Morgunblaðið - 30.12.2000, Qupperneq 44

44 LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
EVA
JÓNSDÓTTIR
+ Eva Jónsdóttir,
Grundargili í
Reykjadal í S-Þing-
eyjarsýslu, fæddist á
Húsavík 3. maí 1951.
Hún Iést af slysförum
21. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar eru Jón Jóns-
son, f. 3.1. 1923, frá
Holtakoti, og Erla
Kristjánsdóttir, f.
8.4. 1928, frá
Glaumbæ. Eva var
elst fimm systkina og
eru hin: Óskar Óli, f.
1954, Kristján, f.
1960, Lilja Sigríður, f. 1963, og
Guðný, f. 1964.
Árið 1967 hóf Eva sambúð með
Ingólfi Ingólfssyni frá Vallholti, f.
31.3. 1945. Foreldrar hans eru
Ingólfur Sigurgeirsson frá Stafni,
f. 16.12. 1907, og Bjargey Arn-
grímsdóttir frá Ljósavatni, f. 3.8.
1909, d. 20.1. 1998. Eva og Ing-
ólfur gengu í hjónaband 29. des-
ember 1968. Þeirra synir eru fjór-
ir: 1) Jón Eðvarð, f.
18.3. 1968, maki
Brynja Hauksdóttir,
f. 8.5. 1968. Þau eiga
þtjú börn, þau eru
Auður Eva, f. 1992,
Arnar Haukur, f.
1994, og Ingólfur
Þór, f. 2000. 2) Ing-
ólfur Víðir, f. 27.12.
1969, maki Hulda El-
ín Skarphéðinsdótt-
ir, f. 13.5. 1972. Þau
eiga tvö böm, þau
eru Bjargey, f. 1998,
og Eyþór Kári, f.
2000. Fyrir átti Ing-
ólfur Víðir eina dóttur, Hermínu
Fjólu, f. 1994. 3) Pétur, f. 11.6.
1974, maki Járnbrá Björg Jóns-
dóttir, f. 1.8. 1974. Þau eiga tvær
dætur, þær em Eydís Helga, f.
1995, og Eva Sól, f. 1998. 4) Karl,
f. 11.11. 1976, ókvæntur og bam-
laus.
Útför Evu fer fram frá Einars-
staðakirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
„Blóm eru ódauðleg. Þú klippir
þau í haust og þau vaxa aftur í vor, -
einhversstaðar.“ (Halldór Laxness)
Sterkar sálir þurfa ekki langa stund
eða stór átök til að marka djúp spor.
Árin frá því ég kynntist Evu eru ekki
mörg en minningarnar sem ylja eru
óteljandi. Myndimar framkallast í
huganum þessa jóladaga, ein af ann-
arri. Stórhríðarkvöld í Kattholti,
strákarnir að spila í stofunni, við eld-
húsborðið sitjum við Eva og Óli og
skröbblum og borðum rjómaís með
rommkúlum - ís úr heimarjóma -
mjólkin var ekki sótt vegna ófærðar,
Eva lét fólkið sitt njóta þess. Leik-
> æfingar á Breiðumýri, fjöldi fólks og
mikið um að vera, kvöld eftir kvöld
hitar Eva kaffi og gefur með því,
færir hlýju og notalegheit í kátan
hópinn. Skím í Einarsstaðakirkju,
lítil stúlka fær nafnið Eva Sól, brosið
í augum Evu ömmu lýsir hógvæm
stolti. Haust í brekkunum við Hösk-
uldsstaði, við tínum aðalbláberin
þegjandi, vitum hvor af annarri og
njótum nærverunnar, skiptumst
annað slagið á nokkram orðum, tím-
inn flýgur. Við lítum upp frá þúf-
unum til að tæma baukana, ætlum að
halda áfram en það er löngu orðið of
rokkið til að greina berin frá lyng-
inu, förum heim, hlæjandi að eigin
ikafa - við hefðum átt að hafa vasa-
Ijós - gerum því skóna að ýmislegt
hafi nú slæðst með í dallinn. Sum-
ardagur, allur hópurinn heima í
Kattholti, bamabömin hlaupa út og
inn, það er gestagangur og erill,
gæsahópur í hlaðinu, kálfar á túninu,
allt er iðandi af lífi. í erlinum á Eva
stund íyrir hvem og einn, jafnt full-
orðna sem börn. Myndbrotin gætu
fyllt margar bækur, Eva með Ijóma í
augunum, Ingólfur er kominn heim
af sjónum. Eva, stolt og hamingju-
söm yfir hverju nýju bamabarni.
