Morgunblaðið - 11.10.1997, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Vegagerðin og Umferðarráð gefa lögreglu myndavélar
Nýjar leiðir við eftirlit til
að ná niður ökuhraða
EMBÆTTI ríkislögregtustjóra var í
gær afhent fyrri löggæslumyndavél-
in af tveimur sem Vegagerðin og
Umferðarráð hafa tekið höndum
saman um að kaupa. Mat nefndar,
sem vann að gerð umferðaröryggis-
áætlunar til ársins 2001, var að
ökuhraði ylli einna mestri hættu í
umferðinni og að þörf væri á að
fara nýjar leiðir. Liður í því er að
taka í notkun myndavélar sem þess-
ar. Síðari vélin verður afhent um
næstu áramót.
Helgi Hallgrímsson vegamála-
stjóri afhenti Boga Nilssyni ríkislög-
reglustjóra fyrri myndavélina í gær
og með honum bíl sem einnig er
lagður til og notaður verður við eftir-
litið. Þórhallur Ólafsson, formaður
Umferðarráðs, segir markmiðið með
þessum aðgerðum að draga úr öku-
hraða og ná þannig að fækka alvar-
legum umferðarslysum verulega.
Slíkar myndavélar hafa verið notað-
ar í Ástralíu og er talið að á fimm
árum hafi tekist á ná niður öku-
hraða þannig að um 1.200 færri
hafi látið lífíð í umferðarslysum og
koma í veg fyrir að allt að 9.800
manns hafí slasast alvarlega. Sagði
Þórhallur að næðist sami árangur
hér mætti búast við að banaslysum
í umferðinni hér myndi fækka um 5
og að 60 færri myndu slasast alvar-
lega.
Mælir í báðar áttir
Myndavélin er afkastamikil, getur
tekið 500 til 1.000 myndir á dag og
við prófun á Selfossi nýlega voru
teknar 108 myndir á klukkustund.
Hægt er að stilla vélina á ýmsa vegu.
Hún getur mælt hraða bíia og mynd-
að þá á tveggja akreina götum, í
aðra áttina eða báðar í senn. Hún
getur hvort sem er myndað úr bíl á
ferð, og er þá tengd hraðamæli bíls-
ins til að reikna út áhrif hraðans,
eða kyrrstæð. Vélin tekur myndir á
venjulega filmu og skráir auk hrað-
ans, tíma og dagsetningu og síðan
Morgunblaðið/Halldór
FORMAÐUR Umferðarráðs, Þórhallur Ólafsson, útskýrir hér
samstarf ráðsins og Vegagerðarinnar um myndavélina sem
stendur á borðinu fyrir framan hann.
MYNDAVÉLIN nýja getur tekið myndir við verstu
skilyrði, rigningu og myrkur.
má stilla inn númer lögregluþjóns.
stað og við hvaða hraða skal byija
að mæla.
Fram kom á fundi þar sem fyrri
vélin var afhent að frá því myndavél-
um var komið upp á gatnamótum í
Reykjavík í febrúar hafí 600 öku-
menn verið sektaðir fyrir að aka
móti rauðu ljósi. Lögreglan ráðgerir
að hefja ökuhraðamælingar á næst-
unni með nýju vélinni en Vegagerðin
og sveitarfélög munu gera áætlun
um hvar mæla skuli út frá slysatíðni
og sjá um nauðsynlegan búnað.
Sé bíll mældur og myndaður á
ólöglegum hraða er eiganda hans
send sektartilkynning sem þó er stíl-
uð á notanda bílsins. Þótt eigandi
sé ekki ökumaður ber honum að
benda á þann sem ók og getur lögum
samkvæmt ekki skotið sér undan
ábyrgð.
Guðný Guðbjörnsdóttir um veiðileyfagjald
Kemur til greina að leigja
útlendingum auðlindina
GUÐNY Guðbjörnsdóttir, þingmað-
ur Kvennalistans, tekur undir hug-
myndina um veiðileyfagjaldið sem
lágmarks aðferð til að gera núver-
andi kerfí réttlátara, jafnvel þótt
breytingin þýddi það að útlendingar
gætu leigt hluta auðlindarinnar frá
ári til árs.
