Morgunblaðið - 02.04.1998, Blaðsíða 62

62 FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
RAGNHEIÐUR
JÓHANNSDÓTTIR
+ Ragnheiður Jó-
hannsdóttir, hús-
freyja á Bakka í Ölf-
usi, fæddist á Breiða-
bólsstað á Síðu 7.
maí 1916. Hún lést á
Landspítalanum 17.
mars sfðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Hveragerð-
iskirkju 28. mars.
Mig langar með
þessum línum að
minnast nágranna-
konu og vinkonu okk-
ar hjóna, til margra ára, Ragn-
heiðar Jóhannsdóttur frá Bakka í
Ölfusi. Ég mun hafa verið að flytja
mjólk í Hveragerði á skröltandi
hestakerru, strákur innan við
fermingu, að ég tók eftir að hún
reið fram með kerrunni,
stelpusnáði 10-11 ára, berbakt,
með ljósgult flaksandi hár. Við
horfðum forvitnilega hvort á ann-
að. Ég á heimaslóðum, en hún ný-
komin í sveitina. Hvorugt sagði
orð. Allt í einu var hún horfin eins
og álfkona.
Foreldrar hennar voru nýfiutt í
Ölfusið að Núpum, bæinn undir
fjallinu vestan við Kamba, með alla
búslóð og bamahóp alla leið aust-
an úr Skaftafellssýslu, í sveitina,
sem fjöllin skýla fyrir norðanátt-
inni á tvo vegu, þar sem Ölfusfor-
imar sáu til þess að aldrei skorti
gras, og Þorlákshöfn sá búendum
fyrir nógu sjávarfangi, þótt harð-
indi og hungur væri víða á landinu.
Sveitina þar sem 2 forsetar lýð-
veldisins og mesta
sagnaskáld þjóðarinn-
ar eiga nokkrar rætur.
Jóhann faðir Ragn-
heiðar gerðist fljótlega
umsvifamikill bóndi og
mikill félagsmálamað-
ur. Hleypti lífi í gömul
félög og gekkst íyrir
stofnun nýrra, m.a.
ungmennafélags. Þar
man ég eftir Ragn-
heiði næst því við vor-
um meðal stofnenda.
En því miður lést faðir
hennar langt um aldur
fram. Öllum harmdauði.
Svo liðu árin. Ragnheiður fór á
Laugarvatnsskólann, sem var ekki
lítið átak þá, mitt í kreppunni. Og
enn liðu ár. Og allt í einu var hún
gift einum bóndasyni úr sveitinni,
nýútskrifuðum búfræðingi frá
Hvanneyri, Engilbert Hannessyni.
Þau hófii búskap í Reykjavík, en
fluttu sem betur fór fljótlega aftur
í sveitina sína. Tóku sem sé við
jörðinni af föður Engilberts,
Bakka í Ölfusi. Jörðinni sem býr
yfir svo mikilli hitaorku, að hún
gæti hitað upp heila borg, en sér
nú allri Þorlákshöín og flestum
býlum í Ut-Ölfusi fyrir nægum
hita.
Ungu hjónunum vegnaði strax
vel, enda voru þau í öllu samtaka
er að búsýslu laut. Byggðu m.a.
upp öll hús á jörðinni. Fljótt hlóð-
ust opinber störf á þau. Hann að
sjálfsögðu í karlastörf svo sem
búnaðarfélag, hreppsnefndarstörf
o.m.fl. En hún aftur virkur þátt-
+
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir og amma,
HEIÐBJÖRT GUÐLAUG
PÉTURSDÓTTIR,
Akralandi 1,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju föstu-
daginn 3. apríl kl. 10.30.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaðir, en
þeim, sem vilja minnast hennar, er bent á Rauða kross íslands.
Eysteinn Fjölnir Arason, Katrín Óskarsdóttir,
Pétur Arason, Ragna Róbertsdóttir,
Jón Arason, Hólmfríður Sigvaldadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkaer móðir mín, tengdamóðir, amma og
langamma,
ANNA BJÖRNSDÓTTIR,
Gnoðarvogi 30,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Bústaðakirkju föstu-
daginn 3. apríl kl. 13.30.