Eva opnaði heimili sitt og hjarta svo
auðveldlega fyrir fólki, stækkaði
hópinn sinn stöðugt með hlýju og
brosi. Eva sótti ekki í sviðsljósið,
hún vann hug fólks og hjarta með
sinni hógværa hlýju. Eva, tilbúin að
verja hópinn sinn eins og Ijónynja,
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upp-
lýsingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram. Ætlast er til að þessar
upplýsingar komi aðeins fram í
formálanum, sem er feitletrað-
ur, en ekki í greinunum sjálf-
um.
hugsaði aldrei fyrst um sig. Eva,
auðsærð en um leið svo ótrúlega
sterk, nú ertu farin. Takk fyrir að
hafa verið þú.
Erla.
Þegar ég sest niður til þess að
skrifa nokkur minningarorð um Evu
í Grundargili koma fyrst upp í hug-
ann myndir frá fyrstu kynnum mín-
um af stórfjölskyldunni í Glaumbæ
og Grundargili fyrir rúmlega 30 ár-
um. Það tók dálítinn tíma fyrir mig
feiminn og óframfærinn pilt innan úr
Eyjafirði að átta mig á fjölskyldu-
samsetningunni þar sem böm systr-
anna Guðnýjar og Erlu Kristjáns-
dætra ólust upp nánast sem
systkinahópur auk þess sem bróð-
ursonur þeirra átti þar sitt heimili
hjá afa sínum og ömmu. Eitt vissi ég
þó fyrir víst af kynnum mínum af
Stínu í Glaumbæ sem síðan hefur
verið minn lífsföranautur að þær
frænkur vora aldrei nefndar hvor í
sínu lagi. Það var alltaf Eva og Stína.
Enda skildi þær ekkert að fram að
fullorðinsáram annað en þrír mán-
uðir í aldri og þessir rúmlega 50
metrar á milli húsanna ásamt bæj-
arlæk sem oftar en hitt var vatns-
laus.
Af heilsufarsástæðum naut Eva
ekki langrar skólagöngu. Eftir einn
vetur í „Prestaskólanum" á Grenj-
aðarstað og hálfan vetur á Laugum
var ljóst að þrálátt mígreni varð þess
valdandi að þar við sat. Eva giftist
ung sveitunga sínum Ingólfi frá Vall-
holti og þau tóku við búskapnum í
Grandargili og strákamir fjórir
komu í heiminn hver af öðram.
Eva gerði ekki víðreist um dag-
ana. Hennar heimur var heimilið og
búskapurinn sem hvíldi meira á
hennar herðum árin sem Ingólfur
var á sjónum. En það er ekki þar
með sagt að ævin hafi verið við-
burðasnauð. Eftir að þau höfðu
byggt sér húsið sitt, sem í daglegu
tali er kallað Kattholt, hefur eldhús-
ið þar verið sannkölluð félagsmið-
stöð. Þeir era ótaldir sem þar hafa
notið gestrisni og setið löngum
stundum þar sem landsmálin jafnt
sem dægurmál sveitarinnar vora
krafin til mergjar og oftar en hitt
vora umræðumar brotnar upp með
hnyttnum tilsvörum og dillandi
hlátri húsfreyjunnar.
En Eva lét ekki hér við sitja. Á
síðustu árum tók hún meiri og virk-
ari þátt í félags- og menningarmál-
um utan heimilisins. Hún átti sinn
þátt í leiklistarlífi sem þessi árin
stendur í miklum blóma í Reykjadal
og var auk þess virk í tónlistarlífi
héraðsins. Hún var orðin ein af þess-
un styrku stoðum sem fámenn
byggðarlög úti á landi mega engan
veginn við að missa í blóma lífs síns.
Að leiðarlokum þökkum við hjónin
samverustundimar. Það nána upp-
eldi sem þær frændsystur nutu í
bemsku er nokkuð sem einungis
fáum er gefið og eftir að við Ingólfur
komum í spilið var oft glatt á hjalla.
Eg man eftir ballferðum þar sem
brotist var á misgóðum bílum í ófærð
og ljúfum samverastundum um jól
og páska. Seinna urðu samvera-
stundirnar stopulli en alltaf var jafn
gott að koma í eldhúsið í Kattholti og
síðast áttum við þar notalega stund
saman fyrir nokkram vikum.
