Morgunblaðið - 06.11.1997, Side 22

22 FIMMTUDAGUR 6. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
ERLENT
Morgunblaðið/Kong Qing Yan
ÍSLENZKI þjóðarbásinn var með þeim fyrstu, sem aðstoðarráðherra landbúnaðar- og sjávarútvegs-
mála í Kína skoðaði. Hann er hér annar frá vinstri ásamt bandaríska skipuleggjandanum Peter
Redmayne og sendiherra íslands í Kína, Hjálmari W. Hannessyni.
Útflutningur á físki til
Kína hefur tífaldazt
MIKIL eftirspurn er eftir rækju í
Kína, einkum soðinni kaldsjávar-
rækju úr Norður-Atlantshafi. Út-
flytjendur á Islandi, Færeyjum,
Danmörku og Kanada ná varla að
anna eftirspurn. Útflutningur á
soðinni skelrækju frá íslandi hefur
margfaldazt á þessu ári að sögn
Vilhjálms Guðmundssonar hjá Ut-
flutningsráði íslands. „Verðmæti
útflutnings frá íslandi til Kína hef-
ur undanfarin ár verið milli 40 og
60 milljónir króna árlega, en fyrstu
átta mánuði þessa árs nemur verð-
mæti útflutningsins hvorki meira
né minna en 500 milljónum króna,
tífalt meira en allt síðasta ár,“
segir Vilhjálmur. Hann var fulltrúi
Útflutningsráðs við opnun sjáv-
arútvegssýningarinnar China Fis-
heries and Seafood Expo í Peking
nú í vikunni.
íslendingar eru ekki jafn fjöl-
mennir á þessari sýningu eins og
á sjávarútvegssýningunni í
Qingdao í fyrra. Þar náðu íslend-
ingar mjög góðum árangri, héldu
velheppnaða námstefnu um ís-
lenzkan sjávarútveg og gáfu Kín-
veijum að smakka á íslenzku sjáv-
arfangi. Það skilaði sér í töluverð-
um viðskiptum.
Gert ráð fyrir
20.000 gestum
Að þessu sinni taka 8 íslenzk
fyrirtæki þátt í Kínversku sjáv-
arútvegssýningunni auk Útflutn-
ingsráðs Islands. Það eru Samein-
aðir útflytjendur, Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, Samheiji, Silf-
urtún og Kassagerð Reykjavíkur
auk þriggja sem ekki voru með í
fyrra, Hampiðjunnar, Sæplasts og
Marels. Nærri 6.000 gestir úr
sjávarútveginum komu á sýning-
una á fyrsta degi og gera skipu-
leggjendur, kínverska landbúnað-
arráðuneytið, nefnd til eflingar
utanríkisviðskipta og bandaríska
sýningafyrirtækið Sea Fare Ex-
positions Inc., ráð fyrir að alls
komi um 20.000 gestir á sýning-
una áður en henni lýkur í kvöld.
Stærsta
sýningin
Þrátt fyrir að þetta sé aðeins í
annað skipti sem Kínverska sjávar-
útvegssýningin er haldin, er hún
þegar orðin sú stærsta sinnar teg-
undar í Asíu og sú stærsta af al-
þjóðlegum sjávarútvegssýningum.
Átta íslenzk fyrir-
tæki taka þátt í
sýningn í Kína
Um 450 sýningarbásar eru á sýn-
ingarsvæðinu og þar sýna um
2.000 fyrirtæki, bæði kínversk og
frá öðrum löndum, en alls eru sýn-
endur frá 28 þjóðlöndum, meðal
annars Tævan.
Aðstoðarráðherra landbúnaðar-
og sjávarútvegsmála í Kína, Bai
Zhi Jian, sem opnaði sýninguna,
sagði að hún væri nú þriðjungi
stærri en í fyrra. Hann bauð jafn-
framt velkomna sýnendur og gesti
frá sendiráðum nærri 60 þjóð-
landa, en sérstaklega nefndi hann
þátttöku íslendinga, Dana og Nor-
egs og voru íslenzku sendiherra-
hjónin Anna Birgisdóttir og Hjálm-
ar W. Hannesson í sviðsljósinu.
Kínversk stjórnvöld höfðu greini-
lega ákveðið að gleyma 14 daga
„kreppu“ í samskiptum íslands og
Kína eftir heimsókn stjórnmála-
manna frá Tævan til íslands.
