Morgunblaðið - 19.10.1996, Side 6

6 LAUGARDAGUR 19. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Lögð hefur verið fram tillaga um að breyta Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna í lokað hlutafélag
JÓN Ingvarsson, stjómarfor-
maður Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, segir ekki ólík-
legt að væntanlegt hlutafélag
SH taki upp aðra fjárfestingastefnu
en SH hefur haft. Verði SH breytt í
hlutafélag geti félagið ekki viðhaldið
fortakslausri skilaskyldu gagnvart
framleiðendum líkt og nú er og því
verði félagið að tryggja nægilegan
aðgang að framleiðslunni eftir öðrum
leiðum svo að það geti áfram haldið
úti öflugu markaðsstarfi.
Sölumiðstöðin er síðast stóru sölu-
samtakanna til að breyta sér í hluta-
félög. Áður hefur sjávarafurðadeild
Sambands íslenskra samvinnufélaga
verið breytt í hlutafélag undir nafninu
íslenskar sjávarafurðir og Sölusam-
bandi íslenskra fiskframleiðenda var
breytt í hlutafélag fyrir tveimur árum.
Bæði þessi félög eru opin hlutafélög
og skráð á hlutabréfamarkaði.
Innan SH hafa breytingar á félags-
forminu verið til umræðu í mörg ár.
Andstaða hefur verið við að taka upp
hlutafélagaformið, en sú andstaða
hefur minnkað að undanfömu. Þó
þokkaleg samstaða hafi tekist um
þessa niðurstöðu innan stjómar era
ekki allir fyllilega sáttir við hana innan
félagsins. Nokkrir era andvígir breyt-
ingunni og eins vildu allmargir ganga
lengra og hafa hlutafélagið opið.
SH hefur verið að breytast
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna er,
eins og nafnið bendir til, sameiginleg
söluskrifstofa nokkurra af stærstu
sjávarútvegsfyrirtækjum landsins.
SH rekur söluskrifstofur í Bandaríkj-
unum, Englandi, Þýskalandi, Frakk-
Líkur á breyttri
fjárfestingastefnu
Flest bendir til að félagsfundur í SH samþykki
að breyta félaginu í lokað hlutafélag. Líklegt má
telja að við þessa breytingu verði nokkur áherslu-
breyting hjá SH og að félagið fari að fjárfesta í
sj ávarútvegsfyrirtækjum. Egill Ólafsson skoðaði
þær breytingar sem eru framundan hjá SH.
landi og Japan. Þó SH
sé að forminu til félag
fyrirtækja er það að
flestu leyti rekið eins og
lokað hlutafélag.
Umræður um breyt-
ingar á félagsforminu
hafa leitt til þess að sam-
þykktum félagsins hefur
verið breytt verulega í
átt til hlutafélagaformsins. I upphafi
fór hvert frystihús með eitt atkvæði
á félagsfundum, en fyrir fáum árum
var atkvæðavæginu breytt. Atkvæð-
in eru nú 100.000 og skiptast þann-
ig að 20% skiptast jafnt milli fyrir-
tækjanna, 40% skiptast í hlutfalli við
útflutningsverðmæti liðið
starfsár og 40% miðast
við eignarhlut félags-
manna um næstliðin ára-
mót.
„Það er þó mikill eðlis-
munur á því að vera
hlutafélag, sem hefur það
að markmiði að skila
hluthöfum sínum arði af
þeim fjármunum sem þeir eiga
bundna í félaginu og hins vegar sam-
eíginlegri söludeild, sem Sölumið-
stöðin hefur verið, sem hefur haft
það að markmiði að skila framleið-
endum hæsta verði fyrir lægsta til-
kostnað," sagði Jón Ingvarsson.
„í öðru lagi er Sölumiðstöðin ekki
sjálfstæður skattaaðili heldur hafa
eigendurnir verið skattlagðir af tekj-
um og eignum sínum. I þriðja lagi
hefur verið í samþykktum SH for-
takslaus skilaskylda á framleiðend-
um varðandi afurðir. Slíkri skila-
skyldu verður ekki viðkomið í sam-
þykktum hlutafélags. í fjórða lagi
hefur hvílt innlausnarskylda á hlut-
um félagsmanna ef þeir hafa viljað
ganga úr félaginu. Þetta getur verið
mjög íþyngjandi fyrir félagið ef stór-
ir aðilar ákveða að fara úr því.“
Framtíðin ræðst af
frammistöðu félagsins
Sú spuming vaknar hvort hlutafé-
lagaformið komi til með að leiða til
breytinga á þeim hópi fyrirtækja sem
nú eru í SH.
„Við hljótum að vona að svo verði
ekki. En það hlýtur að vera frammi-
staða félagsins sem ræður því. Ég
vonast til að árangur félagsins verði
með þeim hætti að eigendur þess
kjósi að fela Sölumiðstöðinni að sjá
áfram um sölu sinna afurða.
