Morgunblaðið - 07.11.1998, Page 2

2 LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Vilja ræða
um Hatton-
Rockall
ÍSLENSK stjórnvöld hafa
óskað eftir viðræðum við
bresk og írsk stjórnvöld um
Hatton-Rockall-svæðið, en
enginn fundur hefur verið
ákveðinn. Bretar hafa nýlega
gerst aðilar að hafréttarsátt-
málanum og segir Halldór As-
grímsson utanríkisráðherra að
það þýði að fjalla verði um
málið á grundvelli hans.
Fyrirhugað er að setja fljót-
lega á fót samstarfsnefnd milli
utanríkisráðuneytisins, iðnað-
arráðuneytisins og Orkustofn-
unar um olíuleit á hafsvæðinu
við ísland. Halldór segir að
nefndin muni fjalla um þau
mál sem upp koma og tengjast
olíuleit við Island.
pr
FRÉTTIR
Dómur Hæstaréttar um að skort hafí lagaheimild fyrir lyfjaeftirlitsgjaldi
DÓMUR Hæstaréttar um ólög-
mæti svokallaðs lyfjaeftirlits-
gjalds gæti haft víðtæk áhrif og
sagði Einar Magnússon, skrif-
stofustjóri í heilbrigðisráðuneyt-
inu, að hann gæti einnig átt við um
ýmis önnur gjöld. Hann sagði að
endurgreiðslur vegna gjaldtöku
fyrir lyfjaeftirlit á tíu ára tímabili
gætu numið á annað hundrað
milljónum króna.
Hæstiréttur dæmdi á fimmtudag
íslenska ríkið til að endurgreiða
Jóni Þórðarsyni, lyfsala í Hvera-
gerði, lyfjaeftirlitsgjald þar sem
ekki hefði verið lagaheimild fyrir
gjaldheimtunni. í dómnum sagði að
gjaldið hefði verið ákveðið á grund-
velli veltu í lyfjabúðinni og ekki
verið færð viðhlítandi rök fyrir því
að velta endurspeglaði þörf á eftir-
liti. Bein tengsl skorti milli skyldu
til að greiða eftirlitsgjaldið og fjár-
hæðar þess annars vegar og hins
vegar þeirrar þjónustu, sem Lyfja-
eftirlit ríkisins veiti hverjum gjald-
anda.
Eftirlit dýrara úti á landi en
á höfuðborgarsvæðinu
„Svona gjöld þurfa að endur-
spegla þann kostnað, sem felst í
eftirlitinu á hverjum stað,“ sagði
Einar. „I fljótu bragði virðist það
Greiðslur gætu numið
á annað hundrað millj.
þýða að eftirlit í apóteki úti á landi
er dýrara en á höfuðborgarsvæð-
inu því borga þarf ferðakostnað og
annað slíkt.“
Hann sagði að erfitt væri að sjá
hvernig það gengi upp að draga
menn í dilka með þeim hætti. Fara
yrði vandlega yfir dóminn og taka
ákvörðun um það hvernig gjald-
töku yrði háttað framvegis.
„Lyfjaeftirlitsgjald hefur verið
tekið frá 1924 og hugsunin hefur
verið sú að miða það við umfang
starfseminnar," sagði hann.
„Menn hafa talið það kalla á meiri
vinnu hjá Lyfjaeftirlitinu eftir því
sem starfsemin er meiri. En nú
þarf að hugsa það allt saman upp á
nýtt.“
Einar sagði að ekki hefði verið
gerð úttekt á því hvað hér væri um
miklai- upphæðir að ræða. Kostnað-
ur við Lyfjaeftirlit ríkisins hefði
verið á bilinu 15 til 20 milljónir
króna á ári og í gegnum árin hefði
gjaldið verið látið standa undir
rekstrarkostnaði. Gjaldtakan hefði
verið nokkuð nákvæm og yfirleitt
staðist nokkurn veginn á við kostn-
að.
„Kostnaðurinn hefur vaxið und-
anfarið vegna fjölgunar apóteka,"
sagði hann. „Þegar frelsi lyfjabúða
vai' aukið fjölgaði eftirlitsþegum og
það kallaði á aukna vinnu hjá
Lyfjaeftirlitinu, sem er dýrari, en á
móti kemur að fleiri standa undir
henni.“
Hann sagði að ekki væri gott að
segja til um hve miklar upphæðir
væri að ræða kæmi til þess að end-
urgreiða þyrfti öllum apótekum
lyfjaeftirlitsgjaldið.
Komið hefur fram að búast megi
við því að lyfsalar geri kröfu um
endurgreiðslu gjaldsins og hugsan-
lega einnig svokallaðs leyfisgjalds
allt að tíu ár aftur í tímann, eða
jafn langt aftur og fymingarreglur
leyfi. Við rekstur málsins fyrir
Hæstarétti kom fram að innheimt
eftirlitsgjöld til Lyfjaeftirlitsins
hefðu numið tæpum 19 milljónum
króna árið 1996.
Einar sagði að yrði farið aftur
um tíu ár væri um mjög háa upp-
hæð að ræða: „Þetta gæti orðið á
annað hundrað milljónir og síðan
bætast væntanlega við vextir og
annað slíkt.“
Verður hægt að rukka inn
kostnað á móti?
