Morgunblaðið - 21.02.1999, Qupperneq 26

26 SUNNUDAGUR 21. FEBRÚAR 1999
+
MORGUNBLAÐIÐ
c .. .. Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Á SJOTIU ára afmælinu. Helgi er lengst til vinstri, þá kemur Paul, og loks feðgarnir Orn og Sigurður. Flaskan er ein af 2.000 flöskum af Frapin konfaki, sem sérstaklega var blandað í
tilefni aldamótanna. H. O. og Bernhöft keypti 10 flöskur af koníakinu og eru níu nú þegar seldar. Elsti hluti blöndunnar er 150 ára gamall en sá yngsti 35 ára.

NÝJAR ÁHERSL UR
MEÐ NÝJUM MÖNNUM
gm--------------------------\
Aðalfundur
HF. EIMSKIPAFÉLAGS ÍSLANDS
verður haldinn í Súlnasal Radisson SAS Saga Hotel
fimmtudaginn 11. mars 1999 og hefst kl. 14.00.
VIÐSKIPn AIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
► Örn Bernhöft fæddist í apríl árið 1930 í Reykjavík. Foreldr-
ar hans voru Óskar Guido Bernhöft og María Jóhanna Möller.
Örn nam rafmagnsverkfræði í Þýskalandi og hóf störf í heild-
sölunni H. Ólafsson og Bernhöft árið 1971, en þá var faðir
hans, annar af stofnendum heildsölunnar, orðinn roskinn. Fé-
lagið H.Ó. og Bernhöft var stofnað 2. janúar árið 1929. Fyrir-
tækið er nú í eigu Arnar, sonar hans Sigurðar Arnar, Helga
Jónassonar og Pauls Hansen.

