Morgunblaðið - 28.02.1999, Blaðsíða 42

,42 SUNNUDAGUR 28. FEBRÚAR 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SIGRÍÐUR KRISTÍN
JÓNSDÓTTIR
+ Sigríður Kristín
Jónsdóttir fædd-
ist í Minna-Garði í
Mýrahreppi í Dýra-
firði 5. október
1917. Hún lést á
sjúkrahúsinu á Sel-
fossi 17. febrúar
síðastliðinn og fór
útför hennar fram
frá Selfosskirkju
27. febrúar.
Hin látna vinkona
mín var mikil öndveg-
is- og mannkostakona,
ósérhlífin og dugmikil,
enda féll henni aldrei verk úr
hendi.
Hún stjórnaði innanstokks af
röggsemi mannmargri fjölskyldu,
sem kallaði á alla hennar hæfiieika,
en hún átti sér líka drauma í rækt-
un, því þegar voraði undi hún löng-
um stundum í garðinum sínum,
hlúði þar að skrautjurtum og nytja-
ræktun, en efldi um leið hag fjöl-
skyldunnar við þau störf.
Sjálf útbjó hún garða sína af
mikilli alúð, hlóð þar steinbeð, mok-
aði götur og skipti í reiti af hug-
- kvæmri list, - svo unun var að
skoða þau verk, þegar gróður lífs-
ins svaraði hennar grænu höndum
með dýrð Skaparans. Án efa hafði
hún þar viðmiðun af þeim þjóð-
fræga „Skrúð“ séra Sigtryggs, en
sjálf ólst hún upp í nábýli við Núp
sjálfan eða á Gemlufalli í Dýrafirði.
Áhugi hennar var feikimikill, svo
á stundum var hún jafnvel að sumri
til komin út í garð á nær náttserkn-
um einum klæða til að vökva og
hlúa að reitum sínum. En Kristín
~t átti hauk í horni við ræktunina, því
sonur hennar, Ásmundur, sem hef-
ir haldið heimili með móður sinni,
bar sömu kennd í brjósti til gróð-
ursins og aðstoðaði móður sína á
alla vegu, og var sama hvað hún
orðfærði við soninn, allt var það
gert af nærfærni og kunnáttu. Sök-
um starfa utan heimilis biðu stund-
um þessar annir uns heim var kom-
ið að kveldi, en ávallt léði Ásmund-
ur fullt lið móður sinni.
Pað var því ekki að
undra að dóttur minni,
Ingveldi, yrði á orði,
þegar henni var sagt
andlát Kristínar: „Nú
bregður honum Ás-
mundi við.“ Og það
voru orð að sönnu, því
einkar kært var með
þeim mæðginunum.
Kristín var hjartahlý
kona, sem umvafði
bæði böm sín og fjöl-
skyldu, vini og vanda-
menn - og reyndar
líknaði hún öllum þeim,
sem þess þurftu og hún
hafði afskipti af.
Eins og jafnan er brá Kristín sér
oft bæjarleið til barna sinna og
dvaldi hjá þeim og fjölskyldum
þeima tímana tvo, en ekki sat hún
þar auðum höndum, því margt
handtakið skilaði sér í þeim heim-
sóknum en fulllaunað þótti henni
með kærleiksríku atlæti ættbogans
í sinn garð.
Kristín var einkar gestrisin kona
og tók myndarlega á móti öllum
þeim, sem kvöddu dyra hjá henni
og séra Eiríki. Kaffibrauð hennar,
vínarbrauð og annað heimabakað
„kruðerí", var bæði í sérflokki og
slílct sælgæti að umtal vakti.
Oft hefir mér orðið hugsað til
þess, hversu veröld okkar hefði
orðið ríkari hefði þessi sómakona
orðið kennari og tekið að sér um-
önnun barna, því þolinmæði hennar
var takmarkalaus og eins vissi hún
öðrum fremur þau sannindi skálds-
ins, „að aðgát skal höfð í nærveru
sálar“.
Pau hjón, Kristín og séra Eiríkur
Eiríksson, bjuggu fjöldamörg ár á
Núpi í Dýrafirði, því mikla höfuð-
bóli fyrri alda, en þar var maður
hennar bæði preláti og skólastjóri,
en hún matráðskona staðarins.
