Morgunblaðið - 26.04.1998, Blaðsíða 50

50 SUNNUDAGUR 26. APRÍL 1998
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA
í DAG
*
Handleiðsla
*
I hugvekju dagsins
segir Heimir Steins-
son m.a.: Þegar Guð
vitrast þér í leyndar-
dómi er hinn upprisni
Kristur sjálfur að
tala til þín.
í SKÍRNINNI er hvítvoðung-
ur helgaður Kristi með tákni
hins heilaga kross bæði á enni og
brjóst og þrívegis ausinn vígðu
vatni í nafni Guðs, Föður, Sonar
og Heilags anda. Engan vel-
gjöming stærri á ég að þakka en
þann, að þetta skyldi fram við
mig koma ómálga. Allar götur
síðan hefur hinn krossfesti og
upprisni Drottinn Jesús Kristur
verið eigandi minn og leitt mig
sér við hönd.
Bernskuár
í frumbernsku læra böm
bænir við móðurkné eða föður.
Fátt er dýrmætara en þessar
bænir. Þær vitja mannsins síðar
á ævinni og eru honum hald og
traust í stormum lífsins. Mér er
það ógleymanlegt, er móðir mín
sat við rekkjustokk minn og
kenndi mér Faðir vor. Sjálfur
fór ég með Drottinlega bæn
ásamt sonardætrum mínum nú
fyrir nokkrum kvöldum, en þær
hafa lært bænina af foreldrum
sínum. Þannig flyzt arfleifð heil-
agrar kirkju frá manni til
manns, kynslóð eftir kynslóð.
Vér eigum því láni að fagna,
að hér á landi kennir skólinn
börnum kristin fræði um nokk-
urra ára skeið. Með þeim hætti
kynnast aliir íslendingar veiga-
mesta hlutanum af menningar-
sögu Vesturlanda. Jafnframt
eiga bömin þess kost að rækja
trú sína bg iðka hana hvert í sínu
lagi og í samfélagi kristinna
manna. Barnastarf kirkjunnar
kemur í síðast greindu efni til
móts við þarfir allra. Með reglu-
bundnum hætti eru bömin
kvödd til helgrar þjónustu.
Þannig starfa menntastofnanim-
ar skóli og kirkja saman að
handleiðslu ungmenna í umboði
Krists.
Fertning
íslenzkir unglingar eru upp til
hópa fermdir að hætti kristinna
manna. Við það tækifæri verða
þáttaskil. Barnið kynnist grund-
vallaratriðum kristinnar trúar
og nýtur vegsagnar prestsins
síns við iðkun trúarinnar. Alla
daga verður hún minnisstæð
glíman, sem fermingamndirbún-
ingurinn hafði í fór með sér. Það
var sem leyndardómum lífsins
væri bmgðið upp fyrir augum
barnanna og þau hvött til að
ganga á hólm við hinztu rök til-
vemnnar.
Að loknum fermingamndir-
búningi feta bömin nú á dögum
hvítskrýdd upp að altari Drottins.
Þar heita þau því að hafa frelsar-
ann Jesúm Krist að leiðtoga lífs-
ins. Hann sem áður tók oss að sér
í heilagri skím gjörist á ferming-
ardegi leiðtogi vor að fullu. Hann
fylgir mönnum fram á leið.
Hversu mjög sem aðrir áhrifa-
valdar hafa bömin að spotspæni
næstu árin er Kristur jafnan
nærstaddur og yfirgefur engan.
Fram eftir ævi
Æskuárin em að jafnaði tími
margs konar endurskoðunar.
Einstaklingurinn stendur and-
spænis sundurleitum tiiboðum.
Oft er vegið að kristnum verð-
mætum í brjósti hans. Við slík
tækifæri verður það ljósara en
nokkm sinni, að Guð er í nánd.
Hann yfirgaf mig aldrei, þótt ég
um stund þættist snúa baki við
honum á yngri ámm. Um síðir
kvaddi hann mig aftur á sinn
fund og beindi mér inn á rétta
braut. Hið sama sé ég hann
gjöra hverju sinni sem hjónaefni
koma fram fyrir altari Drottins
og þegar foreldrar bera börn til
skímar og fylgja þeim til bama-
starfs kirkjunnar og fermingar
síðar. Þar með era þó aðeins
nefnd einstök dæmi um það, að
ævinlega er Kristur að verki og
býður hverjum og einum búsetu
í faðmi sér.
