Morgunblaðið - 26.09.1997, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1997 47
Frá Hólmgeiri Björnssyni:
* EINHVER furðulegustu tíðindi
sumarsins eru uppgjöf jaðarskatta-
nefndar. Nefndin virðist ekki hafa
skilið vandann.
í des. sl. varð mér á að senda
bréf til Mbl. með fyrirsögninni
„Heiður sé fjármálaráðherra". Til-
efriið var að fjármálaráðherra hafði
gefið fyrirheit um lækkun jaðar-
í skatta. Það fyrirheit hefur nú verið
svikið og ráðherrann rændur heiðr-
inum. Hafi einhver lesið bréf mitt
* með athygli hefur hann þó áttað
sig á að miklu fremur en hrós um
fjármálaráðherra var þar að finna
ákúrur á Ögmund Jónasson sem
hafði ekki áttað sig á að lækkun á
jaðarálögum var og er brýnasta
hagsmunamál lág- og miðlungs-
tekjufólks. Hann áttaði sig ekki á
að hér var tækifæri. Taka átti ráð-
1 herrann á orðinu og fylgja fyrirheit-
| inu eftir. Þá hefði e.t.v. verið von
I um úrbætur. Aðhaldið skorti og því
fór sem fór. Nú hefur þó Alþýðu-
bandalagið ályktað að barnabætur
skuli vera óháðar tekjum.
Ef menn ætla í alvöru að lækka
hæstu jaðarskattana, helst svo að
lágtekjumenn beri aldrei hærri jað-
arálögur en hátekjumenn, verða
þeir að átta sig á að sú aðgerð
stangast á við almenna skattalækk-
' un. Ef skattur er lækkaður á einum
j hlýtur hann að hækka á öðrum. Svo
| einfalt er það. Ríkisstjórnin ákvað
hins vegar almenna skattalækkun.
Þegar svo nefnd var skipuð til að
takast á við óréttlætið kom í ljós
að ekkert svigrúm var eftir. Rétt
er að leggja áherslu á að auðvelt
er að laga skattkerfið án þess að
umbylta því.
Algengasta viðbáran við því að
, barnabætur séu alveg ótengdar
tekjum er að þá hljóti hátekjumenn
i sömu bætur og þeir sem mest þurfa
| þeirra með. Er það svo? Jú, krónu-
talan er hin sama, en sú upphæð
sem hátekjumennirnir fá, oflaunað-
ir sveitarstjórar, forstjórar einka-
fyrirtækja og aðrir slíkir, er þó svo
lítil hlutfallslega að hvorki þá né
ríkið munar verulega um hana. Ég
hygg að þeir, sem telja ótækt að
allir fái sömu barnabætur óháð tekj-
: um, séu þeir sömu og halda því
fram að almenn skattalækkun sé
venjulegum launþegum til hagsbóta
| ekki síður en hátekjumönnum. Þeir
eru jafnvel vísir til þess að leggja
til hækkun skattleysismarka, þótt
hún nýtist öllum óháð tekjum á
sama hátt og barnabætur, nema
einmitt þeim sem lægst hafa launin
og eru skattlausir hvort sem er.
Fimmtudaginn 11. sept. lét frétta-
stofa Sjónvarpsins hafa sig í að
útvarpa einhliða áróðri um að af-
nám tekjutengingar barnabóta
kostaði svo og svo marga milljarða.
Áhorfandinn átti að skynja að þetta
væri svo dýrt að það væri óviðráð-
anlegt. Þessi misnotkun Sjónvarps-
ins væri tilvalið dæmi fyrir kennslu
í fjölmiðlun til að sýna hvernig töl-
ur, sem e.t.v. eru í sjálfu sér rétt-
ar, eru notaðar til að ljúga.
Hönnun Richard Sapper
Verð kr. 6.950, kr. 6.600 stgr.
Mörkinni 3, sími 588 0640
casa@treknet.is
SNYRTISTOFAN
GUERLAIN
I Óðingata 1 • 101 • Reykjavík I
|Sími 562 3220 « Fax 552 2320|
BREF TIL BLAÐSINS
Uppgjöf jaðarskattanefndar
Fyrir eitt á þó jaðarskattanefnd
hrós skilið. Hún féll ekki í þá freistni
að leggja til að barnabætur verði
skattlagðar. Það myndi í rauninni
jafngilda því að skattleysismörk
annarra tekna væru lækkuð sem
nemur upphæð barnabótanna og
öll skerðingin kæmi fram hjá lág-
launafólkinu.
Það vafðist hins vegar fyrir
nefndinni að átta sig á því að það
er hægt að taka upp tvö skattþrep
án þess að kollvarpa staðgreiðslu-
kerfinu. Allur þorri skattgreiðenda
fær ekki skattinn gerðan upp að
fullu fyrr en eftir á hvort sem er
og er staðgreiðslan ýmist of eða
van. Að vísu yrði skipting skatt-
korta eitthvað flóknari en áður, og
of há staðgreiðsla yrði aðeins al-
gengari. Það væru þó smámunir
hjá því aukna réttlæti sem fengist.
Nefndin virðist ekki hafa áttað sig
á því að á íslandi fara skattar stig:
lækkandi með hækkandi tekjum. í
einni af þeim greinum, sem ég hef
skrifað um jaðarskatta, benti ég á
eina af mörgum leiðum sem eru
færar til þess að viðhalda tekjuteng-
ingu barnabóta, ef hún er eitthvert
sáluhjálparatriði, en komast samt
að mestu hjá því að skattar fari
stiglækkandi.
Nefndin átti í einkennilegum
vandræðum með vaxtabæturnar.