Hjördís Björnsdóttir, Sigurður Ásgeirsson,
Guðlaug S. Sigurðardóttir, Ragnar J. Kristinsson,
Ásgeir S. Sigurðsson, Sigrún Ögmundsdóttir,
Árni R. Sigurðsson, Lovísa Jónsdóttir
og barnabarnabörn.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
FRIÐGER EIÐSSON,
Víðilundi 24,
< Akureyri,
sem lést laugardaginn 28. mars, verður jarðsunginn frá Akureyrarkirkju
föstudaginn 3. apríl kl. 13.30.
Ása A. Kolbeinsdóttir,
Kolbrún Friðgeirsdóttir, Kristján Jóhannesson,
Ása Arnfríður, Hilmar,
og Friðgeir Jóhannes.
takandi í safnaðarstörfum og
kvenfélagi. Það var því oft gest-
kvæmt á Bakka og mönnum þótti
gott að koma þar. Þar fengu
snauðir og auðugir jafnt viðmót
hjá húsfreyju. Hún fór ekki í
manngreinarálit. Ragnheiður var
af skaftfellskum kjarnaættum,
komin út af Jóni Steingrímssyni
eldpresti, og náfrænka þeirra
landsfrægu Klaustursbræðra. Þau
hjón eignuðust 3 dætur, sem hafa
reynst hinir mestu kvenkostir og
eru giftar og með afkomendur.
Snemma myndaðist góður kunn-
ingsskapur og vinátta á milli heim-
ilanna á Bakka og á Hrauni, og
hefur haldist jafnan síðan.
Við hjónin viljum votta Engil-
bert og öðrum aðstandendum okk-
ar dýpstu samúð við fráfall þessar-
ar einstöku sómakonu.
Olafur og
Helga,
Hrauni, Ölfusi.
í dag verður til moldar borin
Ragnheiður Jóhannsdóttir á
Bakka í Ölfusi, eða hún Edda á
Bakka, eins og hún var ævinlega
kölluð.
Við fráfall Eddu reikar hugur-
inn til baka til æskuáranna. Ég var
10 ára strákur þegar Heklugosið
árið 1947 breytti innanverðri
Fljótshlíð í eyðimörk á einum degi.
Foreldrar mínir bjuggu þá í Niku-
lásarhúsum í Fljótshlíð, en jörðin
var brattlend og erfið og mátti
ekki við áföllum. Var því ekki um
annað að ræða en flýja staðinn og
leita annarra úrræða til lífsviður-
væris. Niðurstaðan varð að flytja
að Bakka í Ölfusi. Það var því hálf-
gerð flóttamannafjölskylda sem
ungu hjónin í hinum bænum á
Bakka í Ölfusi, þau Ragnheiður
Jóhannsdóttfi’ og Engilbert Hann-
esson, tóku á móti með opnum
örmum á fardögum 1947.
Ég man glöggt fyrstu hughrifin
þegar ég sá Eddu. Hávaxin kona
höfðingleg í framgöngu jafnvel há-
tíðleg. Ef til vill var það skaft-
fellski hreimurinn sem gerði hana
svona hátíðlega. En hafi mér fund-
ist Edda hátíðleg þá var sá hátíð-
leiki ekki fráhrindandi, enda geisl-
aði persónuleikinn af glaðværð og
dillandi hlátri sem laðaði alla til
sín. Hún sagði okkur líka strax að
hún væri ævinlega kölluð Edda;
Ragnheiður væri of hátíðlegt. I
augum okkar varð hún aldrei ann-
að en Edda á Bakka.
Allir einstaklingar eru einstakir,
en sumir eru þó einstakari en aðrir
og Edda var einmitt ein af þeim.
Hún hafði hlotið góðar gáfur og
glaðlyndi í vöggugjöf, var hrein-
skiptin og hispurslaus og reyndi
alltaf að sjá björtu hliðarnar á til-
verunni.
Við systkinin höfum oft velt því
fyrir okkur hversvegna tengslin
við Eddu og Engilbert á Bakka
urðu svona sterk, en við áttum þar
heima aðeins í 8 ár. Ég held að það
liggi í því hvað þau hjón höfðu
góða návist og því togaði það alltaf
í mann að koma við á Bakka, ef
leiðir lágu um Suðurland. Og þó
fjarlægðir yrðu miklar, jafnvel
heimshöfin skildu að, þá skiptumst
+ Gunnhildur Ólafsdóttir fædd-
ist í Keflavík 10. september.
Hún lést í Sjúkrahúsi Suðurnesja
9. mars síðastliðinn og fór útför
hennar fram frá Keflavíkur-
kirkju 14. mars.
