Morgunblaðið - 01.10.1997, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Heimsókn forseta Litháensþings
Fyrirlestur
Landsbergis
í Háskólanum
Fjallar um milliríkjasamskipti í Evrópu
Morgunbjaðið/Golli
LANDSBERGIS ræddi í gær við Ólaf Ragnar Grúnsson, forseta íslands.
VYTAUTAS Landsbergis, forseti
litháíska þingsins, sem staddur er í
fjögurra daga opinberri heimsókn
hérlendis í boði Aiþingis, verður
viðstaddur setningu Alþingis í dag.
Kl. 16:30 heldur hann fyrirlestur í
hátíðarsal Háskóla Islands, sem er
öllum opinn. I fyrirlestrinum fjall-
ar Landsbergis um breytta stöðu í
milliríkjasamskiptum í Evrópu,
með sérstakri tilvísun til reynslu
Litháens af því að losna undan yf-
irráðum Sovétríkjanna.
I fyrrakvöld átti Landsbergis
fund með Davíð Oddssyni, forsæt-
isráðherra, á Þingvöllum. í gær-
morgun ræddi hann meðal annars
við Olaf Ragnar Grímsson, forseta
Islands.
Fráfall Díönu
prinsessu
Blair
þakkar
samúðar-
kveðjur
TONY Blair, forsætisráð-
herra Bretlands, hefiir sent
Davíð Oddssyni forsætisráð-
herra bréf þar sem þakkaðar
eru samúðarkveðjur íslenskra
stjómvalda vegna fráfalls
Díönu prinsessu af Wales.
í bréfinu segir Blair Breta
þakkláta fyrir samúðarkveðj-
urnar sem eigi þátt í því að
sýna hve mjög Díana hafi hrif-
ið fólk um allan heim.
„Leyfið mér að tjá þakklæti
bresku þjóðarinnar fyrir að
þið hafið hugsað til okkar á
þessari sorglegu stundu í okk-
ar sögu,“ segir í bréfi Tony
Blair forsætisráðherra.
Sími 555-1500
Garðabær
Stórás
Rúmgóð ca 70 fm 2—3 herb. íb. á
neðri hæð f tvíb. Ný eldinnr. Nýtt gler.
Parket.
Hafnarfjörður
Óttarstaðir
Til sölu ca 5—6 hektara landspilda úr
landi Óttarstaða I. Liggur að sjó. Verð:
Tilboð.
Reykjavíkurvegur
Gott skrifstofuhúsnæði ca 120 fm á 2.
hæð. Verð 4,9 millj.
Breiðvangur
Sérlega glæsileg ca 190 fm neðri sérh.
í tvíb. auk bílskúrs. 5 svefnh. Áhv.
byggsj. ca 2,7 millj. Verð 13,2 millj.
Gunnarssund
Til sölu er góð 3ja herb. íb. á jarðh.
Álfaskeið
Einbýlishús á tveimur hæðum með
hálfum kj., samtals 204 fm. Mikið end-
um. Ath. skipti á lítilli íb.
Reykjavíkurvegur
Glæsileg 2ja herb. íb. á 3. hæð. Lítið
áhv. Verð 4,3 millj.
Vantar
ca 100 fm ib. nærri miðbæ Hafnar-
fjarðar.
Vantar eignir á skrá
Fasteignasala,
Strandgötu 25, Hfj.
I Ámi Grétar Finnsson, hrl.
Stefán Bj. Gunnlaugsson, hdl.
Eftir fundi með embættismönn-
um í utanrfldsráðuneytinu og skoð-
unarferð um Þjóðminjasafh ís-
lands undir leiðsögn Þórs Magnús-
sonar þjóðminjavarðar hélt Lands-
bergis síðdegis í gær á fund með
Jóni Baldvin Hannibalssyni alþing-
ismanni, sem var utanríkisráð-
herra er Island viðurkenndi fyrst
ríkja heims sjálfstæði Litháens ár-
ið 1991. Þá var Landsbergis bæði
forseti þings lands síns og þjóð-
höfðingi.
í gærkvöldi sat Landsbergis
kvöldverð í boði Geirs H. Haarde,
formanns utanríkismálanefndar
Alþingis. Landsbergis hefur komið
tvisvar til Islands áður, 1990 og
1995.
