Morgunblaðið - 11.10.1997, Page 32

M0RGUNBLA3IÐ

32 LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1997
y----------------------------
AÐSENDAR GREINAR
HVERS vegna ætti
guð almáttugur, skap-
ari himins og jarðar NB
að bíða þess í ofvæni,
að vísindamenn spásseri
bakdyramegin inn á
teppið hjá honum? Af
því að anddyrið er fullt!
Þú, lesandi minn góður,
sem ert þó í hvorugum
hópnum, og er ekki við
^vísindin að sakast. For-
mæður vorar og áar
hefðu haft af því ærnar
áhyggjur, að þeim
slepptum, sem höfðu
Voltaire fyrir páfa og
vissulega var maður
fyrir sinn hatt. En fyrr
má nú rota en dauðrota.
Maðurinn er háskadýr líkt og dæmin
sanna og fátt kemur honum til bjarg-
ar. Bænin má aldrei bresta þig, búin
er freisting ýmisleg.
Hvers vegna, mér er spurn, að
efna í og uppheija í sífellu hégómleg-
ar furður og máttarverk skynseminn-
ar, bjarsýnisgopar og sjálfræðisb-
estíur, líkt og hún geti leyst allar
*gátur, séð við óvæntum undrunarefn-
um, stýrt málum, ríkt og drottnað
og auki jafnt og þétt í réttu hlutfalli
unað og hróður sem flestra, sem víð-
ast, sem oftast og mest? Hver er hún
þessi undraskepna, upplýsingin, sem
gerir þá kröfu e.t.v. áður en langt
um líður, að allar mæður sæki nám-
skeið áður en þær ala sinn frum-
burð, ella verði fóstrinu eytt? Allir
með viti verða löngu hættir að glugga
í guðsorðaþulur og þess
háttar, upplýstir menn
og fijálsir af sér, fínt til
hafðir og sjálfs sín ráð-
andi. Hver er hún þessi
alltumlykjandi upplýs-
ing, sjálfsupphafin og
guðlaus?
Gestur spaki Oddleifs-
son og Njáll voru kallað-
ir menn forvitri. Ætla
þeir sér þá dul, sem kalla
sig vísindamenn og
fundu m.a. upp sumar-
auka, að standa þessum
páfum á sporði ef ekki
feti framar? Ég bið og
vona, að þeir fái engu
ráðið, sem máli skiptir,
og er það þeim sjálfum
líka fyrir bestu. Gilda líkar sannanir
um óorðna tíð og liðna? Ef við eigum
enga fortíð, sem mark er á takandi,
á hvetju byggjum við þá vitneskju um
framtíðina? Hvað fáum við vitað um
morgundaginn því margt getur óvænt
borið við, um dauðastundina, upprisu
Jesús Krists eða líf eftir dauðann?
Sumt er mönnum hulið og á að vera
það. Annað væri fullkomin ofraun
venjulegu fólki.
Þeir, sem guma hvað mest af góð-
um vilja, hungrar og þyrstir vita-
skuld líka í réttlætið, en reynast, eins
og alkunna er, beggja handa járn,
þegar á hólminn er komið - per ardua
ad astra.
Þessir þekkjast á því að hrósa sér
öðrum fremur af að bera hag lítil-
magna fyrir bijósti, jafnt af náttúru-
Styrk málvitund er und-
irstaða mennsku og
menningar, segir Jón
Bergsteinsson, og list-
ræn tjáning og hand-
mennt eykur í en leysir
aldrei af hólmi.
legum hvötum, sem af pólitískum
ástæðum. Eru að eigin sögn, og skort-
ir hvorki drýldnina fremur en sexapfl-
inn, á góðri leið með að leysa hvers
manns vanda, kunna allt, geta allt,
skilja allt og vita jafnan af ótvíræðri
sönnun á næsta leiti. Fyrir alla muni
nemið og njótið, því hvað var ykkur
lagt upp í hendur? Þið reynið að sams-
ama ykkur hinum stærstu gæðum,
ekki útþynningu eða markleysu.
Dýpsta hvöt mannsins, trúarþörfín,
er á okkar tímum fóst á klafa skyn-
semisdóma, misgáfulegra, gerðar,
sem lýsir sér oft á mjög spaugilegan
hátt og diýldinn í dýrkun manna á
sjáifum sér, og dásemdum á eigin
getu. En sumu fá menn ekki hnikað
sama hvað þeir leggja undir.
Hveijir eru þeir, sem binda trúss
sitt fastast við trúða og hundingja,
sem uppheíja sitt auma vit á dýru
spaugi, þegar fíngerðustu kenndir
eiga í hlut. Betur væri að menn hættu
þessu flaðri utan í tóma afglapa,
málsóða og leiðindaskjóður, sem vaða
uppi og gefast varla upp fyrr en þeir
hafa gert sín stykki á borðröndina
hjá þér, lesandi minn, góður í nafni
algers hömluleysis eða persónufrelsis
og framfara á því sviði. Mun þér duga
umburðarlyndi skeytingarleysisins?
