Morgunblaðið - 04.12.1998, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
HESTAR
FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 1998 51^
Ógrynni upplýsinga í nýjum og
aðgengilegum Islandsfeng
BÆNDASAMTÖK íslands setja á
markað nýjan margmiðlunardisk
með gagnasafninu Islandsfeng um
miðjan desember. Er hér um að
ræða nýja og gjörbreytta útgáfu
sem eflaust á eftir að gleðja margan
hestamanninn um jólin. Jón Baldur
Lorange hjá tölvudeild BI stjórnaði
verkefninu en gerð hugbúnaðar og
hönnun notendaviðmóts önnuðust
Marina Candi og Indro Candi hjá
Stak ehf.
Gagnasafn Bændasamtakanna,
Fengur, leit dagsins ljós árið 1991
og síðar var það gefíð út fyrir einka-
tölvur undir heitinu Einka-Fengur.
En Einka-Fengur var unninn í dos-
kerfi og þótti þungur í vöfum. Svo
ekki sé minnst á að forritið var lengi
vel aðeins hægt að fá á yfír 20 disk-
lingum og tók óratíma að hlaða
þetta inn í tölvu.
En nú er öldin önnur. Með hinum
nýja Islandsfeng er komið gjör-
breytt útlit í Windows-kerfinu. Þrátt
fyrir það er útlit Islandsfengs með
allt öðru og líflegra yfirbragði en
menn eiga að venjast. Engir felli-
gluggar, heldur hnappar sem smellt
er á og virðist þetta einfalda og
skemmtilega útlit hannað með tilliti
til þess að notandinn þui-fi ekki
mikla kunnáttu í Windows til að
geta notað það á auðveldan hátt.
En þrátt fyrir líflegt útlit hlýtur
það að vera innihaldið sem skiptir
mestu máli fyrir gi'úskarana og þá
sem þurfa að nota íslandsfeng til
upplýsingaöflunar. Mjög mikið
magn upplýsinga um því sem næst
100.000 hross er hægt að nálgast í
Islandsfeng. Á skjámyndinni sem
birtist þegar diskurinn hefur verið
ræstur era hnappar efst á síðunni
sem velja þarf um. Þeir era: hross,
sýningar, eigendur, til baka, ferill,
skýi’slur og hjálp.
Auðvelt að fletta
frani og til baka
Ef valinn er hnappurinn hross og
síðan leit kemur upp mynd þar sem
hægt er að velja um að leita eftir
fæðingarnúmeri, ættbókarnúmeri,
nafni, örmerki, frostmerki, lit eða
uppranastað. Ef valin eru númerin
eða merkin kemur að sjálfsögðu að-
eins eitt hross upp, en einnig er
hægt að fletta upp öllum hestum í
gagnasafninu sem til dæmis eru
skráðir undir nafninu Hrafn. Ef
smellt er síðan á eitt nafnið birtist
það í gulum reit fyrir neðan listann
og ef smellt er á það koma upp
grunnupplýsingar um hrossið. Þeg-
ar þangað er komið er hægt að nálg-
ast allar upplýsingar um hrossið
sjálft svo sem kynbótamat, dóma,
kynbótaspá afkomenda, ættartré
(bæði lítið og stórt), afkvæmalista,
fangskrá (ef um hryssu er að ræða)
og eigendasögu. Ef farið er í ættar-
tréð er hægt að smella á einstaka
forfeður og þá koma grunnupplýs-
ingar um þá á skjáinn og hægt er að
fletta fram og til baka á sama hátt.
Þegar smellt er á sýningar og leit
og slegið inn ártal koma upp allar
kynbótasýningar það ár. Ef smellt
er síðan á einhverja sýninguna koma
upp nöfn þeirra hrossa sem sýnd
voru og fjöldi þeirra. Þá er hægt að
smella á ákveðið hross, fara í gula
reitinn fyrir neðan, smella þar og fá
þannig allar upplýsingar um við-
komandi hross.
Nú er einnig hægt að fá upplýs-
ingar um eigendur hrossa, slá inn
nafn eða kennitölu og sjá hvaða
hross eru skráð á viðkomandi.