Ljósmynd/Stöð 2
DAVIÐ Oddsson, forsætisráðherra býður Vytautas Landsbergis vel-
kominn í sumarbustað forsætisráðberrahjónanna á Þingvöllum.
Reglur um sjálfstæðan rétt feðra til launa í fæðingarorlofí
Orlof í 2 vikur án skerð-
ingar dagvinnulauna
F JÁRMÁL ARÁÐHE RRA hefur
gefið út reglur um sjálfstæðan rétt
feðra til launa í fæðingarorlofí, en á
fundi ríkisstjómarinnar 16. septem-
ber síðastliðinn var tekin ákvörðun
um að veita feðrum í starfi hjá hinu
opinbera rétt til launa í fæðingaror-
lofi.
í reglunum felst að feður sem
starfa hjá hinu opinbera eiga rétt til
fæðingarorlofs í tvær vikur án
skerðingar á dagvinnulaunum, en
auk þess munu þeir njóta launa sem
nema helmingi af meðaltalsyfir-
vinnu og vaktaálagi.
Skal leyfið veitt í þeim tilgangi að
faðir geti notið samvista við bam
sitt á fyrstu tveimur mánuðunum
eftir fæðingu eða heimkomu þess og
hefur leyfisveitingin engin áhrif á
rétt móður til greiðslna í fæðingar-
orlofi. Rétturinn gildir jafnt vegna
fæðingar eigin bams, ættleiðingar
og töku bams yngra en fimm ára í
varanlegt fóstur.
Leyfið skal taka í einu lagi innan
átta vikna frá fæðingu eða heim-
komu bamsins, en hafi faðirinn ekki
notað leyfið áður en þær átta vikur
em liðnar fellur rétturinn niður.
Rétturinn til töku launaðs fæð-
ingarorlofs er háður því að bam sé
fætt, ættleitt eða tekið í fóstur eftir
31. desember 1997.
í fréttatilkynningu frá fjármála-
ráðuneytinu segir að ákvörðunin
hafi verið tekin á grundvelli eins af
meginmarkmiðum ríkisstjómarinn-
ar, sem fram kemur í stefhuyfirlýs-
ingu hennar frá 23. apríl 1995, að
vinna gegn launamisrétti af völdum
kynferðis og stuðla að jafnari mögu-
leikum kvenna og karla til að njóta
eigin atorku og þroska hæfileika
sína.
Ályktun Geðverndar-
félags fslands
Flutningur
geðdeildar
skerðir
þjónustu
GEÐVERNDARFELAGS Islands
hefur sent frá sér ályktun þar sem
skorað er á heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra, íjármálaráð-
herra og borgarstjóra Reykjavíkur
að endurskoða samkomulag sitt frá
12. september 1997. Ályktunin fer
hér á eftir:
„í róti nútímans er nauðsynlegt
að allir viðurkenni mikilvægi
mannlega þáttarins í tilveru ein-
staklingsins og skilji mikilvægi
geðheilbrigðisþjónustunnar fyrir
mannkynið.
Tillaga um flutning geðdeildar
úr aðalbyggingu Sjúkrahúss
Reykjavíkur mun skerða þjónustu
við hinn almenna borgara á geð-
heilbrigðissviðinu og undirstrika
lífseiga fordóma í garð geðsjúk-
linga. Ef vel er þarf geðheilbrigðis-
þjónusta að vera aðgengileg öllum
sem eiga við tilfinningavandamál
að stríða hvort sem þau eru tíma-
bundin eða langvarandi og snertir
hún því allt fólk en ekki einungis
þá sem hafa fengið greiningu „geð-
sjúklingur“.
Þjónusta við geðsjúka og að-
standendur þeirra hefur dregist
verulega saman á undanförnum ár-
um vegna spamaðaraðgerða.
Geðsjúkir búa við lélegri
aðstæður en áður
Sjúkrarúmum hefur fækkað og
deildum hefur verið lokað án þess
að önnur úrræði hafi kóinið í stað-
inn. Sú lausn hefur þegar fætt af
sér önnur vandamál varðandi hag-
nýtar lausnir þar sem geðsjúkir
búa nú við lélegri kjör og aðstæður
en áður og til langframa verður að
líkum fremur um tiflutning á
kostnaði en raunspamað að ræða.