Honum eiga menn það að
þakka, að þeim tekst að koma
fyrir sig fótum í lífsbaráttunni,
eignast heimili og fjölskyldu,
ævistarf og aðra nytsama iðju.
Þegar vér komum börnum vor-
um áfallalaust á legg í svipti-
vindasömum heimi skyldum vér
muna eftir að lofa Guð fyrir
handleiðslu hans í öllum hlutum.
í hádegisstað
Ég þakka Guði þau andartök,
er hann lætur mig skynja návist
sína. Ég er staddur á fömum
vegi ellegar í stofunni heima hjá
mér. Skyndilega er Guð hjá mér,
fer um hugskot mitt eins og blíð-
ur vindblær eða bregður fyrir
innri augu líkt og leiftri. Þessum
stundum verður ekki með orðum
lýst. Þær hafa í fór með sér ör-
yggi og styrk, yfirsýn og jafn-
vægi, eilífðarvissu og einfald-
leika.
Vitranir tengjast á stundum
bæn og hugleiðslu eða helgihaldi
kirkjunnar. Oftar ber þær þó að
höndum með öldungis óvæntum
hætti. Andinn blæs hvar og
hvenær sem Guði þóknast. Þeg-
ar minnst vonum varir tekur
Drottinn til máls við eyra þér.
Það er Guð, sem þar er að veki
einn og sjálfur. Undirbúningur
þinn varðar litlu, en fmmkvæði
Krists öllu.
Lengi vel hélt ég, að vitranir
væm fyrirboði einhverra sér-
stakra tíðinda á æviveginum.
Smám saman hefur mér lærzt,
að svo er ekki. Vitranir em eink-
um til marks um nærvem Guðs.
Markmið Guðs er það, að þú og
ég lifum öllum stundum „í
Kristi“. Með vitmnum gefur
hann forsmekk þessa ævarandi
samfélags. Páll postuli orðar
þetta þannig, að andi Guðs vitni
um það með vomm anda, að vér
erum Guðs böm (Róm. 8:16).
Þetta gjörist hverju sinni sem
Guð ávarpar þig.
Guðs börn emm vér, - og þar
með systkin Krists, bróðurins
bezta. Hann hefur með kross-
dauða sínum friðþægt fyrir
syndir vorar og með upprisu
sinni leitt í ljós líf og ódauðleika.
Þegar Guð vitrast þér í leyndar-
dómi er hinn upprisni Kristur
sjálfur að tala til þín.
Stjömustundir
Kristinn maður spyr Drottin,
hvers vegna stjömustundir guð-
legrar návistar séu jafn fáar,
stopular og skammvinnar og
raun ber vitni. Við því gefast
engin svör. Guð beinir því hins
vegar til mannsins, að hann
reyni að lifa lífi sínu í samræmi
við stjömustundimar, að hann
láti andartök upphafningarinnar
móta hugsun sína og innri vem
ævinlega. Jafnframt ætlast
Drottinn til, að vér í umgengni
vorri við samferðamenn sýnum
öryggi og styrk, yfirsýn og jafn-
vægi, eilífðarvissu og einfald-
leika. Guð vill, að vér þjálfum oss
í samfélagi við hann og föm-
nauta vora. Markmið slíkrar
þjálfunar er það, að lífið allt og
eilífðin, sem vor bíður, verði oss
og bræðmm vomm og systmm
ein samfelld stjömustund.
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Sýnum gott fordæmi
VELVAKANDA barst eft-
irfarandi:
„í Morgunblaðinu
sunnudaginn 19. apríl var
frásögn og mynd af kenn-
umm í grunnskólum og
fjölskyldum þeirra þar
sem farið var á langskipi
út á Engeyjarsund til að
undirbúa vorferð gmnn-
skólanemenda á sama
stað. Það sem vakti athygli
mína á þessari mynd var
að börnin á langskipinu
vora öll án björgunarvesta.
Nú á ég barn á gmnn-
skólaaldri og hef ég vanið
það á að í bílum notar mað-
ur bílbelti og í bátum notar
maður björgunarvesti. Það
sýnir ekki gott fordæmi að
bömin á myndinni vom
ekki í björgunarvestum.