Hver er smæð þín, maður, eilífðin,
kærleikurinn og guð.
Tilgangur afglapanna er að tjá sig,
stytta öðrum stundir, gera sig gild-
andi, láta á sér bera, vera frumlegir,
vekja viðbrögð, storkandi, óhefð-
bundnir og komast upp með það. Nóg
er víst hvatt til hömluleysis og ýtt
undir afbrigðilegar hvatir allra meina-
sauða heimsins í sjálfbirginslegu
trausti þess, að föl skíma rómantí-
skrar ástar fái liðið áfram, í skyni
eigin ljóma, yfír sora og fysnum hins
óbrotgjama manns. Og samtímis er
flasað um afvötnun og forvamir.
Hvers vegna að taka stöðugt niður
fyrir sig í krafti jafnaðar eða þeirra
ráða annarra, sem í hag koma, til að
bijóta niður, svo byggja megi frá
grunni sællífisheim skynsemisdýrk-
enda, opinskáan og blíðmálgan, þar
sem allir fá notið fílfsku sinnar til
fulls með aðstoð líftækninnar gerist
þess þörf?
Hver eru tengsl vitundar og tungu-
máls, mótar tungumál vitundina
fremur en vitundin tungumálið. Eru
menn nógu meðvitaðir um mannauð
og íslenskt hugvit? Ekki spuming,
meiriháttar framtíðarsýn á faglegum
grunni með áherslu einmitt á fresli
undan níðþungu oki skynseminnar.
Hvað ætli styrkji ungviðið betur á
síðustu og verstu tímum í fremur glað-
hlakkalegum en hrottafengnum heimi
en rík málkennd? Það er mikill ábyrgð-
arhlutur að ræna saklaust fólk tungu-
máli og málkennd með ginnandi af-
slætti og undirróðri í nafni loginnar
mannúðar. Til þess að læra erlend
tungumál vel er nauðsynlegt að kunna
sitt eigið mál vel. Að vakandi málvit-
und storki jafnræði þegnanna og lýð-
ræðinu, veiti lífsfyllingu, sem mismuni
fólki, ali á hleypidómum og hatri nær
auðvitað engri átt. Þessi háski heitir
nú um stundir pólitísk rétthugsun og
grasserar í vísindum á borð við fé-
lags- og uppeldisfræði. Er látið óátal-
ið, eða fer dult m.a. fyrir þá sök, að
með því að framleiða hálfmállaust
fólk og sljótt í skólum, flölgar leiðitöm-
um kjósendum, ærðum af fysn, handa
pólitíkusum að gera út á, og í sama
mæli kaupendum að alls konar stund-
arfári. Þar á ofan þurfa skólarnir að
stífmennta ötular kaupkröfustéttir til
þess að veita þessu hálftryllta liði
aðhlynningu og leiðsögn um spilavítis-
sali inn á víðáttur framtíðar, fegurðar
og hljóma. Styrk málvitund er undir-
staða mennsku og menningar og list-
ræn tjáning og handmennt eykur í
en leysir aldrei af hólmi, hvað sem
blautlegu óþoli eða flasgjömum yfír-
lýsingum menningarvita líður.
Eins og Zósíma Dostojveskis
bendir svo eftirminnilega á er mönn-
um jafnt og málleysingjum gefínn
vísir að skynsemi og kyrrlát gleði.
Fyrir alla muni truflið ekki kyrrláta
gleði blessaðra málleysingjanna þó
liggi falt. Hún á rætur í öðrum heimi.
Maðurinn er mælikvarði allra hluta,
er haft eftir Prótógórasi, og höfund-
ur sannleikans, sé seilst um lengra
til lokunnar. Sjaldan verður ósinn
eins og uppsprettuna dreymir. Það
er fleira á himni og jörðu, Hóras,
en heimspekina dreymir um, og ekki
allt skynsamlegt.
Höfundur er verkamnður.
Málkennd og fleira góss
neysluþega í lýðræðisþjóðfélagi
Jón
Bergsteinsson
Landsliðsmál í lamasessi
NÚ ERU liðnir u.þ.b. 3 mánuðir síð-
an Guðjón Þórðarson tók til starfa
sem landsliðsþjálfari íslands í knatt-
spyrnu eftir að Loga Ólafssyni hafði
verið vikið frá störfum.
Margir höfðu trú á því að með
Guðjóni myndu blása ferskir vindar
um landslið okkar og að hann myndi
ná að lyfta því upp á hærra plan.
