Morgunblaðið - 26.09.1997, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
ERLENT
Aðalfundur Samtaka fiskvinnslustöðva haldinn í dag
Afkoma og samspil vaxta
og gengis helztu málin
AÐALFUNDUR Samtaka fisk-
vinnslustöðva verður haldinn í
Skíðaskálanum í Hveradölum í dag.
Helztu málefni fundarins verða af-
koma í vinnslunni, umhverfismál í
sjávarútvegi, samspil vaxta og
gengis og viðhorfskönnun á því
hvort allur fiskur eigi að fara um
fiskmarkaði eða ekki. Arnar Sigur-
mundsson, formaður stjórnar SF,
segir að afkoman í vinnslu bolfisks
sé slök, en annars sé afkoman í
greinni misjöfn.
Arnar segir ennfremur að sam-
spil vaxta og gengis sé mikilvægt
fyrir sjávarútveginn og verði um-
ræðan um þau mál á fundinum
bæði fræðileg og vönduð. Þá verði
að vænta athyglisverðra upplýsinga
í viðhorfskönnuninni um hvort selja
skuli allan físk á mörkuðum. Ná-
kvæmar upplýsingar um stöðu
vinnslunnar í heild og einstakra
greina innan hennar verða lagðar
fram á fundinum í dag.
Dagskrá fundarins er í stórum
dráttum á þá leið, að hann hefst
með skýrslu formanns stjórnar SF,
Arnars Sigurmundssonar. Að henni
lokinni kynnir Einar K. Jónsson,
rekstrarhagfræðingur, niðurstöðu
viðhorfskönnunar á því hvort selja
eigi allan fisk á fiskmörkuðum og
síðan ávarpar sjávarútvegsráð-
herra, Þorsteinn Pálsson, fundar-
menn. Þá ræða Friðrik Pálsson,
forstjóri SH, og Einar Svansson,
framkvæmdastjóri FH, um um-
hverfismál í sjávarútvegi og Hannes
G. Sigurðsson, aðstoðarfram-
kvæmdastjóri VSÍ, og Már Guð-
mundsson, aðalhagfræðingur
Seðlabankans, fjalla um samspil
vaxta og gengis. Loks verða pall-
borðsumræður um áhrif vaxta og
gengis á afkomu og samkeppnis-
hæfni útflutningsgreina. Umræð-
unum stjórnar Einar Oddur Krist-
jánsson en þátttakendur verða
Finnbogi Jónsson, Hannes G. Sig-
urðsson, Jón Hallur Pétursson, Már
Guðmundsson, Pétur Reimarsson
og Þórður Friðjónsson.
Aðalfundur SF hefst klukkan 10.
Ohæf til
manneldis
Gunnólfur hættir aðild að SF
„Léleg frammistaða
ástæða úrsagnar“
KRISTINN Pétursson, fram-
kvæmdastjóri Gunnólfs ehf. á
Bakkafirði, hefur afráðið að hætta
aðild að Samtökum fiskvinnslu-
stöðva auk þess sem hann gefur
ekki kost á sér til áframhaldandi
setu í stjórn SF. Að sögn Kristins
eru ástæður úrsagnarinnar m.a. lé-
leg frammistaða SF í málefnum fisk-
vinnslunnar á tímum langvarandi
taprekstrar bolfiskvinnslu án þess
að stjórn SF hafí lagt af mörkum
nokkrar raunhæfar tillögur til
stjórnvalda um málefni vinnslunnar
þannig að snúa mætti langvarandi
taprekstri í hagnað.
„Ég hef oft áréttað í stjórn að
stjórnin ætti að taka afstöðu um
aukningu þorskkvóta til að auka
framboð á bolfíski til landvinnslu,
þar sem það væri eina raunhæfa
leiðin til að rétta af taprekstur land-
vinnslunnar og afstýra frekara tjóni
á mörkuðum erlendis en þegar hefur
orðið vegna samdráttar í þorskafla,"
segir m.a. í bréfi Kristins til stjórnar
SF.
