Morgunblaðið - 26.09.1997, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Reuter
Vínberja-
tínsla í París
PARÍSARBÚI tínir vínber á lít-
illi vínekru í Montmartre-
borgarhlutanum í París. Vín-
ekran er aðeins 1.556 fermetrar
og uppskeran nægir yfirleitt til
að framleiða um 400 flöskur af
víni. Vín þessa árs verður nefnt
„Cuvee Dalida“ til minningar
um frönsku söngkonuna Dalida
sem svipti sig lífi fyrir tíu árum.
♦ ♦ ♦
Nýr Banda-
ríkjamaður
til Mír
Washington. Reuter.
ÁKVEÐIÐ var í gær af yfirmönn-
um bandarísku geimferðastofnun-
arinnar (NASA) að geimfarinn
David Wolf leysi af hólmi landa
sinn Michael Foale, sem verið hefur
um borð í rússnesku geimstöðinni
Mír undanfarna mánuði. Wolf átti
að halda áleiðis til Mír í nótt, en
ráðgert var að skjóta geimferjunni
Atlantis á braut um jörðu klukkan
2:34 í nótt að íslenskum tíma.
Undanfama daga hafði verið
efast um að Wolf leysti Foale af
vegna efasemda um öryggi Mír,
en ákvörðun NASA um að halda
áfram samstarfi við Rússa er fyrst
og fremst talin pólitísk þar sem
samstarf risaveldanna á sviði geim-
vísinda er orðið nokkurs konar
tákngervingur friðsamlegs sam-
starfs þeirra.
Cimoszewics
boðar afsögn
Varsjá. Reuter.
WLODZIMIERZ Cimoszewicz,
starfandi forsætisráðherra Pól-
lands, tjáði Aleksander Kwas-
niewski forseta í gær að ríkisstjórn
hans myndi fara frá bráðlega, svo
að ný stjóm geti tekið við þegar
nýkjörið þing landsins kemur sam-
an í fýrsta sinn eftir nýafstaðnar
kosningar 20. október næstkom-
andi.
Cimoszewics greindi fréttamönn-
um frá því eftir fund með Kwas-
niewski að hann hefði boðið afsögn
ríkisstjómarinnar eins fljótt og unnt
sé til að liðka fyrir viðræðum um
myndun nýrrar stjómar. Hann
sagði að með þessu ætti vera hægt
að mynda nýja stjóm strax eftir
fyrsta þingfund nýkjörins þings.
Flokkur fýrrverandi kommún-
ista, Lýðræðislega vinstribandalag-
ið, sem Cimoszewicz tilheyrir, tap-
aði í þingkosningum sem fram fóm
síðastliðinn sunnudag og hlaut
27,1% atkvæða. Flokkurinn hefur
verið í samsteypustjórn með
Bændaflokknum frá því 1993.
Viðræður gætu dregizt
Sigurvegari kosninganna var
kosningabandalag Samstöðu
(AWS), sem 40 smáflokkar stóðu
að í kring um verkalýðsfélagið Sam-
stöðu, með 33,8% atkvæða. Þessi
niðurstaða var staðfest formlega
af kosningayfirvöldum í gær. AWS
er nú í stjómarmyndunarviðræðum
WLODZIMIERZ Cimoszewicz
boðar afsögn sína í forseta-
höllinni í Varsjá í gær.
við fulltrúa Frelsisbandalagsins,
sem er annar flokkur fyrrverandi
andkommúnista, sem 13,4% at-
kvæða í kosningunum.
Þessar viðræður hófust í fyrra-
dag og eftir því að dæma sem fór
í milli forystumönnum samstarfs-
flokkanna tilvonandi á fyrsta samn-
ingafundi þeirra er líklegt að við-
ræðurnar teygist nokkuð á langinn,
þar sem töluverður áhrzlumunur er
á stefnu flokkanna í ýmsum málum.
Viðbrögð við óöldinni í Alsír
Viðræður
um hugs-
anlega
íhlutun
New York. Reuter.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Banda-
ríkjanna og Frakklands sömdu um
það á miðvikudag að hefja viðræður
sem miðuðu að hugsanlegum sam-
eiginlegum aðgerðum til að bregð-
ast við þeirri atburðarás sem að
undanförnu hefur átt sér stað í
Alsír, þar sem blóðug fjöldamorð á
saklausum borgurum hafa verið
nær daglegt brauð um langt skeið.
James Rubin, talsmaður banda-
ríska utanríkisráðuneytisins, sagði
að utanríkisráðherrann Madeleine
Albright hefði rætt möguleikana á
samstarfí af þessu tagi á morgun-
verðarfundi með Hubert Vedrine,
utanríkisráðherra Frakklands. Ráð-
herramir ætluðu að athuga „til
hvers ýtarleg umræða þeirra í milli
gæti leitt hvað snertir aðgerðir á
þessu svæði,“ sagði Rubin. En hann
gat ekki nefnt hvaða kostir kæmu
helzt til greina. Aðstoðarmenn ráð-
herranna myndu finna út úr því.
