Morgunblaðið - 01.10.1997, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 1997 21
Roy
Lichtenstein
látinn
New York. Reuter.
BANDARÍSKI málarinn Roy Lichtenstein,
einn af forsprökkum popplistastefnunnar, lést
í New York á mánudag 73 ára að aldri. Lic-
htenstein hafði verið veikur mánuðum saman
og lést af völdum fylgikvilla lungnabólgu á
læknamiðstöð New York-háskóla.
Lichtenstein er sennilega þekktastur fyrir
að taka myndir úr daglegu lífi og augiýsing-
um, úr hasarblöðum og myndskreyttum ást-
arsögum, teiknimyndasögum á borð við „G.I.
Combat" og „Secret Hearts“ og stækka þær
upp svo um munaði.
Lichtenstein vakti fyrst athygli þegar hann
setti upp sýningu á Manhattan árið 1962. Líktu
gagnrýnendur sýningunni við risastóra nál,
sem beint væri að blöðru afstrakt-expressj-
ónisma. Sú listastefna var þá allsráðandi í
bandarískri myndlist og byggðist hún á létt-
leikandi handbragði og naflaskoðun. Kald-
hæðnin skein hins vegar út úr verkum Lic-
htensteins, sem tókst að taka einsleitan stíl
teiknimyndasögunnar með tilheyrandi litdepl-
um og rastatækni, sem notuð er við prentun,
og gera hann að sínum persónulega stíl.
Sum af fyrstu verkum hans voru málverk
af hversdagslegum hlutum og báru þau nöfn
á borð við „Kaka“ og „Golfkúla" (máluð 1962)
og „Hnykill" (frá 1963).
Vildi gera „fyrirlitleg" verk
Árið 1963 sagði hann í viðtali að hann vildi
gera listaverk, sem væru svo „fyrirlitleg" að
enginn mundi vilja hengja þau upp á vegg.
Verk hans urðu ekki fyrirlitlegri en svo að
nú^greiða menn tugi milljóna króna fyrir þau.
I lok sjöunda áratugarins hætti hann að
sækja efni í teiknimyndasögur. Hann gerði
þá myndir þar sem verk eftir Pablo Picasso,
Piet Mondrian og Paul Cezanne voru tekin
fyrir með svipuðum hætti og Andy Warhol
gerði myndir af Marilyn Monroe og Elvis
Presley, eins og um væri að ræða vörumerki
í neysluþjóðfélaginu, en þeir tveir ásamt Claes
Oldenburg voru helstu forvígismenn popplist-
arinnar.
BANDARÍSKI málarinn Roy Lichtenstein lést á mánudag. Hann var þekktur fyrir að
nota fyrirmyndir úr teiknimyndasögum eins og sést á þessu málverki, sem nefnist „Kiss II“.
Hann kvaðst hins vegar aldrei hafa ætlað
sér að gera lítið úr Picasso, Mondrian eða
Cezanne.
Hann gerði síðan speglaseríuna, þar sem
unnið er með blekkingar speglunar, kyrralífs-
myndir, bronsstyttur og risastórar veggmynd-
ir. Nýlega sýndi hann teikningar, sem hann
hafði gert er hann var að undirbúa listaverk,
og kom þar fram allt annað og léttara hand-
bragð en í málverkunum, þar sem ákveðni
ræður ríkjum.
Lichtenstein fann óþrjótandi efnivið í ein-
faldri hugmynd og gerði við hana síbreytileg
tilbrigði. Hann var afkastamikill og hætti
ekki að mála fyrr en um mánuði fyrir andlát
sitt. Síðasta sýning hans var sett upp í Muse-
um of Fine Arts í Boston í fyrra. Þar sýndi
hann kínverskar landslagsmyndir.
Lichtenstein fæddist 27. október 1923 í New
York. Hann var einfari og barst lítið á. Hann
hafði óþrjótíindi áhuga á vísindum allt frá því
að hann var barn til dauðadags. 16 ára gam-
all hóf hann listnám.
Árið 1943 var hann kvaddur í herinn og var
í herfylki í Evrópu í heimsstyrjöldinni síðari.
Þegar stríðinu lauk átti hann leið um París.
Hann leitaði uppi íbúð Picassos við Rue des
Grands-Augustin, en þorði ekki að berja að
dyrum. „Eftir nokkra stund gekk ég í burtu
og hugsaði með mér: „Af hverju ætti Picasso
að vilja hitta mig?“.“
Þegar hann sneri aftur til Bandaríkjanna
hóf hann nám að nýju og lauk meistaragráðu
árið 1951. Áður en hann gat lifað af list sinni
aflaði hann sér fjár meðal annars með því að
hanna gluggaútstillingar í stórmarkaði.