Fölsuð veiðiráðgjöf
Ennfremur segir: „Á stjórnarfund-
um hjá SF hef ég oft lagt fram upp-
lýsingar, sem bent hafa til þess að
veiðiráðgjöf í þorskveiðum væri föls-
un en lítill hljómgrunnur hefur verið
fyrir því að ræða það efnislega við
veiðiráðgjafa og reyna að fínna skýr-
ingu á hvað sé hið rétta í málinu."
í úrsagnarbréfinu telur Kristinn
sömuleiðis upp þau atriði, sem hann
telur að gætu nú bætt stöðu bolfisk-
vinnslunnar þannig að hún legðist
ekki af. í fyrsta lagi nefnir hann að
auka þurfi þorskveiði strax um 100
þúsund tonn. Því fylgi lítil áhætta
þar sem auðvelt sé að rökstyðja að
þorskstofninn nú sé a.m.k. 400 þús-
und tonnum stærri en veiðiráðgjafar
vilja viðurkenna og í gildi væri 25%
aflaregla. í öðru lagi telur Kristinn
að vigta beri allan bolfisk, sem flutt-
ur er úr landi, nettó. Fiskur til land-
vinnslu væri vigtaður nettó sem
leiddi til grófrar samkeppnismis-
mununar í erlendri fiskvinnslu í hag.
Tilbúnar tölur
í þriðja lagi vill Kristinn að allur
afli verði vigtaður við móttöku um
borð í frystitogurum en að hans sögn
er áætluð nýting í frystitogurum í
dag tilbúnar tölur. „Fiskistofu er
kunnugt um að nýtingartölur frysti-
togara eru í flestum marklausar
ágiskanir. Fiksistofu er einnig kunn-
ugt um að frystitogarar landa sumir
6-8% „afskurði“ utan aflaheimilda
með vitund sjávarútvegsráðuneytis-
ins og sjávarútvegsráðuneytið leyfir
frystitogurum með reglugerð að
draga 2% „drip loss“ frá nettóvigt
landaðra afurða sem jafngildir um
5% af óunnu hráefni."
SÍLDIN, sem Þorsteinn EA og
Beitir NK komu með til Norðfjarð-
ar eftir veiðar skammt vestur af
Tromsö í Noregi, reyndist hvorki
hæf til frystingar né söltunar.
Engu að síður var svolítið af síld-
inni af Beiti tekið til að prufu-
keyra vinnslukerfi fyrir frysta síld
og saltsíld hjá Síldarvinnslunni, en
slík vinnsla hefst bráðlega í Nes-
kaupstað.
Þrettán íslenzk skip fengu leyfi
til að taka 770 tonn af síld hvert
innan lögsögu Noregs samkvæmt
samningi um heildarnýtingu
norsk-íslenzku síldarinnar. Flest
skipin fylltu sig nánast strax er
kom á miðin, en ekki var hægt að
fá löndun í Noregi fyrr en suður
undir Álasundi; en þangað var 600
mílna sigling. Utgerðir skipanna
ákváðu því að láta þau sigla heim
með aflann, en það voru um 700
mílur. Það var um þriggja sðlar-
hringa sigling og hrepptu skipin
brælu á leiðinni. Engin kæling er
í lestum Þorsteins og fór allt af
honum til bræðslu. Beitir er hins
vegar með sjókælitanka en þrátt
fyrir það var síldin orðin mjög
slegin eftir bræluna og í raun óhæf
til manneldis er heim var komið.
Síldin reyndist um 19% feit og
30 til 33 sentímetrar að lengd.
Skip Síldarvinnslunnar í Neskaup-
stað einbeita sér nú að síldveiðum
við ísland. Aðeins fá skip hafa
þegar hafið síldveiðar í haust, en
síldin er stór og góð bæði í fryst-
ingu og söitun.
Xi^murphii
* SWICHGlGE
Þrýstimælar, hitamælar,
tankmælar, flæðimælar,
ampermælar o. m. fl.
