Morgunblaðið - 08.12.1998, Side 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1998 41
JHtiQgttiiHiipfrtfr
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
VERKALÝÐSFÉLÖG
SAMEINAST
MERKUR ÁFANGI í sögu íslenzku verkalýðshreyfingar-
innar náðist sl. laugardag, en þá var haldinn stofnfundur
nýs sameinaðs verkalýðsfélags í Reykjavík. Að nýja félaginu
standa Starfsmannafélagið Sókn, Félag starfsfólks í veitinga-
húsum og stéttarfélagið Dagsbrún-Framsókn. Félaginu hefur
enn ekki verið gefið nafn, en það verður næststærsta verka-
lýðsfélag landsins með 13-14 þúsund félagsmenn. Aðeins
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur er stærra, en þessi tvö fé-
lög eru með nærri helming allra félagsmanna innan Alþýðu-
sambands Islands.
Um áramótin má sjá fyrstu merki þeirrar miklu hagræðing-
ar og sparnaðar, sem sameining félaganna hefur í för með sér.
Frá þeim tíma mun starfsemi þeirra vera undir einu þaki og
sjóðir þeirra verða sameinaðir. Loks verður unnið að samræm-
ingu á réttindamálum félagsmanna. Fyrsti aðalfundur nýja fé-
lagsins verður í febrúarmánuði nk. Formaður þess er Halldór
Björnsson og frá því var gengið við sameininguna, að hann
verði það fyrstu tvö árin.
Þróunin í þjóðfélaginu hefur verið í átt til stærri og hag-
kvæmari eininga um nokkurt skeið og vafalaust hafa kreppuár-
in í efnahagslífinu stóran hluta þessa áratugar opnað augu
manna fyrir þeirri nauðsyn. Atvinnufyrirtækin hafa verið að
stækka með sameiningu, svo og sveitarfélög, svo það er eðlilegt
að það sama gerist einnig á vinnumarkaði hjá launþegahreyf-
ingunni. Stór og öflug stéttarfélög verða væntanlega betur í
stakk búin til að kljást við stærri og öflugri atvinnufyrirtæki.
Þá er enginn vafi á því, að mikill sparnaður verður í daglegum
rekstri félaganna og sjóða þeirra. Slíkur sparnaður mun vænt-
anlega skila sér til félagsmanna með ýmsum hætti, svo og til
þjóðfélagsins í heild.
BREYTTAR AHERSLUR
ÞRÓUN undanfarinna mánaða sýnir greinilega að breyttar
áherslur ráða nú ríkjum við stefnumótun innan Evrópu-
sambandsins ef borið er saman við þróun undanfarins áratug-
ar. Ráða þar mestu stjórnarskipti á síðustu misserum í þremur
af stærstu ríkjum sambandsins, Þýskalandi, Frakklandi og á
Ítalíu, þar sem vinstriflokkar hafa tekið við völdum og eru
farnir að knýja á um breytingar á vettvangi ESB.
Þegar Maastricht-samkomulagið var undirritað í byrjun ára-
tugarins og tekin var ákvörðun um efnahagslegan og peninga-
legan samruna og upptöku sameiginlegs gjaldmiðils var lögð
ofuráhersla á peningalegan stöðugleika. Þau ströngu skilyrði
sem sett voru fyrir þátttöku í EMU höfðu fyrst og fremst að
markmiði að tryggja festu og stöðugleika í ríkisfjármálum og
íhaldssama peningastefnu.
Nú þegar EMU er að verða að veruleika og hin sameiginlega
mynt verður tekin í gagnið innan nokkurra vikna blasir hins
vegar við að forystuöfl innan sambandsins eru reiðubúin að
slaka á klónni í þessum efnum. Raunar má segja að sú ákvörð-
un að veita ellefu ríkjum aðild að EMU frá upphafi, þrátt fyrir
að öll hafi þau ekki uppfyllt Maastricht-skilyrðin að fullu, hafi
verið fyrsta skrefið í þessa átt. Deilur um skipan bankastjóra
hins nýja evrópska seðlabanka sýndu jafnframt fram á að sjálf-
stæði hans verður eflaust háð pólitískum takmörkunum þegar
fram í sækir.
