Morgunblaðið - 11.07.1999, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 11. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Halldór Jónsson fyrrverandi vinnslustjóri rækjuvinnslu hjá Básafelli um Sléttanesið
Salan „algjört glapræði“
Morgunblaðið/RAX
LJÓSMYNDIN af Drífu sem gaf McMillan hugmynd að nýrri bamabók.
Ljósmynd Morg-
unblaðsins inn-
blástur barnabókar
HALLDÓR Jónsson, sem var sagt
upp sem vinnslustjóra rækjuvinnslu
hjá Básafelli á fimmtudaginn, segist
vera mjög ósáttur við þá leið sem
fyrirtækið hafi ákveðið að fara við
lækkun skulda. Básafell seldi sem
kunnugt er frystitogarann Slétta-
nes til Ingimundar hf. og Látra hf.
Stjómendur sögðu ástæður upp-
sagnar Halldórs, og Eggerts bróður
hans, útgerðarstjóra rækjuvinnsl-
unnar, vera skipulagsbreytingar.
Halldór segist hafa reynt að hafa
áhrif á ákvörðunina um sölu Slétta-
nessins. „Það er einkennileg tilvilj-
un að menn skuli vera látnir hætta
með slíkum látum ef það tengist
ekki mótmælunum,“ segir hann.
Skammtímalausn
Halldór segist telja þá leið fyrir-
tækisins til lækkunar skulda, að
selja frystitogara, alranga. „Eg tel
að þama hafi verið um algjört
glapræði og skammtímalausn að
ræða. Auðseljanlegustu eignirnar
vora seldar, en að mínu mati hefði
átt að halda í þennan þátt starfsem-
innar. Þessi grein hefur í gegnum
tíðina gefið hvað mestar tekjur og
rekstur Sléttanessins hefur gengið
afskaplega vel. Eg hefði heldur vilj-
að sjá áherslubreytingar í land-
vinnslu," segir hann.
Bretinn ekki
í lífshættu
LÍÐAN Bretans, sem Landhelgis-
gæslan sótti út á sjó í fyrradag, er
nokkuð góð, samkvæmt upplýsing-
um frá Sjúkrahúsi Reykjavíkur.
Hann er ekki í lífshættu. Maðurinn
var um borð í breska rannsóknar-
skipinu Charles Darwin, sem statt
var 205 sjómflur suður af
Kötlutanga. Þetta var eitt lengsta
björgunarflug sem þyrla Landhelg-
isgæslunnar hefur farið, en flug-
leiðin frá Reykjavík var um 260
mflur.
Að sögn Halldórs era menn, í
tímahraki, að losa sig við seljanleg-
ustu eignirnar. „Nema það sé ætl-
unin að eftir standi eingöngu fisk-
vinnsla á Suðureyri og Flateyri. Ég
minni á að það era ekki nema
nokkrir mánuðir síðan fiskvinnsla á
þessum stöðum var mjög illa
stödd.“
Ekki hugsað um hagsmuni
lánardrottna
Halldór segist ekki trúa því að
óreyndu, þótt skrifað hafi verið
undir samninginn, að stjórn fyrir-
tækisins samþykki kaupin. „Ég trúi
því ekki að stjórnin vilji ekki kanna
aðrar leiðir. Henni ber skylda til að
hafa hagsmuni hluthafa og lánar-
drottna að leiðarljósi," segir hann.
„Mér finnst mjög undarlegt ef
lánardrottnar samþykkja þessa
leið. Ég tel að fyrirtækið verði illa í
stakk búið til að standa við þær
skuldbindingar sínar sem eftir
era,“ segir Halldór. Þá segir hann
það vera talnaleik að segja að afla-
heimildir Básafells minnki aðeins
um 4,5% við sölu Sléttanessins.
„Fyrirtækið fær að hluta til greitt í
rækjukvóta, sem er allt að því verð-
laus, en vegur mikið í þorskígildum,
á móti þeim þorskkvóta sem fylgdi
með skipinu,“ segir hann.
„ÞETTA var góður fundur en meðal
umræðuefna var umsókn Eystra-
saltsríkjanna um aðild að NATO og
við ræddum einnig hvernig bæta
má samband Rússlands og NATO,“
sagði Kenneth Bacon, talsmaður
bandaríska varnarmálaráðuneytis-
ins, í samtali við Morgunblaðið um
fund fulltrúa Norðurlandanna,
Eystrasaltsríkja og Bandaríkjanna í
Noregi.
