Morgunblaðið - 02.04.1998, Page 34

34 FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
LIST, TRÚ
OG LYST
Qlöf Nordal sýnir lystaukandi list á
páskasýninffu Gallerís Ingólfsstrætis 8.
Hulda Stefánsdóttir ræddi við listakon-
una sem sagði henni af hverju hún hefur
steypt líkamsparta í súkkulaði.
ÓLÖF Nor-
dal opnar í
dag- sýning-
una Corpus
Dulcis í Gall-
eríi Ingólfs-
stræti 8.
Morgunblaðið/Golli
SÆTA súkkulaðiangan ber að vitum
gesta sem sækja páskasýningu Gall-
erís Ingólfsstrætis 8. Corpus Dulcis,
Hinn sæti líkami, nefnist sýning
Olafar Nordal sem þar verður opnuð í dag,
fimmtudaginn 2. apríl. Líkamspartar sem
minna á vaxtarlag „hins fullkomna karl-
manns“ Michelangelos í yfirstærð liggja á
trogi í sýningarsalnum miðjum steyptir í
súkkulaði. Á öðru og minna trogi í salnum er
verkið Sapere Corde, brjóstvitið. Tveir helm-
ingar mannshjartans formaðir í súkkulaði og
skeljunum steypt saman. Áreiti verkanna
kallar bæði á andleg og líkamleg viðbrögð
áhorfandans, - bókstaflega listneyslu, sem í
sjálfu sér er brot á viðurkenndum lögmálum
fagurfræðinnar.
Eins og listfræðingurinn Olafur Gíslason
bendir á í riti um hst Olafar Nordal, sem gef-
ið er út í tilefni sýningarinnar, á verkið
Corpus Dulcis _það sameiginlegt með flestum
eldri verkum Olafar að byggjast á táknmáli
sem á sér djúpar rætur í þjóðlegum og trúar-
legum menningararfi. Merking þessara
verka er æði margslungin, sem hlýtur að telj-
ast eðlilegt þegar viðfangsefnið er annars
vegar mannslíkaminn og hins vegar trúin; hið
breyska og hið upphafna. Rétt eins og gifs-
myndir af hvítum hröfnum á sýningu Olafar í
Nýlistasafninu fyrir tveimur árum leiða þessi
verk okkur fvi'ir hugskotssjónh' löngu horfin
merkingartengsl, gamlar táknmyndir sögunn-
ar.
Að þessu sinni, og í tilefni árstíðarinnar,
erum við minnt á trúarbragðasögu hins vest-
ræna heims, upprisuna og fórnardauða
krists, þessa holdgervings Guðs sem við öðl-
umst hlutdeild í með neyslu sakramentis.
Páskafögnuður nútímamannsins virðist helst
lýsa sér í ofneyslu súkkulaðis. Neysla páska-
eggja tengist ævafornri trú á að eggið sé
tákn fyrir eilífa hringrás og endurnýjun lífs á
jörðinni. Vorboði á eftir erfiðum vetri.
„Þannig tengjast páskaeggið, súkkulaðið og
sakramentið eins og holdið og andinn, hið
veraldlega og hið heilaga, náttúrutrúar-
brögðin og kristindómurinn. Það er fyrst
þegar við sjáum þetta tengt saman í bókstaf-
legri merkingu sem táknrænt mannát að
ritúalið fer að vekja óhugnað," segir m.a. í
grein Ólafs.
Ástar/haturs-samband trúar og lista
Vinnsluferli verkanna er álíka margslungið
og merking þeirra. Ólöf stendur í þakkar-
skuld við sælgætisgerðina Nóa-Siríus fyrir
hennar framlag og faglega aðstoð við
súkkulaðigerðina. Það skipti hana öllu máli að
súkkulaðið væri af dökku gerðinni og sæt-
beiskt á bragðið. Hinn sæt-beiski unaður
„fullkomins" karlmannslíkama. „Sjálf hef ég
ekki neytt sakramentis," segir Ólöf. „Það sem
vakh’ fyrir mér er að kasta ljósi á ýmsar hefð-
ir samfélagsins sem hafa glatað merkingu
sinni.“
Andstæðunum corpus og cor er stillt sam-
an eins og tvíeggja ástar/haturs-sambandi
trúar og listar. „Framan af þjónaði listin
mjög einhliða trúnni en síðar fór listin að
brjótast burt til meira sjálfstæðis þótt hún
héldi áfram að vera trúnni háð í túlkun
sinni. Með endurreisninni kemur trúin á
manninn og upphafning mannsandans.