Því virðist nauðsyn á að kanna
vandann á víðari grundvelli og sjá
til þess að viðeigandi úrræði séu
fyrir hendi. Þau þurfa auk þess að
vera mannsæmandi og aðlöguð
þörfum einstakra sjúklinga án þess
að höggva nærri virðingu fyrir
manneskjunni.“
Samtök áhugafólks um áfengis- og vímuefnavandann tuttugu ára
Hápunkturinn al-
þjóðleg ráðstefna
SAMTÖK áhugafólks um áfengis-
og vímuefnavandann (SÁÁ) á 20
ára afmæli í dag. Afmælisins
verður minnst með ýmsum hætti
í október. SÁÁ efnir til þriggja
daga ráðstefnu um áfengis- og
vímuefnavandann, heldur veg-
Iega afmælishátíð og gefur út
bók um 20 ára sögu samtakanna.
Hápunktur hátíðarhaldanna
verður alþjóðleg ráðstefna um
áfengis- og vímuefnavandann á
Hótel Loftleiðum dagana 16.-18.
október. Fjöldi erlendra og inn-
lendra fyrirlesara verður á ráð-
stefnunni. Meðal hinna erlendu
fyrirlesara eru margir af
fremstu sérfræðingum Banda-
ríkjanna á sviði áfengismeðferð-
ar og forvama. Afmælisráðstefn-
an er öllum opin og fer skráning
fram hjá Úrvali Útsýn.
Sjálf afmælishátíðin fer fram á
Hótel íslandi sunnudaginn 19.
október. Ávörp flytja Frank
Herzlin, geðlæknir og fýrrum yf-
irmaður meðferðar við Freenort-
sjúkrahúsið og Rheinbeck Lodge,
og James Cusak, meðferðarstjóri
við Veritas Villa í New York. Á
dagskránni verður tónlistarflutn-
ingur, glens og grín.
Afmælisritið Bræðralag gegn
Bakkusi kemur út um miðjan
október. í því er fjallað um að-
draganda, stofnun og starfsemi
SÁÁ fyrstu tuttugu árin. Auk
þess eru rifjuð upp helstu úrræði
áfengissjúkra fyrr á öldinni. Bók-
in er tileinkuð Hilmari Helga-
syni, fyrsta formanni SÁÁ. Sæ-
mundur Guðvinsson blaðamaður
skráði.
Morgunblaðið/Porkell
FJÓRIR formenn SÁÁ komu saman á blaðamannafundi í tilefni afmæl-
isins (f.v.) Björgólfur Guðmundsson, Hendrik Berndsen, Pjetur Maack
og Þórarinn Tyrfingsson, núverandi formaður.
Níu hundruð sóttu
stofnfundinn
Fjórir fyrrverandi og núver-
andi formenn SÁÁ komu saman
á blaðamannafundi í tilefni af-
mælisins. Björgólfur Guðmunds-
son rifjaði upp að yfir 900 manna
stofnfundur hefði borið vott um
hversu mikil þörf hefði verið fyr-
ir samtökin á sfnum túna. Ótrú-
leg viðhorfsbreyting hefði orðið
á skömmum tíma hér á landi.
Hvergi annars staðar í heiminum
væri litið jafn eðlilega á að fólk
fari í meðferð.
Hendrik Berndsen minnti á að
íslendingar væru að mörgu leyti
fyrirmynd nágrannalandanna
varðandi meðferð fyrir áfengis-
og vímuefnasjúka. Pjetur Maack
minnti á trildi fræðslunnar.
Hjá Þórarni Tyrfingssyni, nú-
verandi formanni, kom fram að
ástandið væri óbreytt og jafnvel
að batna hjá fólki, sérstaklega
karlmönnum, í aldurshópnum 25
til 55 ára. Fleiri þyrftu á meðferð
að halda í hópi yngri en 25 ára
og sérstaklega á meðal kvenna á
aldrinum 20 til 25 ára. Sá hópur
hefði varla sést fyrir nokkrum
árum.
L