Morgunblaðið - 22.02.2000, Side 44

Morgunblaðið - 22.02.2000, Side 44
44 ÞRIÐJUDAGUR 22. FEBRÚAR 2000 UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ Vaka hlúir að háskólasam- félaginu VAKA lítur svo á að Háskóli Islands sé meira en menntastofn- un. Hann er samfélag. Þetta samfélag vill Vaka að sé kraftmeira, líflegra og áhugaverð- ara. Stúdentar geta haft frumkvæði að því að svo verði. Aukin samkennd stúdenta og þátttaka þeirra í sam- eiginlegum atburðum stuðlar að jákvæðari ímynd stúdenta og já- kvæðara viðhorfi gagn- vart starfi þeiira. Það IngaLind Þorbjörg Sigríður nýtist okkur stúdent- Karlsdóttir Gunnlaugsdóttir um í hagsmunabaráttu okkar bæði gagnvart Háskóla ís- stefnu í rannsóknar- og kennslumál- lands og stjórnvöldum. um. Þetta er mikilvægt mál sem VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnaðar- ráðherra virðist vera ráðagóð með afbrigð- um. Til að tryggja sér aukinn stuðning heima- fyrir hefur hún viðrað þær langanir sínar að flytja RARIK til Akur- eyrar. Það má hún eiga að hógværðina hefur hún. Hefði hún talað um að fara með RARIK heim til Grenivíkur hefðu vissulega vaknað spurningar, en þrátt fyrir hógværðina vökn- uðu samt spumingar. Það var Vestmannaeyingurinn Ámi Johnsen sem tjáði sig og var ekki sammála Valgerði. Hann vill ekki RARIK til Akureyrar, hann vill RARIK til Suðurlands, já til Suður- lands þar sem hann er sjálfur þing- maður. En hvað sem verður um RARIK þá er ljóst að ekki skortir þingmenn ráð og dáð þegar þeir leita lausna á vandanum heima fyrir. Ég hef tekið eftir að atvinnuleysi er talsvert bæði í Hrísey og á Ólafsfirði. Þar sem þessar byggðir em báðar í kjördæmi Valgerðar langar mig að leggja henni til ráð. Hvemig hljómar að fara með ráðuneytið norður. Það hlýtur að geta verið þar rétt eins og í Reykjavík, það hlýtur að vera hægt að flytja það rétt eins og RARIK, Landmælingar eða Landhelgisgæsl- una, sem mun vera næst eða þamæst á dagskrá flutningasinnanna á Al- þingi íslendinga, ég skrifa íslend- inga, en Reykjavík og Reykvfldngar tilheyra íslandi, eða hvað? Ég get ekki séð eða heyrt, að þeir þingmenn sem kjörnir em af Reykvíkingum, geri nokkurn skapaðan hlut til að verja atvinnulíf borgarinnar gegn þeim frábæra hugmynda- smiðum sem fremstir fara á þingi. Hitt er annað mál að þrátt fyrir að þing og ríkisstjóm reyni allt sem mönnum kemur til hugar til að fá fólk ofan- af því að flytja til höfuð- borgarsvæðisins þá bara gengur það ekki. Fólk virðist ekki láta eins vel að stjóm og þingmenn helst vildu. Ég veit ekld og ég skil ekki hvers vegna stjómmálamenn halda að það sé lausn á vanda að flytja hann frá Atvinnulíf Ég skil ekki, segir Birgir Hdlm Björgvins- son, hvers vegna stjórn- málamenn halda að það sé lausn á vanda að flytja hann frá einum stað til annars. einum stað til annars. Ef RARIK verður flutt, eða Landhelgisgæslan eða iðnaðarráðuneytið verða þá til ný störf, eða færast þau einungis til? Ég veit hvemig ég svara þessari spum- ingu. Ég ítreka vonbrigði mín með alla þingmenn Reykjavíkur. Að enginn þeirra skuli reyna að verja þau störf sem aðrir vilja taka af okkur. Reykja- vflí er byggðarlag þar sem býr fólk, rétt eins og annars staðar og við eig- um ekki minni rétt þó við búum í stærsta samfélagi landsins. Takið hendur úr vösum, þingmenn Reykja- víkur. Byggðakvótinn er eitt dæmið um hvað er verið að gera og hvað