Morgunblaðið - 16.05.1997, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
EINN er hver einn, það smásaxast á atvinnuleysið . . .
Breytingar gerðar á varðskipunum Ægi og Tý
Pólverjar bjóða lægst
MIKILL munur er á tilboðum sem
bárust í endurbætur á varðskipun-
um Ægi og Tý sem opnuð hafa
verið hjá Ríkiskaupum. Lægsta til-
boð var annars vegar 14,7 og hins
vegar 12,9 milljónir króna og það
hæsta 49,8 og 43,2 milljónir.
Kostnaðaráætlun Landhelgisgæsl-
unnar hljóðar uppá 22,8 og 18,4
milljónir króna.
Fjórir innlendir aðilar buðu í
bæði skipin og þrír erlendir í Ægi
og tveir í Tý. Pólska fyrirtækið
Mrs. Swinoujscie bauð lægst í
Ægi, kr. 14.780.405, og dönsku
fyrirtækin Aarhus Flydedock og
Svendborg Værft buðu 23,1 m.kr.
og 24,8 milljónir. Vélsmiðjan Gils
í Garðabæ átti lægsta innlenda til-
boðið, kr. 23.610.000, Slippstöpin
bauð 36,9 milljónir, Vélaverkstæði
Hjalta Einarssonar kr. 44.199.450.
Hæsta tilboðið
tæpar 50 milljónir
Hæsta tilboðið í skipið kom frá
Stálsmiðjunni og hljóðaði það upp
á 49,8 milljónir króna. Áætlun
Gæslunnar var 22,8 milljónir.
Pólska fyrirtækið átti einnig
lægsta tilboðið í Tý, kr. 12.992.053
og Aarhus Flydedock bauð 20,9
milljónir króna. Vélsmiðjan Gils
var með lægsta innlenda boðið, kr.
21.130.000, Slippstöðin bauð kr.
30.950.000, Vélaverkstæði Hjalta
Einarssonar kr. 35.459.950 og
Stálsmiðjan 43,2 milljónir króna.
Kostnaðaráætlun Gæslunnar var
18,4 milljónir króna. Aðrir islensk-
ir bjóðendur voru Slippstöðin og
Vélaverkstæði Hjalta Einarssonar.
Tiiboðin verða metin í vikunni
og segir Ingvar Kristjánsson,
tæknistjóri Landhelgisgæslunnar,
að stefnt sé að því að ljúka því
fyrir vikulok. Um er að ræða með-
al annars lengingu á þyrlupalii og
lokun á aftanverðum skipunum.
Breytingarnar á Tý eiga að hefjast
5. júní og á að vera lokið 27. júlí
og verkáætlunin með Ægi er 3.
ágúst til 30. september.
Safnkortshafar fá að auki 3% afslátt f punktum.
altttilalls
K'oduk fílroa
100 ASA. 24 mynda
Alþjóðlegur dagur hjúkrunarfræðinga
Heilsuspillandi
umhverfi fyrir
ungafólkið
Margrét Héðinsdóttir
ALÞJÓÐA hjúkrunar-
fræðidagurinn er hald-
inn ár hvert á afmæl-
isdegi Florence Nightingale.
Alþjóðasamtök hjúkrunar-
fræðinga gera jafnan eitt og
annað til hátíðarbrigða á deg-
inum og senda jafnan frá sér
ákveðna yfirskrift og að
þessu sinni var hún „Heil-
brigt ungt fólk - björt fram-
tíð“. Margrét Héðinsdóttir
segir viðfangsefnið eiga vel
við hér á landi.
„Ég veit ekki hvort tilefnið
var eitthvað sérstakt að þetta
efni varð fyrir valinu að þessu
sinni, en ég reikna með því
að þroskaviðfangsefni barna
og unglinga séu svipuð um
allan heim og fari ekíri í einu
og öllu eftir menntun og
menningu á hverjum stað. Unga
fólkið fer í gegnum svipað ferli
hvar sem það er. Þetta efni hentar
mjög vel hér á landi, því margt
er hægt að benda á sem betur
má fara hér á landi.
Ég er búin að vinna með ungl-
ingum í 11 ár og hef séð eitt og
annað og myndað mér ákveðnar
skoðanir um ýmsar úrbætur.
Þannig er það m.a. tilkomið að
ég var beðin um að flytja erindi
á þessum alþjóðadegi. Ég var fús
til þess því ég viidi gjarnan láta
í mér heyra,“ segir Margrét.
- Viltu ekki útskýra það nánar?
„Ég kom nú víða við í erindi
mínu. Yfirskriftin hjá mér var
„Unglingar og uppeldisskilyrði“
og fyrst vildi ég nefna nokkuð sem
varðar grunnskólakerfið. Það er
rekið með ákveðnum hætti í dag,
öll börn eru bundin þar í tíu ár,
frá 6 til 16 ára aldurs, og ljúka
setunni þar með samræmdum
prófum í fjórum greinum. Eitt
skal yfir alla ganga og það er
engin undankoma.