„Eitt umfjöllunarefni fundarins
var Kosovo og vora allir sammála
um að hemaðarleg og stjórnmála-
leg markmið aðgerðanna í Kosovo
náðust. Friðarferlið er mikilvægt og
eitt af því sem við lærðum af að-
gerðunum er það að NATO-ríkin
verða að sameinast um að herir
þeirra verði hreyfanlegri og að nýta
enn betur nýjustu tækni.“
Eystrasaltslönd sækja
um aðild árið 2002
Annað aðalumræðuefnið sagði
hann hafa verið óskir Eystrasalts-
ríkjanna um aðild að Atlantshafs-
bandalaginu. „Við ræddum áætlanir
þeirra um að koma herjum sínum
og efnahag í það horf sem NATO-
LJÓSMYNDARINN og barna-
bókahöfundurinn Bruce McMillan
er sannur íslandsvinur. Hann hef-
ur margoft komið til landsins og
hefur dvalið undanfarið úti í
Hvallátrum þar sem hann vinnur
að sinni fimmtu barnabók sem
gerist á Islandi. Hugmyndin að
bókinni kviknaði þegar góðvinur
hans, Kristján Egilsson, forstöðu-
maður Fiska- og náttúrugripa-
safns Vestmannaeyja, sendi hon-
um grein sem birtist í Morgun-
blaðinu í fyrrasumar.
McMillan heillaðist af ljósmynd
Ragnars Axelssonar af Drífu
Friðriksdóttur, sem er sannkölluð
ungamamma eyjunnar og vakir
yfir þeim 200 ungum sem eigend-
ur Hvallátra hafa leyfi til að ala á
hvegu sumri.
„Eg hugsaði með mér þegar ég
sá ljósmyndina að þarna væri
kominn efniviður í góða sögu,“
sagði McMiIlan þegar Morgun-
blaðið sló á þráðinn til hans. „Eg
hitti Þorvald Björnsson, einn eig-
aðild krefst og er gert ráð fyrir að
þau geti orðið fonnlegir umsækj-
endur árið 2002. í því felst engin
skuldbinding, aðeins áætlun um
hvemig löndin þrjú geta undirbúið
umsóknir sínar. NATO leggur
áherslu á að aðildarlönd hafi eitt-
hvað fram að færa en séu ekki að-
eins þiggjendur og það er líka mikil-
vægt varðandi umsóknir Eystra-
saltslandanna og til að geta orðið
það verða löndin að styrkja heri
sína bæði til að geta sinnt friðar-
gæslu og aðgerðum til að forðast
árekstra sem upp kunna að koma.“
Þriðja aðalefnið sagði Bacon vera
samband Rússlands og NATO sem
hann sagði nauðsynlegt að bæta.
Nauðsynlegt væri að auka samráð
milli aðila. „Menn telja að öryggi í
Evrópu verði ekki að fullu tryggt
nema gott samband sé milli NATO
og Rússlands.“
Flug Rússanna ekki ögrun
Um flug rússnesku herflugvél-
anna við loftvamasvæði íslands og
Noregs í lok júní sagði Kenneth
Bacon að Rússar hefðu ekki sent vél-
ar sínar í slíkar ferðir síðustu 10 árin
anda Hvallátra, síðastliðið sumar
og við gengum frá þessu og nú
hef ég nýlokið við að taka 6.500
myndir af Drífu og ungunum, en
mun nota um 65 í bókina, sem
gefin verður út á næsta ári.“
ísland í uppáhaldi
McMillan fékk mikið lof og
verðlaun fyrir fyrstu bókina sem
hann gerði á íslandi, „Nights of
the Pufflings," eða „Pysjunætur“
og segir McMillan ísland vera
uppáhaldsstað sinn í heiminum.
Auk þess að koma hingað til að
gera bækur kusu hann og eigin-
kona hans, Lorie Evans, að láta
gefa sig saman í Stórhöfða í Vest-
mannaeyjum. Þá hefur hann
komið hingað með bandaríska
ferðamenn sem ferðast með hon-
um um landið á þær slóðir þar
sem hann hefur unnið bækur sín-
ar. Næsta ferð er á döfinni í
ágúst, þannig að McMiIlan sér
fram á sína þriðju ferð til lands-
ins nú í sumar.
og sagði flugið á dögunum eingöngu
hafa verið hluta af þeim umfangs-
miklu hemaðaræfingum sem þá
stóðu yfir. „Við litum ekki á flugið
sem ögran heldur æfingu sem þjóðir
hafa rétt til að iðka og ég tel þetta
ekki vera merki um stefnubreytingu
hjá Rússum. Það var fylgst með
ferðum vélanna bæði frá Noregi og
Islandi og vélamar frá Keflavík
sýndu að NATO er vakandi fyrir því
sem gerist og getur unnið verk sitt.“
Kenneth Bacon var að lokum
spurður um nýja fjárveitingu sem
ákveðin hefur verið úr mannvirkja-
sjóði NATO til að smíða viðbótar-
búnað við íslenska loftvamakerfið.