Lífið lék á margan hátt við Evu.
Þó að strákamir hafi oft verið fyr-
irferðarmiklir í bemsku þá uxu þeir
upp í að vera sem hugur hvers
manns í öllum samskiptum og það
eru ekki margar mæður sem njóta
þess að hlusta á strákana sína hefja
upp raust sína í fjórrödduðum söng
fyrirhafnar- og fyrirvaralaust. Til
viðbótar vora komin til sögunnar
átta mannvænleg barnaböm.
En lífið á sér einnig aðrar og
dekkri hliðar og vissulega komu þær
við Evu. Oft var lífsbaráttan hörð og
erfið veikindi Ingólfs fyrr á þessu ári
tóku á. Það benti hins vegar allt til
þess að það væri léttara framundan
og þess vegna finnst okkur bæði
ósanngjamt og óréttlátt að hún skuli
vera hrifin á brott án nokkurs fyr-
irvara.
Ingólfi, Nonna, Vídda, Pétri og
Kalla sendum við Stína okkar inni-
legustu samúðarkveðjur. Sömuleiðis
Jóni og Erlu sem nú sjá á eftir dótt-
ur sinni eftir tæplega fimmtíu ára
samvistir.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson.
Aðventunni er að verða lokið. Það
eru sólstöður. Eftir daginn í dag fer
sólin að stíga hærra og hærra upp á
himinhvolfið. AUan desember hafa
jólaljósin verið að kvikna í dalnum
okkar eins og annars staðar. Á híbýl-
um manna, í gluggum og görðum.
Allt minnir á hátíð Ijóss, friðar og
gleði.
En í einu vetfangi tekur dimman
völdin. Ljós jólanna missa allan
ljóma. Jólafriðurinn, sem við öll
þráum og þurfum, er á burt.
Henni Evu er svipt burt. Burt úr
þessum heimi, burtu frá öllu sem
henni er kærast. Burt frá öllum sem
unna henni. Eftir stöndum við, ást-
vinir hennar, vinir hennar. Sveitin
okkar drúpir höfði í sorg, hún er allt
í einu orðin svo fátæk.
Eva sem fór til Akureyrar ásamt
Ingólfi sínum í dag. Nokkurn tíma
hafði staðið til að bæta stærri drátt-
arvél við í búskapinn, nú var hún
fundin og skyldi sótt. Eva komst
ekki heim úr þeirri ferð, átti aðeins
eftir fárra mínútna akstur þegar
kallið kom.
Eva er horfin okkur. Eva með alla
hlýjuna sína. Með dillandi glaða hlát-
urinn sinn. Með ótakmörkuðu um-
hyggjuna. Fyrir strákunum sínum.
Fyrir bamabömunum sínum. Fyrir
Ingólfi sínum. Fyrir foreldram sín-
um. Fyrir systkinum sínum og fjöl-
skyldum þeirra. Fyrir vinum sínum,
sem era margir. Fyrir búinu þeirra.
Hún breiddi flauelsmjúka elsku sína
yfir okkur öll. Hún særði ekki, en
hún var sjálf auðsærð, ef henni
fannst vegið að þeim sem hún unni.
Hún gerði ekki kröfur sér til handa.
Hún vildi gera allt sem hún gat fyrir
alla. Sannari vinur vina sinna er ekki
auðfundinn.
Hvað er það sem stjómar svona
atvikum? Hver ræður því að svona
ótímabær dauði ryðst inn til okkar?
Hver ertu, dauði? Hvers vegna
berðu svo óvænt og óvægið að dyr-
um? Því er þér gefið ótakmarkað
vald? Þú sækir okkur öll og við hlýð-
um kalli þínu, en sumar þínar gerðir
er ekki hægt að sættast á. Hún Eva
átti svo margt ógert.
Við fáum ekki svör. Við getum
ekkert sagt. Bara fundið svo óhemju
sárttil.
Við getum líka vonað að til sé ein-
hver máttur sem gefur styrk þeim
sem næst henni standa. Vonað að
ljósin fái aftur ljóma. Það verður
ekki sami ljómi, hann fáum við aldrei
aftur, en ljós samt.