Matseldin, þótt erfið væri, lék í
höndum hennar, en skólaumsjón
fórst hinum mikla kennimanni afar
vel, enda mikill reglumaður sem
leið ekki leti eða amlóðahátt, held-
ur agaði hann skólanemendur til
þroska, svipað og Erlingur í Noregi
forðum.
Aðspurð sagði Kristín mér að
skólastjórinn hefði aldrei vísað
nemendum úr skóla sínum, heldur
hefði hann brugðið á það ráð að
lesa heimaverkefnin með þeim, er
þess þurftu, að kennslu lokinni, -
enda mun það sönnu næst að vin-
fengi hélt hann við fjölmarga nem-
endur sína langt fram á ellidaga.
Skýrast kom þetta í ljós við andlát
séra Eiríks, en þá vottuðu fyn-ver-
andi nemendur fjölskyldunni ein-
læga samúð við fráfall þessa rík-
lundaða kennimanns.
Á árinu 1960 bregða þau hjón búi
vestra og flytja á tilkomumesta
stað Islendinga, Þingvöll við Öxará,
en þar var presturinn ráðinn stað-
arhaldari. Áuk móttöku eriendra
sem innlendra fyi'irmanna, með til-
heyrandi fyrirlestrum um sögu
staðarins, lands og þjóðar, gættu
þau hjón símaþjónustunnar og
sinntu athugunum fyrir Veðurstof-
una. Ekki voru aðstæður þannig á
Þingvelli að mulið væri undir þau
hjón, því aðstaðan var nokkuð erf-
ið, t.d. þurfti húsfreyjan að sinna
öllum þvottum uppi á lofti, en
Kristín tjáði mér að blessuð börnin
hefðu létt af sér mörgu aukaspor-
inu á þeim stað.
Á áttræðisafmæli Ki’istínar
héldu börn þeirra hjóna móður
sinni veglegt kaffisamsæti, enda
kunnu þau öll vel að meta móður-
arf, sem þeim hafði hlotnast. I af-
mælishófinu flutti Aðalsteinn, son-
ur hennar, áhrifamikla ræðu og þar
voru felld í lofgjörð mörg sönn og
fógur orð um hjartkæra móður.
Öll sóttu börn þeirra séra Eiríks
sér menntun, hvert með sínum
hætti, en ekki tyllti Kristín sér á
hræsibrekkur með þau tíðindi, því
svo gagnmenntuð var hún sjálf úr
skóla lífsins að hún nam að forlög
gefa sér fáir.
Við fráfall þessarar mikilhæfu
konu er víða skarð fyrir skildi og
verður hennar minnst um langa
framtíð, bæði í heimahéraði sínu
Dýrafirði og annars staðar, hvar
spor hennar lágu, sem einnar perlu
sinnar samtíðar.
Ég, dóttir mín og eiginmaður
flytjum Kristínu heila þökk fyrir
löng og lærdómsrík mannúðar-
kynni, jafnframt því sem við vott-
um börnum hennar, tengdabörn-
um, barnabörnum og langömmu-
börnum djúpa samúð á sorgar-
stundu.
Guð blessi minningu Kristínar
Jónsdóttur.
Bjarney G. Björgvinsdóttir.
Þingvöllur skipar einstakan sess
í hugum íslendinga. Þar á þjóðin
og landið stefnumót í sögu og sam-
tíð. Þar sátu þau síra Eiríkur J. Ei-
ríksson og frú Kristín Jónsdóttir
með þvílíkum sóma þann tíma, sem
þau þjónuðu þar, að þeh-ra heimili
varð kunnugum þjóðarheimili í fjöl-
þættum skilningi.
Eg kynntist frú Kristínu Jóns-
dóttur og síra Eiríki á háskólaárum
mínum, er eg rjeðst til starfa við
vörzlu í þjóðgarðinum um tveggja
sumra skeið. Eg þekkti til þeirra af
afspurn frá Núpsárum jieirra hjóna
og bar fyrirfram með mjer verð-
skuldaða virðingu í þeirra garð, er
eg hjelt á Þingvöll til að starfa á
vegum síra Eiríks og í skjóli frú
Kristínar. Kynnin við þau hafa síð-
an orðið mjer og mínum bæði
gagnleg og dýrmæt og þar er eng-
inn endir á þótt þau sjeu nú bæði
gengin inn til fagnaðar annars
heims.
