Morgunblaðið - 15.04.2000, Blaðsíða 45

Axlargígur
Rauðöldur
Botnafjall
Trippafjöll
lambafell
Hekluhraun 2000
Byggtá bráðabirgðakortí Guðrúnar Sverrisdóttur
og Rósu Ólafsdóttur á Norrænu eldfjallastöðinnp
Sófaborð með skúffu
16.900 til 21
Verd:
000
Vinrekkf
Verð: 18.000
S^De>
1 skúffa
Verð: 29.000
• Melns brot af----
hinu fjölbreytta úrvaii
hjá okkur
Kiktu viö
Dekor
Oortuxtartími
Má • Fð: 10:00 tll 18:00
Laugardag: 10:00 tll 17:00 Bœiariind 4
13:00 til 16:00 200 Kópavogur
Sími: 544 4420
MORGUNBLAÐIÐ
VIKULOK
LAUGARDAGUR 15. APRÍL 2000 45
Tilboð 1:
Borð 200x100 og 8 bóistraðir stólar IQ5 Q0Q
Tiiboð 2:
Borð 180x100 og 6 bóistraðir stólar 85.000
Athugið: Borð einnig til i öðrum stærðum
Simi: 544 4420
Dekor
Tveir leiðangursmanna, gulur og rauður, klifra niður suðurhlið upp-
lyfta hólsins. Nýja hraunið er bæði efst og neðst á myndinni en efnið þar
á milli lyftist til yfirborðs í gosinu.
um síðustu daga gossins heldur
neðanjarðar og það er ekki fyrr en
niðri undir miðri hlíð sem verður
vart við hraun. Allt efni á yfirborði
þar ofan við hefur komið loftleiðina
frá gígnum. Mikið er um gjótur og
göt og hitaútstreymi í hraunrásinni.
Hellismunnar sáust en hiti varnaði
okkur inngöngu. Líklegt má telja að
rennslið úr gígnum hafí verið neðan-
jarðar.
Mosavaxinn hraunhóll
úr nýju hrauni
Niðri á jafnsléttu við vesturkant
hraunsins er áberandi hóll og stíga
miklar gufur frá honum og undan
honum nær allan hringinn. Fyrir
gosið hefur líklega verið þarna
hraunhóll einhvers konar því efst á
þessum sérkennilega hóli er mosa-
vaxið hraun og miklir skaflar eða
jafnvel fyrningar, það er snjór sem
ekki hefur bráðnað að fullu árum
saman. Undir þessum mosavaxna
hraunhóli hefur komið upp kvika og
þaðan runnið megnið af hrauninu
sem nú myndar suðvesturálmu nýja
hraunsins. Annaðhvort er þarna um
gíg að ræða sem fékk næringu sína
beint að neðan eða kvikan hefur
runnið neðanjarðar frá nýja gígnum
sunnan Axlargígs í helli og komið
upp þar sem þessi sérkennilegi og
margbrotni hóll er nú. Hellamönn-
um þykir hellisskýringin auðvitað
bæði skemmtilegri og líklegri. Hvað
sem því líður er hóllinn eitthvert
sérkennilegasta náttúrufyrirbæri á
íslandi um þessar mundir. Par ægir
saman gömlu mosavöxnu hrauni og
nýju hrauni, þar eru mikilfenglegar
sprangur og gjár, þétt berg innan
um gjallkarga, gamalt hraun og
nýtt. Eitt er víst að þarna stenst
ekki sú kennisetning jarðfræðinnar
að hraunlagið ofan á sé í öllum til-
fellum yngra en hraunið undir. Á
kafla er þessu þarna þveröfugt far-
ið.
Nokkuð frá hólnum er flakkari of-
an á nýja hrauninu. Það er keilulaga
stórgrýtisbingur ofan á nýja hraun-
inu, nokkrum tugum metra frá hóln-
um mikla. Efnið í flakkaranum er
þétt stórgrýti sem hefur af og frá
myndast í nýja gosinu heldur brotist
utan af eða innan úr hólnum þar sem
hraunið kom upp og borist áfram
niður með hrauninu. Sjón er sögu
ríkari þegar rætt er um staðinn þar
sem nýja hraunið hefur lyft veröld-
inni. Vegna þess hvað gufurnar vora
miklar reyndist bæði erfítt að átta
sig á þessu náttúruundri í heild hvað
þá að taka af því bitastæðar ljós-
myndir. Lyfting gamla mosavaxna
hraunsins virðist hins vegar vart
vera undir tuttugu metrum þar sem
mest er. Með hlýnandi veðri og
Heim
Þótt leiðin austur yfir hraunið sé
aðeins nokkur hundruð metrar
reyndist hún mjög torsótt enda
hraunið ótrúlega erfítt yfirferðar.
Allt er laust og fallandi, engum
steini má treysa, gjár og gjótur
hvurt sem litið er en þreyttir, sveitt-
ir og lítillega rifnir náðum við yfír
hraunið að vélfákum okkar. Við
Lambafell var ákveðið að fara yfir
Vatnafjöll um Mjóaskarð og reynd-
ist sú leið vandræðalaus með öllu
enda færið afburða gott. Þaðan lá
leiðin niður Langvíuhraun að Grá-
felli og Hafrafelli þar sem Syðri-
Fjallabaksleið tók við okkur á ný.
Keldur, Hvolsvöllur (með hamborg-
ara með öllu), Hella, Selfoss, Þor-
lákshöfn og Reykjavík var síðan náð
undir miðnætti eftir um sautján
klukkustunda ferðalag.