Það er hins vegar fyrst nú á síðustu mánuðum sem greini-
lega hefur komið í ljós hversu miklar breytingar hafa átt sér
stað. Fjármálaráðherrar hika ekki við að kalla á vaxtalækkanir
(sem á að vera sjálfstæð ákvörðun seðlabanka) og boða þenslu-
aukandi aðgerðir til að sporna gegn efnahagslegum samdrætti.
Lítið heyrist lengur um mikilvægi þess að halaa fjárlagahalla,
opinberum skuldum og verðbólgu innan ákveðinna fastra
marka. Að sama skapi er athyglisvert að lítið fer nú fyrir um-
ræðu um pólitískan samruna aðildarríkjanna.
Deila sú sem nú er komin upp um samræmingu skattamála
er ekki síður til marks um að ESB kann að vera komið út á
hálan ís. Það virðist vera helsti drifkraftur slíkra krafna að
ríki þar sem kostnaður í atvinnulífinu er hár, t.d. Þýskaland
og Frakkland, vilja láta hið sama ganga yfir önnur ríki í stað
þess að taka til í eigin ranni. Slíkt kynni vissulega að sam-
ræma samkeppnisaðstöðu ríkja innan ESB en gerir lítið til að
bæta samkeppnisstöðu Evrópuríkja gagnvart öðrum heimsálf-
um.
En þótt margt virðist breytingum háð innan ESB virðist eitt
ekki eiga eftir að breytast. Ríkisstjórn Verkamannaflokksins í
Bretlandi, sem í upphafi boðaði nýja tíma í samskiptum Breta
og meginlandsins, er í mörgum málum komin út í horn í Brus-
sel og ráðherrar farnir að hóta beitingu neitunarvalds rétt eins
og forverar þeirra í Ihaldsflokknum á sínum tíma.
DÓMUR HÆSTARÉTTAR í KVÓTAMÁLINU
„NIÐURSTAÐAN er því sú að Hæstiréttur tekur í raun strangt til tekið á frekar veigalitlu atriði við núverandi fiskveiðistjórnunarkerfi en
gefur sterkar vísbendingar um hvernig dæmt yrði um kvótann ef á reyndi."
Um hvað sner-
ist dómurinn?
Greinilegt er að þeir sem teljast myndu til helstu sérfræðinga í lög-
fræði eru farnir að hallast að því að strangt til tekið dugi sem við-
brögð við dómi Hæstaréttar um aðgang að fískimiðunum að breyta
5. gr. laganna um stjórn fiskveiða. Samt sækir sú hugsun sífellt að
þegar dómsforsendurnar eru lesnar að Hæstiréttur hafi einnig vilj-
að fjalla um reglur um úthlutun kvótans. Páll Þórhallsson fer yfir
nokkur álitamál sem tengjast dómi Hæstaréttar.
AD hefur vakið athygli
manna að dóminn kváðu upp
fimm dómarar en ekki sjö.
Hefur meira að segja verið
vísað í þessa staðreynd til að rök-
styðja það að túlka beri dóminn
þröngt. Nú er það svo að hæstarétt-
ardóma kveða ýmist upp einn, þrír,
fimm eða sjö dómarar eftir mikilvægi
máls. Meginreglan er sú að þrír eða
fimm dómarar skipa dóm. Afar fátítt
er að sjö dómarar skipi dóm en heim-
ild til þess er nú í 7. gr. dómstólaga
nr. 15/1998 þar sem segir að í sérlega
mikilvægum málum geti forseti
Hæstaréttar ákveðið að sjö dómarar
skipi dóm.
