Morgunblaðið - 12.11.1996, Blaðsíða 48

48 ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Grettir
Tommi og Jenni
Ljóska
Smáfólk
|T U)A5 MY FIRST PAY IN
KINDER6ARTEN, 5EE..5UDDENLV,
TME TEACHER ANNOUNCED
TMAT IT UiAS SNACK TIME..
50 I ASKED HER IF I
COULD HAVE A CHOCOLATE
SUNDAE...YOU KNOU) UJMAT
I 60T? A CRACKER!
THAT HAPPEN5 ALL THE
TIME UJMEN YOU'RE A D06.
Það var fyrsti dagurinn minn í Ég spuðri hana hvort ég gæti Þetta er alltaf að koma fyrir
leikskólanum, sjáðu til ... allt í fengið súkkulaðiís ... veistu hvað þegar hundar eiga í hlut ...
einu tilkynnti kennarinn að það ég fékk? Kexköku!
væri kominn snarltími ...
BREF
TTL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Eru óbeinar reyk-
ingar „barna-
misþyrmingar “ ?
Frá Ásgeiri R. Helgasyni:
AF NORÐURLANDAÞJÓÐUM taka
íslendingar og Danir minnst tillit til
barna sinna, ef marka má niðurstöð-
ur úr stórri norrænni könnun sem
gerð var fyrir tilstuðlan norrænu
krabbameinfélaganna og Dagens
Nyheter greindi frá fyrir skömmu. Á
íslandi og í Danmörku býr tæpur
helmingur ungra barna á heimilum
þar sem þau eru a.m.k vikulega út-
sett fyrir tóbaksreyk. Ástandið er
nokkru betra í Noregi þar sem tæpur
þriðjungur barnanna býr í kófinu.
Best er ástandið í Finnlandi þar sem
tæp átta af hundraði ungabarna-
heimila hafa börn sín í reyk og í
Svíþjóð þar sem hlutfallið er fimmtán
af hveijum hundrað heimilum. Erfitt
er að útskýra hvað veldur þessum
mun milli frændþjóðanna. Ein ástæð-
an er sú að reykingar eru útbreidd-
ari meðal ýngra fólks á íslandi og í
Danmörku en í Finnlandi og Svíþjóð.
Einnig reykja finnskar konur minna
en konur annars staðar á Norður-
löndum. í ljós kom að ef bara annað
foreldrið reykti voru mun meiri líkur
á að heimilið væri reyklaust og að
reykingamaðurinn á heimilinu færi
út til að reykja.
Athyglisvert var að þeirri skoðun
virðist vaxa fylgi að líta beri á óbein-
ar reykingar sem „barnamisþyrm-
ingar“ (child abuse). Af reykinga-
mönnum voru 44% sammála þessu
og 59% þeirra sem ekki reyktu. Af-
staðan í þessu máli var þó nokkuð
misjöfn milli landa. Þannig álitu 64%
fínnskra reykingamanna að óbeinar
reykingar væru „barnamisþyrming-
ar“ en aðeins 24% danskra reykinga-
manna voru þessarar skoðunar. I dag
eru vísindamenn sammála um að
óbeinar reykingar tengist aukinni
tíðni astma hjá börnum auk eyrna-
bólgu og öndunarfærasjúkdóma.
Einnig er staðfest að börn sem búa
við óbeinar reykingar á heimilum eru
mun líklegri til þess en önnur börn
að fara sjálf að reykja.
ÁSGEIR R. HELGASON,
Stokkhólmi.
Opið bréf til Ómars
Ragnarssonar
Frá Alberti Jensen:
ÁGÆTI Ómar!
Ég ætti reyndar að ávarpa þig:
Kæri vinur, því það ertu allra þeirra
sem unna landinu sínu, íslandi.
