Morgunblaðið - 29.10.1999, Síða 10

10 FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1999_____________________________________________________MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Lítið hlaup
í Múlakvísl
Dræm aðsókn í skipstjórnarnám kemur ekki á óvart
A sér skýringar í
breytingum á náminu
Morgunblaðið/RAX
Hugsanlega á dræm aðsókn í skipstjórnarnám sér ástæður í breytingum sem nýlega voru gerðar á náminu.
GUÐJÓN A. Kristjánsson, formaður
Fai-manna- og fiskimannasambands
íslands, segir að dræm aðsókn að
námi á sjávarútvegsbraut, sem boðið
er upp á á sjö stöðum á landinu og
greint var frá í Morgunblaðinu fyrr í
vikunni, komi sér ekki á óvart. Björn
Bjarnason menntamálaráðherra
bendii- einnig á að breytingar á nám-
inu þuríi tíma til að ávinna sér sess.
Morgunblaðið gi'eindi frá dræmri
aðsókn í nám á sjávarútvegsbraut,
sem er tveggja ára undirbúningsnám
fyrir skipstjórnarnám, fyrr í vikunni.
Skipstjórnarnámi var breytt fyrir
tveimur árum með þeim hætti að
nemendur sem innritast í skipstjórn-
arnám taka tveggja ára undirbún-
ingsnám á svokallaðri sjávarútvegs-
braut. Að henni lokinni geta þeir haf-
ið skipstjórnarnám sem tekur þrjú
ár, fyrir þá sem vilja full skipstjóm-
arréttindi.
í Morgunblaðsgreininni kom fram
að eftir að breytingarnar voru gerð-
ar hefði aðsókn í nám á sjávarút-
vegsbraut verið dræm, og að sömu-
leiðis væri ekki útlit fyrir að neinn
skipstjórnarmenntaður nemandi
myndi útskrifast á þessu ári.
Guðjón A. Kristjánsson gagnrýnir
í samtali við Morgunblaðið áhyggjur
manna af dræmri aðsókn og segir að
það hafi alltaf verið ljóst að með
þessum skipulagsbreytingum á nám-
inu kæmi upp millibilsástand þar
sem nemendur væru að útskrifast úr
gamla kerfinu á sama tíma og engir
nýir væru að koma inn.
Hissa á viðbrögðum manna
„Ég er hissa á að þetta skuli koma
mönnum á óvart. Það lá alltaf ljóst
fyrir að það yrðu fáir á þessum
reynslutíma námsins. Menn þurfa 4
ár til að sjá reynslutíma þess og það
er enginn til að svara því nú hvernig
þetta nám á sjávarútvegsbraut og
nýja skipstjórnarnámið reynist. Ég
spái því að eftir 3 ár fari aðsókn í
skipstjórnarnám að aukast, þegar
menn sjá að áfangakerfið auðveldar
mönnum að stunda námið og að
námið er opnara en það var,“ segir
Guðjón.
Guðjón segir að söfnun kvóta á
færri hendur, vandi byggðarlaganna
í kjölfar þess og samruni sjávarút-
vegsfyrirtækja væri ekki jákvætt
fyrir sjávarútveginn. Hann segist
ekki vera hissa á að unga fólkið lað-
ist ekki í greinina eins og ástandið er
nú. „Þeir sem eru að selja sig út úr
greininni og eru að fara með millj-
arða út úr henni, eru að sjálfsögðu
ekki að ráðleggja börnum sínum að
fara út í hana þegar þeir eru á leið-
inni út,“ segir Guðjón.
Af hverju er unga
fólkið áhugalaust?
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra segir að umræðan um nám á
sjávarútvegssviði sé ekki ný af nál-
inni. Mikið hefði verið rætt um upp-
setningu þess innan menntamála-
ráðuneytisins en líklega þurfi nýja
námskráin einhvern tíma til að
ávinna sér sess.
„Námsbrautin [sjávarútvegs-
braut] hefur verið kynnt mjög ræki-
lega. Til dæmis hefur verið farið í
alla grunnskóla í Reykjavík og þetta
kynnt. Námskráin og allt inntakið í
náminu var samkomulagsatriði milli
menntamálaráðuneytisins og aðila
atvinnulífsins þannig að það var
mjög góð sátt um námskrána og að
fara þessa leið.