„Það skiptir meginmáli að arður-
inn renni til þjóðarinnar sem á auð-
lindina og gæti jafnvel verið skárra
að leigja einum og einum útlendingi
einhvern hluta auðlindarinnar heldur
en að láta fáa sægreifa fá hana fría
á silfurfati," segir hún í samtali við
Morgunblaðið.
Guðný segir að íslendingar hafi
alla tíð litið á það sem sjálfstæðis-
mál að hafa vald yfir fiskimiðum
sínum og segist hún að sjálfsögðu
fallast á það. „En ef það væri ákveð-
ið að leigja út afla frá ári til árs,
kæmi það allt eins til greina að leigja
þá útlendingum ef afrakstur auðlind-
arinnar skilaði sér þannig betur til
þjóðarinnar," segir hún og bætir því
við að það væri auðvitað hægt að
leigja út afla með skilyrðum, til
dæmis þeim að aflanum yrði að
landa hér á Iandi.
Þá leggur Guðný áherslu á að
hættan við núverandi kvótakerfí sem
og veiðileyfagjald sé sú að ákveðin
byggðarlög geti misst viðurværi sitt.
Þessu mætti hins vegar breyta, til
dæmis með því að takmarka framsal
eða koma á byggðakvóta. Væru þær
leiðir á hinn bóginn ekki farnar
væri hægt að nýta arðinn af veiði-
leyfagaldinu til þess að byggja upp
atvinnustarfsemi á þeim svæðum
sem misstu kvótann.
Kosningaskrifstofa mín
er ad Skólavördustíg 6
Velkomin í morgunkaffi
í dag, laugardag kl. 11.00.
Skrifstofan er opin virka daga
kl. 16-21 og um helgar kl. 14-18.
Símar 562 5715 og 562 5725.
Almennt ástand mála í Rússlandi
Rán og sala auö-
línda landsins er
versti glæpurinn
Valerij P. Berkov
ALERIJ P. Berkov
norrænufræðingur
og orðabókahöf-
undur var staddur hér á
landi nú í vikunni ásamt
eiginkonu sinni, en þetta
er þriðja heimsókn hans til
íslands. Fyrst kom hann
hingað árið 1966 og síðan
árið 1990. Berkov flutti
fjóra fyrirlestra hér á landi
að þessu sinni. Hann hélt
fyrirlestur á íslensku í ís-
lenska málfræðifélaginu og
fjallaði hann þar um glí-
muna við gerð orðabóka í
nútímaveröld. Þá hélt hann
fyrirlestur fyrir starfsfólk
rússneska sendiráðsins um
íslendinga og sögu íslands
og var sá fyrirlestur skiljan-
lega fluttur á rússnesku,
og hjá MÍR spjallaði Berkov
um ástundun norrænna fræða í
Rússlandi og var sá fyrirlestur
fluttur á íslensku. Loks hélt
Berkov opinberan fyrirlestur í
boði heimspekideildar Háskóla
Islands, og fjallaði hann um það
hvert stefnir í Rússlandi.
„Nú er það svo að ég er mál-
vísindamaður en hvorki félags-
fræðingur né hagfræðingur. Eg
segi því einungis frá því sem við
almennir borgarar í Rússlandi
sjáum og hugsum. Því miður
hefur ekki orðið mikil breyting
á atvinnulífinu í Rússlandi og
með því að skoða hagtölur sést
að framgangur er því miður eng-
inn. Afbrot og spilling viðgang-
ast, en spillingin er eins og
krabbamein þannig að því seinna
sem tekist er á við hana þeim
mun erfíðara er að kveða hana
niður. Þetta er því ekkert til að
hrópa húrra fyrir nú sem stend-
ur.“
- Hvað telur þú vera helst
að á þessu sviði í Rússlandi?
„Það versta er að ekki er grip-
ið til neinna róttækra aðgerða
til að snúa þessari þróun við.