Ég var ekki einn af þeim sem hafði
þá trú. Reyndar var ég sannfærður
um að hann myndi ekki valda því
hlutverki að stjórna landsliði íslands.
Búist var við því frá upphafí að
- .Guðjón myndi gera breytingar og það
hefur hann svo sannarlega gert.
Hann hefur kastað hverri sprengj-
unni á fætur annarri. Fyrir leikinn á
móti Norðmönnum tók hann Arnar
Grétarsson út úr liðinu en Arnar
hafði einmitt verið að spila mjög vel
það sem af var íslandsmóti. Þá tók
hann einnig úr liðinu Arnar Gunn-
laugsson, sem er löngu búinn að sýna
það og sanna að enginn íslenskur
leikmaður kemst í skóna hans hvað
knattleikni varðar, nema þá helst
tvíburabróðir hans, Bjarki, en Guðjón
hefur ekki heldur séð ástæðu til þess
að hafa Bjarka í liði sínu, þrátt fyrir
að hann hafí verið einn besti maður
liðsins í síðustu landsleikjunum undir
j^stjóm Loga. Er mönnum enn í fersku
minni er þeir bræður komu hingað
til lands sumarið 1995 og spiluðu
með liði Skagamanna síðustu sjö leiki
íslandsmótsins. Þá gerði Arnar ein-
mitt fímmtán mörk í þessum sjö leikj-
um og fullyrði ég það hér og nú að
það er afrek sem verður seint eða
aldrei slegið.
Ekki hefur verið hægt
hingað til, segir Hafþór
Birgisson, að hrópa
húrra fyrir leikjum
undir stjórn Guðjóns
Þórðarsonar.
Þar sem þeir bræður höfðu átt
við meiðsli að stríða taldi ég mér trú
um að Guðjón vildi gefa þeim tíma
til að komast í betra form. Síðan
þá eru tæpir 4 mánuðir liðnir og
eins og komið hefur fram í fjölmiðl-
um er Arnar í toppformi og nú þeg-
ar búinn að opna markareikning sinn
í Englandi, þar sem hann spilar með
úrvalsdeildarliði Bolton. Einnig hef-
ur Bjarki verið að spila glimrandi
vel í síðustu umferðum norsku úr-
valsdeildarinnar.
Það sér það hver heilvita maður
að íslenska landsliðið hefur ekki efni
á því að vera án þessara leikmanna.
Því hlýtur sú spurning að vakna
hvort Guðjón sé virkilega að skapa
þarna pláss fyrir Bjarna son sinn?
Mér er til efs að Guðjón geti litið
framan í íslenska knattspyrnuunn-
endur og haldið því fram að Bjarni
sé betri knattspyrnumaður en þeir
bræður, þótt ágætur sé.
Það myndi einhveijum þykja nóg
komið að taka þarna tvo af bestu
knattspyrnumönnum landsins úr lið-
inu, en ekki Guðjóni Þórðarsyni.
Hann var rétt að bytja. Næsta skref
var að gefa það út að Arnór Guð-
jónssen væri orðinn of gamall til að
leika með landsliðinu, þrátt fyrir að
Arnór sé búinn að vera yfirburða-
maður í sænsku deildinni og spilað
mjög vel í síðustu landsleikjum. Af
einstakri manngæsku og hugulsemi
Guðjóns og KSI var ákveðið að Arn-
ór fengi kveðjuleik sem virðingar-
vott fyrir það að vera búinn að þjóna
landsliðinu vel og dyggilega í hart-
nær 20 ár. Og hvaða leik fær hann?
Jú, viti menn hann fær að enda fer-
il sinn á móti einu allra lélegasta
landsliði heims; liði Lichtenstein,
sem fróðir menn segja að sé álíka
sterkt og meðal þriðju deildar lið hér
á landi. Það sem meira er, leikdagur-
inn er 11. október þegar allra veðra
er von á íslandi og því tæplega fleiri
en 2-3 þús. manns á vellinum til
að kveðja Arnór. Hefði ekki verið
nær að Arnór fengi að enda sinn
farsæla feril með landsliðinu með
glæsibrag eins og hann á svo fylli-
lega skilið og hafa kveðjuleikinn á
móti „alvöru" _ liðum eins og Norð-
mönnum eða Irum?
Það sem endanlega fyllti mælinn
hjá mér og fékk mig til að setjast
við skriftir var þó sú ákvörðun Guð-
jóns að Guðni Bergsson yrði ekki í
landliðshópnum gegn Lichtenstein í
dag. Þarna er Guðjón, að mínu mati,
að skjóta langt yfir markið og er
allt þetta mál honum og KSI til
mikillar skammar. Það er ekki verið
að tala um einhvern fjórðudeildar
spilara, heldur fyrirliða Bolton
Wanderers í ensku úrvalsdeildinni,
fyrirliða íslenska landsliðsins til
margra _ ára og leikjahæsta leik-
manns íslands frá upphafi.
