Morgunblaðið - 11.07.1998, Blaðsíða 35

Morgunblaðið - 11.07.1998, Blaðsíða 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JÚLÍ 1998 35fc 1 f i I i I i I \ I j I J I i I I I AÐSENDAR GREINAR Grasasnar og ENDA PÓTT íslensk alþýðulist standi höllum fæti almennt séð lifir hún enn góðu lífi á síð- um íslenskra dagblaða, einkum í pistlum ótal lopapeysupenna sem daglega tjá sig um allt milli himins og jarðar. Nýjasti penninn í þessum hópi er Ólafur G. Sæmundsson nær- ingarfræðingur. Fjallar pistill hans (Mbl. 5. júlí) um megrun og mætti ætla að á því sviði - hans heimavelli - kynni að vera glóra í gutlinu. Svo er ekki, því mið- ur. Það eina sem tengir saman sundurlausa þanka um næringu, Herbalife, Jón Óttar og eiturlyf (!) er sú úrelta staðhæfing að níu af hverjum tíu megrunarkúrum séu dæmdir til að mistakast. Matarlyst og megrun Tökum venjulegan íslending, Jón Jónsson, sem reykir pakka af sígar- ettum á dag. Einn góðan veðurdag fær hann þá hugmynd að hann vill hætta að reykja. Jón Jónsson kemst fljótlega að því að það er hægara sagt en gert. Eftir nokkurra daga bindindi „öskrar“ lík- aminn á nikótín. Því þótt tóbakið sé farið situr fíknin eftir, oft svo árum skiptir. Pann dag sem vísindamenn finna efni sem drepur nikótínfíkn eru dagar tóbaksins endanlega taldir vegna þess að þar með hækkar árangur við tóbaksbindindi úr 10-35% upp í a.m.k. 95%. Megrun er ekki ósvip- uð. Enda þótt þörf lík- amans fyrir fítu og sykur sé ekki flokkuð undir fíkn verður niðurstaðan svipuð. Eftir nokkurra daga megrun bókstaf- lega „öskrar“ líkaminn á mat. Það þarf ekki næring- arfræðing til að reikna það út að þann dag sem við finnum efrii sem drepur matarlyst fer ár- angur við megrun úr 10 prósentunum hans Ólafs yfíi’ í 95 prósentin mín. Herbalife og hollusta Það sem hefur farið framhjá Ólafi er að það er fyrir löngu búið að finna efni sem drepa matarlyst. Það er meira að segja líklegt að það sé búið að finna efnið sem drepur ník- ótínfíkn. Fyrirtækið sem fann efnin sem halda matarlystinni í skefjum heitir Herbalife. En það kyndugasta við uppgötvun þessa heimsfræga amer- íska hollustufyrirtækis var að hún var enduruppgötvun. Á sama hátt og íslenska náttúru- lækningahreyfingin (NLFÍ) hefur markvisst haldið á loft afrekum grasalækna fortíðar hefur Herbalife unnið markvisst að því að framleiða vörur byggðar á þeirra starfi. Grasaguddur og galdrabrennur Afkastamestu og fróðustu lækna- Jón Ottar Ragnarsson Virðing Alþingis VARLA þarf að minna á að vagga lýðræðisins í landi voru er sjálf löggjafarsamkoman Alþingi. Af sjálfu leiðir að til Alþingis þurfa að veljast hinir vönd- uðustu menn. Góð lagasetning hvílir á góðu siðferði. Engum hefur, mér vitanlega, komið til hugar að skipa gæðaeftirlits-' nefiid á Alþingi, svo sjálfgefið hefur þótt að þessi virðulegasta stofnun landsins gætti heiðurs síns. Á nýliðn- um mánuðum hafa ýmsir orðið til að hafa áhyggjur af virðingu Alþingis, ekki sízt þingmenn sjálfir. Eg minni á umræður þeirra um Landsbank- ann, Lindarmál og hálendisfrum- varp svo að það helzta sé nefnt. Allt kann þetta að rýra virðingu Þetta er sósíalismi and- skotans, segir Jdhann Tómasson, og tíðkast í einræðisríkjum. Alþingis. Verra er þó þegar al- þingismenn eru svo andvaralausir að þeir sjá ekki eða vilja ekki sjá þegar menn úti í bæ eru farnir að ráðskast með aðalstarf þeirra, lög- gjafarstarfið, og stjórna störfum Alþingis. Hér á ég að sjálfsögðu við frumvarpið um gagnagrunna á heilbrigðissviði, sem