Hann sagði að óvíst væri með
framhaldið: „Við vitum ekki hvað
gerist á næstunni, hvort allir eft-
irlitsþegar muni heimta sitt til
baka og eins hvort hægt verði að
rukka inn einhvern kostnað á
móti eftir nýjum aðferðum. En
það er fyrir lögfræðinga að ráða
fram úr því.“
Að sögn Einars eru lögin skýr að
því leyti að eftirlitsgjöldin eigi að
standa undir rekstri Lyfjaeftirlits-
ins. Hins vegar viðurkenni menn
nú ekki þann hugsunarhátt, sem
ríkt hafi, og þá verði að átta sig á
því hvað komi í staðinn þannig að
það sé í samræmi við hæstaréttar-
dóminn.
Menn koma með reikninga fyrir
vinnu sem falist hefur í eftirliti
„í fljótu bragði virðist það vera
að menn komi með reikninga fyrir
þeirri vinnu, sem hefur falist í eft-
irliti á viðkomandi stað,“ sagði
hann. „Það er niðurstaða dómsins
og þýðir að rukka þarf inn mis-
munandi kostnað eftir því hvar
menn era á landinu og hversu oft
viðkomandi hefur verið heimsótt-
ur. Ég veit hins vegar ekki hvort
hægt er að gera þetta aftur í tím-
ann.“
Hann sagði að ekki hefði verið
ákveðið hvemig brugðist yrði við
þegar menn kæmu og færa að fara
fram á endurgreiðslu á þessu
gjaldi. Dómurinn væri hins vegar
mjög skýr og sennilega sá fyrsti,
sem félli um þjónustugjöld.
„Hann mun væntanlega hafa víð-
tæk áhrif og sennilega vekja at-
hygli erlendis,“ sagði hann. „Ég
veit til dæmis að í Danmörku hafa
menn verið að taka gjöld fyrir
óskylda starfsemi."
Utför Huldu
Jakobsdóttur
ÚTFÖR Huldu Jakobsdóttur,
heiðursborgara Kópavogs og
fyrrverandi bæjarsljóra, fór fram
frá Kópavogskirlgu í gær, að við-
stöddu fjölmenni. Séra Ægir Fr.
Sigurgeirsson, sóknarprestur í
Kársnesprestakalli, jarðsöng.
Organisti var Marteinn H. Frið-
riksson. Skólakór Kársness undir
sljóm Þórannar Bjömsdóttur og
Hljómkórinn sungu. Gunnar
Kvaran lék á selló og Sigran
Hjálmtýsdóttir söng einsöng.
tír kirkju báru kistuna
barnabörn hinnar látnu, þau
Fahd Jabali, Hulda Dóra Styrm-
isdóttir, Gunnar Smárason,
Sveinn Andri Sveinsson, Elín
Björg Smáradóttir, Hanna Guð-
rún Styrmisdóttir, Hrafnhildur
Huld Smáradóttir og Ómar Ja-
bali.
Bæjarsljórn Kópavogs stóð
heiðursvörð, þegar kista Huldu
Jakobsdóttur var borin úr Kópa-
vogskirkju.
Morgunblaðið/Golli
Stormur í
aðsigi
AUSTAN stormi var spáð um
mestallt landið í nótt, en um 965
millibara lægð var á leið að land-
inu og fór dýpkandi. Veðurstofan
taldi tilefni til að biðja fólk víða
um land að huga að lauslegum
hlutum, ekki síst á byggingar-
svæðum, og í Reykjavíkurhöfn
voru bátaeigendur beðnir að
huga vel að bátum sínum.
Lægðinni fylgja hlýindi og var
spáð slyddu og rigningu í kvöld
og nótt sunnanlands. Norðan-
lands átti að þykkna upp seint í
gærkvöldi með hvassvirði eða
stormi og skafrenningi í nótt.
Hvasst verður í allan dag norð-
anlands og suðaustanlands en
annars lægir sunnanlands um há-
degið. Spáð er súld eða rigningu
í dag, einkum sunnanlands.
Þessari djúpu haustlægð fylgja
mikil veðraskil því nokkur kuldi
hefur verið um land allt undan-
farna daga. í gær komst frostið í
27 stig við Mývatn og 22 stig á
Grímsvötnum og sagði Þorsteinn
Jónsson, veðurfræðingur á Veð-
urstofu íslands, að það ætti sér
skýringar í hægum vindi og léttu
skýjafari nyrðra.
Aframhald verður á lægða-
ganginum sunnan úr höfum á
næstunni. Á mánudag er jafnvel
búist við því að leifar af hinum
illræmda fellibyl Mitch berist til
landsins í formi djúprar lægðar.
Nokkur óvissa var í gær um
hvort Mitch tæki land á íslandi
eða Skotlandi að lokinni för yfír
Atlantsála.
Þær klæddu sig eftir veðri
þessar konur sem vora á gangi í
Austurstræti í gær.
Morgunblaðid/Ásdís
í dag
Fylgstu
111 eð
nýjustu
fréttum
www.mbl.is
Erlend lið spyrjast fyrir um
Steinar Adolfsson / B1
Judid Rán segist alltaf
vera á leiðinni heim / B2
aosfoUR
ÁLAUGARDÖGUM
¥ 1
®—<® lll MOItCliMll.ADSINS