á eftir að gera til að freista þess að halda fólki þar sem það vill ekki eiga heima. Ef byggðakvótinn verður aukinn minnkar hann annars staðar. Það er augljóst. Ég vil nefna það hér, að Reykvík- ingar hafa misst þúsundir tonna af kvóta, þrátt fyrir það held ég að eng- inn geri ráð fyrir byggðakvóta til Reykjavíkur, ekki einu sinni þó við missum RARIK, Lanhelgisgæsluna og iðnaðarráðuneytið. Reyndar er það svo að talsmenn Reykjavíkur mega ekki vera að því að huga að atvinnulífi eða öðram ámóta leiðindum. I ár er veisla. Það er menningarveisla og allir era í stuði þess vegna. Það er húllumhæ örfárra og þeir gleðjast og kætast eins og þeir mögulega geta. Fremstir fara borgarstjórinn og menningarmála- ráðherrann, sem er reyndar hvers- dags einn af þingmönnum Reykjavflí- ur, og þeir sem eru í veislu era í veislu. Hvunndags segjast borgar- stjórinn og ráðherrann ekki vera sammála í pólitík. Engum er alls vamað og nú hefur tekist að finna sameiginlegt markmið. Fiskveiðar, fiskvinnsla og annað slor sem lengst í burt. Þetta ágæta fólk vill halda veisl- unni áfram og nú í höfninni og þá skal höfnin víkja. Skál íyrir því. Getur samt verið að höfnin og það sem henni tilheyrir séu hin raunvera- legu menningarverðmæti okkar, get- ur verið að þangað hafi aflið til ann- arra verka verið sótt? Höfundur er stjómarmaður í Sjó- mannafélagi Reykjavíkur og mið- stjórnarmaður í Frjálslynda flokknum. Vaka sýnir frumkvæði Meðal þess sem Vaka hefur gert í vetur er að halda tugi funda með deildarfélögum um hin ýmsu mál sem varða menntun og aðra áhuga- verða hluti sem snerta stúdenta. Reynsla okkar af þessum fundum er sú að með þeim hafi Vaka verið að fullnægja raunveralegri þörf sem hingað til hefur verið vanrækt. Vaka vonast eftir því að fá tækifæri til þess að nýta krafta Stúdentaráðs til þess að sjá stúdentum fyrir um- ræðuvettvangi um þau mál sem vekja áhuga þeirra. Þá hefur Vaka haft framkvæði að því að hefja frjóa og gagnlega umræðu um framtíðar- sýn Háskóla Islands hvað varðar Stúdentráð Við hvetjum stúdenta til þess að taka þátt í já- kvæðum breytingum á Stúdentaráði og há- skólasamfélaginu, segja Inga Lind Karlsdóttir og Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, með því að setja X við A á Er Reykjavík á Islandi? Birgir Hólm Björgvinsson TÍU manna sjálf- skipaður hópur áhuga- manna segist hafa fundið Kólumbusar- eggið enn á ný í fisk- veiðimálunum. Þeirra tillaga er einföld. Að- eins þarf að afskrifa ár- lega 20% af úthutuðum kvótum og setja á al- mennt uppboð þar sem öllum gefist kostur á að kaupa kvóta eftir hent- ugleikum. Punktur og basta. Vitlausara getur þetta ekki verið. Það er nefnilega augljóst, að það myndu verða nú- verandi sægreifar sem keyptu upp kvótana árlega, og þann- ig væri þetta aðeins bein framleng- ing á núverandi kvótakerfi, sem allir flokkar hafa þó í orði lýst sig and- víga og heitið að breyta þannig að hagsmunir almennings til þátttöku í veiðunum verði virtir og virkir. Kvótakerfið er barn formanns Framsóknarflokksins en sá flokkur hefir lifað í meir en 70 ár á því að búa til skömmtunarkerfi í margvís- legum myndum, þar sem þeir, flokksmenn, hafa jafnan talið sig eiga meiri rétt en aðrir í samfélag- inu. Öflugur stuðningur LÍÚ við kerfið heflr styrkt stöðu Framsókn- arflokksins og aflað honum aðstöðu í samfélaginu langt umfram þing- styrk eða atkvæðatölu, sem