Einnig er inni í grannupplýsingum
um hrossin skrá yfir fyrrverandi og
núverandi eigendur þeirra.
Kynbótaspá fyrir ófædda
gæðinginn
Hver bær á landinu hefur nú
fengið sérstakt bæjarnúmer sam-
kvæmt skráningu Fasteignamats
ríkisins. Þetta kerfí hefur verið tekið
upp í Islandsfeng og birtist númerið
ásamt bæjarnafninu á lista sem
hægt er að leita eftir. Þegar smellt
er á bæjarnafnið og leit koma upp
öll hross sem fædd eru á þessum
stað. Greinilega á eftir að fínpússa
þessa skrá því nokkrar villur hafa
slæðst inn og rakst undirrituð á
nokkur hross kennd við allt annan
bæ en þau hafa verið skráð frá hing-
að til þrátt fyrir að aðrar upplýsing-
ar um hrossið hafí verið réttar.
Fyrir þá sem hafa gaman af að spá
í framtíðina er hægt að reikna út
kynbótaspá fyrir framtíðargæðing-
inn. Hægt er að finna draumastóð-
hestinn með því að slá inn hátt kyn-
bótamat fyrir þá eiginleika sem
skipta mestu máli og láta forritið
leita. Þegar hann er fundinn er hægt
að smella á kynbótaspá og skrá hann
þar ásamt uppáhalds hryssunni. Á
skjánum birtist kynbótamat beggja
hrossanna á súluriti og kynbótaspá
fyrir afkvæmið. Allt kynbótamat er
birt bæði með tölum og súluriti. Á
súluritinu era allir eiginleikar ofan
við 100 birtir með grænni súlu, en
fyrir neðan 100 með rauðri. Þar ofan
á er síðan gul súla sem táknar stað-
alfrávikið, sem oft er mikið ef tiMf
dæmis um ósýnd hross er að ræða.
Með því að sjá kynbótamatið svona
myndrænt er auðvelt að átta sig á
því hversu áreiðanlegt það er.
Ef notandinn strandar er hægt að
smella á hjálp þar sem hann er
leiddur áfram með leiðbeiningum.
Áskrifendur í 12 löndum
Hestamenn hljóta að fagna nýjum
Islandsfeng. Á einum stað er nú
hægt að nálgast ógiynni upplýsinga
um öll hross sem skráð eru hjá
Bændasamtökum íslands, auk un^_
700 mynda. Kosturinn við þennan
gagnagrann er hversu auðvelt er að
fletta upplýsingum fram og til baka
og að ekki þarf mikla tölvuþekkingu
til að nota hann.
Samkvæmt upplýsingum Jóns
Baldurs Lorange er ákveðið að
bjóða uppfærslu á Islandsfeng strax
á næsta ári, en eftir það ræðst það
af viðtökum hversu oft verður boðið
upp á uppfærslu. Nú eru um 180
áskrifendur að Einka-Feng í 12
löndum, en vonir standa til að áhugi
aukist með tilkomu Islandsfengs
sem er á fjóram tungumálum,
ensku, þýsku og dönsku auk ís-
lensku. Einnig er verðið mun hag-
stæðara en var á Einka-Feng, eðai .
15.900 kr. í stað 23.000 kr.
Jón Baldur segir að í framtíðinni
sé gert ráð fyrir að íslandsfengur
verði alþjóðlegur miðlægur gagna-
grannur þar sem einnig verða skráð
íslensk hross fædd í útlöndum. Þá
yrði íslandshestafélögum í hverju
landi falið að skrá hrossin og síðan
yrðu allar upplýsingarnar sam-
keyrðar. Kynbótamat yrði þá keyrt
á allan granninn og yrði þannig ör-
uggara þar sem afkvæmi stóðhesta
og hryssna sem flutt eru úr landi
kæmu einnig inn í matið. *
Ásdís Haraldsdóttir
Þjóðverjar og' Svíar kaupa
íslenskar fóðurvörur
Morgunblaðið/Porkell
SVERRIR Bjartmars framkvæmdastjóri hjá Korni og fóðurvörum við
hestakerru sem skreytt hefur verið með merki Hestaheilsu.