Mikið úrval. Mjög hagstætt verð
Leitið nánari upplýsinga.
VÉLASALAN EHF.
ÁNANAUST 1, REYKJAVÍK. SÍMI 552 6122.
Reuter
Hnefaleikakengúra
FJÖLLEIKAHÁTÍÐ stendur nú
yfir í Póllandi og fjölleikaflokkar
hvaðanæva úr heiminum hafa
flykkst þangað til að sýna listir
sínar. Hér er Rússinn Valeva Af-
anasjev með félaga sinum, keng-
úrunni Tonic, sem æfir hnefaleika
fyrir sýningu þeirra í Varsjá.
Norsku miðflokkarnir
Yilja tefja viðræð
ur um Schengen
Ósló. Morgunblaðið.
HUGSANLEGT er að væntanleg
miðflokkastjórn í Noregi reyni að
draga viðræður íslands og Noregs
um aðild að Schengen-vegabréfa-
samstarfinu á langinn. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins innan
miðflokkanna vilja miðjumenn, sem
eru andvígir samstarfssamningi
Noregs við aðildarríki Schengen,
reyna að draga
viðræðurnar fram
yfír þjóðarat-
kvæðagreiðsluna
um Amsterdam-
sáttmála Evrópu-
sambandsins í
Danmörku.
Noregur og ís-
land undirrituðu í
desember sl. samstarfssamninga við
aðiidarríki Schengen-samningsins,
sem kveður á um afnám vegabréfa-
eftirlits á landamærum. Með sam-
þykkt Amsterdam-sáttmálans í júní
sl. var hins vegar ákveðið að innlima
Schengen-samninginn í stofnsátt-
mála ESB og því þarf nýjar samn-
ingaviðræður til að laga samstarfs-
samningana að þeirri breytingu.
Miðflokkarnir í Noregi voru and-
vígir samstarfssamningnum, en
hann var staðfestur með miklum
meirihluta á Stórþinginu í vor. Ný
miðflokkastjórn á því ekki annars
kost en að ganga til nýrra viðræðna.
Vonast til að Danir felli
Miðflokkarnir vonast hins vegar
til þess að verði Amsterdam-sáttmál-
inn felldur í Dan-
mörku verði það
til þess að ekkert
verði úr aðild
Norðurlandanna
að Schengen og
jafnvel að nor-
ræna vegabréfa-
sambandið haldi
áfram í lítt
breyttri mynd.
Aftenposten greinir hins vegar frá
því, að bæði framkvæmdastjórn ESB
og dönsk stjórnvöld leggja áherzlu
á að samningum við Noreg og ísland
verði lokið fyrir þjóðaratkvæða-
greiðsluna í Danmörku, sem senni-
lega verður haldin í maí á næsta ári.
íslenzk stjórnvöld hafa einnig lát-
ið í ljós óskir um að viðræðunum
verði hraðað.
Danskir ESB-andstæðingar
Ný málshöfðun
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
HÓPUR ESB-andstæðinga hefur
enn á ný stefnt forsætisráðherra
vegna stjórnarskrárbrots. Að þessu
sinni snýst málið um hvort forsætis-
ráðherra afsali valdi í trássi við
stjórnarskrána, með því að staðfesta
Schengen-sáttmálann, sem snýst um
samstarf um umferð um landamæri
og lögreglusamstarf.
Málið nú snýst um hvort 20. grein
stjórnarskrárinnar, sem kveður á um
að aðeins sé hægt að afsala tak-
mörkuðu valdi til alþjóðlegra stofn-
ana. ESB-andstæðingarnar álíta að
í Schengen felist mun víðara afsal
og því sé um stjórnarskrárbrot að
ræða. Fyrir dómstólum liggur einnig
annað mál, er varðar Maastricht-
sáttmálann og valdaafsal er í honum
felst. Undirréttur hefur sýknað for-
sætisráðherra í því máli, en málinu
hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar,
sem væntanlega kveður upp dóm í
vetur.