Heimilið á Þingvöllum var á all-
an hátt einstakt. Þar var jafnan
fjölmenni og um leið eitthvert
merkilegasta mannamót, sem eg
hefi kynnst. Þar voni börn og
skyldulið þeirra húsbændanna,
starfsmenn þjóðgarðsins og til-
kvaddir verkkarlar af ýmsu tilefni,
erindismenn stjórnvalda, menning-
ar- og listafólk, vísindamenn, heim-
sækjandi klerkdómur, höfðingjar,
spekingar og spyrjendur auk sókn-
arbarna og tilfallandi gesta, eins
og gengur. Öllum var tekið með
virktum, öllum veittur beini, öllum
skipað til sætis með því viðmóti, að
þar urðu allir öndvegismenn. Þetta
var látlaus gestrisni í hvorri
tveggja merkingu lýsingarorðsins.
Orðin að reisa og rísa eru þar ekki
fjarri og er þá strax komið hálfa
leið inn í þær merkingarfræðilegu
íþróttir sem voru eitt margra sjer-
sviða orðlistarmannsins síra Ei-
ríks. Orðlistin og lífslistin fóru
saman á Þingvelli í þeirra tíð, í
þeirri grennd þar sem Orðið varð
líf í landi og orð skópu líf lýði. Það
náttaði aldrei í önninni á Þingvöll-
um og þó var hún endalaust borð-
HÁLFDÁN
ÓLAFSSON
+ Hálfdán Ólafs-
son fæddist á
Tjaldtanga í Fola-
fæti 3. ágúst 1926.
Hann lést á Kanarí-
eyjum 19. febrúar
síðastliðinn. For-
ejdrar hans voru
Ólafur Hálfdánsson,
f. 4.8. 1891, d. 26.3.
1973, og eiginkona
hans, María Rögn-
valdsdóttir, f. 13.1.
1891, d. 19.10. 1989.
Börn þeirra eru
Ósk, f. 6.3. 1916,
Guðrún, f. 24.9.
1917, Karitas Guðrún, f. 26.3.
1919, d. 1919, Einar, f. 26.3.
1919, Kristín, f. 17.10. 1920,
Rögnvaldur, f. 17.10. 1920, d.
3.9. 1964, Lilja, f. 10.6. 1922,
Fjóla, f. 10.6. 1922, Jónatan, f.
24.1. 1925, Helga Svana, f. 3.8.
1926, Hálfdán sem hér er
minnst, Halldóra, f. 5.6. 1928,
Haukur, f. 5.6. 1928, María, f.
16.1. 1932, Ólafur Daði, f. 16.1.
1932, d. 15.2. 1992. Hann átti
einn fósturbróður, Ármann
Leifsson, f. 17.9.1937.
Hinn 25. desem-
ber 1954 giftist
Hálfdán eftirlifandi
eiginkonu sinni Sig-
ríði Jónu Norðkvist,
f. 7.6. 1935. Börn
þeirra eru: 1) Unnur
Guðbjartsdóttir, f.
7.9.1956, eiginmað-
ur hennar er Garðar
Benediktsson. Börn
þeirra eru: Hálfdán
Ólafur, Benedikt
Ágúst, Branddís
Jóna og Guðlaug
Björg. 2) Elísabet
María Hálfdánsdótt-
ir, f. 8.7. 1965, sambýlismaður
hennar er Halldór Óskarsson.
Barn hennar er Sigríður Halla
Magnúsdóttir. Börn þeirra: Ehn-
ar Gauti og óskírð dóttir. 3) Ár-
ný Hafborg Háifdánsdóttir, f.
3.2.1968. Eiginmaður hennar er
Helgi Laxdal Helgason. Börn
þeirra eru Helgi Laxdal, Ólafur
Daði og Helena Lind.
Útför Hálfdáns fer fram frá
Hallgrímskirkju á morgun,
mánudaginn 1. mars, og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Elsku pabbi minn. Það er sárt að
setjast niður og skrifa um þig minn-
ingarorð. Síðast þegar ég sá þig
voruð þið mamma að gera allt klárt
fyrir Kanaríeyjaferðina. Þið hlökk-
uðuð til að komast út í hitann. Sól
og hiti áttu mjög vel við þig. Við
systumar og mamma stríddum þér
'Soft á því, þegar þú varst í sólbaði úti
í glugga að þama væri „beri maður-
inn í Hlíðunum".