Sumarið 2000
Sumarið er framundan, ferðalög
og fjör, gönguferðir og gleði, tjald-
ferðir og tölt. Hekla með gígum sín-
um, hraunum, hólum og öðrum nátt-
úruundrum er þar tilvalinn áfanga-
staður hvort heldur til dagsferðar,
helgarferðar eða lengri dvalar. Þar
bíður þín ný veröld. Leiðirnar að
Heklu sem og gönguleiðirnar á fjall-
ið era nær óendanlega margar enda
fjallið vel fært hvar sem er.
Skammt frá efstu brúnni yfir
Ytri-Rangá liggur vegslóð austur
eftir Næfurholtsfjöllum á Suður-
bjalla. Þaðan er ágætt að stefna á
tind Heklu, leiðin er stutt, brött og
brotin. Óráðlegt er í göngu á Heklu,
sem flestum öðram gönguferðum,
að halda sömu leið til baka sé þess
nokkur kostur að binda svo um
hnútana að fararskjótinn færist úr
stað meðan á göngunni stendur.
Frá bænum Næfurholti má taka
stefnuna norður fyrir Gráfell og á
Rauðöldur. Þaðan upp á Höskulds-
bjalla að Axlargíg og nýja gígnum
og þaðan á tind Heklu sem mun
verða í um 1500 metra hæð yfír sjáv-
armáli um þessar mundir. Hækkun-
in er töluverð á þessari leið og hún
því að mörgu leyti æskilegri til nið-
urfarar en uppgöngu.
Frá bænum Selsundi er ágæt
gönguleið upp með Selsundslæk
vestan og norðan undir Selsunds-
fjalli. Er fjallinu sleppir er skammur
spölur að nýja hrauninu. Tilvalið er
að fylgja hraunkantinum að Heklu.
Við rætur fjallsins er þá komið að
hólnum stórbrotna sem áður er get-
ið og uppi í hlíðinni bíður nýi gígur-
inn og þar ofar Axlargígur og Topp-
gígur.
Syðri-Fjallabaksleið liggur upp
frá Keldum á Rangárvöllum. Af
þeirri leið má velja margbreytilegar
gönguleiðir á Heklu. Frá Lang-
víuhrauni má velja leið yfir Mjóa-
skarð yfir að Lambafelli og syðsta
hluta nýja hraunsins. Fylgja má
þaðan hraunkantinum norður að
Heklu þar sem hólar, gjár, gjótur,
gígar og gaman bíða ferðalanga.
Göngutjaldi má þar koma fyrir eina
nótt eða tvær meðan djásn svæðis-
ins eru skoðuð.
Nýleg vegslóð liggur um Lang-
víuhraun í Breiðaskarð norðaustan
Vatnafjalla. Þaðan er stutt að ganga
að austurkanti nýja hraunsins og
upp með honum að Heklu. Þar uppi í
hlíðinni era gígar og djásn jafnt úr
nýja gosinu sem eldri gosum. Þar er
gígurinn sem lengst var virkur í
gosinu 1991, djúpur og mikill. Nýja
hraunið rann beggja vegna gígsins
en skemmdi hann ekki sjálfan eftir
því sem best er vitað. Upp, upp, upp,
alveg upp á tind er svo sjálfsagt
markmið ef útsýni er af fjallinu en
ský hamla því oftar en ekki.
Norðan Heklu er Landmannaleið
eða Dómadalsleið sem fylgja má allt
lengri tíma frá gosinu minnka guf-
urnar og því ættu ferðalangar á
þessum slóðum í sumar að huga vel
að þessum sérkennilega hól. Á
stundum er talað um stórbrotna
náttúru. Það hugtak á óvíða betur
við en á þessum slóðum og það í
orðsins fyllstu merkingu.
M *
——-----1 > vX'ír
2km / , ^
Litla-Hekla '
HEKLA
Höskuldsbjam M
%- Vatna
til Landmannalauga og þaðan áfram
hvurt sem hugurinn girnist. Um tíu
kílómetra frá afleggjaranum við
Þjórsá er komið að Skjaldbreið en
þaðan liggur vegslóð upp að Skjól-
kvíum þar sem fjörið var mest í gos-
inu 1970. Þaðan er létt að ganga upp
á norðausturtagl Heklu og eftir því
áreynslulítið á tindinn. Er leiðin
flestum fær en fátt af henni að sjá
miðað við margar aðrar.
Tindur Heklu þarf hins vegar
ekki endilega að vera keppikefli
þegar ferðast er á þessum slóðum.
Stórskemmtileg gönguleið er til
dæmis umhverfis Heklu. Fylgja þá
jafnvel neðstu hlíðum fjallsins.
Tjalda þegar kvölda tekur, una,
njóta og elska umhverfið, náttúrana,
fjallið og þess vegna ferðalanginn.
Hvaða leið sem þið veljið að og á
Heklu leynast þar ævintýi’i og und-
ur við hvurt fótmál. Nýja hraunið,
hóllinn sérkennilegi, nýju gígarnir
og svo auðvitað þeir gömlu. Hvað
sem á gengur, gleymið aldrei því
sem mestu máli skiptir - að njóta
ferðarinnar.
Höfundur er ritstjóri.
FJOLVrTAMIN
MEÐ STEJNEFNUM
NATnjRULEGT
180 töflur
ÖU helstu
vítamín og steinefni
i einni töflu
Ék
lEÍIsuhÚSÍð
Skólavöröustíg, Kringlunni, Smáratorgi
www.mbl.is