Eftir stendur opið sár. Það grær
aldrei, en það skænir yfir það. Þá
getum við þakkað fyrir að hafa átt
Evu. Þá eigum við minningamar eft-
ir, þær verða ekki frá okkur teknar
fyrr en við verðum sjálf sótt af þeim
sama mætti sem hrifsaði Evu frá
okkur.
Aðalbjörg Pálsdóttir.
SIGURLAUG
STEFÁNSDÓTTIR
+ Sigurlaug Stef-
únsdóttir fæddist
á Smyrlabergi á Ás-
um 25. september
1915. Hún Iést 15.
desember síðastlið-
inn og fór útfór
hennar fram frá
Fossvogskirkju 28.
desember.
Snjókornin falla þétt
til jarðar þennan dag
og leggja mjúkt teppi
yfir fölnandi gras og
fjúkandi lauf. Sann-
kallaður jólasnjór.
Þennan dag fékkst þú ósk þína upp-
fyllta og sofnaðir hljótt og rólega frá
okkur sem eftir stöndum. Er nokk-
uð betra þreyttum og slitnum lík-
ama en fá að sofna inn í aðventu
jólanna á þennan hátt, fá ósk sína
uppfyllta svo fallega?
Fundum okkar Sigurlaugar bar
fyrst saman haustið 1956 þegar fjöl-
skyldur okkar fluttu að Reykjaskóla
í Hrútafirði. Mennirnir okkar Ólaf-
ur og Ragnar höfðu verið þar nem-
endur á sínum ungdómsáram en
voru nú að koma til starfa við skól-
ann. Þau komu að norðan, við að
vestan. Báðar fjölskyldurnar voru
með börn á ýmsum aldri, bæði stór
og smá. Sigurlaug kom nokkram
dögum á undan okkur með sinn hóp.
Aðkoman að íbúð þeirri sem þau
áttu að fara í var á þann veg að
ófært var að elda þar. Hún brá því á
það ráð að fara í eldhús skólans þar
sem enginn var kominn til starfa og
elda þar fýrir sig og sína. Þegar hún
síðar hitti skólastjórann fór hún að
afsaka ágengni sína en ekki eitt
ásökunarorð í sambandi við aðkomu
hennar að íbúðinni. Þetta atvik sýn-
ir tillitssemi og hógværð Sigurlaug-
ar.
Heimavistarskóli er stórt heimili
þar sem allir hlekkir verða að vera
traustir og samstilltir til þess að öll-
um geti liðið vel. Þar eiga kennarar,
nemendur og annað starfsfólk sinn
stóra þátt. Þau Sigurlaug og Ragnar
vora þar einn af sterku hlekkjunum
í keðjunni. Allt samstarf við þau ein-
kenndist af hjálpsemi og vinsemd.
Margs er að minnast frá þeim dög-
um.
Eftir 17 ára dvöl við Reykjaskóla
fluttu þau suður til Reykjavíkur
með yngsta syni sínum. Við stóðum
eftir og söknuðum góðra vina og
samstarfsfólks. Svo undarlega vildi
til að þegar við Ólafur komum hing-
að suður í Kópavog nokkrum áram á
eftir þeim, var aðeins smáspölur á
milli heimila okkar. Það var því auð-
velt að rifja upp góð kynni fyrri ára
og deila gleði með þeim hjónum
enda gert af beggja hálfu.
Seinustu árin fluttu þau hjónin í
litla þægilega íbúð í Vogatungu, þá
lengdist leiðin aðeins á milli okkar,
slitnaði þó aldrei.
Það var gott að eiga vináttu Sig-
urlaugar, hún var svo heil og sönn.
Ætti ég að draga saman það sem ég
fann best hjá henni, væri það: Dugn-
aður, heiðarleiki og góðvild til alls
sem andar og grær. Það er gott að
vinna með slíku fólki.
Eg þakka þér samfylgdina öll
þessi ár. Þú fórst á undan mér frá
Reykjaskóla, ég kom á eftir þér.
Einnig nú fórst þú á undan mér en
ég kem á eftir þér - einhverntíma
eins og þá.
Sólveig Kristjánsdóttir.
Haustið 1938 komu ung hjón til
Skagastrandar, til að stofna heimili.
Þau bjuggu þar að mestu leyti
næstu fimm árin. Þar vora mætt
Sigurlaug Stefánsdóttir frá Smyrla-
bergi og Ragnar Þorsteinsson kenn-
ari. Ragnar stofnsetti unglingaskóla
og stjórnaði honum í tvo vetur.