Ég vil þakka þér alla uppbyggilegu
þættina um land og þjóð. Þar er í
geysilegur fróðleikur, skemmtun og
áhrifarík vörn fyrir landið. Dagsljós-
þáttur þinn frá hálendissvæðinu við
Köldukvísl er alvarleg aðvörun sett
fram á listrænan hátt.
En Ómar, meðan fagurfræðileg
sjónarmið ráða hjá einum, ráða
gróðasjónarmið hjá öðrum. Sjónar-
mið sem eru áberandi oft byggð á
heimsku og skammsýni. Völd slíkra
eru háskalega mikil. Þau eru hvar-
vetna sýnileg í þjóðfélagi okkar.
Verði gróði, er honum oft forðað frá
landi og þjóð. Helst í einstaklings-
pyngju á erlendri gmnd. Verði tap,
er því kirfilega fyrirkomið á skulda-
súpulista þjóðarinnar við útlenda.
Það er því við ramman reip að draga
fyrir þá sem vilja raunverulegan
þjóðarhag.
Meðan Iand og þjóð nýtur baráttu
þinnar, eiga vandræðamenn í um-
hverfismálum ekki eins greiða leið.
En það sem líklega er erfiðast, er
það sem hér fer á eftir. Það er að
sumir af þessum mönnum eru svo
grunnhyggnir að þeir halda að þjóðin
græði á að gera landið að einu alls-
herjar vatna- og virkjanasvæði. Þar
sem síðustu uppúrstandandi hálend-
is- og öræfaperlurnar verða þaktar
rafmagnsflytjandi stauravíravirki.
Enginn veit hvað átt hefur,
fyrr en misst hefur
Valdhafar og áhrifamenn í raforku
og stóriðjumálum minna á ferða-
langa í óveðri, sem pissa í skóna til
að bjarga fótunum frá kali. Þeir velja
verstu leiðina. Þá rússnesku. Þar sem
umhverfinu, hinni náttúrulegu auð-
legð hefur í langan tíma verið fórnað
fyrir eitthvað sem enginn veit lengur
hvað er eða var. Nú er þar nánast
ekkert eftir. Þar sem var mann-
bætndi umhverfi er nú víða hrollvekj-
andi landslag og heilsuspillandi loft-
slag.
Ég vona að þú hafir lesið ágæta
grein Karls Ingólfssonar ferðamála-
fulltrúa, í Morgunblaðinu þann 25
júní 1996. Hún byijar þannig: „Það
er athygli vert að lesa kynningarefni
Markaðsskrifstofu iðnaðarráðuneytis
og Landsvirkjunar (MIL) „Lowest
Energy Prices" frá 1995. I ritinu er
gerð grein fyrir landkostum á borð
við lág laun stóriðjustarfsmanna og
lágt orkuverð. Einnig er fjárfestum
lofað því að umhverfiskröfur verði í
lágmarki. Raforka til stóriðju er aug-
lýst á 1,50 kr. kílóvattstundin, sem
er þrefalt lægra en greitt er í Þýska-
landi. Til fróðleiks má geta þess að
framleiðslukostnaður í Blönduvirkj-
un er u.þ.b. 2 kr. kílóvattstundin. í
þessu útsöluverði er ekki tekið tillit
til spillingar landgæða og náttúruf-
ars, né gert ráð fyrir eðlilegum auð-
lindaskatti til þjóðarinnar."
Hvergi sér þess vott að grein þess-
ari hafi verið svarað og er það að
vonum. Hún er skilmerkileg og full
af fróðlegum sýnishornum af vond-
um vinnubrögðum valdahópa sem sjá
ekki afleiðingar gerða sinna. Fyrir
þá er best að þegja slík skrif í hel.
Því miður eru of fáir landar sem vita
hvílík náttúruperla Island er. Ef fer
sem horfir, vakna þeir of seint.
Ég kveð þig að sinni, Ómar, með
þökk fyrir ómetanleg störf þín í þágu
lands og þjóðar.
ALBERT JENSEN,
Háaleitisbraut 129, Reykjavík.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, livort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.