ekki megi stækka
skip sem hefur aflaheimildir nema
kaupa úreldingu á móti stækkun.
í aflamarkskerfi er þessi regla ein-
göngu til skaða því kvóti viðkom-
andi útgerðar stækkar ekkert þó
skipi sé breytt eða stækkað.
ísland, þjónustumiðstöð í
Atlantshafi?
Erlend fiskiskip veiða í auknum
mæli á úthafinu og í „Smugum"
annarra landa á sama hátt og ís-
lenskar útgerðir stefna hluta flot-
ans á fjarlægar veiðislóðir. Ný
veiðisvæði finnast og veiðitækni
byggð á reynslu þróast. Erlendu
skipin leita oft eftir því að landa
afla og fá þjónustu í því landi sem
næst er veiðisvæðinu. Sala veiðar-
færa og tækjabúnaðar, viðgerðir,
löndun og vinnsla afla úr erlendum
fiskiskipum skilaði 4 milljörðum í
þjóðarbúið 1994.
Hins vegar fá þau erlendu skip
4
4
4
tasuima
Borðapantanir
S. 567 202cT ;
I'ax. 587 2337 ,
Opið
um hvítasunnuna:
26. maí hvítasunnudag:
Kaffihlaðborð U1. 14-18
1 Illadorðkl. 18.30-21.30

27. maí mánuciag,
annan í hvítasunnu,
Kaffihlaðborð Ul. 14-18
4
4
4
-1
Við höfum stórkostleg
tækifæri í iðnaði, segir
••
Om Friðriksson,
en verðum að gæta
þess að missa ekki fjár-
magnið og verkþekk-
inguna úr landi.
sem veiða úr sameiginlegum stofn-
um utan lögsögu, sem ekki hefur
verið samið um, ekki heimild til að
landa hér nema með sérstakri und-
anþágu. Þau koma því ekki með
afla að landi eða sækja þjónustu í
íslenskar hafnir og við missum tekj-
ur sem líklega nema nokkur hundr-
uð milljónum á ári.
Nýtum sóknarfærin
Framundan er verkefni fyrir
marga milljarða á næstu ámm og
varanleg atvinna fyrir hundruð
málm- og rafiðnaðarmanna, tölvu-
og tæknimanna, verkamanna,
verkfræðinga og skrifstofumanna.
Við höfum stórkostleg tækifæri til
að byggja upp öflug fyrirtæki í
iðnaði, auka tækniþekkingu, efla
atvinnu og bæta lífslqör..
Spumingin er aðeins hvort fjár-
magnið og vinnan fara úr landi og
verkþekking glatist eða að við nýt-
um færin til að efla íslenskt at-
vinnulíf. Á öllum þessum sviðum
erum við í harðri samkeppni við
erlenda aðila og það er ekkert laun-
ungarmál að þeir njóta ríkrar að-
stoðar í ýmsu formi. Stjórnvöldum
ber að sinna þeirri skyldu sinni að
skapa íslenskum iðngreinum jafn-
ræði í erlendri samkeppni og til að
nýta þau sóknarfæri sem við höfum
þarf strax að:
Tryggja jafna samkeppnisstöðu
í skipaiðnaði álíka eða betur en
gert var í tíð fyrrverandi iðnað-
arráðherra.
Heimila stækkun og tæknivæð-
ingu fiskiskipa án þess að kaupa
þurfi úreldingu á móti stækkun.
Afnema takmörkun á aflasölu
og þjónustukaupum erlendra
fiskiskipa.
Tengja góð lánskjör við verkefni
sem unnin eru hér heima.
Auka fjámiagn til verkefna-
bundinnar tækniþróunar og ha-
græðingar.
Efla verk- og tæknimenntun í
samstarfi við fagfélögin.
Höfundur er formaður Félags
járniðnaðarmanna og
varaformaður Samiðnar,
sambands iðnfélaga.
X
Ghesilegur
ðSM-sími

1,900,%
L :

Mitsubiihi. MT-20:
• JO tima rafhi. i bib • Skammval
• 65 min. i notkun • Hrahhlehsla
• Klukia • Upptaka og afspilun a
• 10 númera endurva! allt ah 20 sek. skilab.
• Innbygg srmaskrá • Og fjolmargt fleira
• Stilling á hringingu • Þyngd aheins 175jr.
CBD
Skipholti 1 9
Sími: 552 9Ö00
rERLAN
STÓRSÝNING
25. og 25. maf.
OPIÐ BÁÐA DAGA FRÁ 13:00 TIL 18:00
^f Hársnyrtistofur á staðnum bjóða ókeypis
klippingu og greiðslu. Snyrtistofur bjóða
ókeypis snyrtingu og snyrtivörur.
-íf Tískusýningar og tískufatnaður.
íf Heilsurækt líkama, sálar og umhverfis og
nýjustu heilsuvörurnar. Brúðkaupsskreytt
háborð þar sem brúðurin bíður spennt.
CrO
1 //etraun með fjölda vinninga frá
Aerobic Sport, Hreysti, Jurtagull,
Welia, Purity Herbs, Nýjum
Tímum. Arbonne, Misty,
Árgerði, íslenskum
Fjallagrösum o.fl.
KYNNIR:
HEIÐAR JÓNSSON
222Í‘-Lj Í/J
Fyrirlestrar:
Kolbrún Björnsdóttir grasalæknir
Glódís Gunnarsdóttir, líkamsrækt
Torfi Geirmundss. hársnyrtimeistari
Hanna Kristín snyrtifræðingur
Uppákomur:
Tískusýning; Sumartískan '96
Aerobic sýning frá Ji
Aerobic SP0RT
og margt fleira UtBUl,_,L
p °