Á þessari upptalningu er hægt
að sjá það að Guðjón er búinn að
gera tómar gloríur síðan hann tók
við landsliðinu og það á þremur
mánuðum, og eins og menn vita
hefur árangurinn úr þessum fyrstu
leikjum undir hans stjórn ekki verið
neitt til þess að hrópa húrra fyrir.
Höfundur er áhugamaður um
íslenska knattspyrnu og býr í
Garði á Suðurnesjum.
lBcBÚIlcscsúnzx leysir vandann Reflectix er 8 mm þykk endurgeislandi einangrun í rúllum.
B Alltaf tll i lage 7 lög en 2 ytri alúminíum-lög endurgeisla hitann. reiddir; 61 og 122 mm. Rúllulengdir: 15, 38 og 76m. I háaloft, bak við ofna, í fjós, hesthús, á rör, á veggi, ^ tjaldbotna, sessur, svefnpoka o.m.fl. [ Skæri, heftibyssa og límband einu verkfærin.
r BYGQINQAVÖRUVERSLUN P. ÞORGRÍMSSON & CO Ármúla 29, sírni 38640
Róttæk breyting
á sorpmálum
Akurnesinga
HINN 11. október verða
nýjar sorptunnur af-
hentar í öll hús á Akra-
nesi. Akurnesingar
verða þá fyrst áþreifan-
lega varir við þá rót-
tæku breytingu sem er
að verða á sorpmálum
þeirra. Nú verður horfið
frá því að nota plast-
poka sem oft fuku um
götur bæjarins öllum til
armæðu. í stað þeirra
verða nú notaðar plast-
tunnur sem eru mjög
hreinlegar. Af þeim er
góð reynsla, m.a. í
Reykjavík. Þar sem
tunnur þessar eru stærri en plast-
pokarnir, verður sú breyting á að
sorphirða verður nú á 10 daga fresti
{ stað vikulega áður.
Nú hillir loks undir að
öskuhaugunum á Akra-
nesi verði lokað, segir
Gunnar Sigurðsson.
Sáð verður fræi í svæðið
og haugarnir heyra sög-
unni til.
Ég hvet bæjarbúa til að fara upp
í Beijadalsnámu og kynna sér nýja
móttökustöð fyrir sorp. Þar sem
sorp verður flokkað og tekið á
móti timbri, brotajárni o.fl. Einnig
verður þar aðstaða til að taka á
móti spilliefnum. Nú þurfum við
bæjarbúar að standa saman og
nýta nýju sorpflokkunarstöðina.
Fyrir ofan Beijadalsnámu er búið
að gera mikla gryfju fyrir jarðvegs-
úrgang, steypuafganga, o.fl. Mikil-
Gunnar
Sigurðsson
vægt er að á þetta
svæði fari ekkert
annað en það sem
þangað má fara og
mun umsjónarmaður
svæðisins leiðbeina
fólki í því efni. Öllum
pappír, þ.m.t. dag-
blöðum, á að skila í
sérstaka gáma sem
verða við Einarsbúð,
Grundaval og Skaga-
ver.
Nú hillir loks undir
að öskuhaugunum á
Akranesi verði end-
anlega lokað. Nú þeg-
ar hefur um 90%
þeirra verið lokað og búið er að sá
fræi í það svæði og á næstu vikum
munu þeir heyra sögunni til og var
það orðið löngu tímabært.
Fyrst um sinn verður öllu sorpi
ekið til Reykjavikur í Sorpu. En
vonir standa til að niðurstaða fáist
fljótlega um sorpurðun i Fíflholti,
en það er mikið hagsmunamál, ekki
eingöngu fyrir íbúa Akraness, held-
ur alla íbúa á Vesturlandi. Ég hvet
alla bæjarbúa til að lesa vel bréf
bæjarstjórans, Gísla Gíslasonar,
sem sent var í öll hús í september,
en það fjallaði um endurbætur í
sorpmálum bæjarbúa.
Við þurfum öll að auka um-
hverfisvitund okkar. Um leið og við
hugum að því að minnka sorpúr-
gang erum við þegar búin að stíga
stærsta skrefið. Ef við lítum til
framtíðar verður sorp flokkað miklu
meira en nú er. Með þeim aðgerðum
sem nú standa fyrir dyrum munum
við Akurnesingar verða með í bar-
áttunni gegn mengun og auka hróð-
ur bæjarins út á við. Verum sam-
taka. Gerum góðan bæ betri.
Höfundur er formaður bæjarráðs
Akraness.