Mikill
innflutningur
Það er í það minnsta ekki lagð-
ur steinn í götu aukins innflutnings
sjávarafurða frá íslandi. Kínveijar
flytja nú inn fiskafurðir fyrir um
106,2 milljarða íslenzkra króna,
þar sem framleiðsla heima fyrir
nægir ekki til að anna eftirspurn.
Kínveijar borða nú rúmlega 20
kíló af fiski árlega á hvert manns-
bam, en Kínverjar eru 1,23 millj-
arðar manna.
„Áætlanir okkar benda til að á
næstu fjórum árum munum við
flytja inn sjávarafurðir og tæki og
búnað fyrir sjávarútveg að and-
virði nærri 50.000 milljarða ís-
lenzkra króna,“ sagði kínverski
aðstoðarráðherrann. Kínveijar
veiddu og ólu um 33 milljónir tonna
af sjávarfangi á síðasta ári og voru
18,5 milljónir tonna af því fengar
úr eldistjörnum, en þörfin fyrir
fiskmeti er ennþá meiri og skýrir
það mikinn áhuga erlendra selj-
enda sjávarafurða.
Mikil spurn
eftir rækju
íslendingar hafa flutt sjávaraf-
urðir til Kína í 20 til 30 ár, einkum
lýsi, fiskimjöl, loðnu, síld og
rækju. Það er hins vegar rækjusal-
an sem hefur aukizt verulega síð-
ustu tvö árin. Það er þakkað
markvissri markaðssetningu út-
flytjenda, __ Útflutningsráðs og
sendiráðs íslands í Peking. Kín-
veijar hafa komizt á bragðið af
kaldsjávarrækjunni, þrátt fyrir að
rækjueldi sé hvergi meira en í
Kína. Fyrir nokkrum árum heij-
uðu miklir sjúkdómar á rækjueldið
og framleiðslan beinlínis hrundi.
Þess vegna hófu Kínveijar inn-
flutning á rækju til að svara eftir-
spurn heima fyrir. Rækjueldið
hefur nú náð sér á strik á ný, en
Kínveijum líkaði kaldsjávarrækj-
an svo vel, að eftirspurn eftir
henni er sívaxandi. Þeir kaupa
ekki aðeins rækju frá íslandi,
heldur einnig Færeyjum, Græn-
landi, Danmörku, Noregi og
Kanada. Þessi rækjusala ryður svo
brautina fyrir aðrar sjávarafurðir.
Auka má útflutning
á loðnu til Kina
„Við teljum að auka megi út-
flutninginn á loðnu til Kína veru-
lega. Japanir vilja aðeins hrogna-
fulla hrygnu, en Kínveijar vilja
gjarnan hænginn, sem er mun
ódýrari," segir Vilhjálmur Guð-
mundsson, sem hefur kannað sjáv-
araí'urðamarkaðinn í Kína og þá
möguleika sem þar er að finna.
Islenzku fyrirtækin þijú, sem
nú eru með í fyrsta sinn á sýning-
unni, náðu þegar á fyrsta degi
vænlegum viðskiptasamböndum.
„Strax á þriðjudagsmorgun kom
til min maður frá stóru kínversku
útgerðarfyrirtæki, sem gerir út
12 verksmiðjutogara víðsvegar
um heiminn. Þeir nota töluvert af
tækjum frá okkur án þess að við
vissum af því. Þeir höfðu keypt
tækin notuð í Rússlandi, en þang-
að höfðu þau upphaflega verið
seld. Nú hafa þeir áhuga á nýjum
tækjum, en hvort það leiðir til
viðskipta við þá vitum við ekki
enn. Við erum í það minnsta byij-
aðir að tala saman,“ segir Björn
Á. Pétursson, svæðissölustjóri hjá
Marel. Annar kínverskur aðili kom
einnig á bás Marels strax og sýn-
ingin var opnuð til að koma á
fundi meðan á sýningunni stæði
og segir Björn að það sé vænlegt.
Sýningargestir hafa einnig sýnt
mikinn áhuga á framleiðslu
Hampiðjunnar og Sæplasts.
Reuters
Skólafólk á Evrópuþinginu
SÆNSKI menntaskólaneminn
Daniel Tolstoy, úr Celcius-
menntaskólanum í Uppsölum,
kynnir skólann sinn fyrir
námsmönnum frá öðrum ríkj-
um Evrópusambandsins í þing-
sal Evrópuþingsins í Strass-
borg í gær. Evrópski skóla-
dagurinn er haldinn árlega í
þinginu. Skólafólki frá aðild-
arríkjunum er boðið til Strass
borgar og starfsemi Evrópu-
þingsins skýrð fyrir því.
