Morgunblaðið - 30.05.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 30. MAÍ 1996 35
AÐSENDAR GREINAR
Meiri dagskrá
- minni rekstur
Bryndís
Kristj' ánsdóttir.
RIKISUTVARPIÐ,
starfsemi þess og
rekstur, hefur verið
talsvert í umræðunni á
undanförnum mánuð-
um og hefur sú um-
ræða magnast í hvert
sinn er fram koma nýj-
ar upplýsingar eða
hugmyndir um þessa
ríkisstofnun. Miklar
umræður urðu þegar
birt var skýrsla Ríkis-
endurskoðunar um
stjórnsýsluendurskoð-
un á Ríkisútvarpinu í
vetur og einnig þegar
skýrsla menntamála-
ráðherra var kynnt fyr-
ir skömmu. Sitt sýnist hveijum um
þessa skýrslu en hver svo sem skoð-
un manna er á henni þá eru mjög
margir sammála um að endurskoð-
unar sé þörf.
Hvert fara peningarnir?
Þó menn vilji sjá þarna meiri-
eða minniháttar breytingar þá eru
þó flestir þeirrar skoðunar að alls
ekki eigi að leggja niður þessa
stofnun, heldur breyta henni þann-
ig að hún sé í takt við tímann og
starfi samkvæmt því hlutverki sem
henni er ætlað. Margir urðu undr-
andi þegar á síðum dagblaða birt-
ust upplýsingar um það hversu
miklum fjármunum er varið í starf
og rekstur stofnunarinnar en sam-
anlögð gjöld hljóðvarps og sjón-
varps samkvæmt fjárlögum 1995
voru yfir 2 milljarðar, þessu til við-
bótar koma væntanlega auglýs-
ingatekjur og afnotagjöld. Það sem-
menn undruðust þó mest var skipt-
ing þessa fjár því aðeins brotabrot
af því rennur til innlendrar dag-
skrárgerðar sem þó hlýtur að telj-
ast einhver mikilvægasti þátturinn
í starfsemi þessa miðils. Sam-
kvæmt upplýsingum frá fram-
kvæmdastjóra Sjónvarps frá nóv-
ember 1995 var kostnaður á árinu
við innlenda dagskrárgerð um 270
milljónir - og þá er ekki verið að
ræða um fréttir. Sveinbjörn I. Bald-
vinsson, fyrrverandi dagskrárstjóri
Sjónvarps, sagði í viðtali að ráð-
stöfunarfé til innlendrar dagskrár-
gerðar í ár væri um 190 milljónir,
eða innan við 10% af veltu RÚV.
Það hlýtur að vera deginum ljósara
að hér þarf að breyta áherslum í
rekstri svo um munar, þar sem
höfuðáhersla yrði lögð á að skoða
hvernig flytja megi stóran hluta
af því fjármagni sem stofnunin
hefur yfir að ráða til
að framleiða fjölbreytt
dagskrárefni og draga
á móti úr kostnaði við
rekstur.
Fríður flokkur
fagfólks
Hér er ekki ætlunin
að fara frekar ofan í
fjármálin heldur vekja
athygli á einum þætti
sem ekki hefur verið
gefinn nægur gaumur
þegar ijallað er um
endurskoðun á stofn-
uninni en það er að
ekki er nauðsynlegt
að öll framleiðsla á
innlendu efni fari fram hjá stofnun-
inni en þetta þarf að hafa í huga
þegar skoðuð er þörf stofnunar-
innar fyrir húsnæði, tækjakost og
starfsmannafjölda. Einkum á þetta
við um sjónvarpsefni en án efa á
margt það sama við um dagskrár-
efni fyrir útvarp. Nú þegar er mjög
margt af því innlenda dagskrárefni
sem birtist í Sjónvarpinu framleitt
utan stofnunar og er nefnt hér
nýjasta dæmið sem undirrituð
horfði á en það er mynd um Ijarn-
arkvartettinn sem sýnd var sunnu-
dagskvöldið 5. maí. Lítill vandi er
að nefna til sögunnar ótal fleiri
dæmi en eitt í viðbót skal látið
nægja en það var þátturinn í sann-
leika sagt sem tekinn var upp í
myndveri eins af þeim kvikmynda-
fyrirtækjum sem hér starfar. Afar
margt hefur breyst á sviði kvik-
myndagerðar hér á landi á aðeins
örfáum árum og má þar nefna að
fjöldi íslendinga hefur menntað sig
á sviði kvikmyndegerðar. Þessir
kvikmyndagerðarmenn - og kvik-
myndagerðarfyrirtæki - hafa að
auki yfir mjög góðum tækjabúnaði
að ráða. Kvikmyndagerðarmenn
vinna verkefni fyrir Sjónvarpið,
ýmist sjálfstætt, og hafa þá jafnvel
fengið styrk til þess frá Kvik-
myndasjóði eða Menningarsjóði út-
varpsstöðva, eða í beinum tengslum
við Sjónvarpið. Þeir sem fylgjast
með úthlutunum ofangreindra
sjóða sjá að ýmsir aðilar fá styrki
að upphæð frá nokkur hundruð
þúsundum króna til kannski 1-3
milljóna, eftir umfangi verksins,
auk þess sem Sjónvarpið greiðir
fyrir sýningarrétt. Þegar horft er
á þessar tölur og þær bornar sam-
an við þá 2 milljarða sem fara til
reksturs miðilsins þá sést að hægt
væri að framleiða mikið og gott
TW——--
Hægt væri að framleiða
mikið og gott sjónvarps-
efni, segir Bryndís
Kristjánsdóttir, með
smávegis áherslubreyt-
ingum í starfsemi.
sjónvarpsefni með, þó ekki væri
nema smávegis, áherslubreyting-
um í starfsemi.
