Morgunblaðið - 14.03.1997, Qupperneq 10

10 FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Karl Arason skipstjóri á Dísarfellinu var staðráðinn í að þrauka
Maður ætlar þá
að hafa það af
Karl Arason skipstjórí á Dísarfellinu segir
að við sjópróf á miðvikudag hafí engin
skýring fengist á því hvers vegna skipið
varð hafínu að bráð. Sjór hafí af einhverjum
orsökum komist í lestar þess og það sokkið
án þess að skipverjar fengju rönd við reist.
Morgunblaðið/Ásdís
„ALLT sem ég hugsaði um var að þrauka - gefast ekki upp
fyrr en í fulla hnefana," segir Karl Arason skipstjóri um veru
sína i sjónum.
ALLT var með felldu þegar Karl
fór í koju um miðnætti á laugar-
dagskvöld en þegar vakthafandi
stýrimaður ræsti hann tveimur
tímum síðar var hins vegar kom-
in mikil slagsíða á skipið og að-
vörunarljós farin að loga í vélar-
rúmi sem sýndu að sjór væri
kominn í lestamar. Skipstjórinn
kveðst því hafa sent stýrimann-
inn þegar í stað niður í lest til
að freista þess að komast að því
hvað væri á seyði. „Þetta var
mikil hættuför en það var ein-
faidlega ekki um annað að
ræða.“
Að sögn Karls komst stýrimað-
urinn að raun um að mikill sjór
var kominn í lestarnar og farm-
urinn farinn að aflagast. „Aflög-
unin á farminum veldur hins
vegar ekki mikilli slagsíðu ein
og sér - hann kemst svo stutt.“
Dældu frá lestunum
Þegar þetta lá fyrir segir Karl
að skipveijar hafi byrjað að dæla
frá lestunum en jafnframt hafi
þeir reynt að dæla inn í tóma
tanka stjómborðsmegin til að
minnka slagsíðuna á skipinu.
Samfara svona mikilli slagsíðu
er nefnilega hætta á að vélar
skipa stöðvist.
En allt kom fyrir ekki -
ástandið fór jafnt og þétt versn-
andi. Næst brast sjóbúnaðurinn
á öftustu lúgunni, þannig að allir
gámarnir sem þar voru staðsett-
ir, að einum undanskildum, fóm
fyrir borð - á milli fjögur og
fimm hundmð tonn. „Maður
myndi ætla að ástandið hefði átt
að batna við þetta - það gerðist
hins vegar ekki,“ segir Karl og
bætir við að enn hafi slagsiðan
aukist. „Skömmu síðar misstum
við fjóra gáma í viðbót af fram-
skipinu og þeir lentu á bakborðs-
björgunarbátnum og bmtu hann
af skipinu.“
Enn syrti í álinn og skipstjór-
inn segir að skipveijar hafi end-
anlega gefið upp vonina um að
Dísarfellinu yrði bjargað þegar
drapst á vélunum. „Eftir það
vorum við bjargarlausir - gátum
ekkert meira gert.“
Þar kom að því að skipinu
hvolfdi. Að sögn Karls telja skip-
veijar að alda hafi hent þeim
fyrir borð en sjálfur er hann
ekki viss. „Eg var lengi að losna
frá skipinu og varð fyrir geysi-
lega miklu hnjaski - í síðustu
snertingunni fór ég til að mynda
úr axlarliðnum. Til allrar ham-
ingju lamdist höfuðið á mér hins
vegar ekki utan í skipið, þá hefði
þetta verið búið.“
Karl kveðst hafa verið lengi í
kafi eftir að hann losnaði frá
skipinu og alveg búinn að vera
þegar honum skaut loks upp á
yfirborðið. „Það fyrsta sem ég
hugsaði um voru endalokin. Þau
ollu mér ekki beint skelfingu -
ég var umfram allt undrandi.
Annars er ákaflega erfitt að lýsa
hugsununum sem fóm í gegnum
kollinn á mér þarna i sjónum.
Þetta var líkast því að horfa á
bíómynd sem maður hefur ekki
minnsta áhuga á.“
í fyrstu kveðst Karl hafa nýtt
alla sína krafta til að draga and-
ann og innbyrða nóg súrefni til
að „komast í gang aftur“. Hann
varð ekki var við lífsmark í
kringum sig fyrr en mann, sem
reyndist vera Ingjaldur Haf-
steinsson yfirvélsljóri, rak upp
að honum. „Hann rak hins vegar
fljótt frá mér og eftir það var
ég aleinn. Einhverja ljósglætu sá
ég þó annað slagið, sem ég gerði
mér ekki grein fyrir hvaðan
kæmi, auk þess sem ég vissi af
skipinu á hvolfi nokkra tugi
metra frá mér.“
Karl var með meðvitund allan
tímann sem hann var í sjónum
og kveðst ekki hafa verið sérlega
kvalinn, þrátt fyrir að önnur
öxlinn hafi ekki verið i liðnum.