hann nú nýtir til fullnustu innan ríkisstjórnar landsins. Aðstaðan innan ríkis- stjórnar landsins er á margan hátt svipuð og nú hefir gerzt í ríkisstjórn Austurríkis. Tillitslausir sérhags- munir era í fyrirrúmi. Sjálfstæðis- flokkurinn með næstum 50% at- kvæða að baki átti fyrir löngu að taka einn að sér ábyrgð á stjórn landsins, en ekki að vera að þjóna þessum sérhagsmunaflokki í and- stöðu við kjósendur sína og allan almenn- ing í landinu. Mynd af virðingunni fyrir lýð- ræðinu má fá með því að deila atkvæðum Framsóknar með tölu ráðherra flokksins í stjóm landsins. Það era svik í tafli. Áhugamannahópur- inn um bætta stjórnun kvótakerfisins hefir sýnilega skipt með sér verkum og stefnir nú fram einstökum mönn- um hópsins til áróðurs fýrir tillögum sínum í fjölmiðlum. Einn þeirra, Vilhjálmur Lúðvíksson, skrifar grein í Mbl. 10.02. 2000. For- sendur hans era þessar: „Um nauð- syn kvótakerfisins og um jákvæð áhrif þess á stjómun og hagkvæmni veiðanna dettur mér ekki í hug ef- ast.“ Þetta þarf nú athugunar við. Frá því kvótakerfið var sett á 1984 hafa skuldir útgerðarinnar við banka og sjóði aukist um yfir 50 milljarða, sóknin hefir stóraukist með öflugum togskipum með 5.000 ha aðalvélum og margfaldri stækk- un á togbúnaði öllum. Þessi skip nýta aðeins það bezta úr aflanum. Allur smáfiskur og annar afli, sem ekki hentar í vinnslu hveiju sinni, fer beint í hafið aftur. Sjónvarpið hefir margsinnis sýnt að mikill hluti aflans er smáfiskur, seiði og úrkast. Við lá að tekist hefði að eyða hrygn- ingarstofni þorsksins 1991-3, þegar hann var kominn í hættumörk og Hafró bannaði veiðar á uppeldis- stöðvum hans. Markvisst og skipu- lega hefir verið unnið að eyðingu landróðraflotans og kvótarnir lagðir undir stórútgerðina, þannig að að- eins þrír vertíðarbátar era nú sagðir í útgerð á Vestfjörðum. Samt hafa Kvótinn Samlíkingin við léns- greifa fyrri tíma, segir 0nundur Ásgeirsson, á fyllilega rétt á sér. orðið stórfelldar framfarir í allri veiðitækni smábátanna með stór- aukinni sjálfvirkni í handfæra-, línu- og netaveiðum. Allar era þessar veiðiaðferðir ódýrari en togveiðarn- ar. Það er í raun óþolandi rang- færsla þegar menn era að halda því fram að togveiðar séu hagkvæm veiðiaðferð þótt þær henti vel á djúpveiðunum. Þessu til viðbótar má síðan bæta að Hæstiréttur hefir þegar dæmt að kvótakerfi hafi verið ólögmætt frá upphafi eða í full 16 ár nú. Vatneyrardómurinn staðfesti að síðara kák Framsóknar með sam- þykki meirihluta Alþingis við breyt- ingar á því hefði í raun engu breytt í þessu efni. Við þetta má síðan bæta að kvóta- kerfið hefir sett eftirfarandi fiski- byggðir í mikinn vanda vegna kvóta- leysis sem nálgast óðum auðn þeirra. Áætlaðar fjárhæðir eru í milljörðum króna: Patreksfjörður 15, Bíldudalur 10, Þingeyri 10, Flat- eyri 10, Suðureyri 10, Bolungarvík 20, ísafjörður 30, Súðavík 10, Hólmavík 10, Skagaströnd 15, Ólafs- fjörður 30, Hrísey 10, Húsavík 10, Raufarhöfn 15. Samtals verða þetta um 205 milljarðar, sem eru að glat- ast vegna aðgerða kvótakerfisins. Á sama tíma hefír stórútgerðin svo til enga skatta greitt til ríkisins. Þetta era aðeins áhrifin á Vestfirði og Norðurland. Kvótakerfið rekur fólk- ið burt. Nú er rétt að minna orðrétt á um- sögn VL um áhrif kerfisins: ,Ágall- arnir era þeir að mikil verðmæti úr sameign þjóðarinnar hafa verið færð fáum aðilum til varanlegrar eignar og ráðstöfunar án endurgjalds. Eignarréttur þeirra er síðan verð- lagður í viðskiptum með þeim hætti að nýliðun í greininni virðist því nán- ast útilokuð, því að verðlagning kvótans í sölu gerir í raun ekki ráð fyrir kostnaði við veiðar. Sjómaður eða útgerðarmaður sem gerir út á lénskvóta freistast til að fleygja fyr- ir borð öðram afla en þeim, sem gef- ur honum tekjur til útgerðar um- fram kvótaverð það árið.