Vita hvað hlutirnir kosta
í stuttu máli sagt þá er íslenskur
kvikmyndaiðnaður það öflugur að
hægt væri að annast gerð alls inn-
lends dagskrárefnis utan stofnunar
- þ.e.a.s. Sjónvarpsins. Þegar sagt
er að hægt væri að vinna allt dag-
skrárefni utan stofnunar þá er aðal-
lega átt við allt annað efni en frétt-
ir. Erfitt gæti reynst að vinna dag-
legt fréttaefni ef eingöngu væri um
að ræða dagskrárgerðarfólk utan
stofnunar, einkum vegna þess að
mannskapur og tæki verður að
vera til taks þegar eitthvað frétt-
næmt er að gerast. Aftur á móti
er hægt að vinna fréttatengt efni
mun meira „úti í bæ“, eins og það
er kallað, þ.e.a.s. efni sem ekki er
bráðnauðsynlegt að birtist sam-
dægurs. í fréttatímum eru t.d. oft
viðtöl og fjallað um málefni sem
ekki skiptir nokkru máli hvort birt-
ast deginum seinna eða skemur.
Ef tekin yrði sú ákvörðun að
minnka verulega umfang stofnun-
arinnar þannig að peningarnir, sem
nú fara að stórum hluta til rekst-
urs hennar, rynnu fyrst og fremst
til eflingar menningarhlutverks
hennar, þ.e. innlendrar dagskrár-
gerðar, og farin yrði sú leið að
framleiðsla efnis yrði að aðallega
utan stofnunar, þá hefði það í för
með sér gjörbyltingu hvað varðar
fjölbreytni og gæði. Það hefur
■csRjffia
margsýnt sig að sjálfstætt starf-
andi kvikmyndagerðarmönnum
tekst að framleiða sambærilegt efni
og Sjónvarpið sjálft oft fyrir marg-
falt lægri upphæð - hver svo sem
ástæðan fyrir því er. Þetta þýddi
því einnig að hægt væri að fram-
leiða mun meira af efni. Að vísu
hafa sjálfstætt starfandi kvik-
myndagerðarmenn og ráðamenn í
Sjónvarpinu ekki verið sammála
um það hvað hlutirnir kosta. Kvik-
myndagerðarmenn, sem hafa lifi-
brauð sitt af faginu, vita þó vana-
lega nákvæmlega hvað hlutirnir
mega kosta til að þeir borgi sig;
þeir eru að reka fyrirtæki - þó
ekki sé nema í kringum sjálfa sig
- þar sem fjárhagsáætlun verður
að standast.
Sjónvarpið verður ekki
hundleiðinlegt
Hvað með gæðin? spyija eflaust
margir. Núna er það svo að kvik-
myndagerðarmenn bjóða dagskrár-
stjóra verk sín til kaups og hann
metur hvort þau séu nógu góð til
sýningar eða ekki. Að sjálfsögðu
þyrfti áfram að meta það efni sem
sýna á, enda allra hagur að ein-
göngu sé framleitt og sýnt efni sem
stenst gæðakröfur. Yrði stofnun-
inni breytt á þann hátt að stærsti
hlutur þess fjár sem til hennar
rennur færi í framleiðslu innlends
efnis í stað reksturs, þá gefur það
auga leið að fjölbreytni efnis myndi
margfaldast þegar allur sá fríði
hópur hæfileikafólks á sviði kvik-
myndagerðar fengi loks að sýna
hvað í honum býr. Að auki má
búast við að margir fleiri fengju
þarna vinnu. Ef þetta gerðist mætti
hugsa sér að t.d. íslensk börn og
unglingar yrðu jafnvel meðvituð
um það hvernig jafnaldrar þeirra
hér lifa lífinu eins og þau eru núna
um þá bandarísku. Að vísu hefur
örlítil bót orðið þar á hvað ungling-
ana snertir með tilkomu þáttarins
„Ó“ sem er vel gerður og skemmti-
legur þáttur. Ótal margt er hægt
að nefna sem landsmenn hefðu
gott og gaman af að sjá í íslensku
sjónvarpi -og þegar peningar eru
fyrir hendi þá er hægt að gera jafn-
skemmtilegt og áhugavert efni og
það erlenda þannig að enginn þarf
að óttast að Sjónvarpið verði hund-
leiðinlegt þó innlend dagskrárgerð
yrði efld á þennan hátt.
Höfundur er blaðamaður.
nY OPERJI EFtÍRjÓn ÁSCEÍRJSOn
mIÐASALAn
OPÍn KJ.. 15-19
riEmA món.
sími 551-1475
ÍSLEnSKA ÓPERðn
I. jOm UPPSELt OC 4. júní UPPSELt
nÆStu SYnincöRj. júní 8. júní n. júní oc 14. júní
tilboð 23.5.-31.5. McKjúklinga tilboð 23.5.-31.5. McKjúklinga tilboð

■
2 2 stórar
SOP/o aí
UV-.Ly.VA70.-'
aa
fMCDonaid's
I ■ 1™
VtTáboðsvetð-595'ta-
*

UVaNbD^UVS
1 .
j "mr J
M
~mr
Súkkulaðimjólk
er fituskert mjólk
með súkkulaðibragði
- glænýr og spennandi
drykkur.
•w
Súkkulaðimjólkin er
kælivara og alltaf fersk.
Hún er ljúffeng og
svalandi, beint úr
ísskápnum!
Kauptu
Súkkulaði-
mjólkina
í næstu
verslun
- hún er
bragðgóð
og létt!