„ Auðvitað fann ég til en verra
þótti mér að geta ekki notað
hendina."
En var hann vongóður um að
verða bjargáð? „Ekkert sérstak-
lega - en ég var ekkert vonlaus
heldur. Ég vissi að þyrlan var á
leiðinni og hafði séð bjarma frá
ljóskösturum skipa áður en Dís-
arfellið fór niður. Ég leiddi hug-
ann hins vegar ekkert frekar að
þessu. Allt sem ég hugsaði um
var að þrauka - gefast ekki upp
fyrr en í fulla hnefana."
„Allt í einu sá ég þyrluna"
En með hvaða hætti skyldi
skipstjórinn hafa gert sér grein
fyrir því að hjálp hafði borist?
„ Allt í einu sá ég þyrluna í beinni
sjónlínu og fannst hún stefna í
áttina að mér. Ég fór strax að
veifa með betri hendinni en gerði
mér enga grein fyrir því hvort
flugmaðurinn sæi mig. Það var
ekki fyrr en sigmaðurinn kom
niður úr þyrlunni að ég vissi að
þeir höfðu komið auga á mig og
verið væri að bjarga mér. „Maður
ætlar þá að hafa það af,“ varð
mér hugsað.“
Karl var fyrsti skipveijinn sem
hífður var upp í TF-LÍF en síðan
komu þeir einn af öðrum. „Manni
létti alitaf meira og meira eftir
því sem fleiri birtust á lífi en
auðvitað skyggði það verulega á
gleðina að tveir félagar okkar
skyldu hafa farist."
Karl ber lof á áhöfn þyrlunnar
sem hafi hlúð einstaklega vel að
skipveijum. Þá hafi hún augljós-
lega verið vel undirbúin því svo
virðist sem henni hafi verið
kunnugt um að hann sé veill fyr-
ir hjarta. „Það var í alla staði
frábærlega að þessari björgun
staðið, frá upphafi til enda.“
Karl hefur verið til sjós um
langt árabil en ekki lent í lífs-
háska í annan tíma. Segir hann
þessa atburði vafalaust eiga eftir
að fylgja sér alla tíð enda sé allt-
af erfitt að sætta sig við slíkt
^ón og umfram allt félagamiss-
inn. „Eg hef spurt mig ítrekað
að því hvort ég hafi gert ein-
hveija vitleysu og á örugglega
eftir að gera lengi enn. Gat ég
komið í veg fyrir þetta eða gert
þetta með einhveijum hætti létt-
bærara? En sem betur fer finn
ég ekkert sem bendir til þess.“
En ætlar skipsljórinn aftur á
sjóinn? „Því er ég ekki tilbúinn
að svara á þessari stundu. Ég
óttast ekki sjóinn enda var það
ekki hann sem olli þessu. Það fór
eitthvað úrskeiðis í skipinu."
Vanskil á vsk. o g
staðgreiðslu
Tíu
milljóna
króna
sekt
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavík-
ur dæmdi í gær stjórnarfor-
mann veitingahússins Jarlsins
í tveggja mánaða varðhald og
framkvæmdastjóra þess í 30
daga varðhald, fyrir að van-
rækja að standa ríkissjóði skíI
á um 8 milljónum í virðisauka-
skatti og rúmum 2 milljónum
í staðgreiðslu opinberra gjalda.
Refsingin var skilorðsbund-
in, en stjórnarformanninum
var gert að greiða 10 milljóna
króna sekt og framkvæmda-
stjóranum að greiða 500 þús-
und krónur í sekt.
Lögbrotin voru framin á eins
árs tímabili, frá júní 1994 til
júní 1995, þegar fyrirtækið
varð gjaldþrota, en það hafði
m.a. rekið veitingastað. Fram-
kvæmdastjórinn viðurkenndi
ábyrgð sína fram til áramóta
1994-1995, en þá lét hann af
störfum. Stjórnarformaðurinn
kvaðst hins vegar hafa talið
formennskuna formsatriði og
engir stjórnarfundir hefðu ver-
ið haldnir. í dóminum kemur
fram að stjórnarformaðurinn
hafi ekki getað upplýst hver
hafi átt að sjá um greiðslu
opinberra gjalda eftir að fram-
kvæmdastjórinn hætti störf-
um.