Albright og Vedrine hittust áður
en Klaus Kinkel, utanríkisráðherra
Þýzkalands, rauf þá þögn um óöld-
ina í Alsír sem fram að því hafði
ríkt á allsheijarþingi Sameinuðu
þjóðanna, sem hófst á mánudag. í
ræðu sinni spurði Kinkel hve lengi
alþjóðasamfélagið ætlaði að líta
undan þegar önnur eins voðaverk
fregnuðust.
íhlutun ólíkleg
að mati sérfræðinga
Þrátt fyrir að fréttir af blóðugum
fjöldamorðum í Alsír valdi hryllingi
og áhyggjum víða um heim mun
umheimurinn ekki gera neitt til að
stuðla að pólitískri sátt í landinu.
Þetta er mat vestrænna erindreka
og fréttaskýrenda, sem Reuters-
fréttastofan ræddi við.
Fyrir þessu mati liggja þijár
meginástæður, segja sérfræðingar.
Ein er sú, að af ofbeldi í Alsír,
hversu slæmt það kann að vera,
stafar ekki hætta á frekari óstöðug-
leika né þykir olíu- og gashagsmun-
um vestrænna ríkja vera ógnað. í
öðru lagi hafna stjómvöld í Alsír
hvers konar umræðu um utanað-
komandi málamiðlun eða íhlutun og
loks ber til þess að líta að stjómar-
herinn í Alsír hefur í raun sigrað í
borgarastríðinu sem geisað hefur í
landinu undanfarin fimm ár. Vopna-
hié, sem einn áhrifamikill hópur ísl-
amskra uppreisnarmanna lýsti yfir
í vikunni er til marks um þetta.
FJÖLDAMORÐ í ALSÍR
ÍSLAMSKA frelsisfylkingin, AIS, í Alsír
hefur lýst yfir vopnahléi frá 1. október.
Vopnahié þeirra miöar aö þvi aö
afhjúpa GIA, annan herskáan hóp
íslamskra uppreisnarmanna, sem þeir
kenna um fjöldamorö á óbreyttum
borgurum.
Ófriöurgaus upp i Alsírsnemma árs 1992 eftir
aö yfirvöld afiýstu kosningum. Siöan þáhafa
60.000 manns falliö í átökunum.
1997 - ÁR FJÖLDAM0RÐA
Verstu fjöldamoröin (skv. fjölmiölum í Alsír): 05. apríl - íslamskir uppreisnarmenn drepa alla íbúa 52manna þorps í Medea-héraöi.
22. april - Uppreisnarmenn drepa 93 þorps- búa á Bougara svæöinu, þeirra á meöal ungar stúlkur ogþrjú börn.
Q| 7. júli - 51 óbreyttur borgari drepinn i 4 árás- ' um í Algeirsborg og nágrenni.
Q 13 júlí-Menn sem tatdireru tilheyra íslömsk- ' um uppreisnarmönnum drepa a.m.k. 44 íþorp- um nálægt Ksar el Boukhari.
<j| 23 júli - Menn sem taldir eru islamskir upp- reisnarmenn drepa 47 i tveimurþorpum nálægtBilda.
Q 27. júll - Menn sem taldir eru íslamskir upp- ' reisnarmenn drepa 44 íþorpi nálægt Larba sunnan Algeirsborgar.
€J 29. júli -Vopnaöirmennskjóta rúmlega 70 ' manns í þorpum nálægt Algeirsborg.
02. ágúst-íslamskir uppreisnarmenn drepa rúmlega 80 þorpsbúa 1 þorpum suöur al Algeirsborg 1 tveimur árásum.
05. ágúst - íslamskir uppreisnarmenn drepa "' rúmlega 100 óbreytta borgara ínokkurra daga árásum á Blida-héraö sunnan Algeirsborgar.
0 W.ágúst - Islamskir uppreisnarmenn drepa " 40 manns! Medea-héraöi.
0 22. ágúst - Menn sem taldir ew islamskir " uppreisnarmenn drepa 64 og ræna 15 stúlkum i næturárás á þorpiö Souhane i Blida-héraöi.
0 26. ágúst -100 manns drepnir i árásum sem geröar voru á Beni Ali-svæöiö tvær nælur i röö.
029. ágúst - Islamskir uppreisnarmenn drepa 98 manns og særa a.m.k. 120, aöallega konur og börn f Sidi Rais.
05. sept-A.m.k. 49óbreyttirborgarar falla i ' árásum á Beni Messous i Algeirsborg.
