Gefn - 01.01.1874, Qupperneq 4

4
íslandi 4 dægra til Svalbarða við hafsbotn». (Fornm. S.
XI, 410—11. Landnáma [1843] bls. 25— 26). 1 rauninni
heyrir ísland engri heimsálíu til, heldur er það sér úti í
reginhafi; það er optast talið með Evrópu, helzt vegna
málsins og ættar landsmanna, en af sumurn reiknast það til
Ameríku, og náttúruhlutföll þess eru bil beggja.
Mjög hefir mönnum greint á um það, hvort ísland hafi
verið áður kunnugt og heitað Thule. Á miðöldunum héldu
menn þetta víst (sbr. upphafið á Landnámu, þar er ritað
«Tíli»); Adam af Bremer. segir með berum orðum að
Thule sé nú kallað ísland, og að Pytheas frá Marselju hafi
komið þángað og sagt þángað sex daga siglíng.') Pytheas
var uppi á ljórðu öld fyrir Krist, og segir hann að Thule
hafi verið fjölbygt land; en þegar forfeður vorir komu
þángað fyrst, þá var þar engin þjóð fyrir (því þessir fáu írsku
múnkar í Papýli voru engin þjóð, heldur menn sem höfðu
hrakist þángað og bygðu ekki út frá sér); þeir komu að
alveg óbygðu landi, og því segir svo í Landnámu (1. P. 9 c.):
«Ingólfr var frægastr allra landnámsmanna, þvíat hann kom
hér at óbygðu landi». Hafi menn hér bygt áður, þá hlýtur
það að hafa verið áundan enni nú verandi jarðaröld, og
leifar af mannaverkum hefðu án efa fundizt frá þeirri tíð,
ef til væri, en vér þekkjum ekkert slíkt. Vér álítum þess
vegna, að Thule Pytheasar sé ekki Island, og að enginn
hafi komið híngað í manna minaum fyrr en forfeður vorir.
ísland er kallað Thule í seinni skáldskap, og merkir það að
það er láugt úti í reginhafi (ultima Thule kemur fyrir hjá
Seneca). Ekki vita menn þýðíngu né ættleiðíngu orðs þessa.
*) Vera má að orð Saxonis „obsoletæ admodum habitationis
tellus“ lúti og að þessu: að Saxo heíir haldið Island Thule og
að þar hafi verið bygð fyrir vora landnárastíð. Hann heíir án
efa hlotið að þekkja Pytheas, eða þá Adam af Bremen; hann
kallar Islendínga „Tylenses“, og því liefir hann þekt nafnið
Thule. Vivien St. Martin (1873) álítur Island = Thule, án
nokkurrar ástæðu.