Samkvæmt lauslegri athugun
fundust fjórir dómar frá síðustu tólf
árum þar sem sjö dómarar skipa
dóm. Þar er um að ræða H.1994.79
sem varðaði heimild Hagkaups hf. til
að flytja inn skinku, H.1992.1962,
sem snerist um lagasetningu á kjara-
samninga BHMR, H.1989.1627 um
brottvikningu hæstaréttardómara og
H.1986.462 um álagningu þunga-
skatts.
Hefðu átt að vera sjö
Það fer ekki á milli mála að ástæða
hefði verið til að hafa sjö dómara í
dómnum sem kveðinn var upp síðast-
liðinn fimmtudag því ekki er mikil-
vægi hans minna en ofangreindra
dóma nema síður sé. Skýi-ingarnar á
því að svo var ekki geta verið marg-
víslegar. Sennilegasta
skýringin er þó sú að dóm-
urunum hafi ekki orðið ljós
þýðing málsins fyrr en eft-
ir málflutning. Mikilvægi
málsins helgast auðvitað af
því hvaða stefnu dómar-
arnir ákveða að taka. Ef þeir eru á
því að staðfesta héraðsdóminn þar
sem málshöfðunin sé allt að því út í
hött, eins og flestir hefðu búist við, þá
er ekki tilefni til að sjö dómarar geri
það. Þess vegna bar málið ekki með
sér í upphafi að það væri sérlega mik-
ilvægt. Einhvem tíma eftir að málið
er tekið fyrir gerist það hins vegar að
dómararnir hneigjast að því að fallast
á kröfurnar og taka þar með ein-
hverja afdrifaríkustu ákvörðun í sögu
réttarins. Þá er einfaldlega of seint
að bæta við tveimur dómurum. Að
vísu er heimilt að ákveða að málflutn-
ingur verði endurtekinn. Þeirri heim-
ild hefði verið hægt að beita og bæta
þá um leið við tveimur dómurinn.
Eins og gefur að skilja er
sú leið þó erfið viðureignar.
Þeir fimm dómarar sem
fóru með málið reyndust
allir á sömu skoðun. Þeir
gátu því sagt sér að það
myndi engu breyta fyrir
niðurstöðuna þótt tveir bættust við.
Hins vegar yrði tekin sú áhætta að
rétturinn talaði ekki lengur einum
rómi. Einróma dómur fimm dómara
er auðvitað mun kröftugri en dómur
þar sem niðurstaðan væri 5-2.
Fjöldi dómaranna sem kveða upp
dóminn á auðvitað ekki að hafa áhrif
á skýringu hans. Það eiga að vera
röksemdirnar í dómsforsendum sem
ráða henni. Samt er það viðurkennt
að ef dómur klofnar þá geti það veikt
fordæmisgildi hans. Það er þá vegna
þess að menn mega ætla að lítilshátt-
ar breytingar á samsetningu dómsins
geti leitt til annarrar niðurstöðu. Ef
dómur fer 3-2 þarf ekki annað að
koma til en að einn úr meirihlutanum
láti af störfum og nýr taki hans stað
til þess að vindar blási öðru vísi næst
þegar sams konar mál kemur til
kasta réttarins. í þessu máli eru ekki
slík rök til að setja spumingarmerki
við fordæmisgildið.
Hugtakanotkun
Það hefur verið gagnrýnt að
Hæstiréttur sé ekki samkvæmur
sjálfum sér í hugtakanotkun í dómn-
um. Nokkur mismunandi hugtök eru
notuð í lögum um stjóm fiskveiða um
þær heimildir sem menn geta sótt um
á grundvelli laganna. Þannig er
greint á milli almenns veiðileyfis í at-
vinnuskyni, sérveiðileyfis til tiltek-
inna veiða eins og dragnótaveiða,
afiahlutdeildar og afiamarks. Afla-
hlutdeild er sú hlutdeild (í prósentum
talið) af leyfðum heildarafla fiskteg-
undar sem skip fær úthlutað og helst
hún óbreytt milli ára. Aflamark er
svo sá afli í tonnum talið sem viðkom-
andi skip má veiða á einu ári. Afla-
markið ræðst af aflahlut-
deildinni og breytist milli
ára í hlutfalli við leyfðan
heildarafla. Þá er einnig
notað hið almenna hugtak
veiðiheimildir, sbr. þegar
segir í 1. gr. laganna að út-
hlutun veiðiheimilda myndi ekki eign-
arrétt eða óafturkallanlegt forræði
einstakra aðila yfir þeim.