“ Þetta er heilbrigð og sanngjörn umsögn, og VL á þakkir skildar fyrir orðið „lén- skvóti.“ Samlíkingin við lénsgreifa fyrri tíma á fyllilega rétt á sér. Mis- munurinn liggur í því, að það á svo að heita að við lifum í lýðræðisríki á 21. öld, en svo er vísast ekki. Fram- sókn er ekki stjórnmálaflokkur sem berst fyrir hagsmunum samfélags- ins, heldur er hann þröngur sér- hagsmunahópur þar sem menn snúa rössum saman og homunum út í all- ar áttir eins og moskusuxar gera. Þá varðar ekkert um þjóðarhag. Árleg 20% afskrift af kvótum er mjög sérstök tillaga. Taka má Sam- herja með 30.000 tonna árskvóta sem dæmi. Árleg afskrift myndi nema 6.000 tonnum, sem reiknast á 1.000 kr/kg samkvæmt núverandi gangverði þ.e. 6 milljarðar króna á ári. Ef þetta yrði framkvæmt myndi útgerðin aldrei greiða skatta og jafnan kaupa upp sína eigin kvóta til afskriftar á næsta ári o.s.frv. Ef rík- ið á að selja kvótana leiðir það að- eins til hækkunar á söluverði aflans og gerir útveginn ósamkeppnisfær- an á erlendum mörkuðum. Það verð- ur að finna aðrar lausnir. Höfundur er fv. forstjóri. morgun. stúdentar og forysta Stúdentaráðs verða að vera sívakandi fyrir. Vaka vill Stúdentaráð fyrir alla stúdenta Það ber því miður nokkuð á því að stúdentum þyki Stúdentaráð ekki koma sér við. Þetta á sérstaklega við um stúdenta sem era eldri en 26-27 ára. Þetta er alvarlegt mál þar sem mjög stór hluti stúdenta er yflr þessum aldri. Mörgum í þessum hópi þykir eins og Stúdentaráð og hagsmunabarátta stúdenta séu ein- ungis fyrir „krakkana" í skólanum. Þetta er merki um að Stúdentaráð er ekki að sinna hlutverki sínu sem skyldi. Ef Stúdentaráð ætlar að vera trúverðugur fulltrúi allra stúdenta í Háskólanum þá er nauðsynlegt að það höfði markvisst til þeirra stúd- enta sem nú telja Stúdentaráð ekki koma sér við. Til þess að tryggja þetta þarf einungis hugmyndaauðgi, vilja og dugnað til framkvæmda. Það hefur Vaka í ríkum mæli. Vaka vinnur fyrir stúdenta Stúdentaráð hefur lotið sömu stjórn í langan tíma. Slíkt hefur óhjákvæmilega í för með sér að ákveðin stöðnun verður í baráttuað- ferðum og hugarfari. Þótt mannval- ið í Stúdentaráði sé reglulega end- urnýjað þá stendur það eftir að á meðan nýjar hugmyndir era ekki settar í framkvæmd þá fá stúdentar ekki þann samanburð sem þeir ættu að hafa. Vaka vonast til þess að geta veitt stúdentum þann samanburð. Vaka getur lofað stúdentum því að við munum þræla okkur út til þess að sýna stúdentum og sanna að okk- ur er full alvara með þeim breyting- um sem við viljum gera. Eldmóður- inn og baráttuviljinn er Vöku megin. Við hvetjum stúdenta til þess að taka þátt í jákvæðum breytingum á Stúdentaráði og háskólasamfélaginu með því að setja X við A á morgun. Inga Lind skipar fyrsta sæti og Þor- björg Sigríður þriðja sæti á lista Vöku til Stúdentaráðskosninga á morgun. Nytsamir sakleysingjar? Onundur Ásgeirsson

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.