Morgunblaðið - 17.03.1999, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1999 21
Gott hillukerfi tryggir hámarks nýtingu á
plássi hvort sem er i bílskúr eða vörugeymslu.
Bjóðum allskonar lager- og hillukerfi sem
henta þínum þörfum.
Mjög gott verö!
Lyftitæki og trillur færðu einnig hjá okkur.
Lagerlausnir eru okkar sérgrein
MECALUX
- gæði fýrir gott verð
_ UMBOÐS- OG HEILDVERSLUN
rgshipt gler og umDjarQir
ðafleins
jóðum eingöngu nýjustu gerðlr
og tískuhönnun.
Sjóumst ó réttum stuð
í Skeifunni 15
GLERAUGNAVERSLUN
HAGKAUP
Meira úrval - betri kaup
Tilræði í
JOZO Leutar, aðstoðarinnanrík-
isráðherra í n'kjasambandi
Króatíumanna og múslima í
Bosníu-Hersegóvínu, særðist
alvarlega þegar sprengja sprakk
í bifreið, sem hann var farþegi í,
Reuters
Sarajevo
í miðborg Sarajevo í gær. A
myndinni sést hvar lögreglu-
menn standa vörð um vettvang
tilræðisins, en það er sagt til
marks um vaxandi spennu í
Bosníu-Hersegóvínu.
Brezkar verzlanakeðjur bregðast við háværum kröfum
SUNDABORG t • SlMI 568-3300
En það eru ekki bara verzlana-
keðjur, sem hafa hætt að leggja
nafn sitt við vörur með erfða-
breyttu innihaldi. Skyndibitastað-
irnir hafa bætzt í hópinn og sam-
kvæmt Financial Times banna nú
Pizza Express, Domino’s Pizza og
Wimpy-hamborgarakeðjan vörur
með erfðabreyttu innihaldi á mat-
seðlum sínum. Fleiri koma á eftir;
Burger King og Kentucky Fried
Chicken eru að fikra sig yfir og for-
ráðamenn McDonalds, stærstu
hamborgarakeðju ekki aðeins Bret-
lands heldur heimsins alls, íhuga
slíkt hið sama. Þeir hafa hins vegar
bent á, að illmögulegt sé að sann-
reyna hvort efni eins og sojaolía og
lesitin séu af erfðabættum uppruna
eða ekki.
Bandaríkjamenn kvarta yfir
þróuninni í Evrópu
Bandaríkjamenn, sem eru komn-
ir einna lengst í framleiðslu erfða-
breyttra matvæla, kvarta nú að
sögn Financial Times yfir því, að
útflutningur til Evrópu sé erfiður,
ýmist vegna þess að alls kyns mis-
vísandi reglugerðir séu í gangi eða
þá að þær vanti alveg. Þá dragi rík-
isstjórnir nú lappirnar við að koma
málunum á hreint og stafi sá seina-
gangur fyrst og fremst af ótta al-
mennings, sem misvísandi fréttir
séu búnar að rugla gjörsamlega í
ríminu og hræða.
Brezka ríkisstjórnin er einmitt
nú með í smíðum reglur um rækt-
un, innflutning og merkingar á
erfðabreyttum matvælum. Brezkir
vísindamenn tala hins vegar með og
á móti erfðabreyttum matvælum.
Margir þeirra telja ótta almennings
ástæðulausan og saka fjölmiðla um
að hafa gert úlfalda úr mýflugu og
valdið skelfingu fólks. Og tekur
margur stjórnmálamaðurinn undir
það. Aðrir segja fyllstu ástæðu til
þess að fara varlega.
En hvort sem menn eru með eða
á móti, virðast þeir sammála um að
of hratt hafi verið farið í hlutina og
því vanti rannsóknir til að skéra úr
um, hvort framleiðslan er fólki
skaðleg eða ekki. Nú hefur nefnd
vísindamanna verið falið að fara of-
an í saumana á rannsóknum Arpad
Pusztai og fyrir þrýsting frá ríkis-
stjórninni bak við tjöldin og um-
fram allt vegna ótta almennings og
viðbragða verzlana og veitinga-
staða í kjölfar hans virðist nú
stefna í að brezkir framleiðendur
haldi að sér höndum með almenna
markaðssetningu meðan málin eru
rannsökuð.
Arpad Pusztai sagði í sjónvarps-
viðtali, þegar hann var spurður um
brottreksturinn, að það væri gam-
alkunnugt ráð að hengja boðbera
slæmra tíðinda. En hann hefur alla
vega náð eyrum almennings, sem
vill ekki taka neina áhættu og lætur
sig ekki, þótt úr Downingstræti sé
því lekið, að Tony Blair forsætis-
ráðherra telji erfðabreytt matvæli
hættulaus.
Erfðabreytt græn-
meti undir smásjánni
London. Morg^inblaðið.
FRÉTTIR berast nú af því að
brezk fyrirtæki, sem framleiða
erfðabreytt grænmeti, geti hugsað
sér að undirgangast kvóta og
strangt opinbert eftirlit með fram-
leiðslunni í allt að tvö ár, meðan
rannsóknir fara fram á því, hvort
neyzla erfðabreytts grænmetis er
hættuleg eða ekki. Þeh', sem lengst
vilja ganga, segja þriggja ára frest-
un á almennri markaðssetningu
þessara vara lágmark, en aðrir
telja styttri tíma geta dugað ef öt-
ullega verði unnið að rannsóknum.
Hver verzlanakeðjan eftir aðra út-
hýsir nú vörum með erfðabreyttu
innihaldi úr búðarhillunum, nú síð-
ast sagði The Daily Teiegraph frá
því, að Marks & Speneer. hefði
bannað slíkar vörur í sínum verzl-
unum.
En segja má, að síðasti hvirfilbyl-
urinn hér hafi átt upptök sín í því,
þegar Arpad Pusztai, sem starfaði
að rannsóknum fyrir ríkisstjórnina,
skýrði í ágúst sl. frá þeim niður-
stöðum sínum, að neyzla erfða-
breyttra kartaflna með lesitíni
hefði valdið líffæraskaða og heila-
minnkun í tilraunarottum. Pusztai
var umsvifalaust rekinn, en um-
mæli hans hleyptu nýju blóði í um-
ræðuna um erfðabreytt matvæli og
ótti almennings fór vaxandi.
Skyndibitastaðir úthýsa erfða-
breyttum matvælum
I byrjun þessa mánaðar tilkynnti
stórverzlanakeðjan ASDA að hún
myndi ekki lengur bjóða undir eig-
in merki vörur með erfðabreyttu
innihaldi og hefði falið þeim, sem
sjá henni fyrir vörunum að skipta
aðeins við framleiðendur sem nota
ekki erfðabreytt efni í matvælin.
Þessa afstöðu hafði Iceland-verzl-
anakeðjan tekið áður og nú er þess
að vænta að fleiri fylgi í kjölfarið.
Það eru einkum vörur með erfða-
breyttan maís og soja, sem verzl-
anakeðjurnai' hafa beint spjótum
sínum að. Og nú stendur slagurinn
um það, hvort framleiðendur eigi að
merkja vörur sínar þannig, að neyt-
endur geti séð, hvort í þeim séu
erfðabreytt efni eða ekki. Almenn-
ingur vill merkingar til þess að vera
öruggur, þar sem erfðabreyttum
vörum hefur ekki verið úthýst.