Datt engum í hug að lækka teng-
inguna við lágar tekjur en hækka
við háar, t.d. í 10%? Mikilvægast
væri þó að tengja saman skerðing-
arliðina, þannig að þeir verði aldrei
hærri en t.d. 6-10% samanlagt.
Skerðing vaxta- eða húsaleigubóta
verður þá minni en ella ef barna-
bætur eru skertar samhliða.
Frá því að ég byijaði að skrifa
um jaðarskattana í des. 1994 hefur
það helst gerst að hámark skerðing-
ar barnabóta hefur lækkað úr 22%
í 15%. Þá hefur hæsta afborgun
námslána lækkað úr 7% í 4,75%.
Aðrar lagfæringar hafa ekki orðið
svo að ég hafi veitt því athygli.
Alvarlegust er tekjutenging húsa-
leigubóta sem enginn virðist kippa
sér upp við. Ástandið er því enn
þannig að þess geta fundist dæmi
að maður sem aflar 100.000 kr.
aukalega fái ekki nema um 20.000
kr. til eigin ráðstöfunar þegar allir
frádráttarliðir hafa verið taldir. Slík
dæmi eru líklega fágæt. Hins vegar
mun allalgengt að ekki verði nema
30-40.000 kr. eftir. Jaðarskatta-
nefnd kom ekki auga á aðferð til
að bæta úr þessu!
Margir virðast enn halda að það
séu jaðarskattar hátekjumannanna
sem eru vandamálið. Kom það m.a.
fram hjá einum ungliða sjálfstæðis-
manna í vikulokaþætti Utvarpsins
20. sept. Hafa öflugustu fjölmiðl-
arnir, Mbl. og Sjónvarpið, brugðist
þeirri skyldu sinni að upplýsa al-
menning?
HÓLMGEIR BJÖRNSSON,
Hraunbæ 104, Reykjavík.
HENTU
fiinDCI ÞESSl VERflUR
ALUHEi 0RE61M ÚT
HAPPA- í MIESTU VIKll!
ÞRENNU
Þeir sem ekki fá vinning á Happaþrennuna
geta merkt miðann og skiljið hann eftir á
sölustaðnum og átt von á glæsilegum
aukavinningum.
Morgunblaðið birtir nöfn vinningshafa
á hverjum föstudegi.
í LOK SEPIEMBER ORöGUMVIf) ÖT GLIESILEGA TOföIU COROLLA
VINNINGSHAFAR 26. SEPT£MB£fi 1997
BORGARFERÐ FYRIR TVO - MEÐ ÚRVALIÚTSÝN
Örn Ingólfsson. Seilugranda 2.107 Reykjavík
MORE TÖLVA - FRÁ BOÐEIND
Guðríður Einarsdóttir. Trönuhólum 14.111 Reykjavík
M0NG00SE - ALVÖRU FJALLAHJÓL
Jóhanna Lára Guðjónsdóttir. Laufríma 16.112 Reykjavík
BOLIR - FRÁ X-TRA BÚÐINNI
Áslaug Hrólfsdóttir. Grýtubakka 24.10! Reykjavlk
Ásta e. Alfreðsdóttír. Vesturbergi 76,111 Reykjavík
Guðmundur V. Hauksson. Reykjavíkurvegi 46.101 Reykjavik
Gerald Blatz. P.0.6ox 790.121 Reykjavík
Haraldur Sveinsson. Oláhamrí 4.112 Reykjavík
Anna Lilja Kjartansdóttir. Jöldugróf 15.108 Reykjavik
Haraldur Halldórsson. Stangarhoiti 24.105 Reykjavik
Bjamey L. Sævarsdóttir. Stakkhömrum 1.112 Reykjavik
Elín Lárusdóttir. Skarðshlíð 24b. 603 Akureyrí
Hrafnhiídur Þórhallsdóttir. Grund 2.565 Hofsósi
Elsa Sigurðardóttir. Öldugranda 1.107 Reykjavik
Margrét Ólafsdóttír. Sunnubraut 16.200 Kópavogi
Bryndís Petersen. Háaleitísbraut 105 Reykjavík
Súsanna. Starengi 28.112 Reykjavik
Lilja Finnbogadóttír. Njörvasundi 25.104 Reykjavík
BÍÓMIÐAR - FYRIR TVÐ
Atti Brynjar Sigurðsson. Tjamaríundi 6d. 600 Akureyrí
Elnar Þorgeirsson. Miðgörðum. 611 Grímsey
Axet 6. Eggertsson. Flyðrugranda 4.107 Reykjavik
Sigrún B. Sævarsdóttír. Básahrauni 16.815 Þortákshöfn
Berglind Sigurgeirsdóttir. Kambaseii 66.109 Reykjavik
Valgeir Magnússon. Þinghólsbraut 13.200 Kópavogi
Amar Már Eiríksson. Viðarási 51.110 Reykjavik
Ingibjörg Pétursdóttir. Efstalandi 6.100 Reykjavík
Sigurpáli Ösfjörð Símonarsson. Þingási 3.110 Reykjavík
Lilja Rös Benediktsdóttir. Traðartandi 2.415 Bolungarvik
Ólafur Bjami Tómasson. Seljabraut 36.109 Reykjavik
Ámi Krístjánsson. Grenimel 20.107 Reykjavík
Teitur Benediktsson. Bogahlíð 26.105 Reykjavík
Kart Brekkubyggð 39.210 Garðabæ
Sigurður Sigurðsson. Laufvangi 0.220 Hafnarfirði

ÚHVAL-ÚTSÝN
HASKOLABIO
£Á£J
mvcmi fijáuá njór
BOÐEIND
IHAWA: ■
LH3JSD