Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1894, Blaðsíða 19

19
suðvestan við túnið á Leiðvelli sjer á einstakan hraunstein, rajög
niðursokkinn, og er sagt að þingheyendur hafi haldið leiki á þeim
stað og fært steininn þangað til aflrauna. Fagur leikvöllur gat
lika verið 1 hvylftinni sjálfri framan við innstu búðaröðina.
Bærinn Leiðvöllur er stuttum stekkjarvegi austur frá þing-
staðnura; þar er fagurt land og óblásið enn. En síðan Land-áin
þornaði 1783 hefir sandrokið færzt þar nær, svo að óttast má,
að eyðilegging vofi yfir. Er það mjög sorglegt, og nauðsyn að
sporna við, ef unnt væri.
II. Hildishaugur.
Hildishaugur heitir enn, svo sem stekkjarvegi fyrir austan
Kirkjubæjarklaustur hið forna. Þar er landið nú blásið og hann
er sjálfur ekki annað en dálitill einstakur klettur, sem stendur
upp úr sandinum, og er utan um hann lítill ávali af lausagrjóti,
sem mulizt hefir úr honum, — efni hans er smásprungið stuðla-
berg. Nú á dögum mundi því engum detta í hug að kalla þetta
haug, ef sögnin um það hefði ekki fylgt frá fyrri tíð. En meðan
þar var óblásíð, hefir hann verið hulinn jarðvegi og myndað ein-
stakan strítuhól. Má það vel satt vera, að Hildir fornmaður
hafi verið jarðaður i honum, því þar nálægt hefir hann dáið.
En fornmenn notuðu oft náttúrlega hóla fyrir hauga. Svo er t.
d. um haugana við Haugavað (nú Barnanesvað) skammt frá Trað-
arholti (Lndn. V. 10.), að það eru náttúrlegir hraunbalar; en þar
fann þó Sigurður Vigfússon leifar fornmannanna, sem ofan á
þeim voru heygðir (sbr. Árbók fornl. fjel. 1882, bls. 47—59). Það
er líka eftirtektavert við Hildishaug, að hjá honum liggja stuðla-
bergsdrangar, af öðru »bergi brotnir* en í hólnum er sjálfum,
og eru því þangað fluttir af mönnum. Þrir þeirra eru miklu
stærstir og liggja sinn veg við klettinn hver, eins og þeir hefðu
oltið ofan af honum. Stæði það heima, ef Hildir hefði verið jarð-
aður í toppi hólsins. Sagt er líka, að fyrir nokkru hafi þar fund-
izt eitthvað smávegis af fornmenjum, og mun forngripasafnið
hafa fengið þær(?). Afgamla beinflís fann jeg i sandinum þar
hjá klettinum; en nú var þar ekki aðrar fornmenjar að finna.
III. „Kirkjugólfið”.
Skammt fyrir sunnan Hildishaug stendur sljett klöpp upp úr
sandinum og þó ekki hærri en svo, að sljett er út af henni. Hún
3*