Ahyggjufull mððir.“
Rispaður bfll
í Nauthólsvík
VE LVAKANDA barst
eftirfarandi:
„Tíl þín sem rispaðir
kross djúpt í lakkið á
bílnum mínum, þá stödd-
um í Nauthólsvík, laug-
ardaginn 4. apríl. Tilefn-
ið hjá þér var ekki stórt.
Það angraði þig svona að
litli hundurinn minn
skyldi ganga á sömu jörð
og þú. Þá fannst þér það
besta í stöðunni að eyði-
leggja eigur mínar. Satt
best að segja eftir að ég
var búin að jafna mig að
mestu, eftir reiðina og
sársaukann sem ofbeldi
þitt oUi mér, var helsta
tilfinning mín meðaumk-
un, með þér. Bæði vor-
kenni ég þér að þú skulir
ekki búa yfir getu til að
gleðjast yfir kæti lítils
hunds, sem nýtur þess
að leika sér úti í góða
veðrinu, einnig að þú
skulir halda að skemmd-
ir á eigum mínum veiti
þér einhverja ánægju.
Nei, þú vildir bara eyði-
leggja gleði litla dýrsins,
og eiganda þess, yfir
samveru úti á góðum
degi. Og það tókst þér
líka. Þú settir ekki bara
sár á bílinn minn, heldur
á sálina mína líka, yfir
því að nokkur maður
skuli geta verið svona
vondur við aðra. Bílinn
minn hafði ég eignast að-
eins um 15 dögum áður,
og hafði verið mikil gleði
hjá mér og börnunum
mínum yfir því að við
skyldum geta eignast
fallegan bíl, því fjárhag-
urinn er fremur þröngur,
enda bara ein fyrirvinna.
Bílinn verðum við að
borga næstu 5 árin, og
nú bætist þetta við, því
ekki getum við hugsað
okkur að hafa merki þitt
á honum. Fagmaður seg-
ir mér að þetta sé minnst
kr. 15.000.
Sárast þótti mér þó að
sjá svipinn á börnunum
mínum. Þú settir ljótan
blett á trú þeirra á
mannkynið líka.
Að endingu vona ég í
fyrsta lagi að þú sjáir
þetta, og í öðm lagi að
þú hugsir þig um tvisvar,
næst þegar þú finnur hjá
þér þörf til að dreifa sár-
um á hluti, menn og dýr.
Að endingu langar mig
til að benda stjómvöld-
um þessa lands og ekki
síður borgaryfirvöldum í
Reykjavík á það, að verði
ekki gert eitthvað í því
að bæta hið dýrafjand-
samlega andrúmsloft
sem hér ríkir, aðallega
vegna afstöðu yfirvalda,
sem stuðla dyggilega að
því, öfugt við önnur lönd
sem telja sig nokkurn
veginn siðmenntuð,
munu svona atburðir og
enn verri verða æ tíðari
hér, og taka á sig blæ of-
sókna. Það er svo sem
byrjað, en það á eftir að
versna, nema gerð verði
mikil bragarbót. Það er
spuming sem allir lands-
menn ættu að spyrja sig,
og svara af hreinskilni.
Viljum við ala bömin
okkar upp í hatri á þeim
vemm sem byggja með
okkur þessa jörð, og eru
Guðs sköpun, ekki síður
en maðurinn?
Ennfremur, hvort vilt
þú, samlandi góður, vera
sá sem særir hluti og
menn, eða vera sá sem
græðir?
Konan með hundinn.“
Morgunblaðið/Sverrir
ÞEGAR vorar hefst byggingarvinnan.
Víkveiji skrifar...
NÆSTKOMANDI fóstudagur, 1.
maí, er alþjóðlegur hátíðisdagur
vinnandi fólks. Vegur hans er því
ærinn. Og með maímánuði, fimmta
mánuði ársins, er vorið komið til að
vera - og verða að sumri í fyllingu
tímans. En 1. maí er fyrir fleiri sakir
merkilegur dagur. Þennan dag árið
1928 var Flugfélag íslands hið eldra
stofnað. Dagurinn er og fæðingar-
dagur tveggja þjóðkunnra íslend-
inga, Jóns Leifs og Jónasar frá
Hriflu.