Við vitum ekkert hvert stefnir
eða hvaða áætlanir stjórnvöld
hafa á pijónunum. Þetta þróast
þannig að þeir ríku verða ennþá
ríkari og þeir fátækari sífellt
fátækari. Munurinn á þeim auð-
ugu og þeim fátæku er geysilega
mikill og miklu meiri en áður.
Þess vegna hugsa svo margir í
Rússlandi aftur í tímann og
minnast þess hvað þeir þó höfðu
þá úr að moða. Þeir bera það
svo saman við daginn í dag þeg-
ar þeir hafa lítið sem ekkert.
Þetta getur verið mjög hættu-
legt.“
- Hverju spáir þú þá um
framtíð Rússlands?
„Fjórir helstu þættirnir í
rússnesku samfélagi eru þjóðin,
völdin, stjórnmálaflokkarnir og
herinn. Þjóðin er þol-
inmóð en sinnulaus nú
á tímum og því eru
ekki líkur á byltingu.
Hægt er að hafa mörg
mjög ljót orð um
stjórnina og forsetann, en kosn-
ing þeirra hefur farið fram á
grundvelli stjórnarskrárinnar og
því er þetta allt Iögum sam-
kvæmt. Hvað herinn varðar tel
ég að hann komi ekki til með
að láta kræla á sér á næstu
árum. Ég held því að ástandið
breytist lítið á næstunni, en því
seinna sem gripið verður til rót-
tækra aðgerða í því skyni að
gjörbreyta þróuninni þeim mun
►Valery P. Berkov, prófessor
í málvísindum við háskólann i
St. Pétursborg og háskólann
i Ósló, er fæddur 11. ágúst
árið 1929 í Leningrad (St.
Pétursborg) þar sem faðir
hans var prófessor í rússnesk-
um bókmenntum. í heims-
styijöldinni síðari var fjöl-
skyldan flutt til Kirgisia og
þar vaknaði áhugi Berkovs á
norsku og norskum bók-
menntum. Að stríðinu loknu
hóf hann nám í norsku og
öðrum norrænum málum og í
árslok 1951 lauk hann há-
skólaprófi og doktorsgráðu
hlaut hann 1955. Árið 1973
var Berkov skipaður prófess-
or við háskólann í Leningrad
og hefur hann gegnt þeirri
stöðu siðan og frá 1978 hefur
hann veitt forstöðu Norrænu
málvisindastofnuninni þar í
borg. Berkov samdi ásamt
Árna Böðvarssyni íslensk-
rússneska orðabók sem gefin
var út 1962, og hann var rit-
stjóri Rússnesk-íslenskrar
orðabókar sem Helgi Haralds-
son samdi og gefin var út hjá
Nesútgáfunnii ársbyijun
1997. Um þessar mundir vinn-
ur hann m.a. að nýrri gerð
norsk-rússneskrar orðabókar,
auk þess sem hann kennir við
háskólana í St. Pétursborg og
Ósló. Eiginkona Valerijs
Berkovs er Svetlana Berkov.
erfíðara verður það. í dag er
einungis um að ræða skamm-
tímalausnir og það skortir alla
stefnumörkun í stjóm landsins
þar sem gerðar eru markvissar
framtíðaráætlanir. “
- Þú talar um að afbrot og
spilling viðgangist í Rússlandi.
Hvað telur þú vera hið versta á
því sviði?
„Stærstu afbrotin eru hvorki
ránin né morðin heldur
tel ég versta glæpinn
vera þann að óprúttnir
menn ræna Rússland
auðlindum sínum og
selja þær. Þessir menn
sitja á kontórum og selja auð-
lindirnar fyrir stórfé sem þeir
síðan safna á erlenda banka-
reikninga. Þetta em verstu
glæpimir, og þetta er aðeins
hægt að gera þegar spilltir emb-
ættismenn leggja þessum mönn-
um lið við iðju sína. Þetta er
gmndvöllur spillingarinnar, og
eins og með krabbameinið er
þeim mun erfiðara að uppræta
þetta eftir því sem tíminn líður.“
Framgangur
er því miður
enginn