Morgunblaðið - 13.09.1997, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
rLÍÚ annist hjúskaparráðgjöf
Vænn frúartilutur
Auðvitað fær eigin-
konan sinn kvóta
þegar búi hcnnar
og mannsins verð-
ur skipt við hjóna-
skilnaðinn.
MUNDU að hamra vel á fyrsta og öðru boðorðinu okkar, „Þú skalt ekki girnast kvóta
mannsins þíns“ og „Sælir eru kvótalausir".
Álitsgerð um embætti ríkissaksóknara
Nýtur svipaðrar réttarstöðu
og hæstaréttardómarar
VEITA má ríkissaksóknara lausn
frá embætti við 65 ára aldur án
þess að sakir séu ástæða lausnar
og á hann að halda fullum embætt-
islaunum til æviloka. Þá ber að
skipa ríkissaksóknara í embætti
ævilangt en ekki til fimm ára í
senn.
Þetta kemur meðal annars fram
í álitsgerð Lagastofnunar um stöðu
og lögkjör ríkissaksóknara, en
álitsgerðin er unnin að beiðni
dóms- og kirkjumálaráðuneytisins.
Samkvæmt álitsgerðinni er
ríkissaksóknari undanþeginn frá-
vikningarvaldi forseta íslands og
þá jafnframt tilflutningsvaldi hans
eins og lögum er nú háttað. Nýtur
ríkisaksóknari að þessu leyti sömu
réttarstöðu og hæstaréttardómarar.
Skipaður ævilangt
í álitsgerðinni segir að í því fel-
ist að skipa beri í embætti ríkissak-
sóknara ævilangt en ekki einungis
til fimm ára í senn eins og gildi
um embættismenn almennt. Að rík-
issaksóknara verði ekki vikið end-
anlega úr embætti fyrir 65 ára ald-
ur nema með dómi og að ráðherra
geti vikið ríkissaksóknara úr emb-
ætti um stundarsakir, en skuli þó
svo fljótt sem auðið er höfða mál á
hendur honum til embættismissis.
Þá geti forseti íslands veitt ríkis-
aksóknara lausn frá störfum eftir
65 ára aldur án þess að sakir séu
ástæða lausnar og ríkissaksóknari
verði ekki fluttur í annað embætti
gegn vilja sínum nema þegar verið
sé að koma á nýrri skipan ákæru-
valds.
Laxveiðin um 20%
undir meðalveiði
„ÞAÐ stefnir i að laxveiðin í sum-
ar verði nokkru lakari en í fyrra.
Ef við teljum veiði í Rangánum
með stangaraflanum er þetta svip-
uð veiði og í fyrra en ef við undan-
skiljum Rangárnar sýnist mér að
heildarveiðin sé 6% undir veiði síð-
asta sumars og um 20% undir
meðalveiði síðustu tuttugu ára.
Niðursveiflan í veiðinni er þó sára-
lltil miðað við það sem er að ger-
ast í öðrum löndum," sagði Orri
Vigfússon, formaður Norður-Atl-
antshafslaxasjóðsins, NASP, í
samtali við blaðið í gær.
Sjóðurinn hefur tekið saman
bráðabirgðaveiðitölur fyrir nýaf-
staðið sumar, en víða er veiði í
laxveiðiám lokið, eða að stutt er
til veiðiloka og sýnt hvert stefnir.
Alls veiddust í fyrra 29.436 laxar
og meðalveiði áranna 1974-1995
var 35.708 laxar. Með veiðitölum
úr Rangánum stefnir í svipaða tölu
og í fyrra.