I dómnum notar Hæstiréttur oft-
ast hugtakið veiðiheimild þótt önnur
hugtök komi einnig fyrir. Stundum
merkir hugtakið hjá Hæstarétti
veiðileyfi en stundum merkir það
kvóti. Málfræðilega er kannski ekk-
ert athugavert við þetta en þetta
kemur niður á skilningi á dómnum
því það er auðvitað gi-undvallai-mun-
ur á þessu tvennu. Þannig geta þeir
sem vilja takmarka gildi dómsins
skilið hugtakið að jafnaði sem veiði-
leyfi og afneitað því að hann varði
kvótann með nokkrum hætti.
Af hverju var ekki tekið á 7.
grein?
Það fer ekki á milli mála að dómur-
inn nefnir fyrst og fremst 5. gr. lag-
anna um úthlutun almennra veiði-
leyfa í atvinnuskyni. Það ákvæði lag-
anna er talið stríða gegn stjórnar-
skránni. Einhverjar breytingar hafa
verið gerðar á 4. og 5. gr. eftir að
sjávarútvegsráðuneytið hafnaði um-
sókn Valdimars Jóhannessonar en
ekki verður séð að þær hafi að neinu
leyti hróflað við því málefni sem var
til úrlausnar. Sú staðreynd að ekki er
minnst á 7. gr. í dómnum hefur orðið
til þess að sumir hafa haldið því fram
að nægilegt sé að breyta 5. gr. lag-
anna, þ.e. einungis reglunum um al-
mennt veiðileyfi.
Þegar gi'annt er skoðað vekur dá-
litla undrun að ekki skuli hafa verið
tekið á 7. gr. laganna í máli þessu,
þeirri grein sem varðar kvótann sjálf-
an, þ.e. úthlutun aflahlutdeildar og
aflamarks. Valdimar sótti bæði um
veiðileyfi og kvóta. Umsóknin var
reyndar óskýi't orðuð því þar sótti
hann um sérstakt leyfi skv. 2. mgr. 4.
gr. laganna til veiða á 500 tonnum af
þorski o.fl. Tilvísunin til 2. mgr. 4. gr.
átti þar engan veginn við
heldur hefði Valdimar með
réttu átt að vísa til 7. gr.
Sjávarútvegsráðuneytið
kaus að horfa framhjá
þessum formgalla og leysti
efnislega úr hvoru tveggja
með tilvísan til 5. og 7. gr. Þegar
Vaidimar svo krefst ógildingar
ákvörðunar ráðuneytisins er hann í
raun að krefjast ógildingar bæði á
synjun veiðileyfis og synjun um
kvóta.
Ekki er gott að segja hvers vegna
Hæstiréttur minnist ekki á 7. gr.,
varðar synjun sjávarútvegsráðuneyt-
isins þó einmitt þá gi'ein. Ein skýr-
ingin kynni að vera sú að málflutn-
Hæstiréttur
notar oftast
hugtakið
veiðiheimild
Fjöldi dómara
á ekki að
hafa áhrif á
skýringu hans
ingur Valdimars fyrir dómunum hafi
ekki að neinu leyti varðað 7. gr. og
rétturinn hafí álitið að þar væri um
bindandi ráðstöfun á sakarefni að
ræða sem kallað er.