Ef eitthvað bjátaði á hjá okkur
systram varst þú alltaf fyrstur til að
koma og rétta okkur hjálparhönd.
Minn kæri pabbi, það verður erfitt
að geta ekki taiað við þig og faðmað
þig eins og ég var vön að gera.
Mér þykir gott að þú þjáðist ekki
við andlát þitt, þú sagðir alltaf að þú
vildir sko ekki vera rúmliggjandi
gamalmenni og vera upp á hjálp
annarra kominn.
Söknuðurinn er mikill en tíminn
læknar öll sár og ég á yndislegar
minningar um þig, elsku pabbi, sem
ég geymi í hjarta mínu.
Við systurnar áttum yndislega
æsku í Bolungarvík hjá þér og
mömmu. Mér fannst svo gott þegar
þið mamma fluttuð suður. Þá var
svo stutt að koma til ykkar.
Fyrir þremur árum þegar við
Helgi fluttum í Sandgerði varst þú
mjög ánægður fyrir okkar hönd,
það eina sem þér fannst vanta þar
voru fjöllin. Þú taiaðir líka oft um
það hvað það væri nú gott að ala
upp börn í svona litlu sjávarplássi
og ég er innilega sammála þér. Mér
fannst alltaf svo gott þegar þú og
mamma komuð til mín í Sandgerði,
þið stoppuðuð oft ekki lengi en bara
það að hitta ykkur og knúsa ykkur
var svo yndislegt.
Ég vona að góður Guð gefi okkur
öllum styrk til að takast á við sorg-
ina og að við munum þig eins og þú
varst, glaðlegur og yndislegur mað-
ur.
Kæri pabbi minn, ég kveð þig nú
með söknuði og bið góðan Guð að
geyma þig.
Þín dóttir,
Árný Hafborg.
Elsku Halli afi.
Nú ert þú farinn upp til Guðs og
hann ætlar að geyma þig fyrir okk-
ur.
Guð er svo góður við alla og hjá
honum líður þér vel. Þú komst oft til
okkar í Sandgerði, söngst fyrir okk-
ur og lékst við okkur.
Blessuð sé minning þín, elsku afi.
Við eigum eftir að sakna þín mjög
mikið.
Þínir afastrákar og þín afastelpa.
Helgi Laxdal, Ólafur Daði
og Helena Lind.
Að morgni 19. þessa mánaðar
hringdi móðir mín og sagði mér að
þá um nóttina hefði bróðir hennar,
frændi minn og vinur, Hálfdán
Ólafsson, látist úti á Kanaríeyjum.
Slíkum fréttum er ætíð erfitt að
taka og þungt að hugsa til að við-
komandi sé horfinn að eilífu. Eng-
inn má sköpum renna, en minningin
um góðan dreng og sannkallaðan
gleðigjafa lifir.
Við Halli áttum saman margar
góðar stundir. Mín fyrsta minning
honum tengd var þegar hann ungur
maður stundaði sjó frá sinni heima-
byggð, Bolungarvík, og móðir hans,
María Rögnvaldsdóttir, beið eftir
honum í eldhúsinu heima á Horni.
Hann kom oft seint um kvöld af sjó
og var þá soðin ýsa og mörflot með.
Eg naut góðs af, þá og síðan, ná-
lægðarinnar við þennan frænda
minn. Haili kenndi mér til verka við
lax- og silungsveiði, fyrst í Syðri-
dalsvatni og seinna fóram við víðar
til veiða. Fyrir kom að öngullinn var
á ónefndum stað við heimkomu en
alltaf var gaman og oft sungið dátt í
veiðihúsum fjarri mannabyggð.
Nú er söngurinn hljóðnaður og
ferðinni lokið. Ég þakka fyrir til-
veru Hálfdáns frænda míns og votta
eiginkonu hans, Sigríði Norðkvist,
dætrum og öðram aðstandendum
mína dýpstu samúð.
Reynir Hlíðar.
Mín sál, því örugg sértu,
og set á Guð þitt traust.
hald og veizla til lífs og sálar. Við-
ui'værið var allsnægtir með um-
hyggju, glaðværð og leiftrandi orð-
ræðu. Önnin var vettvangur Krist-
ínar. I hana orkti hún gáfur sínar,
allar prýðilegar. Hún reyndist
móðir því fjölbreytilega lífí, sem
hún nærði með látlausri elskusem-
inni. Hún valdi það hlutskipti, ekki
einasta gagnvart börnunum þeirra
mörgu, heldur hvai’vetna, þar sem
þurfti að græða, rækja, hlúa að.