Tilnefning
Trichets þáttur í
hrossakaupum?
París, London. Reuters.
ÁKVÖRÐUN franskra stjórn-
valda um að tilnefna Jean-Claude
Trichet, núverandi seðlabanka-
stjóra Frakklands, í embætti að-
albankastjóra Seðlabanka Evr-
ópu, kann að sögn stjórnarerin-
dreka að vera ætluð til að styrkja
stöðu Frakka í
pólitískum
hrossakaupum
um stöður og
áhrif í alþjóðleg-
um fjármála-
stofnunum.
„Þetta virðist
vera fyrsti gam-
bítúrinn í nýjum
hrossakaupum," segir embættis-
maður, sem hefur langa reynslu
af því hvernig ríki ESB togast á
um störf og embætti, í samtali við
Reuters.
Duisenberg „einræktun“
af Tietmeyer
Wim Duisenberg, núverandi for-
seti Peningamálastofnunar Evrópu
(EMI) hefur oftast verið nefndur
sem fyrsti aðalbankastjóri Seðla-
banka Evrópu. Hann nýtur meðal
annars stuðnings Þjóðveija. Hins
vegar hafa Frakkar og ítalir haft
horn í síðu hans, Frakkar vegna
þess að hann kom í veg fyrir að
tillögur franskra stjórnvalda um
lausn á vanda Gengissamstarfs
Evrópu árið 1993 næðu fram að
ganga og ítalir af því að Duisen-
berg hefur látið í ljós efasemdir
um að Ítalía geti orðið stofnríki
Efnahags- og myntbandalags Evr-
ópu (EMU).
Franskir embættismenn lýsa
Duisenberg sem „einræktun" af
Hans Tietmeyer, seðlabankastjóra
Þýzkalands. Jacques Chirac, for-
seti Frakklands, hefur sagt að
Duisenberg muni ekki verða seðla-
bankastjóri Evrópu sjálfkrafa.
Sumir heimildarmenn telja að til-
nefning Trichets sé ætluð til að
knýja fram málamiðlun um þriðja
manninn í bankastjórastarfið.
Aðrir segja að tilnefning Tric-
hets sé hluti af herferð Frakka til
að halda sterkri stöðu sinni í al-
þjóðlegum fjármálastofnunum.
Hinn franski bankastjóri Evrópu-
bankans í London, Jacques de
Larosiere, mun láta af störfum í
byrjun næsta árs og frönsk stjórn-
völd vilja að Frakki taki við af
honum. Þá styttist í að Michel
Camdessus,
framkvæmda-
stjóri Alþjóða-
gjaldeyrissjóðs-
ins, láti af störf-
um. „Frakkar
telja virðingar
sinnar vegna
afar mikilvægt
að halda þessum
stöðum,“ segir ónafngreindur
stjórnarerindreki.
Hann segir að Frakkar kunni
einnig að telja sig knúna til að
tefla fram manni á móti Duisen-
berg til að sýna að þeir beygi sig
ekki endalaust fyrir Þjóðverjum í
deilum um skipan mála í hinu
nýja Efnahags- og myntbanda-
lagi. Frakkar hafa þegar látið
undan hvað varðar staðsetningu
Seðlabanka Evrópu í Frankfurt,
þeir hafa samþykkt tillögur Þjóð-
veija að stöðugleikasáttmála, sem
kveður á um að EMU-ríkjum skuli
refsað fyrir að reka ríkissjóð með
of miklum halla, og þeir hafa orð-
ið að draga til baka tillögur um
að stjórnmálamönnum verði veitt
aukin áhrif á peningastefnuna í
EMU.
Óskráð samkomulag
eður ei?
„Ef Duisenberg yrði stöðvaður
myndi það sýna að Frakkland
ætlaði ekki að taka upp evróið á
forsendum Þýzkalands,“ segir
heimildarmaðurinn.
Pierre Moscovici, Evrópumála-
ráðherra Frakklands, sagði í gær
að um leið og ákveðið var að
Seðlabanki Evrópu yrði í Frank-
furt í Þýzkalandi hefði verið gert
óskráð samkomulag um að fyrsti
bankastjóri hans yrði Frakki. Þýzk
stjórnvöld segjast hins vegar ekki
hafa gert neitt samkomulag af
þessu tagi.
EVRÓPA^
i
>
>
>
>
\
>
>
i
\
I
I
I
i
L