birtist eins og þruma úr heiðskíru lofti um mán- aðamótin mars/apríl sl. Með frum- varpinu, ef samþykkt verður, slær ríkisvaldið eign sinni á allar heilsu- farsupplýsingar landsmanna og einkavæðir jafnharðan. Þetta er sósíalismi andskotans og tíðkast í einræðisríkjum. Ekki hefur fengizt upplýst hverjir sömdu umrætt frumvarp, svo undarlegt sem það má heita í upplýstu nútímaþjóðfélagi. Ein- ungis örfáum af forystumönnum lækna var kynnt frumvarpið sem trúnaðarmál á fundi sem þeir voru boðaðir til 25. mars sl. og hafði þeim verið borið fundarboðið sam- dægurs. Þar var þess óskað að athugasemdir ef einhverjar væru bærust fyrir hádegi daginn eftir! Þann 30. mars skýrði Ríkisút- varpið svo frá væntan- legu frumvarpi um gagnagrunna á heil- brigðissviði. Það sem síðan hefur gerzt er betur þekkt, þótt vinnubrögðin séu með ólíkindum. Vegna kröftugra mótmæla ut- an þings var fallið frá að afgreiða fnimvarpið á vorþingi, enda hafði forstjóri Islenzkrar erfðagreiningar, Kári Stefánsson, fallizt á að fresta málinu, en þó ekki lengur en til 20. október nk. Þótt enginn vilji opinberlega gang- ast við samningu frumvarpsins er það staðreynd að Kári Stefánsson sat sjálfur í sölum Alþingis íslend- inga og kynnti einstökum þing- mönnum frumvarpið áður en það var lagt fram. Kari Stefánsson hefur lýst því að hann og fyrirtæki hans, Islenzk erfðagi’eining, eigi allt sitt undir því að menn geti treyst honum. Ég er honum alveg sammála um þetta. Kári hefur einnig fullyrt að frumvarpið um gagnagrunna á heilbrigðissviði tengist ekki samn- ingi íslenzkrar erfðagreiningar við lyfjafyrirtækið Roche. Ef hann hefur sagt ósatt um þetta eru hann og fylgismenn hans í vondum mál- um svo að ekki sé fastar að orði kveðið. Allt að einu ber Alþingi ís- lendinga skylda til að bæta með öllum ráðum þann óvii’ðingarblett sem þegar hefur fallið á þingið vegna þessa máls. Höfundur er læknir. Jóhann Tómasson galdrakvendi Hið fyrsta sem ég tók eftir, segir Jón Ottar Ragnarsson, þegar ég loks féllst á að prófa Herbalife, var að mat- arlystin hvarf. vísindamenn sögunnar eru ekki doktorarnir á rannsóknarstofnun- um nútímans heldur harðsnúinn hópur kvenna á ýmsum öldum sem trúðu á lækningamátt náttúrunnar. Á meðan karlamir stunduðu veið- ar, hemað og landkönnun fjarri heimahögum rannsökuðu þessar konur það umhverfi sem stóð þeim nær og lögðu gmnninn að mestu lífsháttabyltingu allra tíma. Örvæntingarfull leit þeirra að efnum til að græða sárin, lina þján- ingamar og lækna sjúkdómana sem þjökuðu fjölskyldur þeirra og vini hófst fyrir a.m.k. 60.000 ámm síðan. Og viti menn. Þær uppskáru ríku- lega. Úti í skógi, upp til heiða, niðri í fjöru, hvert sem litið varð fundu þær nýjar rætur, ný blöð, nýja stilka og ný blóm nýrra tegunda af grösum og jurtum. Þegar heim var komið hélt þessi ótrúlega tilraunastarfsemi áfram með tilheyrandi mölun, suðu, blönd- un, öllu sem nöfnun tjáir að nefna, uns fæðubótarefni nútímans sáu dagsins Ijós ... eitt af öðru. A 17. öld vom sumar þessar kon- ur orðnar svo færir læknar að al- menningur kallaði afrek þeirra „kraftaverk". Stóð karlaveldi kirkj- unnar ráðþrota frammi fyrir þess- um „illa menntuðu og illa hirtu“ konum. Eins og við mátti búast stóð kirkjunnar mönnum að lokum slík ógn af þessum vísindakonum að þeir brenndu þær á báli í stað þess að umbuna þeim ríkulega fyrir mesta framfaraspor sögunnar. Sem betur fer lifum við ekki á 17. öld svo að jafnvel þótt „menntaður" næringarfræðingur sé