Onnur skýring er sú að Hæstirétt-
ur hafi lagt annan skilning í hugtakið
sérstakt veiðileyfi en tíðkast í sjávar-
útvegsráðuneytinu. Eins og áður seg-
ir notaði Valdimar sjálfur þetta hug-
tak í umsókn sinni, sjávarútvegsráðu-
neytið gerði ekkert til að vekja at-
hygli á þessari óhefðbundnu hugtaks-
notkun og héraðsdómarinn hnýtur
heldur ekki um hana. Hæstiréttur
talar um sérstakt veiðileyfí er hann
rekur kröfur Valdimars án þess að
minnast á að það eigi ekki við í máli
þessu og hefði þó verið fyllsta tilefni
til þess. I niðurlagi dómsins segir svo
að sjávarútvegsráðuneytinu hafí ekki
verið heimilt að hafna umsókn Valdi-
mars um almennt og sérstakt veiði-
leyfi á þeim forsendum, sem lagðar
voru til gi'undvallar í bréfi þess 10.
desember 1998. Ef Hæstiréttur hefði
skilið hugtakið sérstakt veiðileyfi eins
og tíðkast í sjávarútvegsráðuneytinu,
þ.e. sem leyfi til dragnótaveiða og
þess háttar, þá hefði auðvitað ekki átt
að dæma á þennan veg. Þetta bendir
til að Hæstiréttur hafi deilt skilningi
Valdimars og talið sig vera að fella úr
gildi synjun ráðuneytisins um úthlut-
un á kvóta. I raun gengur dómsorðið,
þýðingaiTnesti hluti dómsins, einnig
út á þetta, þ.e. ákvörðun ráðuneytis-
ins bæði um synjun almenns veiði-
leyfis og um synjun aflahlutdeildai' er
felld úr gildi.
Dómsforsendurnar benda líka að
öðru leyti til þess að breyting á 5. gr.
væri ekki nægileg, þ.e.a.s. að ef ein-
hver færi í mál í kjölfarið og léti skýr-
lega reyna á 7. gr. þá yrði niðurstað-
an á sama veg, þ.e.a.s. að ekki hefði
verið sýnt fram á nauðsyn þeirra tak-
markana á atvinnufrelsi sem í henni
felast. Segjum svo að hver sem er
gæti orðið sér úti um almennt veiði-
leyfi á gi-undvelli 5. gr. en fengi ekki
kvóta nema með því að kaupa hann af
útgerðarmönnum sem eru fyrir og
hafa fengið hann ókeypis úthlutaðan
(eða leiða rétt sinn frá útgerðar-
mönnum sem fengu hann úthlutaðan
í öndverðu). Ætti þá ekki ennþá við
það sem segir í dómi Hæstaréttar að
lögð væri: „...fyrirfarandi tálmun við
því, að drjúgur hluti landsmanna geti,
að öðrum skilyrðum uppfylltum, not-
ið sama atvinnuréttar í sjávarútvegi
eða sambærilegrar hlutdeildar í
þeirri sameign, sem nytjastofnar á
Islandsmiðum eru...“? Væri nægilega
mikið að gert að segja við nýliðann að
hann geti þá keypt kvóta af þeim sem
fyi'ir eru í atvinnugreininni? Vissu-
lega væri ekki um eins takmarkaðan
aðgang að auðlindinni að ræða og
fyrr en ekki munaði það nú mjög
miklu.
Eins verður það ekki skilið hvers
vegna verið er að draga 1. gr. um
sameign þjóðarinnar á fiskimiðunum
inn í málið og minnast á hlutdeild
drjúgs hluta landsmanna í sameign-
inni ef það snýst einungis um rétt til
almenns veiðileyfis.
Niðurstaðan er því sú að Hæsti-
réttur gefur höggstað á sér með þvi
að einungis fimm dómarar kveða
dóminn upp og með óskýrri hugtaka-
notkun. Samt ætti engum að dyljast
að það er verið að fella mun víðtækari
áfellisdóm heldur en varðar 5. gr.
eina og sér.