HAFINN er útflutningur á fóður-
vörum fyrir hesta til Þýskalands.
Það era útflytjendur Hestaheilsu-
fóðurvara sem standa að þessum
útflutningi en kaupandinn er heild-
sölufyrirtæki í Þýskalandi sem sel-
ur fóðrið í gegnum póstverslun.
Einnig hefur komið fyrirspurn frá
Svíþjóð og verður sent um eitt tonn
af fóðri þangað til kynningar á
næstunni. Utflytjendur Hesta-
heilsu eru Fiskafurðir-lýsisfélag,
Fóðurkorn ehf. og Korn og fóður-
vörur. Undir merkjum Hestaheilsu
er framleidd reiðhestablanda,
steinefnablanda, venjulegt fóður-
lýsi, fóðurlýsi blandað bíótíni,
hestanammi auk þess sem fram-
leitt er umhverfisvænt lúsaduft.
Pöntun þýska fyrirtækisins
hljóðar upp á 10 tonn af reiðhesta-
blöndu, 500 kg af steinefnablöndu,
4 tonn af fóðurlýsi auk lýsisbland-
aðs bíótíns, 500 poka af
hestanammi auk lúsadufts. Pöntun
þessi kemur í kjölfar sendingar
sem fyrirtækinu var sent til kynn-
ingar.
Að sögn Arndísar Pétursdóttur
fóðurráðgjafa, framkvæmdastjóra
Fóðurkorns, fóru Þjóðverjarnir
sérstaklega fram á að í reiðhesta-
blöndunni væru gi-askögglar, sem
annars eru ekki í blöndunni sem
fer á íslenskan markað, og var orð-
ið við þessum óskum. Hún sagði að
reiðhestablandan væri nánast al-
farið úr íslensku hráefni. í henni
er eldþurrkað íslenskt bygg, ís-
lenskir hafrar og þörungamjöl.
Um 1% blöndunnar er innflutt
steinefni.
Steinefnablandan sem Hesta-
heilsa býður upp á er framleidd
sérstaklega fyrir íslensk hross eftir
uppskrift Ingimars Sveinssonar á
Hvanneyii. Hann hefur kannað
steinefnaþörf hrossa miðað við
hvernig þau era fóðruð hér á landi.
Arndís segir að Þjóðverjar reyni að
líkja sem kostur er eftir okkar
venjum í fóðrun hrossa og því geti
þessi blanda hentað þeim ágæt-
lega.
Lúsaduft er í hugum flestra
skordýraeitur og var Arndís spurð
hvernig hægt væri að hafa það um-
hverfísvænt. Hún sagði að í lúsa-
duftinu væra einungis íslensk
steinefni sem legðust á veikan blett
skordýranna, nefnilega skorana á
milli búkanna sem þau draga nafn
sitt af. Steinefnin era þurrkandi og
þegar þau komast inn í skorana
þurrka þau skordýrin upp og
þannig drepast þau. Engin eitur-
efni eru í lúsaduftinu og þess vegna
væri fólki óhætt að strá þessu yfir
rúmið sitt til að losna við ryk-
maurana!
Arndís sagði að lokum að þokka-
lega viðunandi verð fengist fyrir
fóðurvörarnar og því væri ljóst að
þessi útflutningur skipti máli. Sví-
ar hafa þegar sýnt fóðrinu áhuga
og er fyrirhugað að senda kynning-
arsendingu á reiðhestablöndu og
báðum tegundunum af lýsi þangað
á næstunni.
Ásdís Haraldsdóttir
nSTUflD
SÉRVERSLUN
HESTAMANNSINS
Háaleitisbraut 68 igl Austurver
Sími 568 4240.

áL

Ein stxrsta rerslunin \|/
H^kl4RKlD
&
ít
og Sport
Verslunin Markið, Ármúla 40 - Símar 553 5320 og 5G8 88G0
Verslunin Músík og Sport, Reykjavíkurvegi G0 - Simi 555 2887