Morgunblaðið - 27.03.1997, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 27. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Deilur um verkfallsboðun félaga sem hafa náð kjarasamningum
VSÍ krefst afturköllunar ef
komast á hjá réttarágreiningi
ASI telur friðarskyldu stofnast við samþykki kjarasamninga
VSIgreiðir
atkvæði um
samningana
FRAMKVÆMDASTJÓRN VSÍ
ákvað á fundi á þriðjudag að láta
fara fram allsheijaratkvæða-
greiðslu meðal aðildarfyrirtækja
VSÍ um nýgerða kjarasamninga við
landssambönd og verkalýðsfélög
innan ASÍ. Er þetta í fyrsta skipti
í sögu VSÍ sem kjarasamningar eru
bornir undir atkvæði aðildarfyrir-
tækja þess.
Samkvæmt upplýsingum Þórar-
ins V. Þórarinssonar, framkvæmda-
stjóra VSÍ, komu fram þau sjónar-
mið, einkum úr útflutnings- og sam-
keppnisgreinum iðnaðarins, að ný-
gerðir samningar gætu orðið þung-
ir fyrir þessar greinar.
Kynning á samningum hefst
strax eftir páska
Á framkvæmdastjórnarfundinum
voru kjarasamningarnir kynntir og
komu þá fram óskir um að þeir
yrðu bornir undir atkvæði aðildar-
fyrirtækjanna á grundvelli nýrra
laga um stéttarfélög og vinnudeil-
ur. Ber að greiða atkvæði um samn-
ingana ef einhver framkvæmda-
stjórnarmanna óskar þess eða 1%
félagsmanna fer fram á það.
Á seinasta aðalfundi VSÍ var
fjöldi aðildarfélaganna tæplega
2.600. Kynning á efni samninganna
hefst strax eftir páska. Leynileg
atkvæðagreiðsla mun fara fram í
annarri viku apríl en ekki verður
um póstatkvæðagreiðslu að ræða.
Niðurstaða á að liggja fyrir um
miðjan mánuðinn.
FJÖLDI verkalýðsfélaga, sem eru
aðilar að kjarasamningunum sem
gerðir voru sl. mánudag, héldu
áfram atkvæðagreiðslum um boðun
verkfalla eftir að samningar lágu
fyrir. Þau sendu í gær og fyrradag
út boð um vinnustöðvanirnar ásamt
tilkynningu um frestun þeirra til
23. apríl. Samtök vinnuveitenda
brugðust hart við þessum verkfalls-
boðunum í gær, sem þau telja að
séu ólöglegar.
VSÍ svaraði verkalýðsfélögunum
með bréfi í gær þar sem vakin er
athygli á því að þau séu aðilar að
nýgerðum kjarasamningum og því
bundin friðarskyldu á gildistíma
samninganna. Er skorað á félögin
að draga verkfallsboðanir til baka
fyrir kl. 16.30 næstkomandi þriðju-
dag „svo komast megi hjá réttar-
ágreiningi um málið,“ eins og segir
í bréfi vinnuveitenda.
„Við undirritun kjarasamning-
anna komst því á friðarskylda og
er óheimilt að boða til verkfalls á
gildistíma samnings. Skv. ákvæðum
15. gr. sömu laga er það forsenda
fyrir boðun lögmætrar vinnustöðv-
unar að það sé til að knýja á um
framgang krafna í vinnudeilum.
Við undirritun kjarasamningsins
féll sú forsenda brott því engar
kröfur standa eftir sem félagið vill
eða getur þrýst á um eftir að það
gerði lögmætan kjarasamning,"
segir m.a. í bréfinu.
Vitnað er í samkomulag sem
gert var sl. mánudag um að yfir-
standandi og þegar boðuðum verk-
fallsaðgerðum yrði frestað til 23.
apríl og kæmu þá til framkvæmda
ef kjarasamningarnir verða felldir.
„Framangreint samkomulag náði
aðeins til yfirstandandi og þegar
boðaðra verkfallsaðgerða, en fól
ekki í sér heimild til að boða til
verkfalls þar sem sarnningar hafa
tekist," segir í bréfi VSÍ.