Árið 1957 flutti hann til New York og ekki
leið á löngu áður en hann varð frægur. Árið
1964 birtist grein um hann í tímaritinu Life
þar sem spurt var: „Er hann versti listamaður
i Bandaríkjunum?"
Bill Clinton Bandaríkjaforseti minntist
Lichtensteins á mánudagskvöld og bar lof á
verk hans.
Lichtenstein svaraði hins vegar á ýmsa vegu
þegar hann var spurður um list sína. „Satt
að segja held ég að listamenn eins og ég hafi
ekki hugmynd um hvað þeir eru að gera,“
sagði hann einhverju sinni. „En við reynum
að nota órð, sem virðast rökrétt. Reyndar
held ég að ég viti hvað ég er að gera, en það
á ekki við um neinn annan listamann."
Þjóðleikhúsið
Nýr leiklist-
arráðu
nautur
NÝR leiklistarráðunautur, Melkorka
Tekla Ólafsdóttir, hefur verið ráðinn
við Þjóðleikhúsið.
Eftir að hafa
lokið stúdents-
prófi frá MR
1989 og BA-
prófi í íslensku
og almennri bók-
menntafræði frá
Háskóla íslands
1992 stundaði
Melkorka fram-
haldsnám í leik-
húsfræði við
Université de la Sorbonne nouvelie
í París. Þaðan lauk hún licencce-
prófi 1994 og maitrise-prófi 1995.
Frá haustinu 1995 starfaði hún sem
leiklistarráðunautur Ríkisútvarps-
ins. Ja/nhliða störfum á leiklistar-
deild Útvarps hefur hún leikstýrt,
bæði hjá áhuga- og atvinnuleikhóp-
um og í útvarpi. Hún hefur starfað
í Þjóðleikhúsinu sem aðstoðarmaður
leikstjóra.
Melkorka Tekla
Ólafsdóttir
♦ ♦ ♦
Ritlistarhópur
í Gerðarsafni
RITLISTARHÓPUR Kópavogs tek-
ur upp þráðinn að nýju eftir sum-
arfrí við upplestur í Kaffistofu Gerð-
arsafns, Listasafni Kópavogs,
fimmtudaginn 2. október.
Félagar úr hópnum munu þar lesa
úr fórum sínum ljóð og annað, sem
þeir hafa verið að fást við undanfar-
iði Dagskráin stendur frá kl. 17 til
18 og er aðgangur ókeypis. Sem
fyrr eru allir velkomnir á Kaffistof-
una til að fá sér kaffi og með þvi
og hlýða á upplestur.
Morgunblaðið/Silli
TÓNLEIKAR Þorsteins Gauta vöktu mikla hrifningu.
Þorsteinn Gauti
leikur á Húsavík
Morgunblaðið. Húsavík.
PÍANÓLEIKARINN Þorsteinn Gauti Sigurðs-
son hélt tónleika í Safnahúsinu á Húsavík sl.
fimmtudag að tilhlutan Tónlistarskólans á
Húsavík. Tónleikaskráin var fjölbreytt, verk
eftir Chopin, Skijabin, Debussy, Rachmanin-
off og Franz Liszt.
Það vekur almenna ánægju þegar svo þjóð-
þekktir tónlistarmenn eins og Þorsteinn Gauti,
sem hafa komið fram á tónleikum bæði aust-
anhafs og vestan, gefa dreifbýlisbúum tæki-
færi á því að fá að hlusta á þá. Áheyrendur
létu óspart í ljós fögnuð sinn, en þeir voru
fleiri en á mörgum tónleikum á Húsavík nú
undanfarið.
KVIKMYNDIR
Iláskólabíó
SIGGI VALLI Á
MÓTORHJÓLI ★
Leikstjón og handritshöfundur Böð-
var Bjarki Pétursson. Kvikmynda-
taka Ægir J. Guðmundsson. Tón-
list/hljóð Gunnar Árnason. Aðalleik-
endur Sigurður Karl Magnússon,
Sigurður Valgarð Jónsson, Jón Ingi
Hannesson. 12 mín. íslensk stutt-
mynd gerð af 20 geitum, ísl. kvik-
myndasamsteypunni o.fl. 1997.