Listamenn sjálfir urðu hálf-guðir,“ segir
Ólöf. „I dag fer fólk á listasöfn og sækir tón-
leika í stað sunnudagsmessa. Það sækir þörf
sína fyrir andlega næringu og trúarlega
upplifun til listarinnar, svo segja má að listir
hafi orðið að veraldlegum trúarbrögðum
menntamanna. Á sama tíma hefur trúarlegt
inntak verið bannfært frá listinni, slíkt þykir
vera hrein tilfinningavella og veikleika-
merki.“ Áhorfandanum er þó í sjálfsvald
~sett hvort upplifun verkanna er eingöngu
háð trúarlegum tilvísunum þeirra, því eins
og Ólafur Gíslason bendir á í lok greinar
sinnar kann að vera að með list sinni sé Ólöf
að varpa fram þeirri spurningu hvort sjálfs-
mynd okkar sé hjómið eitt, „form sem búið
er að tæma af sögulegu inntaki sínu“.
Skáldkonur á
ljóðakvöldi í
Súfistanum
EFNT verður til ljóðakvölds
fimmtudaginn 2. apríl á Súfistanum,
kaffihúsinu í Bókabúð Máls og
menningar, Laugavegi 18, í tilefni af
komu dönsku skáldkonunnar Piu
Tafdrup hingað til lands.
Pia Tafdrup er ein athyglisverð-
asta núlifandi skáldkona Danmerk-
ur. Hún hóf ferilinn árið 1981 með
ljóðabókinni Nár det gár hul pá en
engel, og alls hefur hún skrifað níu
ljóðabækur, tvö leikrit og eitt rit-
gerðasafn um skáldskap. Nýjasta
bók hennai', Dronningeporten, kom
út í febrúarmánuði sl.
I Ijóðum sínum glímh’ skáldkonan
við spm'ningar um líkamann, kynlífið,
sálarlífið, tilveruna, tungumálið, nátt-
úru, sögu og trúarbrögð. Ákveðin
ljóðræn depurð gengm- í gegnum
verk hennar, auk tiltekinnar afstöðu
til tungumálsins sem lifir á sínu eigin
lífi á heillandi og dularfullan hátt.
Á fimmtudagskvöldið les Pia Taf-
drup úr verkum sínum ásamt ís-
lensku skáldkonunum Elísabetu
.Jökulsdóttur,_ Lindu Vilhjálmsdóttur
og Kristínu Ómarsdóttur, en leikrit
Kristínar, Ástarsaga 3, hefur verið
tilnefnt til leikskáldaverðlauna
Norðurlandaráðs 1998.
Aðgangur er ókeypis. Upplesturinn
hefst kl. 20.30 og stendur til kl. 22.
---------------------
Kristján Krist-
jánsson gestur
Ritlistarhópsins
RITLISTARHÓPUR Kópavogs
stendur fyrir upplestri í Kaffistofu
Gerðarsafns, Listasafni Kópavogs,
fimmtudaginn 2. febrúai’ kl. 17.
Að þessu sinni kemur Ki’istján
Kristjánsson, skáld og rithöfundur á
Akranesi, í heimsókn og les úr verk-
um sínum, en hann hefur gefið út
fjórar ljóðabækur, þrjár skáldsögur
og eitt leikrit.
Aðgangur er ókeypis.
ÞEIR flytja Milljónprósent djass á Múlanum: F.v. Veigar Margeirsson,
Þórður Högnason, Jóel Pálsson, Eyþór Gunnarsson og Matthías M.D.
Hemstock.
Milljónprósent djass á Múlanum
DJASSKLÚBBURINN Múlinn í
Sölvasal Sólons íslandus efnir
til tónleika fimmtudaginn 2.
aprfl kl. 21. Tónleikamir
bera yfírskriftina „Milljónpró-
sent djass“. Þar verður leikið
frumsamið efni eftir saxófón-
leikarann Jóel Pálsson og
trompetleikarann Veigar Mar-
geirsson. Með þeim Ieika Eyþór
Gunnarsson, píanó, Þórður
Högnason, kontrabassi, og
Matthías M.D. Hemstock,
trommur.
Kammerkór Hafnarfjarðar
með tvenna tónleika
KAMMERKÓR Hafnarfjarðar
heldur tvenna tónleika nú í vik-
unni. Þeir fyrstu verða í kvöld,
fímmtudag 2. apríl, í Kópavogs-
kirkju kl. 20.30, en hinir seinni í
Víðistaðakirkju laugardaginn 4.
apríl kl. 18.
Þetta eru fyrstu tónleikar kórs-
ins, en hann var stofnaður á síðast-
liðnu ári. Á efnisskránni eru
mótettur og messuþættir frá end-
urreisnartímanum fram til vorra
tíma. Meðal tónskáldanna eru Or-
lando Lasson, William Byrd,
Sebastian Aquilera de Heredia og
Knut Nystedt. Kórinn frumflytur
nýja mótettu, Nunc Dimittis, eftir
Óliver Kentish. Stjómandi Kam-
merkórs Hafnarfjarðar er Helgi
Bragason.
