Morgunblaðið - 14.03.2000, Qupperneq 48

MORGUNBLAÐIÐ
48 ÞRIÐJUDAGUR 14. MARS 2000
' HESTAR
Keppnin
bætir reið-
mennskuna
Keppnistímabil hestamanna er komið vel
á skrið og félög keppast við að halda stutt
mót þar sem boðið er upp á töltkeppni með
fírmakeppniformi, þ.e. engar einkunnir
gefnar en notað útsláttarfyrirkomulag.
Valdimar Kristinsson tínir hér til ýmis rök
sem mæla með því að knapar taki þátt í
keppni án þess þó að þeir geri keppnina
sjálfa að aðalatriði í hestamennskunni.
VETRARMÓTIN eru tilvalinn vett-
vangur fyrir þá sem lítið eða ekki
.-fhafa komið nálægt keppni. Yfirleitt
eru ekki gerðar stífar kröfur um
ákveðinn hraða og knapar hafa nokk-
uð frjálsar hendur um það hvernig
þeir ríða hrossunum og þar sem
fimm til tíu knapar og hestar eru inni
á vellinum í einu er athygli dómara
og áhorfenda ekki yfirþyrmandi á
einum keppanda. Slíkar aðstæður
eru mun léttbærari fyrir þá sem eru
að stíga sín fyrstu spor á vellinum en
það sem skelfir menn mest er að
verða nú sjálfum sér og kannski, það
sem verra er, hestinum til skammar.
•fc Oftast er þessi ótti ástæðulaus en
vissulega getur spennan og álagið
orðið þvílíkt að allt fari úrskeiðis og
hesturinn geri ekki neitt af því sem
hann hefur boðið upp á í undanforn-
um útreiðartúrum. Hættan á slíkum
uppákomum er meiri eftir því sem
færri eru inni á vellinum í einu og að
sjálfsögðu mest þegar knapinn er
einn með hesti sínum á vellinum.
Dómaramir fylgjast með hverju fót-
máli og tugir og jafnvel hundruð
áhorfenda (hinir óvægnu brekku-
dómarar) eru tilbúnir að hakka mann
ísig.
Nú er hins vegar tækifærið að
fljóta með fjöldanum og láta nú loks
verða af því að taka þátt í keppni.
%
Víða frambærilegir hestar
Það leynast víða ágætlega fram-
bærilegir hestar en spumingin snýst
oft um það hversu vel knöpunum
gengur að laða fram hina góðu eigin-
leika. Aflir vilja hestamenn vera vel
ríðandi og njóta fáka sinna sem best
þeir mega. Hafa þá vel viðráðanlega
og geta stjórnað hraðanum sem riðið
er á hverju sinni, hafa fulla stjóm á
takti gangtegundanna, sérstaklega
töltsins, svo ekki sé nú talað um að
geta tekið til þeirra á góðri yfirferð
inn á milli en ná þó að hægja yfir-
vegað niður þannig að hvorki fas né
taktur raskist. Allt þarf þetta að ger-
ast af ákveðni en spennuleysi, bæði
hjá knapa og ekki síður hesti. En era
þeir knapar sem flokka sig undir það
að vera útreiðarmenn nógu duglegir
að leita eftir nægri þekkingu og
tækni til að laða betur fram kosti
hestsins? Svari hver fyrir sig.
Þótt áhugi fyrir keppni sé mjög
vaxandi heyrast alltaf gagnrýniradd-
ir á flest er viðkemur keppni og
mótahaldi og mjög rík tilhneiging er
til að flokka hestamenn í annaðhvort
keppnismenn eða útreiðarmenn.
Staðreyndin er hins vegar sú að vel
fer á að sameina þessa þætti hesta-
mennskunnar ætli menn sér að ná
árangri og er hér átt við að bæta hest
sinn þannig að knapinn nái kostun-
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
Frá opnu móti á Varmárbökkum í fyrra. Atvinnumenn sækja í keppni í tvennum tilgangi; þeir þurfa auglýsingu
til að fá betri hesta í þjálfun en þátttakan tryggir þeim eins og áhugamönnum meiri framfarir í reiðmennsku.