Þessi hjón áttu eftir að verða mínir
bestu vinir, meðan líf
entist. Þau bjuggu
fyrst í mjög þröngu
húsnæði með móður
Sigurlaugar og þar átti
eftir að fjölga, því
börnin komu ört. Ekki
kynntist ég Laugu náið
þessi ár á Skaga-
strönd, þótt ég væri
báða vetuma í skóla
hjá Ragnari. Það eru
ólík áhugamál hjá 16-
17 ára unglingi og
ungri konu, sem er
störfum hlaðin og eign-
ast barn á hverju ári.
Vorið 1943 fór ég með þeim hjón-
um vestur í Dali og var þar í vega-
vinnu fram á haust. Lauga var þar
matráðskona, en Ragnar flokks-
stjóri og bókhaldari. Þau bjuggu í
tjaldi með tvö börn.
Þarna kynntist ég heldur betur
þessari góðu, hjartahlýju og harð-
duglegu konu.
Mér fannst hún alltaf í góðu skapi
og tilbúin að leysa allra vanda, ekki
síst þeirra sem vora minni máttar.
Sigurlaug hafði ákveðnar skoðanir
og skap en alltaf var hún sanngjörn í
öllum málum.
Vinnudagurinn var langur, á
kvöldin þurfti að þvo þvotta og sinna
börnum við mjög erfiðar aðstæður.
Sigurlaug var ráðskona í fjöldamörg
sumur. Ragnar og Lauga fluttu til
Ólafsfjarðar 1944, Ragnar gerðist
kennari við barnaskólann þar.
Ekki reyndist lífið þar eintómur
dans á rósum hjá þeim, Ragnar
veiktist af berklum haustið 1945 og
var á Kristneshæli, á annað ár, ef ég
man rétt.
Þá kom vel í ljós að Lauga var
eins og klettur í hafinu. Hún sá um
heimilið af sama myndarskap og áð-
ur en oft hefur hún mátt hafa gát á
hlutunum. Ragnar náði sér ótrúlega
vel og hóf störf að nýju.
Annað áfall átti eftir að ríða yfir
þessa fjölskyldu, nokkram áram
seinna. Þá drukknaði sonur þeirra
aðeins fimm ára í höfninni.
En lífið hélt áfram og þau eign-
uðust fleiri böm og eiga þau nú átta
uppkomin börn. Eftir 12 ára dvöl í
Ólafsfirði fluttu þau að Reykjaskóla
í Hrútafirði. Þar voru þau í 17 ár.
Þaðan fluttu þau í Breiðholtið í
Reykjavík. Eftir fá ár þar fluttu þau
í Kópavoginn. Þau bjuggu fyrst á
Hlíðarvegi í nokkur ár og síðar
keyptu þau nýja íbúð í Vogatungu
og áttu þar mjög fallegt heimili upp
frá því. Leið varla svo vika að við
Stella kæmum ekki þar. Sigurlaug
og Ragnar voru þeirrar gerðar að
þau löðuðu að sér fólk. Það voru
ekki fáir íbúar í Vogatungu sem
fengu kaffi hjá Sigurlaugu. Þess má
líka geta að öll börn voru vinir
þeirra. Fyrir rúmu ári syrti að, þá
andaðist Ragnar eftir margra vikna
erfiða legu. Nú reyndi mikið á Sig-
urlaugu. Hún var sjálf sárlasin. En
hún lét ekki sitt eftir liggja við
umönnun manns síns. Hún vék varla
frá þessa seinustu daga, sat við
rúmið og fylgdist með hverri hreyf-
ingu og hagræddi ef þörf gerðist.
Seinasta daginn sem ég kom á stof-
una fannst mér bæði sorglegt og fal-
legt að horfa á þau. Þarna var að
ljúka langri og farsælli sambúð.
Sigurlaug bjó ein í sinni íbúð í
heilt ár og sá um sig að mestu, en
fyrir nokkrum vikum varð hún svo
veik að hún hefur verið að mestu á
sjúkrahúsi.
En alltaf var sama hlýja brosið
þegar við Stella komum til hennar.
Aldrei var handtakið hennar hlý-
legra heldur en það seinasta, fimm
dögum áður en hún dó.
Við Stella, Regína og Vigdís
þökkum Laugu fyrir allt góða við-
mótið.
Við vottum aðstendendum samúð.
Jörgen Berndsen.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.