„Það er orðið nauðsyniegt að
flokka laxveiðiárnar vegna breyti-
legs fyrirkomulags. Þess vegna tek
ég þessar tölur annars vegar með
og hins vegar án Rangánna, því
þær eru nokkuð úr takt við kúrfuna
vegna þess að veiðin þar byggist
alfarið á gífurlegum gönguseiða-
sleppingum. Annar flokkur er skip-
aður þeim ám þar sem aðeins er
veitt með flugu og í sumum þeirra
er hreint veiða-sleppa fyrirkomu-
lag. í þeim hópi eru Vatnsdalsá,
Hafíjarðará, Straumfjarðará og
Hrútafjarðará. í Vatnsdalsá er nán-
ast öllum laxi sleppt og í hinum
ánum, svo og mörgum í síðasta
flokkinum, þar sem annað agn en
fluga er einnig leyft, er talsvert um
að laxi sé sleppt. Þetta veldur því
að óþekktur fjöldi laxa veiðist oftar
en einu sinni og skekkir það
skýrslugerðina," bætti Orri við.
Tilefni til bjartsýni
Orri sagði enn fremur að svo
væri komið að laxveiði á stöng
væri einungis boðleg á Islandi og
í Rússlandi og í öðrum löndum
væru menn óðum að gefast upp á
að byggja upp laxveiði á nýjan leik.
Hins vegar væri tvímælalaust til-
efni til bjartsýni með næstu sumur.
„Fréttimar sem okkur berast af
góðum seiðabúskap hjá þorskstofn-
inum gefa okkur góða von. Tvö
síðustu skipti sem kúrfan fór svona
upp hjá þorskinum, fylgdi laxinn
með og næstu árin voru metveiði-
ár. Hvort það gerist aftur verður
tíminn að leiða í ljós en þetta gefur
okkur þó tilefni til bjartsýni. Það
ætti einnig að minna okkur á að
sýna meiri hógværð í veiðiskapnum
og gera meira fyrir árnar okkar á
þessum erfiðu tímum," sagði Orri
að lokum.
Meiðsli vegna aftanákeyrslna
Hálshnykkja-
áverkar algengir
Margir hafa átt við
meiðsli að stríða í
kjölfar aftaná-
keyrslu. Mánudaginn 15.
september heldur Bergur
Konráðsson kírópraktor
fyrirlestur um hálsmeiðsli
og afleiðingar þeirra vegna
aftanákeyrslna.
- Hver eru einkennin
þegar fólk hlýtur háls-
meiðsli vegna áreksturs
eða aftanákeyrslu?
„Það er algengt að fólk
stífni í vöðvum, það verður
sársaukafullt að hreyfa
höfuðið og höfuðverkur er
oft fylgifiskur slíkra
áverka. Þá gerir þreyta í
öxlum oft vart við sig,“
segir Bergur.
Hann segir að fólk sé
stundum einkennalaust
stuttu eftir árekstur en daginn
eftir eða jafnvel vikum seinna
geta einkennin farið að koma í
ljós. Þá geta þau jafnvel verið
verri en ef þau koma strax í ljós,
eins og verkir út í axlir eða kraft-
leysi eða doði í höndum. Slíkt
stafar af bólgum sem þrýsta á
taugaenda í hálsi.
- Eftir hveiju fara einkenn-
in?
„Eftir óhappinu sem fólk lend-
ir í, hvernig það snýr til dæmis
í bílnum þegar höggið kemur og
hvað það er kröftugt."
Bergur segir að ef fólk geti
séð áreksturinn fyrir og náð að
spenna vöðva áður en hann verð-
ur geti það dregið talsvert úr
áverkum og meiðslum. „Það er
líka nauðsynlegt að sæti bíla séu
sterkbyggð."
- Hversvegna eru hálsáverk-
ar svona algengir við aftan-
ákeyrslur?
„Aðalástæðan fyrir því að
hálsinn verður verst úti er að
hann er varnarlaus þó notuð séu
öryggisbelti. Þegar hnykkur
kemur á hálsinn getur hann
hreyfst allt að 2,5 sinnum hraðar
en bíllinn sjálfur."
Bergur bendir á að höfuðpúði
og stilling hans skipti miklu
máli upp á hálsmeiðsli. „Höfuð-
púðinn verður að vera mátulega
hár þannig að hann stöðvi höfuð-
kúpuna að aftan. Ef hálsinn
beygist yfir hann geta meiðslin
orðið verri.“
- Er algengt að fólk leiti til
þín með meiðsli afþessum toga?