Þessi breyting kemur til með að
fela í sér ýmis sóknarfæri að mínu
mati. Það má hugsa sér að aukið
hlutafé verði sótt til núverandi eig-
enda félagsins. Ennfremur má hugsa
sér þann möguleika að stjórn hlutafé-
lagsins bjóði öðram framleiðendum,
sem ekki era í Sölumiðstöðinni í dag,
hlut í þessu félagi," sagði Jón.
Vert er að hafa í huga að breyting-
ar hafa átt sér stað á eigendahópn-
um. Fyrir fáum árum yfirgaf
Vinnslustöðin hf. í Vestmannaeyjum
SH, en hún var á sínum tíma eitt
stærsta fyrirtækið innan félagsins.
Nú er útlit fyrir að Norðurtanginn
hf. á ísafirði fari úr SH.
Það hefur verið stefna SH að fjár-
festa ekki í íslenskum sjávarútvegs-
fyrirtækjum. Að sumra mati hefur
þessi stefna átt þátt í að SH hefur
verið að tapa markaðshlutdeild með-
al framleiðenda sjávarafurða á Is-
landi. Jón sagði að félagsformið hefði
ekki komið í veg fyrir að SH fjárfesti
í íslenskum sjávarútvegsfyrirtækj-
um, en hann á allt eins von á að
væntanlegt hlutafélag taki upp aðra
fjárfestingastefnu en SH hefur fylgt.
„Styrkur SH er annars vegar þetta
sölunet með markaðs- og söluskrif-
stofum úti á markaðssvæðunum og
hins vegar að hafa tryggan aðgang
að framleiðslunni. Þetta hvort
tveggja verður að haldast í hendur.
Aðgangurinn að framleiðslunni er
forsenda þess að við getum haldið
þessu mikla markaðsstarfi úti. Þegar
skilaskyldan er ekki lengur fyrir
hendi verður hlutafélagið að hafa
tækifæri til þess að geta ijárfest í
framleiðslunni með beinum eða
óbeinum hætti,“ sagði Jón.
I
I
I
I
I
,
I
:
í.
100 manns
kosnir í samn-
inganefnd
FÉLAGSFUNDUR Dagsbrúnar
samþykkti í fyrrakvöld að setja á
stofn tæplega 100 manna samninga-
nefnd sem fer með samningsumboð
félagsins í komandi kjaraviðræðum.
Nefndinni var einnig veitt umboð til
að ganga frá kröfugerð.
í ályktun sem samþykkt var á
fundinum er kjaraþróun síðustu
missera harðlega gagnrýnd. „Lang-
lundargeð launafólks er á þrotum.
Gleggsta dæmið um það eru árekstr-
ar sem hafa orðið á félagssvæði
Dagsbrúnar undanfarið, þar sem
spenna er að bijótast fram hvað eft-
ir annað í fyrirtækjum vegna
óánægju launafólks með kjör sín.
Meginkrafan í komandi kjara-
samningum verður um hækkun
kauptaxta, kauptryggingu og at-
vinnuöryggi fólks. Þessum kröfum
verður fylgt fast eftir. Það verður
að sýna ríkisvaldinu og atvinnurek-
endum að réttmætar kröfur fólks um
kjarabætur verða ekki hunsaðar."
Halldór Björnsson, formaður
Dagsbrúnar, sagði að á fundinum
hefðu farið fram málefnalegar um-
ræður um kjaramál og vígstöðuna í
komandi samningaviðræðum. Hann
sagði Dagsbrún leggja mikla áherslu
á hækkun kauptaxta og ennfremur
að gripið yrði til aðgerða til að draga
úr atvinnuleysi, sem væri langt því
frá úr sögunni. í gær hefðu t.d. 40
Dagsbrúnarmenn komið inn á at-
vinnuleysisskrá.
Halldór sagði að innan Dagsbrún-
ar væri lögð mikil áhersla á að hafa
náið samráð við alla vinnustaði og
þess vegna væri samninganefndin
þetta stór. Nefndin myndi síðan skipa
minni viðræðunefnd.
Tillaga um
vinnulöggjöf felld
Þórir Karl Jónasson lagði fram
tillögu á fundinum um að Dagsbrún
setti fram kröfu í komandi kjaravið-
ræðum um að vinnulöggjöfinni yrði
breytt til fyrra horfs. Umræður urðu
um tillöguna og vildu sumir breyta
henni. Þórir Karl hafnaði því og var
hún því borin undir atkvæði og felld.