Ekkert eftir fyrir skattinn
Fyrirtækið lagði kortanótur
vegna viðskipta inn hjá Búnað-
arbanka, en lausafé var nýtt
til að greiða hráefni og laun
voru greidd með yfirdrætti í
bankanum. Því var ekkert eftir
til að greiða skattaskuldir, en
hins vegar var rekstri ekki
hætt í trausti þess að takast
mætti að selja fasteign sem
fyrirtækið átti.
Refsingar voru ákveðnar
með hliðsjón af að brotin töld-
ust stórfelld. Hins vegar var
varðhaldsrefsing beggja skil-
orðsbundin til tveggja ára.
Sjóprófum vegna Dísarfells fram haldið
Engin skemmd er
ógnað gat öryggi
SJÓPRÓFUM vegna Dísarfells, sem
sökk miðja vegu milli íslands og
Færeyja aðfaranótt sunnudags, var
fram haldið í Héraðsdómi Reykja-
víkur í gær. Að þessu sinni voru
sjóprófin fyrir opnum dyrum enda
lokið við að taka frumskýrslur af
skipveijum á miðvikudag. I gær var
farið yfir bráðabirgðaviðgerðir, sem
gerðar höfðu verið á skipinu, en
fram kom að skipið átti að fara í
nákvæma skoðun í Þýskalandi eftir
þessa síðustu ferð.
Hjörtur Emilsson, deildarstjóri
skiparekstrardeildar Samskipa,
sagði að á skrokki Dísarfells hefðu
aðeins verið minni háttar tjón eftir
bryggjuhnoð og hefðu þau engin
áhrif haft á styrkleika skrokksins.
Hugsanlega hefði þurft að skipta
um plötur í skrokknum að aftan til
stjórnborðsmegin og að framan-
verðu bakborðsmegin, en dældir á
þessum stöðum hefðu verið fyrir
ofan sjólínu.
í sjóprófunum var nokkuð fjallað
um bráðabirgðaviðgerð vegna
tveggja lítilla gata sem fundust á
botni skipsins í desember. Götin
voru þétt með „bótum“, þ.e. stál-
plötum með gúmmíþéttilistum kom-
ið fyrir að utan og innan og boltað
saman. Þessi bráðabirgðaviðgerð
var fullnægjandi að mati skipafé-
lagsins og tryggingafélags þess,
enda voru götin á sjótönkum. Fram
kom að hefði viðgerðin gefið sig
og sjór flætt inn um götin hefði
hann ekki komist í lestar skipsins.
Þá var jafnframt nokkuð rætt
um hugsanlegar sprungur í lestar-
gólfi þar sem mikið álag væri á því
þegar þungum gámum væri komið
þar fyrir. Smávægilegur leki með-
fram lúgupakkningum á dekki var
einnig ræddur, en talið að hann
hefði ekki haft nokkur áhrif á sjó-
hæfni skipsins.
Ekkert athugavert
við tanka
Ásbjörn Helgi Árnason, tækni-
fræðingur sem starfað hefur að
ýmsum verkefnum fyrir Samskip,
lýsti viðgerðinni á götunum tveim-
ur. Hann sagði að skipstjórinn hefði
í fyrstu talið að sjór færi milli tanka,
en svo hefði ekki reynst vera, held-
ur hefðu þessi tvö göt fundist, 2-3
cm í þvermál. Hann hefði skoðað
Morgunblaðið/Ásdls
FULLTRÚAR Samskipa bera saman bækur sínar í dómsal, f.v.
Kjartan Ásmundsson, deildarstjóri tjónadeildar, Hjörtur Emils-
son, deildarstjóri skiparekstrardeildar, Kristinn Geirsson, fram-
kvæmdasljóri rekstrarsviðs, og Ólafur Ólafsson, forstjóri.
tankana og ekkert fundið annað tveimur í desember, kvaðst ekki
athugavert. Ástand skipsins hefði hafa séð neinar dældir eða önnur
verið gott og ekkert fundist sem göt í botni skipsins.
ógnað gæti öryggi þess. Sjóprófum er að mestu lokið, en
Aðalsteinn Aðalsteinsson, kafari þeim var frestað í gær um óákveð-
sem vann að viðgerðinni á götunum inn tíma.