Morgunblaðið - 26.02.1998, Síða 28

28'' FIMMTUDAGUR 2Ö. FEBKÚAR Í998
MORGUNBLADIÐ
ÖSKUDAGURINN Á AKUREYRI
FYRSTA vers er æfingin, liðið kemur saman og byijar á að ákveða lagavalið og svo er æft. Allir í þessu liði
ætluðu að klæða sig upp á sem sjómenn og sfldarstúlkur og hvað er þá nærtækara en syngja sjómannalög og
sfldarvalsa. Ó María, mig langar heim........!
Morgunblaðið/Golli
STEFANÍA sem jafnframt var þjálfari og liðstjóri, leggur lokahönd á
málningu dóttur sinnar, Unnar Helgu, klukkan hálf sjö í gærmorgun.
unsárið. Gengið er fylktu liði milli
verslana og fyrirtækja, sungið há-
stöfum og að launum fær liðið oft-
ar en ekki sælgætispoka. Ahersla
er lögð á að fara sem víðast og
safna sem mestu, jafnvel kemur
fyrir að krakkarnir gefi sér ekki
tíma til að slá köttinn úr tunnunni
af þeim sökum. Gjarnan eru mæð-
ur nú með í for í hlutverk bílstjóra
en með því móti er yfirferðin
meiri. Um hádegi koma liðin heim
með sekkinn og dugar þá varla
minna en stofugólfið til að skipta
upp feng dagsins, en fyrir marga
er það hápunkturinn.
HVERGI á landinu er öskudags-
hefðin jafn rík og á Akureyri, en
elsta áreiðanlega heimildin um að
böm bregði á leik og slái köttinn
úr tunnunni er frá 1867. Sveinn
Þórarinsson amtsskrifari, faðir
Jóns Sveinssonar, Nonna, skrifar í
dagbók sína 4. mars það ár að
drengir hafi skemmt sér við að slá
köttinn og „um náttinn var skríl-
ball hjá Jensen vert. Bogga litla
fékk að fara,“ skrifar Sveinn.
Greinilega var ekki um nýmæli að
ræða, þannig að þessi siður virðist
eitthvað eldri þó heimildir séu ekki
tiltækar.
Jónas Stefánsson, eyfirskur
Vestur-íslendingur sem fæddur
var 1879 og ólst upp á Oddeyri,
segir í endurminningum sínum frá
þeirri venju skóladrengja að slá
köttinn úr tunnunni. Sjálfan lang-
aði hann óskaplega að taka þátt í
kattarslagnum en svo margt þurfti
að kaupa og búa til að hann sá ekki
betur en hann yrði af þessari
skemmtun. Hljóp þá hans góði
kennari undir bagga og útbjó
grímuhatt og fleira sem til þurfti.
Grímuhattur var á þessum tíma
nauðsynlegur sem og gríma, en
einnig dugði að mála sig í framan,
axlarskraut, riddaraband, gylltir
borðar eftir buxnaskálmunum að
utanverðu, belti um mittið og
sverð í laglegum slíðrum. Á þess-
um tíma reyndu piltar af Oddeyri
og úr Innbæ Akureyrar með sér
og gjarnan var mæst á miðri leið, á
ísnum á Pollinum. Séra Matthías
Jochumsson hafði búið til texta við
danskt lag sem sungið var við
þetta tækifæri:
Oddeyrar sveinarnir allir hlífum
klæddir
áfram í voðalegt stríð.
Ötult er liðið, vér erum
óhræddir,
orra þóttgeysi nú hríð.
Höggin svo látum á bumbunni
bylja,
brotni hún óðara ísmátt
Hausinn á krurnmanum hjörinn
skal mylja.
Hetjumar reyni sinn mátt.
í fyrstu tengdist kattarslagur-
inn mánudeginum í byrjun föstu,
sem nú gengur undir nafninu
bolludagur, en líklega einhvem
tíma á fyrra stríðsárunum fluttist
hann yfir á öskudag. Allar götur
síðan hafa akureysk börn komið
saman nokkru fyrir öskudag, tekið
saman söngdagskrá og æft af
kappi. Á öskudaginn er risið úr
rekkju árla morguns, bömin klæða
sig í búninga af ýmsu tagi og halda
af stað út í oft kalsasamt morg-
MIKIÐ sem það getur verið þreytandi að ferðast um milli verslana og
syngja, gæti hann Haukur verið að hugsa, en þá tók hann bara að sér
að bera og gæta sælgætispokans og hvfldi sig svoh'tið á söngnum.
Höggin svo látum
á bumbunni bylj a
BLIKKRÁS efnir árlega til keppni milli liðanna og fá þau þijú lið sem best syngja að mati starfsmanna að
launum að fara út og borða pitsu á Greifanum. Þarna eru sjóarar að syngja slagara fyrir blikksmiðina.
ÁBÚÐARFULLIR blikksmiðir í hlutverki dómara. Sjóararnir voru á
meðal þeirra sem unnu til verðlauna.