Það hefði verið sama hvar hún
haslaði sjer völl, hvarvetna hefði
hún reynzt sú hin sama. Sú var
gerðin og þannig ræktin. Það sæm-
ir Þingvelli að hún var húsfreyja
þar.
Mjer og mínum er það gott að
minnast hennar og þeirra hjóna
beggja jafnan þar, sem merkileg-
ustu gildi menningar voraar eiga
sjer staðfestu. Þökkuð sje tryggð
og vinátta þeirra.
Börnum og niðjum og þeim öðr-
um sem trega hana bið eg huggun-
ar með þeirri blessun að hafa notið
hennar og þeirrar heimvonar, sem
hún nærði í öllu lífi og athöfn.
Geir Waage, Reykholti.
Ég minnist Kristínar Jónsdóttur
frá Gemlufalli með innilegri gleði.
Hún kom til okkar í Þingvallasveit-
ina árið 1959 ásamt manni sínum,
sr. Eiríki J. Eiríkssyni, en þá gerð-
ist hann prestur og þjóðgarðsvörð-
ur á Þingvöllum og var það í yfir 20
ár. Þar naut hún sín vel þessi mikil-
hæfa kona, með sín mörgu börn
sem voru að alast upp á þessum ár-
um.
Fljótlega gekk Kristín í kvenfé-
lagið okkar; hún gerðist formaður
þess og var það þangað til hún
fluttist að Selfossi. Mér finnst
nauðsynlegt að héðan úr sveitinni
heyrist þótt ekki sé nema smátíst
og þakklætisorð því að hennar for-
mennska var alveg framúrskarandi
og okkur til mikils sóma. Ég á ynd-
islegar minningar frá þessum ár-
um. Fundir félagsins vora haldnir á
Þingvöllum, t.d. á vorkvöldum. Var
ég stundum löt að fara en svo varð
okkur skrafdrjúgt og klukkan var
oft orðin eitt þegar heim var haldið.
Þá var ég með í Heiðarbæjarbíln-
um og gekk svo heim afleggjarann
og hvílík dásemd, blæjalogn og allt
speglaðist í vatninu, allir sofandi í
Hann man þig, vís þess vertu,
ogverndarefalaust.
Hann mun þig miskunn kiýna.
Pú mæðist litla hríð.
Þér innan skamms mun skína
úr skýjum sólin blíð.
(B. Halld.)
Hann Halli frændi er dáinn. Þessi
frétt kom eins og reiðarslag yfir
mig þegar mamma hringdi í mig og
tilkynnti mér lát Halla fóðurbróður
míns. Margar minningar koma upp
í hugann þegar hugsað er til baka.
Samgangur á milli fjölskyldna okk-
ar var alltaf mikill. Halli bjó ásamt
fjölskyldu sinni á Hafnargötu 7 í
Bolungarvík og einnig bjuggu þar
Ólafur afi og María amma. Þangað
var gaman að koma. Ég og Guðni
bróðir vorum nær daglegir gestir
þar og lékum okkur mikið við Betu
og Öddu, dætur Halla og Siggu
Nóu. Við frænkurnar, ég og Beta,
fæddumst með fjögurra daga milii-
bili og áttum því alltaf samleið.
Alltaf var manni vel tekið heima hjá
þeim. Halli var alltaf svo kátur og
sprellaði oft við okkur eins og hon-
um einum var lagið.
Halli var lærður vélstjóri og vann
við það hjá Ishúsfélagi Bolungar-
víkur í mörg ár. Þess á milli verkaði
hann harðfisk en hann var með
harðfiskhjall frammi í Minnihlíð.
Halla var margt til lista lagt og það
sem hann tók sér fyrir hendur,
gerði hann vel. Mér er alltaf minnis-
stætt hvað harðfiskurinn hans var
góður, en Halli lagði sig fram við að
hafa hann fyrsta flokks og það var
hann svo sannarlega.
Halli hafði fallega söngrödd og
naut hann sín vel þar sem sungið
var. Hrein unun var oft að koma
heim til Halla og Siggu þegar hann
var að syngja og hún að spila undir