Jón Leifs, tónskáld, var fæddur 1.
maí 1899. Stjama hans sem tón-
skálds er enn að rísa, þótt hann sé
genginn til feðra sinna. Hún rís
hærra og hærra, bæði meðal þjóðar-
innar og úti í hinum stóra heimi.
Kvikmynd um ævi hans, Tár úr
steini, vakti verðskuldaða athygli
fyrir fáeinum missemm.
Jónas frá Hriflu Jónsson, f. 1. maí
1885, var einn af stofnendum Fram-
sóknarflokksins og forystumaður
hans lengi. Hann var og lengi skóla-
stjóri Samvinnuskólans. Hann var
einn þekktasti skóla- og stjómmála-
maður þjóðarinnar í áratugi - og
um hann léku oftar en ekki snarpir
vindar.
XXX
YGGÐIN VIÐ BRÚNA, Selfoss,
helzta vaxtarsvæði Suðurlands-
kjördæmis, fékk kaupstaðarréttindi
fyrir tuttugu ámm, 2. maí árið 1978.
í fyrra, árið 1997, héldu Selfyssingar
það á hinn bóginn hátíðlegt að fimm-
tíu ár vom liðin frá því að staðurinn
varð sjálfstætt sveitarfélag, en lög
um Selfosshrepp öðluðust gildi 1.
janúar 1947.
Ölfusárbrú, byggð árið 1891, var
mikið samgöngumannvirki. Hún
lagði gmnninn að þéttbýli á þessum
stað. Byggðin við brúna er réttnefni.
Við brúna urðu krossgötur - miðstöð
verzlunar, iðnaðar og samgangna
fyrir Suðurlandsundirlendið. Þar
búa nú meira en fjögur þúsund
manns.
Byggðaþróunin í landinu, sem
bókstaflega kallar á fækkun og
stækkun sveitarfélaga, leiddi síðan
til sameiningar Selfosskaupstaðar,
Stokkseyrarhrepps, Eyrarbakka-
hrepps og Sandvíkurhrepps - í Ár-
borg eða Árborgarbyggð. Svo örar
eru breytingamar í landi okkar. Eft-
ir stendur að brúin yfir Ölfusá var
hinn mikli áhrifavaldur um byggða-
þróun á þessu svæði - Brúarbyggð.
xxx
ÚSUNDIR íslendinga huga nú
að garðyrkju. Trúlega er gulrót-
argras þegar komið upp í stöku vel
skýldum beðum. Kartöflur spíra og á
kjörstöðum og bíða þess að bera
ávöxt í moldu. Óhætt er að segja að
áhugi á garðyrkju hvers konar sé
mikill. Hann var reyndar til staðar - í
smáum stíl - þegar á landnámsöld.
Garðar voru að fornu kenndir til
einstakra jurtategunda: grasagarð-
ar, hvannagarðar og laukagarðar.
Einnig vom ræktaðar bmggjurtir,
malurt og mjaðarjurt. Bygg var og
ræktað til ölgerðar, en öl skal til vin-
ar drekka, ef marka má fornt spak-
mæli.
Gísli sýslumaður Magnússon
(Vísa-Gísli) hóf garðyrkju að Munka-
þverá í Eyjafirði upp úr miðri 17.
öld. Kálrækt mun og hafa verið
stunduð í Skálholti á biskupsárum
Þórðar Þorlákssonar í lok þeirrar
aldar. Upp úr miðri 18. öld hefja
Hastfer barón á Bessastöðum og
séra Björn Halldórsson í Sauðlauks-
dal kartöflurækt hér á landi. Séra
Birni tókst og vel upp við ræktun
annarra matjurta.
Garðyrkjuáhugi var þó ekki al-
mennur fyrr en á 20. öldinni. Það var
helzt á biskupsstólum og stórbýlum
sem hugað var að matjurtum fyrr á
tíð. Nú er öldin önnur. Grænir fingur
prýða annan hvum mann. Enda seg-
in saga að grænmeti hvers konar, að
ekki sé nú minnst á kartöflumar
blessaðar (en Víkverji dagsins held-
ur mest upp á rauðar íslenzkar),
bragðast bezt úr eigin ræktun. Það
er að auki ómæld ánægja sem fylgir
því að sjá eitthvað verða til, vaxa og
dafna, svo að segja í eigin höndum.
Gleðilegt garðyrkju- og trjáræktar-
sumar!