Flest félög völdu þá leið að
ónýta ekki atkvæðagreiðslur
„Félögin höfðu mörg hver efnt
til atkvæðagreiðslu um verkfalls-
boðun, sem var að ljúka um það
leyti sem samningar voru undirrit-
aðir,“ segir Ástráður Haraldsson,
lögfræðingur ASÍ. „Við þær að-
stæður eiga félögin tvo kosti. Ann-
ars vegar að boða ekki til vinnu-
stöðvunar og ónýta þar með þá
atkvæðagreiðslu sem fram hafði
farið. Hinn kosturinn var að boða
vinnustöðvunina og fresta henni
síðan í samræmi við frestunará-
kvæði kjarasamninganna. í flestum
tilfellum völdu félögin þá leið að
ónýta ekki atkvæðagreiðslurnar
heldur boða vinnustöðvanir og
fresta þeim síðan. Lögfræðilega séð
snýst deilan um hvort friðarskylda
stofnist við undirritun kjarasamn-
ings eða við samþykki hans. Vinnu-
veitendasambandið telur að friðar-
skylda stofnist við undirritun en
Alþýðusambandið telur að friðar-
skylda stofnist við samþykkt samn-
ings, þegar hin endanlega afstaða
er tekin,“ segir Ástráður.
Forsvarsmenn ASÍ telja ljóst að
yfirstandandi vinnustöðvanir geti
haldið áfram, þrátt fyrir að samn-
ingar hafa verið undirritaðir, eða
þar til þeir hafa verið samþykktir.
Það sanni að friðarskylda stofnist
ekki fyrr en samningur hefur verið
samþykktur.
„Eins og leikhús fáránleikans“
„Það streyma inn verkfallsboðan-
ir og okkur finnst það merkilegt
að þeir sem sömdu við okkur í fyrra-
dag séu að boða okkur verkfall í
dag,“ segir Þórarinn V. Þórarins-
son, framkvæmdastjóri VSI. „Okk-
ur finnst þetta orðið eins og leikhús
fáránleikans," bætti hann við.
Þórarinn benti m.a. á að í gær
hefði borist tilkynning frá Félagi
járniðnaðarmanna um boðun verk-
falls sem skyti skökku við, því
vinnuveitendur hefðu skrifað undir
heildstæðan 60 bls. kjarasamning
við Samiðn sl. mánudag og samn-
ingsaðilar hefðu rætt um að standa
sameiginlega að útgáfu samnings-
ins til kynningar í átta þúsund ein-
tökum.
Afleiðing af breytingum á
vinnulöggj öf inni
Ástráður Haraldsson segir að
þessi deila sé bein afleiðing af breyt-
ingum sem gerðar voru á vinnu-
löggjöfinni því viðbragðsflýtir
verkalýðsfélaganna hafi verið gerð-
ur langur og erfiður og kostnaður
félaganna af því að efna til at-
kvæðagreiðslna sé mikill. Félögin
eigi mjög erfitt með að forsmá
ákvarðanir sem hafi verið teknar
með miklum meirihluta atkvæða í
allsheijaratkvæðagreiðslu.
Morgunblaðið/Kristinn
Enginn árangur
í bankadeilunni
SAMNINGANEFNDIR bankanna og bankamanna hittust á fundi hjá
ríkissáttasemjara í gær. Þetta var fyrsti fundur eftir að sáttatillaga
í kjaradeilunni var felld. Að sögn Friðberts Traustasonar, formanns
Sambands íslenskra bankamanna, var fundurinn árangurslaus. Veru-
legur ágreiningur væri enn á milli deiluaðila um nokkur atriði. Nýr
fundur hefur verið boðaður annan í páskum. Takist samningar ekki
skellur á verkfall 4. apríl. Einn af þeim sem sitja í samninganefnd
bankanna er Steingrímur Hermannsson seðlabankastjóri.
Sáttafundum frestað
fram yfir páska
EKKI eru ráðgerðir sáttafundir hjá
ríkissáttasemjara yfir páskana
nema í kjaradeilu Sambands banka-
manna og viðsemjenda sem eru
boðaðir til sáttafundar á annan í
páskum. Að sögn Þóris Einarssonar
ríkissáttasemjara héldu nokkur fé-
lög á almenna markaðinum og félög
opinberra starfsmanna viðræðum
sínum áfram við viðsemjendur í gær
án þess að niðurstaða fengist. Vár
frekari fundarhöldum svo frestað
fram í næstu viku.