Löggjafinn getur því brugðist við
þessu með tvennum hætti. Annars
vegar að einblína á það sem er örugg-
lega nauðsynlegt, þ.e. að breyta 5. gr.
og taka þá áhættu að 7. gr. falli
einnig síðar. Hins vegar má notast
við þau viðmið sem lögð eru í dóms-
forsendunum til þess að gera róttæk-
ari breytingar á fiskveiðistjórnunar-
kerfinu. Þá er samt auðvitað svigi'úm
fyrir löggjafann að meta hvaða leið
eigi að fara. Það er þannig ekki hægt
að lesa út úr dómnum, jafnvel með
frjálslegustu túlkun, að taka eigi all-
an kvóta til endurúthlutunar þar sem
allir sitja við sama borð. Löggjafinn
hlýtur að taka mið af stöðu og rétt-
indum þeirra útgei'ðarmanna sem nú
eru handhafar kvótans, þó ekki væri
nema til að afstýra skaðabótakröfum
þeirra, og sjónarmiðum um hag-
kvæma nýtingu auðlindarinnar. Hins
vegar verður einnig samkvæmt
hæstaréttardómnum að taka tillit til
allra hinna sem einnig eiga að njóta
atvinnufrelsis á þessu sviði.
Hluthafar IS ræða við Norway Seafood
Akvörðun um
samruna við SH
eða samstarf
við Norðmenn
/
Stjórn IS tekur á stjórnarfundi í dag afstöðu
til þess hvort gengið verður til samninga um
samruna við SH eða samstarfs við Norway
Seafood. Helgi Bjarnason athugaði síðustu
vendingar í málinu.
VIÐRÆÐUM fulltrúa hlut-
hafa í Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna hf. og ís-
lenskum sjávarafurðum hf.
var hætt um helgina vegna óska
ákveðinna framleiðenda innan raða
IS um að kanna aðra möguleika.
Hafa fulltrúar hluthafa rætt um
möguleika á samstarfi við fulltrúa
norska stórfyrirtækisins Norway
Seafood sem er hluti af fyrirtækja-
samsteypu Kjell Inge Rökke. Búist
er við að stjórn IS ákveði í dag
hvort gengið verður til formlegra
viðræðna við SH eða norska fyrir-
tækið.
Oformiegar viðræður fulltrúa
hlutahafa SH og IS um samstarf
eða sameiningu hófust að frum-
kvæði hluthafa IS, eftir að Axel
Gíslaspn, forstjóri Vátryggingafé-
lags Islands, og Friðrik Pálsson,
forstjóri Sölumiðstöðvarinnar, hitt-
ust fyrir tilviljun fyrir allmörgum
vikum og könnuðu síðan jarðveginn
hvor í sínum röðum. Af hálfu SH
tóku Jón Ingvarsson formaður og
Róbert Guðfinnsson, stjórnarfor-
maður Þormóðs ramma-Sæbergs
hf., þátt í viðræðunum með Friðrik.
IS megin voru Hermann Hansson
stjórnarformaður og Einar Svans-
son, stjórnarformaður Framleið-
enda ehf., í umræðunum með Axel
en eftir að Hermann lagðist gegn
málinu á stjórnarfundi IS fyrir viku
kom Friðrik Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Tanga hf., í nefndina
í hans stað.
Ræða við Norway Seafood
Viðræðufulltrúamir hugðust nota
helgina til að koma málinu á það stig
að stjórn IS gæti tekið afstöðu til
þess á fundi á mánudagsmorgni
hvort óska ætti eftir formlegum við-
ræðum við stjórn SH. Eftir því sem
næst verður komist var vinnan í full-
um gangi en ekki komið að neinum
ákvörðunum um verð eða annað þeg-
ar framleiðandi eða framleiðendur
innan raða IS óskuðu eindregið eftir
því að aðrir möguleikar yrðu kann-
aðir. Þegar þetta kom í ljós var við-
ræðum SH og ÍS þegar í stað hætt,
og mun það hafa verið seint á föstu-
dagskvöld eða á laugardag.