MARGIR hafa flaskað á því að
reyna að gera langa kvikmynd í
stuttmyndaformi, barist við að sjóða
niður langa sögu með tilheyrandi
dramatík og persónusköpun á ein-
hveijum mínútum. Það gengur ekki.
í stuttmyndinni er það listin að
fanga augnablikið, láta smáatriðin
tala, opna augu manna fyrir gildi
lítilla atvika sem gjarnan fara fram-
hjá manni - en eru þó, þegar upp
er staðið, ekki síðri partur af lífinu
Gamli
maðurinn
og hjólið
en stóru stundirnar.
Þetta tekst Böðvari Bjarka Pét-
urssyni með ágætum í örstuttu ljóði
um Sigga Valla (Sigurður Karl
Magnússon), roskinn herramann
sem fær að rifja upp gömul kynni
af vélhjólum er hann af tilviljun
kemst í kynni við einn af Sniglun-
um, meðlim í Bifhjólasamtökum
lýðveldisins. Býður karlinum, sem
er að snuddast í kringum hjólið
hans, í ferðalag austur fyrir fjall.
Sá gamli fær að finna frelsið og
upplifa gamlar ánægjustundir - í
aftursætinu að vísu.
Snjöll hugmynd er vel útfærð og
ekki annað hægt en að dást að fag-
legu handbragði, einkum hjá kvik-
myndatökumanninum, sem skráir
upplyftingu þess gamla og lífið á
hnakknum með miklum ágætum,
ekki síst snyrtilegum tökum í kring-
um vélfákana á leið út úr borginni.
Tónlistin er smekklega notuð og
styrkir frásögnina og skýrir persón-
una. Hljóðið skýrt og gott og ekki
laust við að manni bregði við þegar
burðarásinn sjálfur, Siggi Valli,
hefur upp raust sína, skýr og styrk-
ur. Siggi Valli lifir sig inní atburð-
ina og er allur hinn brattasti þegar
búið er að dressa hann upp í leður
og fínt frá hvirfli til ilja.
Siggi Valli á mótorhjóli er önnur
myndin um þennan roskna ungling
og það væri hið besta mál að fá
eina til viðbótar. Hér sjáum við
hvað hægt er að gera með einfald-
leikann að vopni og er það vel við
hæfi að sýna myndina á undan
nýjasta listaverki Mikes Leigh, sem
er einmitt manna snjallastur að
gera hversdagslega atburði að stór-
virki.
Auglýsing þessi er eingöngu birt í upplýsingaskyni.
B
Landsvirkjun
Skuldabréf Landsvirkjunar
1. flokkur 1997
á Verðbréfaþing íslands
Verðbréfaþing íslands hefur ákveðið að taka skuldabréf Landsvirkjunar
á skrá. Bréfin verða skráð fimmtudaginn 2. október nk.
Helstu upplýsingar um 1. flokk 1997:
Nafnverð
Útgefandi
Útgáfudagur
Grunnvísitala
Nafnvextir
Lánstími
Einingar
Uppgreiðsla
Viðskiptavakt
Samtals krónur 1.000.000.000 í þessu útboði. Eingreiðslubréf
til 15 ára. 1. flokkur 1997 er opinn flokkur þ.e. flokkurinn er
gefinn út með ótilgreindri lokastærð.
Landsvirkjun.
19. september 1997.
Vísitala neysluverðs, september 1997 180,6 stig.
5,0% fastir vextir sem leggjast árlega við höfuðstól.
15 ár, 1 gjalddagi 19. september 2012.
Krónur 5.000.000.-
Hægt verður að innkalla 1. flokk 1997 þann 19. september
2007 miöað við ávöxtunarkröfuna 4,40% að undangenginni til-
kynningu til eigenda skuldabréfanna. Uppgreiðsluheimildin er
bundinvið að Landsvirkjun innkalli öll bréfin í 1. flokki 1997.
Landsvirkjun greiðir ekki vexti og verðbætur af skuldabréfum
í 1. flokki 1997 eftir innlausnardag.
íslandsbanki hf. er viðskiptavaki bréfanna á Verðbréfaþingi
Islands.
Skráningarlýsingu og önnur gögn s.s. samþykktir og síðasta ársreikning er
hægt að nálgast hjá umsjónaraðila skráningarinnar; viðskiptastofu
íslandsbanka, Kirkjusandi, 155 Reykjavfk.
ISLAN DSBAN Kl
Fjármálamiöstöö Kirkjusandi, 155 Reykjavík.
Sími: 560 8000, bréfasími: 560 8921
Sæbjörn Valdimarsson