Félag járniðnaðarmanna hefur
ekki enn náð samningum við ríkið
og Reykjavíkurborg og að óbreyttu
kemur vinnustöðvun þar til fram-
kvæmda 2. apríi náist samningar
ekki fyrir þann tíma.
ASV stendur fast á kröfu um
100 þús. kr. lágmarkslaun
í gær tilkynnti Matvæla- og veit-
ingasamband íslands (MATVÍS)
um boðun verkfalls sem á að hefj-
ast 3. apríl hafi samningar ekki
tekist. Samninganefndir MATVÍS
og viðsemjenda funduðu árangurs-
laust hjá sáttasemjara í gær.
Alþýðusamband Vestijarða hvik-
ar ekki frá kröfunni um 100 þúsund
kr. lágmarkslaun og fellst ekki á
samskonar samninga og gerðir voru
hjá sáttasemjara sl. mánudags-
kvöld, að sögn Péturs Sigurðsson-
ar, forseta ASV. Að óbreyttu skell-
ur á verkfall verkalýðsfélaga innan
ASV á miðnætti aðfaranótt 2. apríl.
Pétur segir að á fundi stóru samn-
inganefndar verkalýðsfélagsins
Baldurs á ísafirði og Verkalýðs- og
sjómannafélags Bolungarvíkur í
fyrrakvöld hafi verið lögð áhersla á
að standa fast saman um kröfur
félaganna. Að sögn hans var ekki
búið að ákveða neina sáttafundi í
gær.
Reiði innan ASÍ vegna lífeyrismálsins
Telja gengið þvert á
yfirlýsingu ríkisstjórnar
FORYSTA ASÍ telur að drög að
frumvarpi um skyldutryggingu líf-
eyrisréttinda og starfsemi lífeyris-
sjóða, sem þeir hafa fengið í hendur
til skoðunar, gangi þvert á yfirlýs-
ingu forsætisráðherra, sem gefin
var í tengslum við kjarasamninga
um að forræði hinna almennu lífeyr-
issjóða á 10% framlagi verði tryggt
í þeirri löggjöf sem nú er í undirbún-
ingi.
Forystumenn ASI vildu ekki tjá
sig opinberlega um málið í gær þar
sem frumvarpsdrögin hefðu verið
afhent þeim sem trúnaðarmál.
Haldinn var formannafundur lands-
sambanda ASI síðdegis í gær af
þessu tilefni og ríkir mikil reiði inn-
an forystunnar vegna málsins skv.
heimildum blaðsins.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra kvaðst ekki vilja tjá sig efnis-
lega um málið, þar sem það væri á
trúnaðarstigi. „Eins og kunnugt er,
hefur að undanförnu verið undir-
búið frumvarp til laga um skyldu-
tryggingu lífeyrisréttinda og starf-
semi lífeyrissjóða. Frumvarpið hef-
ur verið kynnt sem trúnaðarmál
forystumönnum verkalýðshreyfing-
arinnar og opinberra starfsmanna.
Ætlunin er að halda þeim viðræðum
áfram á þriðjudag eftir páska,"
sagði Friðrik í gærkveldi. „I fram-
haldi af þeim mun ríkisstjórnin taka
ákvörðun um hvernig með máiið
verður farið,“ sagði hann.
I frumvarpsdrögunum sem for-
ysta ASÍ fékk afhent í fyrradag
segir m.a. að aðild að lífeyrissjóði
fari eftir því sem kveðið sé á um í
kjarasamningum stéttarfélaga og
atvinnurekenda og í samþykktum
hlutaðeigandi lífeyrissjóðs. Skyldu-
trygging skuli að lágmarki nema
10% af iðgjaldsstofni og geti skipst
í viðbótariðgjald og lágmarksið-
gjald. Þá segir orðrétt: „Lágmarks-
iðgjald, 10% af iðgjaldastofni, skal
renna til lífeyrissjóðs. Það sem er
umfram þetta iðgjald, en innan
skyldutryggingar, er viðbótarið-
gjald. Þrátt fyrir ákvæði 1. málsl.
er heimilt í samþykktum lífeyris-
sjóðs að takmarka lágmarksiðgjald
þannig að iðgjald umfram 10.000
kr. á mánuði teljist viðbótariðgjald.
Upphæð þess skal taka sömu hlut-
fallsbreytingum og vísitala neyslu-
verðs frá 178,5 stigum.“
\
i
I
i
i
í
i
I
I
;
(
I
I
I
i
I