„Þetta er hluti af stöðugri viðleitni tii
að bæta eftirlit með flugi á svæðinu
og tengist ekki flugi rússnesku vél-
anna. NATO vinnur stöðugt að því
að bæta loftvamir sínar en eitt um-
ræðuefnanna bæði hér og á afmælis-
fundi NATO-ríkjanna í Washington
fyrr í sumar var einmitt skyldur og
ábyrgð NATO til að halda því verk-
efni stöðugt áfram. Ef við höfum
sterkar vamir, líka á friðartímum,
þá era mun minni líkur á því að
NATO-ríki verði fyrir áreitni."
Þyrla Landhelgisgæslunnar
lagði af stað frá Reykjavík um
kl. 17 á föstudag og lenti aftur
um kl. 22. Flugleiðin frá
Reykjavík var um 260 sjómflur.
Maðurinn var um
borð i breska skipinu / i
Charies Darwin /
Nimrod þota var send til
aðstoðar frá Skotlandi.
f? I
Kinloss
SKOTLAND
10°V
Kenneth Bacon talsmaður bandaríska varnarmálaráðuneytisins
Nauðsynlegft að bæta
sambandið við Rússa
► l-56
Ekki er allt
sem sýnist
► Umfjöllun um erfðabreytt mat-
væli og þær reglur sem gilda um
meðferð þeirra og markaðssetn-
inguyiO
FBI rannsakar stríðs-
glæpi í Kosovo
► íslendingar á leið til héraðsins í
sömu erindagjörðum./14
Bóndi og neytandi eru
samherjar
► Guðni Agústsson, nýr landbún-
aðarráðherra, í viðtaliy20
Fjölskyldufyrirtæki
f umsvifa-
miklum rekstri
►Viðskiptaviðtalið er við Birgi _S.
Bjarnason, framkvæmdastjóra Is-
lensku umboðssölunnary 26
►l-24
Fágætasti varpfugl
landsins
► f Flatey og eyjunum í kring ið-
ar allt af lífí og þar verpir m.a.
sjaldgæfasti varpfugl landsins,
þórshaninnyi&12-13
Dauði í dögun
►55 ár eru liðin frá því að her-
menn Bandamanna réðust inn í
Normandíhérað í Frakklandi í
stærstu hemaðaraðgerð mann-
kynssögunnary6
Konur sem kýla og
sparka
►Þolfimi-sparkbox er nýjasta við-
bótin í líkamsræktarflóru lands-
mannayiO
Kvalastaðurinn
de Gevangenpoort
►Pyntingar og aftökur voru um
aldaskeið næsta hversdagslegir
atburðir í gamla hollenska
fangelsinu í Haagyi4
FERDALÖG
► 1-4
Forboðna borgin og
önnur undur
► Lögfræðingafélag íslands
gekkst íyrir fræðaferð til Peking í
Kína á ári héransy2
Sveitasælan hinum
megin við fjöllin
► Breytingar á gisti- og veitinga-
staðnum Nesbúð á Nesjavöllumy4
D BÍLAR
► 1-4
Jafnvel Ijótustu
blettir hverfa
►Það er ekkert grín að fá svæsna
bletti í áklæðið á bílsætunum./2
Reynsluakstur
► Búnaðurinn er helsta tromp
Daewoo Nubiray4
Eatvinna/
RAÐ/SMÁ
► l-20
Grunnskólakennsla
í Reykjanesbæ
►Greiddur verður 300 þúsund
króna flutningsstyrkur. /1
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/8/bak Brids 44
Leiðari 28 Stjörnuspá 44
Helgispjall 28 Skák 44
Reykjavíkurbréf 28 Hugvekja 44
Viðhorf 33 Fólk í fréttum 48
Skoðun 31 Utv/sjónv. 46,54
Minningar 33 Dagbók/veður 55
Myndasögur 42 Mannl.str. 19b
Bréf til blaðsins 42 Dægurtónl. 20b
ídag 44
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR: 1&6