Þóra Þrastardóttir er góður fulltrúi áhugamannsins sem reynir að bæta
reiðmennsku með keppni. Hefur henni farið mikið fram siðan hún fyrst
brá sér á brautina og lagði reiðmennskuna undir mælistiku dómaranna.
um betur og auðveldar. Á undanförn-
um áram hafa skapast fjölbreyttari
möguleikar fyrir knapa í ýmsum
getuflokkum með fjölgun styrkleika-
flokka og opinna móta víða um land.
Nú hafa knapar meiri möguleika á að
keppa á þeim tíma sem þeim hentar
og eiga jafnvel meiri möguleika á
verðlaunum en áður. Þótt þessi þró-
un sé vel á veg komin er langt í frá að
hún sé komin á leiðarenda. Telja
margir að lokatakmarkið sé að nán-
ast öll mót verði opin og ekki bundið
að keppt sé í öllum styrkleikaflokk-
um á hverju móti. Hvernig hljómar
til dæmis „íslandsmót fyrir áhuga-
menn“ eða „Meistaramót öldunga",
sem gæti þá verið knapar 45 ára eða
50 ára og eldri?
En hvers vegna keppni? Nú er það
svo að menn era mismiklir keppnis-
menn. Sumir njóta þess fram í fing-
urgóma að taka þátt í keppni og fá
ríkulega umbun vinni þeir sigra. 011-
um þykir að sjálfsögðu gaman að ná
góðum árangri en hvatinn er mis-
mikill milli einstaklinga. Fullyrða má
að öllum þeim sem vilja ná árangri í
reiðmennsku er mjög hollt að taka
þátt í keppni einhvem tímann á æv-
inni. Staðreyndin er nefnilega sú að
það er ekkert sem stuðlar eins ríku-
lega að framföram í reiðmennsku og
það að keppa. Keppnismaðurinn
veltir fyrir sér að lokinni keppni hvað
tókst vel og hvað var ekki í lagi.
Hverjir era möguleikarnir á að bæta
það sem aflaga fór, hvemig get ég
gert það?
Vonandi betri á morgun
Útreiðarmaðurinn hugsar meira í
þá áttina að hafi hesturinn ekki verið
eins góður og oft áður í útreiðartúrn-
um verði hann vonandi betri næst.
Hann hugsar ekki eins djúpt um or-
sakir fyrir því að hesturinn var svona
en ekki hinsegin eða hvemig hægt sé
að bæta úr. Útreiðarmaðurinn fær
ekki blákalt mat á það sem hann er
að gera, í mesta lagi að útreiðarfélag-
ar hafi orð á því þegar hesturinn er
góður, en annars er þagað og talinu
beint að öðrum þægilegri hlutum að
ræða um.
Keppni þarf ekki að vera höfuð-
markmið hestamennsku. Hesta-
mennskan býður upp á marga
skemmtilega möguleika, allir byggj-
ast þeir upp á því að auka tækni og
þekkingu knapans á reiðmenn-
skunni. Því betri sem knapinn er í
þeim efnum því fleiri verða
ánægjustundirnar á baki hestsins.
Það er ekkert eins örvandi fyrir
bætta reiðmennsku og það að taka
þátt í keppni. Keppnin getur því nýst
sem gott tæki til að bæta reiðmenn-
skuna og auka fæmi knapans. Það
skilar sér í fleirl ánægjustundum á
hestbaki, á ferðalögum eða styttri út-
reiðum í góðum félagsskap, sem
áfram geta verið höfuðmarkmið í
hestamennsku útreiðarmannsins.
Mjög mikil ásókn er
í Orra frá Þúfu
FYRR í vetur var seldur hlutur í
Orra frá Þúfu og mun söluverðið
vera 1 milljón króna eða sama verð
og annar hlutur í hestinum var seld-
ur á í haust. Þetta munu einu hlutim-
ir sem hafa skipt um eigendur frá því
í haust.
Ljóst er nú að færri fá en vilja sem
^ A’ótt hafa um að komast að með
'hryssur til Orra. 1. mars höfðu borist
umsóknir um 32 hryssur en ákveðið
hafði verið að hleypa 10 hryssum að
til viðbótar við þær 70 hryssur sem
hafa hingað til hafa verið leiddar
undir klárinn árlega. Samkvæmt
áreiðanlegum heimildum era þrír að-
ilar með umsóknir fyrir fimm, níu og
tíu hryssur. Sagði Indriði Ólafsson
frá Þúfu að komið hefðu fram hug-
myndir um að bæta við þann fjölda
eftir að ljóst væri hversu eftirspurn-
in væri mikil en ekkert þó verið
ákveðið í þeim efnum. Ekki verður
farið eftir kynbótamati eða einkunn-
um til að ákveða hvaða hryssur verði
sæddar með sæði úr Orra. Indriði
sagði að á fundinum hefði verið
ákveðið að setja öll nöfn umsækjenda
í pott og síðan yrðu tíu þeirra dregin.