öldungis grunlaus um brautryðjandastörf eigin vinnuveitanda er hann von- andi undantekningin sem sannar regluna. Nú geta allir megrast! Herbalife hefur unnið merkt starf við að hagnýta sér „mesta heilsu- bmnn allra tíma“, þ.e. fæðubótar- efnin. Með því að tengja saman hin komungu næringarvísindi nútímans og hin eldfornu fræði grasalækn- anna hefur fyrirtækið búið til afurð- ir svo magnaðar að þær fara nú sig- urför um heiminn. Meðal þeirra fjölmörgu fæðubót- arefna sem grasakonur fortíðar fundu vom nokkur sem halda mat- arlyst í skefjum. Fyrir bragðið get- ur nú hver sem er farið í megmn og náð árangri. Þetta þýðir ekki það að megran sé algeriega átakalaus. Árangur er sem fyrr m.a. háður því að viðkom- andi taki leiðbeiningum, fái umönn- un sem er fyrsta flokks og hafi brennandi löngun til að grennast. Fyrir tveimur ámm var ofanrit- aður 20 kílóum of þungur og hrjáð- ur af ýmsum „karlakvillum" (há- þrýstingi, hárri blóðfitu, orkuleysi og ofvaxinni svefnþörf) og hafði prófað tugi kúra til að reyna að ráðac - á þessu bót. Það fyrsta sem ég tók eftir þegar ég loks féllst á að prófa Herbalife var að matarlystin hvarf. í kjölfarið hurfu ekki aðeins 20 kíló heldur allir ofannefndir kvillar eins og dögg fyr- ir sólu á 10 vikum! Er líf eftir megrun? í dag er svo komið að Herbalife hjálpar fleira fólki að megra sig en nokkurt annað fyrirtæki á jörðinni (um 27 milljónir á þessari stundu). Eftir að hafa leyst megrunarvandj— ann hafa yfirmenn læknaráðs Her- balife flæknar, lyfjafræðingar, nær- ingarfræðingar o.s.frv.). snúið sér að því að bæta heilsu jarðarbúa á öðr- um sviðum. Fyrirtækið vinnur nú m.a. að því hörðum höndum að framleiða vöm sem drepur níkótínþörf. Eins og aðr- ar heilsuvömr Herbalife byggist hún á afrakstri af tilraunum grasalækna íyrri alda. Á sama tíma hefur áhuga og þekk- ingu á fæðubótarefnum fleygt svo fram að vart líður sá mánuður að ekki komi út ný bók eða fræðirit um lækningajurtir og fæðubótarefni. Lokaorð Þegar lopapeysupennar fara með rangt mál hafa þeir afsökun: lopa- peysuna. En Olafur G. Sæmunds- son er næringarfræðingur sem auk þess starfar við Heilsustofnun NLFI. Hann hefur enga afsökun. Höfundur er fyrrverandi yfirmaður ndms í matvælafræði við Háskóla íslands. ÍSLENSKT MAL 1) MEGINLAND Evrópu. Enn bið ég menn, og ekki síst veður- fréttamenn, að minnast þess að Island er í Evrópu. Hitt er kunn- ara en frá þurfi að segja, að Island er eyja (Islandia insula est, hefði Gúðmúnsen sagt), og er því ekki hluti af meginlandi Evrópu, eins og t.d. Danmörk. En við fórum aldrei frá íslandi til Evrópu, af því að við eram í henni. [Þetta er að lagast með meginlandið, sbr. t.d. Pálma Jónasson 12. júní.j 2) Undarlega getur misskiln- ingur frá bemsku orðið lífseigur í manni. Ég lærði ungur kvæði eftir Jónas Hallgrímsson og heitir Borðsálmur. Þar telur skáldið það heillaráð, „að hætta nú að snæða“. Ég hélt að breytingartillagan væri svo róttæk, að framvegis ætti fólk að hætta með öllu að éta. Hinn 4. júní 1998 rann upp fyrir mér, að kvæðið hét Borðsálmur vegna þess, að það var ort fyrir tiltekið samkvæmi. Skáldinu þótti sem sagt tímabært að hætta átinu við borðhaldið og taka til við að ræða nauðsynjamálin. Það er svo margt, ef að er gáð, sem um er þörf að ræða. 3) Græn tár eða grænt hár. Ég heyrði ungur sungið (eða heyrðist): Fleygir burt gullhörpu fossbúinn grár, fellir nú skóggyðjan iðjagræn tár. Mikið er ég búinn að hugsa um þessi „iðjagrænu tár“. Svo varð ég læs á ljóð, og þá stóð ekkert um tárin, heldur felldi skóggyðjan „iðjagrænt hár“. Þetta þótti mér að vísu ekki miklu betra, en skildist þó að grænt hár væri skárra en skalli, einkum á kvenvem (skóggyðj- unni). 