Svo eru sumir sem telja að það
þurfi lengri tíma til að dæma um
hvernig til tekst. Ég hef ekki fellt
neinn dóm um það og finnst að það
þurfi að gefa öllum svona hlutum
tíma. Menn hafa líka verið að velta
því fyrir sér hvort útgerðin og at-
vinnulífið eigi ekki að koma meira _að
rekstri skólanna og ég veit að LÍÚ
eru að velta slíkum hlutum fyrir sér.
Ég ræddi þetta á fundi í síðustu viku
fyrir norðan og ég varð var við mik-
inn áhuga hjá útvegsmönnum að efla
menntun í þessari grein,“ segir
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra.
Björn segist ekki telja að ein-
hverju sérstöku sé um að kenna hvað
aðsóknin er slök. Spyrja verði unga
fólkið hvers vegna það fari ekki í
þetta nám. „Frá sjónarhorni
menntamálaráðuneytisins þá höfum
við og skólarnir allir lagt mikla
áherslu á að þetta nám verði kynnt
og það er í boði á fleiri stöðum en
nokkru sinni fyrr. En við ráðum ekki
hvað unga fólkið vill læra, það ákveð-
ur það sjálft," segir ráðherra.
Aðspurður um hvað sé til ráða
segir ráðherra að halda verði áfram
kynningu á náminu og sjá hvort það
veki ekki áhuga ungs fólks að starfa
við það sem snertir okkar undir-
stöðuatvinnugrein. „Aðalatriðið er að
gefa tækifærin og við erum að bjóða
þessi tækifæri í fleiri skólum en
nokkru sinni fyrr.“
Áhyggjur formanns
Sjómannasambandsins
Sævar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambands íslands, kveðst að-
spurður hafa áhyggjur af lítilli að-
sókn í skipstjórnarnám. „Þetta hrun
í aðsókn að þessu námi held ég að sé
afleiðing af neikvæðri umræðu um
sjávarútveg. Ef það er rétt er það
mjög alvarlegt mál fyrir okkur öll.
Stýi'imannaskólinn var samt sem áð-
ur að gera breytingar á námskerfinu
hjá sér og ég er að vona að það sé
hluti af skýringunni," segir Sævar.
Hann segist ekki vita til þess að
umframeftirspurn sé á skipstjórnar-
menntuðu fólki, en nú þegar sé um-
frameftirspurn eftir vélstjórnar-
menntuðu fólki.
LÍTIÐ hlaup er nú í Múlakvísl sem
kemur undan Kötlujökli. Aukin raf-
leiðni fór að mælast í ánni á mánu-
dag en nokkuð dró úr henni aftur á
þriðjudag og miðvikudag. I gær-
morgun var farið að vaxa í ánni aftur
og rafleiðni jókst á ný, en það bendir
til aukins leka jarðhitavatns í ána.
Sverrir Elefsen hjá Orkustofnun
segir að hlaup sem þetta séu ekki
óalgeng og lengi hafi verið vitað að
jarðhitavatn komi nokkuð reglulega í
árnar við Mýrdalsjökul þótt það sé
fyrst nú sem nýjustu mælitæki geri
vísindamönnum kleift að fylgjast
með þeim af nákvæmni. Hann segir
ekkert hættuástand yfiivofandi en
þó þurfi að fylgjast vel með gangi
mála. Hann gerh' ráð fyrir að fara
austur í Mýrdal í dag.
Hlaupið í Múlakvísl kemur í kjöl-
far smáhlaups í Jökulsá á Sólheima-
sandi um síðustu helgi. Sverrir segir
að jarðhitavatn komi oft fram í
Múlakvísl eftir hlaup í Jökulsá þótt
ekki sé hægt að fullyrða að bein
tengsl séu þarna á milli.
Samkvæmt mælingu Reynis
Ragnarssonar lögreglumanns í Vík í
gær var rafleiðni í Múlakvísl svipuð í
gær og var á mánudag.