018. sept - Uppreisnarmenn drepa 53 manns á " Beni Slímane-svæöinu.
023. sept - ibúar tilkynna morð á 200 manns i ' skjóli nætur í Barakihvertinu í Algeirsborg. REUTERS »
Evrópuráðinu ráðið að svipta Króatíu aðild vegna mannréttindabrota
Bréfi Banda-
ríkjamanna
illa tekið
Hamstra mat
og sandpoka
YFIRVÖLD í Arizona vömðu
fólk við akstri um ákveðin
svæði vegna flóðahættu af
völdum úrkomu úr fellibylnum
Nóm síðdegis í gær að staðar-
tíma. Örlítið dró úr styrk Nóm
er hún fór yfir Baja Kalifor-
níu-skagann. íbúar Arizona
hömstmðu mat og sandpoka
í gær og víða hefur verið gef-
. ið frí í skólum vegna yfirvof-
andi óveðurs. Spáð var skyndi-
flóðum og mikilli úrkomu í
suðaustanverðri Kaliforníu,
Nevada, Utah og allt til vest-
urhluta Colorado og Nýju
Mexíkó af völdum Nóru. Á
Yuma-svæðinu í Arizona var
gert ráð fyrir 20 sentímetra
úrkomu meðan veðrið færi
yfir en það jafngildir tveggja
ára meðalúrkomu á svæðinu.
Strassborg. Morgunblaðið.
í BRÉFI frá bandaríska utanríkis-
ráðuneytinu er þeim tilmælum beint
til þings Evrópuráðsins, sem nú sit-
ur í Strassborg, að Króatíu verði
vísað úr ráðinu vegna brota yfir-
valda þar á Dayton-samkomulaginu
og mannréttindabrota sem farið
hafi versnandi eftir inngöngu lands-
ins í ráðið fyrir tæpu ári. Auk þess
hafí ekki verið staðið við loforð sem
utanríkisráðherra Króatíu gaf á
þingi Evrópuráðsins í júní á síðasta
ári.
Mælst er til að þingið vísi brott-
rekstrinum til ráðherranefndar
ráðsins, sem sárasjaldan hefur tekið
slíkar ákvarðanir. Tilmælunum var
illa tekið í ráðinu, sem vill ekkert
með slíkar fyrirskipanir Bandaríkja-
manna hafa.
Við bætist bréf frá bandarísku
þingnefndinni um alþjóðasamskipti,
vegna álits Evrópuráðsins á refsiað-
gerðum Bandaríkjastjórnar gagn-
vart fyrirtækjum, sama hvers lensk-
um, sem eiga í viðskiptum á Kúbu
þar sem eigur, er teknar voru af
bandarískum aðilum þegar byltingin
var gerð þar, koma við sögu. Tilefn-
ið er skýrsla Evrópuráðsþingsins frá
því í sumar, þar sem svokölluð
Helms-Burton-lög, sem heimila
refsingarnar, eru harðlega gagn-
rýnd. I skýrslunni segir að Banda-
ríkin geti ekki einhliða ákveðið
hveijir eigi fyrrverandi fasteignir
Bandaríkjamanna á Kúbu, það brjóti
í bága við alþjóðalög og viðskipta-
reglur og hafi neikvæð áhrif á sam-
skipti Evrópu og Bandaríkjanna.
Hvatt er til afnáms eða breytingar
laganna, en bréf Benjamins A. Gil-
mans, formanns Bandarísku nefnd-
arinnar, snýst um að skýrslan sé á
misskilningi byggð.
Á fundi nefndar formanna og
ráðherra eða sendiherra í gærkvöldi
var fjallað um bréfið um Króatíu.
Sveinn Bjömsson sendiherra og
Lára Margrét Ragnarsdóttir alþing-
ismaður sátu fundinn og sagði Lára
að mörg og misvísandi bréf um
mannréttindabrot hefðu borist
Gunnari Janson, talsmanni Króatíu
hjá Evrópuráðinu. Ljóst væri að
margt væri að í þessum efnum, líkt
og hjá ýmsum öðrum nýjum löndum
í ráðinu. Ein eða tvær ferðir yrðu
farnar í næsta mánuði til að kanna
þessar ásakanir og ekki farið út í
harkalegar aðgerðir nema að þeim
fullsönnuðum.
Janson talaði í hvetjandi tón til
Króata, að sögn Láru, og margir
þingmenn veltu því fyrir sér í gær
hvers vegna Króatía væri tekin fyr-
ir, frekar en til að mynda Ukraína
eða Albanía. Bandaríkjamenn hefðu
hingað til haldið verndarhendi yfir
Króötum, nú virtist sambandið milli
þeirra hafa versnað.