4) En svo var ég spurður: „Hvað er ræningjaross, og á hvað ætlar það að ráðast?“ Ég varð að fletta þessu upp, og þá stóð: Fram, fram fylking forðum okkur háska frá því ræningjar oss vilja ráðast i Umsjónarmaður Gísli Jónsson 961. þáttur Sem sagt: ekkert „ræn- ingjaross", en að hluta ort á bibl- íumáli, sbr. Eigi leið þú oss í freistni. Hér skýt ég inn þakk- læti til Jóns Hilmars Magnússon- ar fyrir yfrið vandaða grein um biblíuþýðingar hér í blaðinu fyrir skömmu. 5) I erlendum fréttum þessa blaðs var undarleg setning 4. júní sl. Þar stóð að tiltekinn Banda- ríkjamaður „beið sigurorð" af tveimur ríkisbubbum. Er ekki verið að rugla saman orðtökun- um að bera sigurorð af einhverj- um og bíða ósigur fyrir einhverj- um? 6) Vilfríður vestan kvað: Mikill þorskur var Þórólfur Kilýan, en þó vantaði alveg hreint svil í ‘ann, „og það er rétt alveg sama“, sagði Rósmunda grama, „hvað ég reyni og hvað sem ég myl í ‘ann“. 7) Járn eða hærur. Menn, sem eru mjög vel vopnum búnir, eru að því er sagt er „gráir fyrir járnum". Aftur á móti eru hárir (=gráhærðir) menn sagðir „gráir fyrir hærum“. Víkur nú sögunni til Húna, eða öllu heldur Persa. Verið er að prófa í mannkynssögu, og er prófið munnlegt. Illa lesinn nem- andi kemur upp í Forn-Persum og er þeim tiltakanlega ókunnur. Kennarinn er afar góðviljaður og reynir á allan hátt að fá náms- sveininn til að segja eitthvað af viti um þessa fornfrægu þjóð. Þegar ekkert annað dugir, segir hann hálfar setningar, eða meira en það, og ætlast til að sá, sem uppi var í sögunni, botni setning- arnar. Ekki gengur það, og loka- tilraunin var þessi: „Þeir (Pers- arnir) stóðu þarna gráir fyrir ...“ og nú rann loks upp skilningsljós hjá námssveini og hann segir hátt og snjallt: „Hærum.“ Kannski hefur úrvalsher Forn- Persa ekki verið svo gamall að meðaltali. 8) Öllumlengri var sú in eina nátt, er ek lá stirður á strám. Svo segir í fornu trúarkvæði, Sólarljóðum. Framliðinn maður vitrast syni sínum og segir margt af sér og öðrum. Þarna minnist hann þess er hann lá stirðnað lík á nástráum og beið þess að verða jarðsettur. Lík, sem bíður greftr- unar, stendur uppi. Það er svo annað mál, hvort það „stendur upjú sem sigurvegari“. Út frá merkingunni að liggja á (ná)strá(u)m = liggja dauður með líkstrá undir sér kemur mynd- hverfa orðtakið að vera ekki á nástrái = vera ekki illa stæður, einkum efnahagslega. Manni, sem vel kemst af og er brattur, verður sem sé ekki ætluð lega á nástrái. 9) í 958. þætti voru tínd til nokkur dæmi þess, að heilbrigð skynsemi hefði orðið rímþörf yfir- sterkari. Stundum er þessu öfugt farið, og rímþörfin tekur völdin af skynseminni. Dæmi þess er í vísu eftir alókunnan höfund, þeirri sem Láms Zophoníasson, fyrrv. amts- A . bókavörður, kenndi mér: Nikódemus á næturþeli nuddaráMoniku, lyftir upp sínu lærastjeli og lítur í kroniku. 10) Erlingur Sigtryggsson kvað aukna limra með sínu lagi (bastarður): Varia er von það skili vitrænni lausn í bih þótt kvöld eftir kvöld sé þar karpaó um völd. Þó að líði á þriðju öld „ þykir enn reimt á Kili. 11) Áslákur austan sendir (eftir langa þögn): Ragnar i Röst Múla barði, sem hið rússneska gúlag varði á æsingafúndi þama austur í Lundi eða ef til vill þó Skúlagarði.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.