Morgunblaðið/Silli
Við stýrið á
fæðingar-
staðnum
AÐFARANÓTT 10. október í
fyrra fæddi Vigdís Sigvarðar-
dóttir, Lyngási í Kelduhverfi,
fjórtán marka stúlkubarn í bíl á
Tjörnesi, en Vigdís og Sigurður
Tryggvason, eiginmaður henn-
ar, voru þá á leiðinni á sjúkra-
húsið á Húsavík þar sem ljóst
var að barnið var á leiðinni. Þau
komu við á næsta bæ þar sem
Hrefna María Magnúsdóttir,
fyrrum ljósmóðir og móðir Sig-
urðar, slóst með í förina. Dóttir-
in litla beið þess hins vegar ekki
að komið væri til Húsavíkur,
heldur fæddist á miðju Tjörnes-
inu. Fæðingin átti sér stað í aft-
ursæti bílsins og aðstoðaði
Hrefna Maria við fæðinguna,
sem gekk bæði hratt og vel. Sig-
urður fylgdist hins vegar með í
baksýnisspeglingum og hélt
ferðinni til Húsavíkur ótrauður
áfram. Litla stúlkan, sem hlotið
hefur nafnið Anna Karen, er nú
orðin rúmlega eins árs og sést
hún hér ásamt móður sinni við
stýrið í heimilisbílnum þar sem
hún kom í heiminn.
Andlát
SIGRÚN ÁSTA
PÉTURSDÓTTIR
SIGRÚN Ásta Péturs-
dóttir hjúkrunarkona
lést laugardaginn 12.
október. Banamein
hennar var krabbamein.
Sigrún Ásta fæddist
þann 27. febrúar árið
1941 í Reykjavík, dóttir
Péturs Guðmundssonar
bifreiðastjóra og Ástu
Kristínar Davíðsdóttur.
Hún útskrifaðist sem
hjúkrunarkona árið
1962. Sigrún Ásta
starfaði víða, m.a. við
heimahjúkrun, á geð-
deildum, á handlækn-
ingadeildum, í Blóðbankanum og við
hjúkrun aldraðra. Hún starfaði sem
hjúkrunarkona þar til í september
1994.
í viðtali við Morgunblaðið í júní
sl. kom Sigrún Ásta m.a. á framfæri
skoðunum sínum á því hvernig um-
hverfið mætir þeim sem heyja sitt
dauðastríð. Sjálf kvaðst hún ekki
kvíða dauðanum. Sitt mottó væri að
lifa lífinu lifandi og
njóta þess, jafnvel síð-
ustu stundanna.
f viðtalinu sagði Sig-
rún Ásta meðal annars:
„Ég hef ekki einn dag
grátið örlög mín, þvert
á móti hlakka ég nú
orðið til að deyja. Öll
eram við dauðvona, það
er bara misjafnlega
langt þar til við eigum
að deyja. Þegar fólk er
orðið veikt og líkaminn
orðinn því sem næst
ónýtur er tilhlökkunar-
efni að losna úr hon-
um.“ Þá sagði hún einnig: „Ég hef
átt gott líf og miklu barnaláni að
fagna. Börnin mín lifa nú sjálfstæðu
lífi og hafa það gott, kannski þess
vegna hef ég átt svona auðvelt með
að sætta mig við að fara héðan.“
Eftirlifandi eiginmanni sínum,
Pálma Degi Jónssyni, giftist Sigrún
Ásta árið 1963. Börn þeirra era Ásta
Kristín, Ester og Rúnar.
ANTON
RINGELBERG
ANTON Ringelberg
blómaskreytingamaður
andaðist á öldrunar-
deild Heilsuverndar-
stöðvarinnar aðfaranótt
18. október. Hann var
á 76. aldursári.
Anton fæddist í
Haag í Hollandi 19. júní
1921 og ólst hann þar
upp. Hann var lærður
garðyrkjumaður og
blómaskreytingamaður
og var kennari við garð-
yrkjuskólann Huis del
Lande í Hollandi. Hann
kom til íslands 1949 og
réðst þá til starfa hjá Ingimar Sig-
urðssyni í blómaversluninni Flóru í
Austurstræti. Þar starfaði hann þar
til hann stofnaði Rósina í Vestur-
veri, Aðalstræti 6, þann
5. desember 1955. Það-
an flutti verslunin í
Glæsibæ og rak Anton
hana þar til hann hætti
vegna heilsubrests árið
1985.
Anton hlaut viður-
kenningu fyrir blóma-
skreytingar vegna brúð-
kaups furstahjónanna í
Mónakó. Eftir að hann
flutti til íslands sá hann
um allar blómaskreyt-
ingar á Bessastöðum í
forsetatíð Sveins
Björnssonar, Ásgeirs
Ásgeirssonar og Kristjáns Eldjárns.
Hann var sæmdur riddarakrossi de
Orde van Oranje Nassu af Júlíönu
Hollandsdrottningu.
í
i
l
I
L
I
I
f
t
t
I
?
I