„Já, það er töluvert um það.
Stundum næst fullkominn bati
en stundum er árang- __________
urinn takmarkaður.
„Það er algengt að
fólk nái töluverðum
bata en verði veikara
fyrir en ella eftir
óhappið. Þá skiptir sjúkrasaga
viðkomandi máli, þ.e. fyrir slys-
ið.“
- Hvemig meðferð beita
kírópraktorar?
„Við byrjum á því að taka sjúk-
rasögu þeirra sem leita til okkar
og framkvæmum síðan ákveðin
bæklunarpróf. Eftir rannsóknir
finnum við út hvað hefur gerst
við óhappið og þann áverka sem
átti sér stað. Það þarf að ganga
úr skugga um hvort um lið-
skekkju er að ræða og hvort
hreyfing hálsins sé eðlileg eða
tognun slæm.“
Bergur segir að kírópraktorar
reyni að draga úr bólgum og
hafa áhrif á liðbönd svo starf-
semin í hryggnum virki eðlilega
á ný.
Bergur Konráðsson
►Bergur Konráðsson fæddist
9. desember árið 1966. Hann
útskrifaðist sem stúdent úr
Kvennaskóianum í Reykjavík
árið 1988. Að því búnu fór
hann í undirbúningsnám fyrir
hnykkingar í Scott Community
College og hóf síðan nám í
Palmer College of
Chiropractic og útskrifaðist
þaðan sem kírópraktor árið
1994. Bergur starfaði í ár sem
kírópraktor í Illinois-fylki.
Árið 1995 opnaði hann eigin
stofu að Vegmúla 2 þar sem
hann starfar nú sem kíróprakt-
or. Bergur er giftur Ingu Lóu
Bjarnadóttur og eiga þau eina
dóttur.
Við hjálpum
líkamanum að
laga sig sjálfur
„Oft getum við með góðum
árangri minnkað þrýsting á
taugar svo vöðvabólga og höfuð-
verkir minnki. Okkar hlutverk
er að hnykkja liði á réttan stað
og hjálpa líkamanum að laga sig
sjálfur án lyfjameðferðar eða
sprautumeðferðar."
- Einhver ráð til þeirra sem
hafa fengið hálsáverka eftir aft-
anákeyrslu?
„Já, það er um að gera að
gera eitthvað strax í málunum.
Það versta sem fólk gerir er að
bíða átekta þó það finni einung-
is til stirðleika í hálsi. Það borg-
ar sig að láta athuga áverkana
áður en röskun verður á dagleg-
um lífstíl viðkomandi."
Ef meiðslin eru farin að virka
þannig að fólk dettur útúr sínu
daglega lífi kunna afleiðingar
slyssins að verða meiri og þá
tekur það mun lengri tíma að
-------- fá bata en ef snemma
hefði verið leitað að-
stoðar.
Það er aðalatriðið í
þessu að komast í
meðferð og hjálpa
vöðvum sem hafa tognað. Að
því búnu þarf að fara í endur-
hæfingu sem fyrst til að byggja
upp vöðva og liðbönd að nýju.“
Bergur segir að reglulega leiti
til sín fólk sem rétt hafi fundið
fyrir stirðleika í byijun. Það vildi
bíða átekta og versnaði með
hverri vikunni. „Þegar það kemur
loks til mín er það jafnvel hætt
að geta hreyft höfuðið. Meiðslin
hafa þá smám saman magnast
upp og bólgan orðin það slæm
að hún er farin að erta vöðva og
einnig oft taugaenda.11
Fyrirlesturinn er haldinn á
vegum Stuðnings- og sjálfshjálp-
arhóps hálshnykkssjúklinga á
hóteli íþróttasambands íslands í
Laugardal og hefst stundvíslega
klukkan 20.