------------------
Útgjöld íslend-
inga erlendis
32 milljarðar
ÚTLIT er fyrir að ferðaútgjöld ís-
lendinga erlendis verði um 32 millj-
arðar kr. á þessu ári, skv. Hagvísum
Þjóðhagsstofnunar, samanborið við
18,6 milljarða kr. á árinu 1995.
Ferðalög Islendinga til annarra
landa hafa aukist verulega á seinustu
árum. Árið 1995 komu tæplega 163
þúsund íslendingar frá útlöndum en
í ár er gert ráð fyrir að þeir verði um
249 þúsund sem samsvarar um 9%
meðalaukningu á ári.
Einkaneysla íslendinga er talin
hafa aukist verulega á þessu ári og
jókst velta í atvinnugreinum sem
tengjast einkaneyslu um nimlega
6% að magni á milli fyrri helminga
áranna 1998 og 1999. Kaupmáttur
jókst á sama tíma um rúm 4%. Þá
hafa brúttóskuldir einnig vaxið að
því er fram kemur í Hagvísum Þjóð-
hagsstofnunar. Námu skuldir heimil-
anna 443 milljörðum kr. í lok síðasta
árs, sem er í'úmlega 107% aukning á
föstu verði frá 1990 en rúmlega 81%
ef íbúðalánasjóðir eru undanskildir.
Yfírlýsing frá stjórn
Listaháskóla Islands
Hollvinadagar á heilbrigðissviði í Læknagarði
Reynt að
OPIÐ hús verður á hollvinadögum
á heilbrigðissviði í Læknagarði við
Vatnsmýrarveg nk. laugardag og
sunnudag á vegum Hollvinasam-
taka Háskóla Islands. „Við tökum
allt það besta og nýjasta í fræðun-
um og flytjum út til fólks á manna-
máli með bestu kröftum sem völ er
á hverju sinni,“ sagði Sigríður
Stefánsdóttir, framkvæmdastjóri
samtakanna.
„Yfirskriftin er forvamir, nýr
Iífstfll og þarna verða fyrirlesarar
sem skara framúr á sínu sviði í
dag,“ sagði Sigríður. „Við reynum
að höfða til yngra fólks og ungu
foreldranna og tökum t.d. fyrir
svefnvandamál barna en umræðan
um það vandamál hefur aðeins
verið að opnast. Eins ungbarna-
sund, sem er feikivinnsælt vegna
hreyfiþroska og andlegs þroska
bama. Dagarnir em fyrir allan al-
menning og það kostar ekkert
inn.“
Læknaskop
Dagskráin á laugardag hefst
höfða til ungs fólks
með aðalfundi samtakanna en sið-
an hefjast fyrirlestrar. Bjarni Jón-
asson læknir flytur fyrirlestur um
Læknaskop - grfn eða alvara?,
Sólveig Þráinsdóttir sjúkraþjálfari
talar um hreyfingu sem forvöm og
Vilborg Ingólfsdóttir hjúkrunar-
fræðingur talar um íslenska heil-
brigðisáætlun fram til ársins 2005.
Einar Ragnarsson tannlæknir ræð-
ir um reykingar og tannheilsu,
Sveinn Guðmundsson læknir um
blóðgjafa - hetjur nútímans,
Ágústa Guðmundsdóttir sjúkra-
þjálfari kynnir ungbarnasund,
samspil foreldra og barna. Síðdeg-
is verður móttaka, þar sem boðið
er upp á veitingar frá Mjólkursam-
sölunni og mun Ragnhildur Hjalta-
dóttir formaður samtakanna
ávarpa gesti.
Stress eðlilegt?
Á sunnudag hefst dagskráin kl.