Búið er að semja við Sæðingastöð-
ina í Gunnarsholti um að sæða með
sæði úr Orra en eins og fram hefur
komið verða allar hryssurnar 80
sæddar en engin leidd undir klárinn.
NÝTT - NÝTT
Ný sterk
fljotandi
bíótínblanda
nSTUHD
FREMSTIR FYRIR GÆÐI
Umræða á Alþingi um sumarexem sem hrjáir hesta
„Hestunum væri heilla-
ráð að hleypa í Bláa lónið“
ÍSLENSKI hesturinn og hesta-
mennskan hefur undanfarna mán-
uði verið mikið í þjóðmálaumræð-
unni og nú fyrir skömmu lagði Gísli
S. Einarsson alþingismaður fram
munnlega fyrirspurn á Alþingi til
Guðna Agústssonar landbúnaðar-
ráðherra um hvað hann hyggðist
gera vegna útflutnings hrossa þar
sem 50 til 90% allra hrossanna sem
út færu fengju sumarexem í flest-
um þeirra landa sem hross era seld
til. Spurði Gísli hvort ráðherra
hyggðist stöðva útflutning hrossa
tímabundið
Guðna fannst varhugavert að
menn fullyrtu að svo mikill hluti
hrossanna fengi þennan kvilla en
tók undir með fyrirspyrjanda að
hér væri mikið vandamál á ferð-
inni. Upplýsti ráðherra að miklir
fjármunir hafi verið lagðir til hliðar
hjá Framleiðnisjóði sem til stæði
að veita til rannsókna á sumarex-
emi. Fyrir lægju tvær umsóknir
um styrkinn sem þyrfti að gera
upp á milli. Síðar sagði ráðherra að
ekki kæmi til greina að stöðva út-
lfutning hrossa af þessum sökum
og tók fram að það þjónaði mjög
hagsmunum erlendra aðila að ís-
lenskur þingmaður tali í þinginu á
þessum nótum því ráðist væri á
greinina með þessum hætti erlend-
is frá af aðilum sem vilja íslend-
inga út af markaðnum.
Gísli sagði það vera mjög alvar-
leg orð að ásaka hann um að ráðast
gegn útflutningi íslenskra hrossa.
Það væri alrangt, sem hæstvirtur
landbúnaðarráðherra bæri á borð,
að hann væri að vinna bæði gegn
íslenska hestinum og þeim sem
stæðu að útflutningi. Óskaði Gísli
eftir því að ráðherra drægi þessi
ummæli sín til baka. Landbúnaðar-
ráðherra sagði að Gísli væri vænsti
krati sem hann hefði hitt og ætti
alls ekki skilið að að honum væri
veist því hann mætti eiga það fram
yfir marga menn að hann sýndi
landbúnaðinum mikinn áhuga. „Eg
mundi segja að hann hefði gull í
hjarta hvað það varðar, þannig að
ég vil ekki væna hann um slæmar
sakir. En stundum leyfa menn sér
það hér í ræðustól Alþingis að gá
ekki að á hvaða vettvangi þeir era,“
sagði Guðni undir lok umræðunnar
um sumarexemið.
En það voru fleiri en þingmaður
og ráðherra sem lögðu eitthvað til
umræðunnar um sumarexemið
sem mörgum finnst orðið tímabært
að fái umfjöllun í þinginu svo al-
varleg sem áhrif þess era á hrossa-
sölu til annarra landa. Orðaskipti
Gísla og Guðna urðu einum af
starfsmönnum þingsins Sigurlínu
Hermannsdóttur tilefni til kveð-
skapar sem er á þessa leið:
Það er engin þörf að kvarta
á þingi slíkt er metið;
Gísli er með gullið hjarta,
Guðni lét þess getið.
Um hestamálin margt er sagt
og meiningamar hljóma
en gullhjörtun þau tifa í takt
er trippin ber á góma.
Exemið ef að er gáð
óbætt gerir tjónið.
Hestunum væri heillaráð
að hleypa í Bláa lónið.