Morgunblaðið - 09.07.2000, Qupperneq 17

Morgunblaðið - 09.07.2000, Qupperneq 17
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. JÚLÍ 2000 1 7 LISTIR FORMINNAN ÚR STEINI MYIVDLIST Listasafn Reykjavík- ii r, llafnarhúsi GESTUR ÞORGRÍMSSON/ HÖGGMYNDIR Sýningin er opin frá 10 til 18 alla daga nema mánudaga. MEIRA en hálf öld er liðin frá því Gestur Þorgrímsson sýndi fyrst höggmyndir sínar, í Kaupmanna- höfn árið 1947 á samsýningu sem vakti mikla athygli og sló nýjan tón í iistalífi Dana. Hann hafði hafið list- nám sitt aðeins þremur árum áður við Handíða- og myndlistarskólann í Reykjavík þar sem hann lærði hjá Kurt Zier og haldið svo utan árið 1946 ásamt Sigrúnu Guðjónsdóttur - Rúnu, sem hafði gifst honum daginn fyrir ferðina - til náms við akade- míuna. Ferill þeirra tveggja, Gests og Rúnu, er svo samtvinnaður upp frá því að erfitt er að nefna annað þeirra án þess að hnýta nafni hins við, en þó eru þau hvort um sig í raun mjög sjálfstæðir og persónulegir listamenn. Samvistir þeirra og sam- vinna gegnum árin virðast hafa und- irstrikað þau sterku persónuein- kenni sem eru á list þeirra. Það mætti hugsanlega orða það sem svo að hvort fyrir sig hafi blómstrað í skjóli hins. Verkin á þessari sýningu Gests eru flest nýleg, unnin á árunum fyrir og uppúr 1990. Einmitt á þeim tíma, þegar Gestur er um sjötugt, var eins og hin sterka formtilfinning hans næði fullkomnun í baráttu hans við steininn og hann vann fjölmörg verk sem sameina á sérstakan hátt óhlut- bundna formrannsókn og djúpa virð- ingu fyrir efninu, steinunum og innri byggingu þeirra. Þessu nær Gestur gjarnan fram með því að gljáfægja sums staðar yfirborð steinsins en skilja eftir grófunna fleti annars staðar þar sem samsetning steinsins og mótunarsaga hans birtast. Á þessu tímabili notar Gestur líka gjarnan málm með steininum, eins og til að undirstrika þetta samhengi forms og efnis. Málmurinn er, ef svo má segja, unninn steinn, hreinsaður svo úr verður efni sem má bræða og móta á hvern veg sem er. Málmurinn verður hið hreina foi-m meðan steinninn sjálfur hefur alltaf sitt eigið form og eðli sem mynd- höggvarinn verður að vinna með og útfrá. Þegar hann meitlar steininn er hann að leita að formum sem engu er líkara en búi þá þegar í honum svo hlutverk listamannsins er fyrst og fremst að skoða og skilja efnið sem hann er að kljást við og hjálpa því að tjá það sem innra með því býr. Gestur hefur unnið ótrúlega fjöl- breytt verk á þessari hálfu öld sem hann hefur fengist við listina. í Kaupmannahöfn kynntist hann töfr- um afrískrar listar, enda voru mikil kynni milli hans og Sigurjóns Ólafs- sonar og má ætla að þeir hafi rætt þessi mál saman og áhrifanna gæti í list beggja. Eftir Gest liggja líka fjöl- mörg fígúratíf verk, mannamyndir og hefðbundnar bústur. Loks má ekki gleyma því að hann og Rúna voru meðal frumkvöðla í listhönnun hér á landi og framleiddu um tíma listmuni úr lefr, málaða og skreytta, sem sameinuðu þau áhrif frá „frumstæðri" list sem áður voru nefnd og nútímaleg form sem gjam- an voru í ætt við Parísarskólann í af- straksjón. En í gegnum allt þetta hefur Gestur haldið sínu striki og hafa höfundareinkennin jafnt og þétt skýrst. I átökum hans við grjótið síð- ustu fimmtán ár er síðan eins og hann sé loksins búinn að finna það efni og það vinnulag sem geri honum kleift að skila hugsun sinnni og list án nokkurrar málamiðlunar og í full- kominni sátt við efnið og formlag þess. Afköst hans á þessum tíma og sköpunargleðin sem skín af verkun- um eru slík að fimmtíu ámm yngri menn mættu öfunda hann af, en það sem skilur á milli er að hér er á ferð- inni listamaður sem í áratugi hefur fengist við að slípa og fullkomna hugsun sína í ótal efni og getur beitt sér af öryggi í hverju verki. Sýningin í hinu nýja safni Reykja- víkurborgar nær að fanga töfra þessa tímabils í list Gests og verkin njóta sín vel í návígi í salnum. Þá hef- ur verið gefin út mikil og vegleg bók um listamannin þar sem birtar em fjölmargar litmyndir af verkum hans, auk Ijóða sem hann hefur sjálf- ur skrifað um steina og glímu sína við þá. Auður Ólafsdóttir skifar um list Gests og Þorgrímur og Ragn- heiður, böm hans, rita um ævi hans og feril. Hvorutveggja er vel af hendi leyst og bókin er mikilvæg viðbót við heimildir íslenskrar listasögu, auk þess að vera verðskulduð hylling á þessum merka listamanni. í heild verður því ekki annað sagt en öll þessi framkvæmd, sýningin og út- gáfan, sé sérstaklega vel heppnuð og öllum þeim sem að komu til sóma, en þó sérstaklega Gesti sjálfum. Jón Proppé útbor Fyrsta greiðslál nóvember 2000 Lán í allt að 60 mánuði A notuðum bílum frá Ingvari Helgasyni hf. og Bílheimum ehf. Ej on <?i7i3fi^?uv»7£3ni i i - ^frni ^nn csiino

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.