13 með fyrirlestri Dagmar Jóns-
dóttur hjúkrunarfræðings, um tó-
bak - löglegt fíkniefni, Guðjón Ax-
elsson tannlæknir, talar um
breytta tannheilsu fullorðinna Is-
lendinga, Elín Ebba Ásmundsdótt-
ir ræðir um iðjuhjólið, og Margrét
Blöndal hjúkranarfræðingur spyr
hvort ekki sé eðlilegt að vera
stressaður. Ama Skúladóttir
hjúkmnarfræðingur talar um
svefnvandamál ungbarna og nefn-
ist fyrirlesturinn, Nátthrafnar og
vökustaurar, Laufey Tryggvadótt-
ir faraldsfræðingur ræðir um far-
aldsfræði, erfðafræði og forvarnir
og Inga D. Árnadóttir tannlæknir
talar um tannsjúkdóma í Ijósi
neysluþátta í samfélaginu.
Auk fyrirlestranna verða ýmis
félög og einstaklingar með kynn-
ingu, svo sem Krabbameinsfélagið,
Læknanemafélagið, Félag tann-
læknanema, Félag hjúkmnarfæði-
nema, Félag nema í sjúkraþjálfun,
Glaxo Wellcome hf., Mjólkursam-
salan, Barna- og unglingageðdeild
Lsp., Blóðbankinn, Alnæmissam-
tökin, Vímulaus æska og Herdís
Storgaard slysavaraafulltrúi
barna.
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá stjórn
Listaháskóla Islands:
„í aðsendri grein í Morgunblaðinu
og í frétt í Ríkisútvarpinu þann 28.
október 1999 er fjallað um ráðningu
deildarforseta, myndlistardeildar
Listaháskóla íslands. Af þessu til-
efni telur stjórn Listaháskólans
nauðsynlegt að leiðrétta missagnir
og misskilning varðandi þetta mál.
Listaháskóli Islands er sjálfseign-
arstofnun sem starfar samkvæmt
staðfestri skipulagsskrá. Samkvæmt
henni skal skipuð þriggja manna
dómnefnd til þess að dæma um hæfi
umsækjenda til þess að gegna stöðu
fastráðinna kennara eða deildarfor-
seta við skólann. Að fenginni niður-
stöðu dómnefndar ræður rektor
deildarforseta í samráði við stjórn.
Á grundvelli skipulagsskrárinnar
samþykkti stjórnin reglur um veit-
ingu starfa við skólann. Reglur þess-
ar voru settar til þess að tryggja
stöðu umsækjenda sem sækja um
starf hjá Listaháskóla íslands og
eru sambærilegar reglum annarra
háskóla.
Við ráðningu deildarforseta mynd-
listardeildar var í einu og öllu fylgt
skipulagsskrá og nefndum reglum
um veitingu starfa við Listaháskól-
ann. Þann 13. apríl 1999 skipaði
stjórn skólans valinkunna listamenn
og listfræðing í dómnefnd til þess að
dæma um hæfi umsækjenda. Þann
27. apríl 1999 skilaði dómnefndin ít-
arlegu áliti um hæfi umsækjenda.
Dómnefndin dæmdi tvo af umsækj-
endum „vel hæfa“ til þess að gegna
umræddu starfi og dæmdi einn um-
sækjanda „hæfan“. Ekki var gert
upp á milli þeirra umsækjenda sem
dæmdir voru „vel hæfir“. I samræmi
við reglur um veitingu starfa við
skólann sendi rektor öllum umsækj-
endum afrit af áliti dómnefndar um
umsóknir þeirra til þess að gefa
þeim færi á að koma að athugasemd-
um. Að þessu loknu þann 15. maí
1999 tók rektor í samráði við stjórn
ákvörðun um að leita eftir því við
Kristján Steingrím Jónsson að hann
tæki að sér starf deildarforseta og
var hann ráðinn í starfið. Kristján
var annar þeirra umsækjenda sem
voru dæmdir „vel hæfir“.
Þegar ráðið er í stöður þarf af
augljósum ástæðum alltaf að jgera
upp á milli umsækjenda. Ohjá-
kvæmilega er einn tekinn fram yfir
annan. Stjórn skólans telur að í
þessu máli hafi settum reglum verið
fylgt og lýsir því yfir að hún ber fullt
traust til Kristjáns Steingríms Jóns-
sonar deildarforseta og Hjálmars H.
Ragnarssonai- rektors í vandasöm-
um störfum þeirra fyrir Listahá-
skóla íslands."