Morgunblaðið - 30.01.2000, Blaðsíða 64

MORGVNBLAÐIÐ.KRINGLAN 1,103 REYKJAVÍK,SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.1S, AKUREYRl: KAUPANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 30. JANÚAR 2000
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK.
ÍSLENSKIR bátar hafa veitt um
130.000 tonn af loðnu í janúar, sam-
kvæmt tilkynningum til Samtaka
fiskvinnslustöðva, og er það mesti
loðnuafli í janúar síðan 1990 þegar
202.000 tonn bárust á land. Þá var
aflaverðmætið 780 milljónir króna en
sé gert ráð fyrir að kaupendur greiði
nú 5.000 kr. fyrir tonnið er aflaverð-
mætið að þessu sinni um 650 milljón-
Heimilisbankinn opnar útibú
Notendur Heimilisbankans
geta nú stundaö banka-
viðskipti sin hvar sem er og
hvenær sem er meö WAP
farsíma
Háskólasjúkrahús
rætt á fundi lækna-
ráðs Landspítala
Spennandi
kostur að
mati for-
mannsins
Fræðimenn bíða í röðum eftir að
komast í bréfasafn Erlends í Unuhúsi
Mesta loðnuveiði í janúarmánuði síðan árið 1990
V er ðmæti afur ðanna
ekki meira í áratug
ÍSLENSKT háskólasjúkrahús var
til umræðu á fundi læknaráðs
Landspítalans á föstudag. Formað-
ur læknaráðsins, Tryggvi Ás-
mundsson, segir að háskólaspítali
sé spennandi kostur og telur að
með honum myndi verða þokkaleg
sátt um sameiningu stóru spítal-
anna í Reykjavík.
^tNefnd á vegum heilbrigðisráðu-
neytis og menntamálaráðuneytis
hefur málið til athugunar og Magn-
ús Pétursson, forstjóri stóru
sjúkrahúsanna í Reykjavík, hefur
skipað starfshóg til að meta allar
hliðar málsins. A hann að skila til-
lögum að svari til nefndarinnar um
miðjan mars.
Háskólasjúkrahús hefur
þríþætt hlutverk
Með háskólaspítala yrðu báðir
^n'talarnir formlega gerðir að ein-
~um háskólaspítala en Landspítal-
inn hefur að nokkru leyti gegnt því
hlutverki til þessa og læknar á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur gegna
einnig kennslustöðum við lækna-
deild.
Tryggvi Asmundsson, formaður
læknaráðs Landspítala, tjáði Morg-
unblaðinu að hlutverk háskólaspít-
ala væri þríþætt, að veita sjúkling-
um þjónustu, stunda kennslu og
rannsóknir. Tryggvi sagði að á há-
skólaspítala hefðu allir sérfræðing-
ar og yfirlæknar þá skyldu að sinna
kennslu og rannsóknum auk hefð-
bundinna læknastarfa sinna. Hann
sagði þetta í raun gert í dag bæði á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur og Land-
Hnpítalanum.
Kallar á laga- og
skipulagsbreytingar
Formaður læknaráðsins telur
háskólaspítala vera spennandi
kost. Með því yrði að hans mati
þokkaleg sátt um þá sameiningu
spítalanna sem rætt hafi verið um
og meira jafnræði með þeim, til
dæmis hvað varðar kennslustöður
við læknadeild. Hann sagði að ráð-
ást yrði í ýmsar skipulags- og laga-
breytingar ef gera ætti spítalana
að einum háskólaspítala, m.a. á yf-
irsyórn.
A fundinum ræddu þeir Einar
Stefánsson, prófessor í augnlækn-
jingum á Landspítala, og Steinn
Jónsson, forstöðulæknir og
kennslustjóri á Sjúkrahúsi Reykja-
víkur, um háskólasjúkrahús frá
ýmsum hliðum og sagði Tryggvi er-
indi þeirra hafa verið mjög fróðleg.
FYRSTI viðburður menningarárs í
Reykjavík var í gærmorgun er
kassi með gögnum Erlends í Unu-
húsi var opnaður í Þjdðarbókhlöð-
unni. Kassinn hafði verið í vörslu
Landsbókasafnsins frá þvf árið
1967 og þegar hann var opnaður
kom í ljós bréfasafn Erlends; sendi-
bréf frá Halldóri Kiljan Laxness,
Þórbergi Þórðarsyni, Stefáni frá
Hvítadal, Guðmundi G. Hagalín og
Nínu Tryggvadóttur og fleirum.
Var greinilegt að mönnum þótti
mikill fengur að þessu og sagði Ög-
mundur Helgason, forstöðumaður
handritadeildar, að nú biðu fræði-
menn í röðum eftir að rýna í bréfin.
Lesið var upp úr nokkrum bréf-
anna við athöfnina og vakti sér-
staka kátínu viðstaddra er lesið var
úr bréfi Halldórs Laxness frá Kali-
forníu er liann ritaði 1925 að þrátt
fyrir peningaleysi skyldi hann
„fyrr drepast en vinna líkamlega
vinnu“.