Það sem margir gera sér ekki
grein fyrir er, að það felur t.d. í
sér að heyrnarlausir og heyrnar-
daufir verða að taka stafsetning-
arpróf eftir upplestri. Viðurkennd-
ar sérdeildir eru prófaðar eins og
aðrar þótt vitað sé að nemendur
þar hafa ekki lært allt námsefnið.
Lesblindir, eða torlæsinemendur,
sem eru fimm prósent hópsins,
þurfa að taka enskupróf þar sem
helmingur prófsins byggist á
skilningi á lesnu máli. Þannig
mætti áfram halda og þó stendur
einhvers staðar í grunnskólalög-
unum að taka skuli tillit til allra
þátta sem snúa að nemendum í
öllu skólastarfi.
Útkoman er sú, að stórum hópi
nemenda er stillt upp við vegg.
Allir vita að fimm er
fall og hvað gerist? Þessi
hópur fær ekki að
blómstra. Það verður
erfitt eða ómögulegt að
komast í framhaldsskól-
ana. Krakkar verða út-
undan og þeim líður illa. Þetta er
heilsuspillandi umhverfi fyrir unga
fólkið.
Þeir sem selja dópið, m.a. innan
veggja skólanna, vita sínu viti.
Þeir vita við hverja þeir eiga að
tala og hveijir eru móttækilegir.
Það eru þessir nemendur sem við
erum að ræða um. Þetta hef ég
séð gerast æ ofan í æ í gegnum
árin og þessu þarf að breyta."
- Þú hefur komið víðar við?
„Já, ég nefndi einnig t.d. náms-
efni í grunnskólunum. Það er að
mínum dómi allt of einhæft og
eins og gengið sé út frá því að
allir eigi að gera það sama. Það
er alrangt, námsefni verður að
vera fjölbreyttara því ekkert okkar
► Margrét Héðinsdóttir hjúkr-
unarfræðingur er borinn og
barnfæddur Reykvíkingur,
fædd 1957. Hún lauk hjúkrun-
arfræðinámi árið 1978 og hefur
síðan unnið á ýmsum spítala-
deildum á Reykjavíkursvæðinu.
Síðustu árin hefur hún verið
skólahjúkrunarfræðingur og
kennari margra greina við
Tjarnarskóla. Margrét er gift
Birni Guðmundssyni efnafræð-
ingi og eiga þau þrjú börn, 22,
17 og 6 ára gömul. Á mánudag-
inn var alþjóðlegur hjúkrunar-
fræðidagur og hélt þá Margrét
erindi í tilefni dagsins.
er eins og það sem hentar einum
hentar ekki endilega þeim næsta.
Ég kom einnig inn á hvernig
forvarnir eru reknar í skólunum.
Áhersla hefur verið lögð á að allir
kennarar séu í raun móðurmáls-
kennarar og er það í sjálfu sér
vel enda þörf á því að standa vörð
um móðurmálið.
En mín skoðun er að auka eigi
ábyrgðina og ganga út frá því að
allir kennarar séu lífsleiknikenn-
arar. Ef við reiknum með því að
það sem kennarar gera og gera
ekki, segja og segja ekki, sé eitt
allsherjar púsluspil sem nemendur
reyna að raða upp, verður að hafa
t huga að þar með eru kennarar
orðnir að fyrirmyndum. Kennarar
verða að vera meðvitaðir um þetta
því annars er hætta á að þeir verði
alls ekki nógu góðar fyrirmyndir.
Þetta er það sem ég á við með
því að tala um lífsleiknikennara."
- Þú komst einnig inn á hlutverk
heilsugæslunnar, var það ekki?
„Jú. Hún ber enn keim af göml-
um arfi, enda mótuð á tímum er
skæðir smitsjúkdómar og næring-
arskortur voru umtalsverð vanda-
mál. Það hefur breyst
mikið, en heilsugæslan
setið dálítið eftir á
ýmsum sviðum. Það er
margt sem við íslend-
ingar getum verið
stoltir af á þessu sviði,
einhver minnsti ungbarnadauði í
veröldinni, mjög góð mæðravernd,
en svo bregst kerfrð á öðrum svið-
um. Á sama tíma er hér á landi
að finna einhverja hæstu slysat-
íðni á börnum sem um getur.
Þá eru engin tilboð til handa
foreldrum unglinga. Á umrótar-
og breytingatímum í þjóðfélaginu
er erfitt að sækja í smiðju fyrri
kynslóða, en samt þurfa foreldrar
á stuðningi að halda. í þessu vel-
ferðarkerfi hefur fjölskyldan ein-
hvern vegin orðið að afgangsstærð
á sama tíma og sérhópar fara mik-
inn út um allt. Á tyllidögum er
vinsælt að tala um fjölskylduna
sem homstein þjóðfélagsins, en svo
er fátt gert til að hlúa að henni.“
En samt þurfa
foreldrar
á stuðningi
að halda