Frá hugans djúpi merlar mynd þín skær
og morgunbjört sem lindin silfurtær,
er blærinn kyssti bemskusporin þín
og bylgjur hafs þér kváðu ljóðin sín.
Og gjöful sveit í fógrum fjallahring
með fyrirheit um sól og berjalyng
varð yndi þitt og hjartans heilög vé,
þar hafa um aldir vaxið lífsins tré.
við alltaf á kveðjum, að minnsta
kosti jólakveðjum. Og kortin frá
Eddu á Bakka voru ekki fjölprent-
aður verksmiðjutexti, heldur kort
skrifað eigin hendi með stuttri lýs-
ingu á högum þeirra hjóna ásamt
persónulegum árnaðaróskum. Þau
hlýjuðu ætíð um hjartarætur.
Édda átti við erfið veikindi að
stríða síðustu ár ævinnar. Aldrei
heyrðist hún kvarta, heldur hélt
hún þeim hætti sínum að horfa
ætíð á björtu hliðarnar, eins og
hún hafði gert alla tíð. Ég minnist
þess heldur ekki að hafa heyrt
hana hallmæla nokkrum manni.
Rétt eins og hún leitaði björtu
hliðanna á tilverunni, þegar erfið-
leikar sóttu að, leitaði hún alltaf að
góðu hliðunum á hverri manneskju
sem leiddist af leið, hitt leiddi hún
hjá sér.
Að lokum vil ég fyrir mína hönd
og Katrínar konu minnar, systkina
minna og þeirra fjölskyldna, þakka
Eddu fyrir órofa tryggð og vináttu
allt frá fyrstu kynnum. Þá viljum
við systkinin fyrir hönd móður
okkar, Soffíu Gísladóttur, þakka
þeim hjónum Engilbert og Eddu
fyrir vináttu þeirra og einstaka
góðvild við hana alla tíð. Hún
saknar Eddu nú sárt í hárri elli.
Við vottum eftirlifandi eignmanni
Engilbert, og dætrunum, Jóhönnu,
Valgerði og Svövu og fjölskyldum
þeirra okkar dýpstu samúð.
Við andlát Eddu er Bakki
breyttur og Ölfusið ekki hið sama.
En hugurinn mun halda áfram að
leita þangað í þögulli þökk til for-
sjónarinnar, fyrir árin sem ég átti
þar.
Guð blessi minningu Eddu á
Bakka.
Gísli G. Auðunsson.
Heiðurskonan Ragnheiður Jó-
hannsdóttii', húsfreyja að Bakka í
Ölfusi, er látin. Oft er sagt: „Góður
er hver genginn.“ Þau orð eiga svo
sannarlega við um Ragnheiði.
Ragnheiður eða Edda eins og
við kölluðum hana alltaf ólst upp á
Núpum í Ölfusi. Elstu Núpasystk-
inin sóttu skóla að Hjalla. Þangað
var styttri leið en að Sandhóli þar
sem einnig var skóli. Þessa leið
fóru börnin fótgangandi á hverjum
degi, því enginn var bíllinn og eng-
in hesthús við þessa skóla. Hrædd
er ég um að nútímafólk, sem vant
er lífsgæðakapphlaupi og fjöl-
miðlafári, talaði um það sem
„vandamál" að komast á milli þess-
ara staða.
+ Einar Magnús Albertsson
fæddist á Búðarnesi í Súðavík
12. júlí 1923. Hann lést Sjúkra-
húsi Siglufjarðar 9. mars síðast-
liðinn og fór útför hans fram frá
Siglufjarðarkirkju 17. mars.
Góðvinur minn Einar M. Alberts-
son er allur. Dauðinn kom óvænt.
Við sem eftir lifum virðumst ekki
í brosi duldist drauma þinna svið,
sem dagsins erill snerti ekki við.
Og hljóðlát varstu, hetja í böli og sorg
þér hentaði’ei að bera slíkt á torg.
Svo kvaddir þú er kaldur vetrar snjór
og kyljuþytur yfir landið fór.
Já, einmitt þá varð augnablikið hljótt,
þig örmum hvíldar vafði’in langa nótt.
Ég veit þér, frænka, friðsæld búin er,
samt finnst mér líkt og þú sért ennþá hér
því fyrir vit mér blómaangan ber,
sá blómailmur vorsins fylgdi þér.
Lóa Þorkelsdóttir.