Á milli verka les Harpa Arnar-
dóttir leikkona valin erindi úr ís-
lenskum trúarljóðum, m.a. Geisla
og Lilju. Guðmundur Sigurðsson
organisti leikur á orgel verk eftir
Antonio de Cabezón og Tomáso de
Sancta Maria, en þeir voru báðir
uppi á 16. öld.
Áðgangseyrir er 500 kr. við inn-
ganginn.
• •
Orlög kvenna
Morgunblaðið/Golli
ANNA Eyjólfsdóttir myndlistarmaður. „Það er
allt annar tónn í umfjöllun um myndlistarsýning-
ar kvenna."
NÝJU fötin keisarans er
yfirskrift sýningar Önnu
Eyjólfsdóttur myndlistar-
manns sem verður opnuð í
Nýlistasafninu við Vatns;
stíg í dag klukkan 16. Á
sýningunni er Anna fyrst
og síðast að velta fyrir sér
stöðu kvenna og þá einkum
stöðu kvenna í myndlistar-
heiminum. Anna sagði í
samtali við blaðamann
Morgunblaðsins að hún
hefði áttað sig á því nýlega
að í raun hefði hún alltaf
látið sig pólitík varða og
það hefði komið fram í
verkum hennar. „Þetta eru
pólitísk verk, ég játa það
alveg. Ég sá það nýlega að
verkin mín hafa verið at-
vinnupólitísk eins og gaf til
dæmis að líta á Kjarvals-
stöðum á síðasta ári þar
sem ég sýndi hljóðverk
með fiskvinnslusvuntum
þar sem ég var að fjalla um dag-
legan veruleika fiskvinnslu-
kvenna,“ segir Anna.
Bandsög og
krosssaumur
Þegar blaðamaður leit inn á
Nýlistasafninu í vikunni varð hon-
um starsýnt á mikinn trjábol sem
stóð fyrir utan safnið og var greini-
lega á leið inn. „Ég er ekki alveg
viss hvernig ég á að koma honum
inn í safnið,“ segir Anna og hlær.
Trjádrumburinn á að verða hluti af
sýningunni og tengist veggverkinu
„Guðrún Anna, Guðrán Anna, Guð-
rán Anna“, sem vfsar í nöfn sem
koma ítrekað fyrir í beinan kven-
legg í ætt Önnu. „Ég er með vegg-
verk sem er úr krossviði, sagað út
með bandsög. Þetta er eftirgerð
veggteppis sem ég sá í blaði
Bandalags íslenskra kvenna en
stjórn Bandalagsins stillir sér
alltaf upp fyrir framan þetta
ákveðna teppi þegar taka á mynd
af hópnum. Konur eru ennþá mjög
stoltar af handverkinu og verk mitt
fjallar því um hefðina og hið kven-
lega.“
Það að Anna noti krossvið og
bandsög við gerð verksins hefur
ákveðna meiningu. „Við gerð
svona teppis er notaður kross-
saumur og efniviðurinn er band,
þannig að mér fannst koma
þar skemmtileg tenging."
Tréð tengist, eins og áður
sagði, þessu verki en með
því vill Anna benda á hve
rætur fólks, stofninn og
sagan, á sterk ítök í því.
Lófalestur
Á sýningunni verða tvö
verk. Efnistök hins verks-
ins eru skyld því fyrra þótt
efniviður sé annar. Þar
sýnir Anna ljósmyndir af
höndum stéttarsystra
sinna, myndlistarkvenna,
og undir myndunum eru
orð Amy Engilberts spá-
konu sem las örlög kvenn:
anna úr lófum þeirra. í
tengslum við það verk sýn-
ir Anna ljósrit af gagnrýni
sem birst hefur í blöðum
þar sem verið er að fjalla
um sýningar myndlistai’-
kvenna.“
„Mér finnst allt öðruvísi skrifað
um myndlist kvenna en karla, þar
er allt annar tónn á ferðinni.
En hvað um titil sýningarinnar,
hvernig tengist hann öllu sem við
höfum verið að ræða um?
„Með titlinum er ég að benda á
að sannir listamenn reyna að vera
einlægir eins og barnið í sögunni
Nýju fötin keisarans sem bendir á
keisarann og segir: „Nú, hann er
þá ekki í neinu!“, en svo er þessi
eilífi dans í kringum listina og
listamennina og hræðsla við að
tala um hlutina eins og þeir eru, al-
veg eins og í sögunni um keisar-
ann.“