--- DAGSKRÁ -------------
1. Aðalfundarstörf samkvæmt 14. gr.
samþykkta félagsins.
2. Önnur mál. löglega upp borin.
Tillögur frá hluthöfum. sem bera á fram
á aðalfundi. skutu vera komnar skriflega
í hendur stjórnarinnar eigi síðar en sjö
dögum fyrir aðalfund.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir
hluthöfum og umboðsmönnum hluthafa á
skrifstofu félagsins í Pósthússtræti í Reykjavík frá
3. mars til hádegis 11. mars.
Reykjavík. 21. janúar 1999
STJÓRN HF. EIMSKIPAFÉLAGS ÍSLANDS
EIMSKIP
eftir Maríu Hrönn Gunnarsdóttur
AÐ VORU tveir frændur
sem stofnuðu heildsöluna H.
Ólafsson og Bernhöft. Þeir
höfðu báðir unnið hjá O.
Johnson & Kaaber, annar að ég held
sem bókari og faðir minn sem sölu-
maður,“ segir Örn, en fyrir skömmu
voru sjötíu ár liðin frá stofnuninni.
Frændurnir voru þeir Ólafur Hauk-
ur Ólafsson, sonur Ólafs Hauks
Benediktssonar á Vatnsenda, bróður
Einars Benediktssonar skálds og at-
hafnamanns, og faðir Arnar, Óskar
Guido Bernhöft, sonur Vilhelms,
tannlæknis, Bernhöft. Vilhelm var
sonarsonur Daníels Bemhöft, fyrsta
bakarans á íslandi. Ólafur Haukur
og Guido voru systrasynir og ná-
skyldir eigendum O. Johnson &
Kaaber.
Þeir byrjuðu að versla með sæl-
gæti og tóbak en ári síðar mættu
þeir fyrsta mótbyrnum þegar Tó-
bakseinkasala ríkisins var stofnuð.
Þar á ofan var innflutningur á sæl-
gæti takmarkaður skömmu síðar.
„Síðan hefur eiginlega alltaf verið
einhver kvóti á innflutningi," segir
Örn. Frændurnir urðu því að leita á
S önnur mið og fljótlega fóru þeir að
flytja inn bragð- og ilmefni frá Bush
sem notuð eru í matvæla- og sælgæt-
isiðnaði. Enn er fyrirtækið með um-
boð fyrir Bush, sem nú heitir reynd-
ar BushBoakeAllen og flytur inn
bragð-, ilm- og ýmis hjálparefni fyrir
matvöruiðnaðinn sem þá var að slíta
bamsskónum. Einnig var flutt inn
allskyns mjölvara, bæði pökkuð og
ópökkuð, ásamt sykurvörum.
„Þegar þetta var voru höftin svo
mikil í innflutningi að allt varð að
framleiða hér,“ segir Örn og bendir á
að það sé m.a. ástæðan fyrir því
hversu gott íslenskt sælgæti er.
„Sælgætisiðnaður hér á Islandi hef-
ur verið þróaður svo lengi að hann er
orðinn einn sá besti í heimi.“
Auk efnavörunnar hófu þeir fljót-
lega innflutning á skrifstofuhús-
gögnum og stálskápum frá Roneo.
„H. Ólafsson og Bemhöft er senni-
lega þekktast fyrir þessa skápa,“
segir Órn.
Þrátt fyrir kreppu og viðskipta-
höft á innflutningi fjölgaði vöruteg-
undum sem H. Ólafsson & Bernhöft
fluttu inn jafnt og þétt. Fyrir síðari
heimsstyrjöldina var mest flutt inn
frá Englandi og Þýskalandi ásamt
Danmörku, en eftir að styrjöldin
skall á var farið að leita viðskipta-
sambanda í Bandaríkjunum. „Þar
voru allt aðrir viðskiptahættir en
höfðu tíðkast fram til þessa hér á
landi. Þar þurfti að gera stórvöru-
kaup til að fá gott verð og Banda-
ríkjamenn litu ekki við þeim
smásendingum sem íslenskir
heildsalar réðu við að kaupa. SIS
hafði öll kaupfélögin á bak við sig og
gat flutt inn í stórum stíl svo allt útlit
var fyrir að Sambandið stæði eitt að
innflutningnum þaðan,“ segir Örn og
leynir því ekki að Sambandið var
ekki í neinu uppáhaldi hjá honum.
Tökum upp í dag
Á þessum árum elduðu heildsalar
grátt silfur saman, segir Öm. Engu
að síður tókst þeim að ná samkomu-
lagi og stofna innflutningssamtökin
Impuni. Heildverslun H. Olafsson og
Bemhöft var ein af eigendum
Impuni. Heildsalar voru síðan með
ákveðinn kvóta hjá Impuni.
„Eftir strið var kvóti á öllum sköp-
uðum hlutum. Þetta fyrirtæki átti
stóran kvóta af t.d. eplum og appel-
sínum. Ég fór margar ferðir til kaup-
manna með epla- og appelsínukassa
fyrir jólin en það var eiginlega eini
tími ársins sem þessi vara fékkst,“
segir Öm og bætir hálfkíminn við:
,Annars veit ég ekki hversu náið við
eigum að fara út í þessa sálma.
Flestir þeir sem muna þessa tíma
em famir.“ Hann samsinnir því þó
að gott geti verið fyrir yngra fólk að
sjá hversu mikið aðstæður hafa
breyst. Impuni var starfrækt fram á
áttunda áratuginn.
„Það var margt sem þróaðist öðru
vísi en það hefði átt að gera vegna
þessarar haftastefnu," segir Öm. „Á
þessum tíma auglýstu kaupmenn:
„Tökum upp í dag,“ og biðraðir
mynduðust gjarnan við verslanir."
Eftir stríðið fór innflutningurinn
aftur að færast til Evrópu en þá frá
fleiri löndum en áður hafði verið, að
sögn Arnar. „En þá kom nýr vágest-
ur til sögunnar. Fjárhagsráð var
stofnað og fyrir því þurfti að sitja til
að fá innflutningsleyfi." Þá var um
að gera fyrir heildsala að eiga nógu
mikið af umboðum, segir hann, því
leyfin voru gjarnan smá. „Umboð og
innflutningsleyfi gengu kaupum og
sölum en héðan voru aldrei seld nein