I öðru bréfi Halldórs til Erlends
árið 1922 segist Halldór hafa hugs-
að sér að taka upp kenningarnafn-
ið Laxness. „Meiningin er að þar
sem ég býst við að dveljast erlendis
kannske mestan hluta eventúellrar
ævi, en nenni ekki að venja mig á
að láta mér lynda að vera alltaf
kallaður föðurnafni samkvæmt alls
staðar tíðkuðu nafnasystemi þá
ætla ég að taka upp kenningar-
nafn,“ segir í bréfinu. Biður hann
síðan Erlend í Unuhúsi að koma
þessu í kring fyrir sig.
í einu bréfa Þórbergs Þórðar-
sonar segir hann m.a.: „Annars
hafa kapitalistarnir reynst mér
betur en mínir elskulegu flokks-
bræður. Einn skenkti mér 50 krón-
ur þegar ég fór af landi burt. Ann-
ar gaf mér 100 krónur. Sá þriðji
sendi mér 130 króna virði eftir að
ég kom til Stokkhólms. Ég skamm-
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Pakki Erlends í Unuhúsi var opnaður í Landsbókasafninu í gær. Ögmundur Helgason, forstöðumaður
handritadeildar, Einar Sigurðsson landsbókavörður og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri.
ast mín auðvitað fyrir að segja frá
þessu og þú skalt ekki hafa hátt um
það þvi' að frá sósi'alísku sjónarmiði
er sagan reglulega Ijót.“
í kjölfar þessarar athafnar opn-
aði Björn Bjarnason nýjan tónlist-
arvef Tónskáldafélags íslands,
stuttu síðar var rýmisverkið
Islandsvitinn vígt við Sandskeið að
viðstöddum höfundi verksins, hin-
um ítalska Claudio Parmiggiani,
og forseti íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, opnaði nýjan vísindavef.
■ Menningarborg/16,18,20
ir. Miðað við að áætlað verðmæti út-
flutningsafurðanna sé tvöfalt
aflaverðmætið er ljóst að heildar-
verðmæti afurðanna í janúar hefur
ekki verið hærra í áratug.
Ástandið í loðnunni
margbreytilegt
„Ástandið í loðnunni hefur verið
margbreytilegt í gegnum árin,“ seg-
ir Hjálmar Vilhjálmsson, fiskifræð-
ingur hjá Hafrannsóknastofnun, en
hann hefur verið við loðnuleit á rann-
sóknaskipinu Bjama Friðrikssyni
undanfama daga.
„Núna virðist vera meira að sjá út
af sunnanverðum Austfjörðum en til
dæmis í fyrra og reyndar á undan-
fórnum áram, þó mikið hafi svo
reynst vera af loðnu þegar upp hefur
verið staðið í lokin.
Að þessu sinni hefur hún hagað
sér þannig að frekar hefur verið
hægt að eiga við að veiða hana en oft
áður á þessum tíma. Þetta er líkara
því sem var hérna þegar menn fóra
að fara austur í loðnu á seinni hluta
áttunda áratugarins og eftir 1980,“
segir Hjálmar.
Loðnuafli og verðmæti í janúar, 1990-2000 Janúar Magn, Verðmæti á árið: tonn: verðl. hvers árs:
1990 202.058 780 millj. kr.
1991 14.348 65 millj. kr.
1992 77.509 345 millj. kr.
1993 37.175 147 millj. kr.
1994 14.544 65 millj. kr.
1995 1.219 6 millj. kr. 1
1996 40.186 272 millj. kr. 1
1997 57.801 389 millj. kr. f
1998 9.921 90 millj. kr. £
1999 53.730 368 millj. kr. Ji
2000 130.000 650‘millj., ‘áætl.
Síldarvinnslan hf. í Neskaupstað
hefur tekið á móti um 23.500 tonnum
af loðnu í mánuðinum og hafa um
2.500 tonn farið í frystingu fyrir
Rússlandsmarkað en afgangurinn í
bræðslu.
„Þetta hefur mjög mikla þýðingu
fyrir okkur,“ segir Björgólfur Jó-
hannsson, framkvæmdastjóri Sfldar-
vinnslunnar. Hann segir að óneitan-
lega hafi verið farið að fara um
menn, þegar ekkert veiddist á sum-
ar- og haustvertíð, og sumir óttast að
loðnuveiðarnar væra að hrynja.
Eins og ágætis
Lottóvinningur
„Þessi góða veiði núna bætir upp
haustið og er eins og ágætis Lottó-
vinningur."
Björgólfur segir að lítil veiði í jan-
úar í fyrra og nánast engin veiði í
janúar 1998 hafi ekki verið uppörv-
andi en annað sé upp á teningnum að
þessu sinni. „Þegar við eram að
vinna erum við að vinna að einhverri
framlegð, sem við hefðum ella orðið
af, og við höfum verið að vinna í
loðnu nánast hvern einasta dag frá
þvi fyrsta loðna kom í byrjun mánað-
arins,“ segir hann. „Það er tiltölu-
lega gaman að lifa núna en það væri
enn meira gaman ef við væram með
aðstæðurnar sem vora 1996 og
1997,“ bætir hann við og vísar til
þess að þá hafi verð á mjöli og lýsi
verið hátt og góð sala á Rússlands-
markað.