Allir voru í sama bekk á aldrin-
um frá átta til fjórtán ára. Kennari
okkar var Hermann Eyjólfsson
bóndi og síðar hreppstjóri í Gerða-
koti. Hann var hvort tveggja í
senn góður kennari og góður ná-
granni. Seinna var stofnaður
heimavistarskóli í Hveragerði.
Austurbæjarhúsið á Bakka var
byggt árið 1931. Steypan í húsið
var hrærð á stórum palli. Sumarið
sem húsið var í byggingu kom það
oft fyrir að boðið var á ball á
Bakka, eftir messu á Hjalla. Þá
var dansað á pallinum við harmon-
iku og munnhörpuundirleik.
Seinna var svo dansað í kjallara
nýja hússins. Alltaf voru bornar
fram veitingar í boði Valgerðar og
Hannesar, foreldra Engilberts.
Gestrisni og hjálpsemi voru
Bakkafólkinu í blóð borin. Edda og
Engilbert tóku við búsforráðum á
Bakka árið 1944. Auk þess að
sinna búi sínu af miklum myndar-
skap tóku þau þátt í ýmsum fé-
lagsstörfum.
Erfiðleikar steðjuðu að heimil-
um þá eins og nú. Heimilisfeður
dóu frá konu og mörgum ungum
börnum. Þá var ekki til neitt opin-
bert „félagsmálabákn" eins og nú.
Þá var ekki siður að hlaupa í ann-
arra manna vasa.
Eftir stofnun kvenfélagsins
Bergþóru breyttist margt til batn-
aðar. Félagið stóð fyi'ir kaupum á
prjóna- og spunavélum, auk þess
að leggja ýmsum góðum málum
lið, fyrr og síðar.
Fyrir allmörgum árum var hald-
inn fundur Sambands sunnlenskra
kvenna í Hveragerði. Kvenfélagið
Bergþóra sá um fundarhald. Edda
og hinar konumar í félaginu hjálp-
uðust að. Þegar kona kom í eldhús-
ið, sem Edda þekkti ekki, kvað við:
„Hvað heitir þú og hvaðan kemur
þú? Við erum svo forvitnar héma.“
Síðan kynnti hún okkur allar. Út
frá þessu mynduðust oft skemmti-
leg samtöl og jafnvel kynni. Edda
var glæsileg í íslenska búningnum,
er hún sveiflaði sér í ræðustól og
mælti fyrir minni karla. Ræðan
var á léttum nótun eins og lundin
hennar sjálfrar.
Síðast kom ég að Bakka fyi'ir
tveimur árum með vinkonu minni.
Þrátt fyrir veikindi sín var Edda
frjálsleg og hlý eins og alltaf. Við
systkinin frá Hjalla vottum Engil-
bert og fjölskyldu okkar innöeg-
ustu samúð.
Blessuð sé minning Ragnheiðar
Jóhannsdóttur.
Ása Sigurðardóttir.
vera viðbúin komu hans. Það tekur
okkur tíma að átta okkur er vinir
deyja snögglega.
Válynd veður komu í veg fyrir að
ég fylgdi Einari síðasta spölinn og
vil ég því minnast hans með
nokkrum orðum.
Það er mikill sjónarsviptir að
Einari. Hann átti fáa sína líka að
mannkostum, stálheiðarlegur, fórn-
fús og ósérhlífinn, hjálpsamur og
mátti ekkert aumt sjá, sannur vinur
lítilmagnans. Ég kynntist Einari
ekki náið fyrr en við áttum sam-
starf að málum aldraðra. Hann stóð
í fararbroddi fyrir stofnun FEB á
Siglufirði og einnig að Landssam-
bandi aldraðra. Hann setti mark
sitt á landsþing Félags aldraðra.
Það var hlustað á mál hans, vel
framsett af skýrri hugsun og glögg-
skyggni. Hann benti á hvar veilurn-
ar voru, hverju var ábótavant og
hvernig mætti ráða þar bót á. Hann
vann þar af tryggð og trúnaði eins
og öllu sem hann lagði hönd á.
Ég sendi Dúddu og öllum ástvin-
um Einars mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur. Einari þakka ég af al-
hug góðvild og hjálpsemi. Blessuð
sé minning Einars M. Albertsson-
ar.
Anna J. Magnúsdóttir.
GUNNHILDUR
ÓLAFSDÓTTIR
EINAR M.
ALBERTSSON