Fulltrúar norska stóríyrirtækisins
Nonvay Seafood komu hingað til
lands á sunnudag og ræddu við full-
trúa stórra hluthafa fram á mánu-
dag. Ekki fæst uppgefið hvaða menn
tóku þátt í viðræðunum. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins kom
Sighvatur Bjarnason, framkvæmda-
stjóri Vinnslustöðvarinnar hf., sam-
skiptunum á en kom þó ekki að
samningaborðinu. Vinnslustöðin
framleiðir töluvert af fiskafurðum
fyrir Norway Seafood og því hefur
Sighvatur verið í sambandi við
marga stjórnendur norska fyrirtæk-
isins.
Benedikt Sveinsson. sem er í leyfi
frá störfum forstjóra IS til að reka
dótturfélag þess í Bandaríkjunum,
og Höskuldur Ásgeirsson, forstjóri
Gelmer - Iceland Seafood sem er
dótturfyrtæki IS í Frakklandi, komu
heim um helgina til að taka þátt í
umræðum vegna málsins.
Atkvæðagreiðsla í dag
Stjórnarfundi IS sem vera átti í
gærmorgun var frestað. Herrnann
Hansson stjórnarformaður segir að
það hafi verið vegna þess að þau
gögn sem fyrir fundinum áttu að
leggja hafi ekki verið tilbúin. Hann
neitar því að stjórnin eða hann sjálf-
ur eigi í viðræðum um samstarf við
erlend fyrirtæki.
Boðað hefur verið til fundar
stjórnar IS í dag og síðdegis í gær
bjuggust heimildarmenn innan ÍS
við því að málið yrði gert upp með
atkvæðagreiðslu um tillögu um að
ganga til formlegra viðræðna við
SH. Þeir IS-menn sem hvað mestar
efasemdir hafa um samruna við SH
gerðu sér í gær vonir um að fyrir
fundinn yrði lagður annar valkost-
ur, raunhæf hugmynd um samvinnu
við Norway Seafood spm fæli sér
lausn á rekstranmnda IS svo félag-
ið gæti starfað áfram með sæmi-
legri reisn sem sjálfstætt hlutafé-
lag. Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins hefur meðal annars ver-
ið rætt um samvinnu fyrirtækjanna
um sölu íslenskra fiskafurða og
sameiningu fiskréttaverksmiðja
þeirra í Bandaríkjunum. Norska
fyrirtækið á gamla flskréttaverk-
smiðju í New Bedford og til skoðun-
ar hefur komið að leggja hana niður
í kjölfar sameiningar sölufyrirtækj-
anna vestra og auka í staðinn
vinnslu í nýrri fiskréttaverksmiðju
ÍS í Newport News.
Málið er afar viðkvæmt og ei'fitt að
fá nokkrar upplýsingar um afstöðu
stjómarmanna Islenski'a sjávaraf-
urða eða annarra hluthafa og fram-
leiðenda. Heimildannenn Morgun-
blaðsins töldu þó í gær líklegra að
SH-leiðin yrði farin en sú norska.
Áhrifamiklir hluthafar SH voru
áhugasamir um samrana við IS og
urðu viðræðuslitin um helgina þeim
vonbrigði. Á þessari stundu er ekki
vitað um afstöðu þeirra til þess að
taka þráðinn upp að nýju, ef sú verð-
ur niðurstaða stjórnar IS, en heim-
ildarmenn innan SH telja þó líklegt *
að þeim myndu koma aftur til við-
ræðnanna.
Þriðja stærsta
fyrirtæki Noregs
Noi-way Seafood er hluti af þriðju
stærstu fyrirtækjasamsteypu Nor-
egs, Aker RGI þai’ sem stórútgerð-
armaðurinn Kjell Inge Rökke á
meirihluta hlutabréfa. Innan vé-
banda samsteypunnar eru mörg og
ólík fyi’irtæki, allt frá skipasmíða-
stöðvum og fiskréttaverksmiðjum til
knattspyrnufélaga og byggingarfyr-
irtækja.
Meðal dótturfélaga Norway
Seafood era Frionor sem var eins
konar systurfélag Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna áður en Norway
Seafood yfirtók það, og American
Seafoods sem rekið hefur umfangs-
mikla útgerð í Bandaríkjunum, með-
al annars á alaskaufsa. n