Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1904, Blaðsíða 8

8
Þorgeirshróf án efa hafa verið, þó ekki sæist aðrar menjar en þetta. Það
er landslagið, sem ótvirætt bendir á þenna eina stað, og kemur það vel
heim við söguna.
7. Grímsdalui*.
Svo segir Landnáma, (II. 3.). »Gríss ok Grímur hétu leysingjar
Skallagríms. Þeim gaf hann lönd uppi við fjöll: Grísi Grisartungu en
Grími Grímsdal«. Grísartunga er enn bygð, og stendur bærinn suðaust-
an í móti í blíð þeirri, er verður fyrir norðan Gljúfurá, þar, sem hún
kemur fram úr fjallinu. Liggur sú hlíð síðan til norðurs. Gagnvart
henni að austan gengur fram hár múli, er bærinn Múlakot stendur undir.
Þar inn á milli gengur dalur mikill og grösugur. Það er Grímsdalur.
Þar heíir nú lengi ekki bygð verið. — Ásahaft, nokkuð breitt, liggur yfir-
um dalinn að framanverðu; kemur áin, sem eftir dalnum rennur, gegnum
það fram úr gljúfri og rennur í Gljúfurá gaguvart Þinghól. Fyrir innan
ásahaftið lækkar dalurinn, er þar allvíður og sýnist byggilegur. Þar er þó
eigi rúst að sjá. Svo beygist dalurinn til norðurs. Þar eru í honum
fagrar sléttur. Vestantil á þeim kemur lækur úr fjallinu og eru talsverðar
rústir á austurbakka hans við fjalhð. Mest eru það seljarústir, en ekki
hægt að greina neina bæjarrúst, forna né nýja. En það er ekki að marka.
Þær geta verið horfnar fyrir selja- og kvíjatóftum, sem þar eru. Og
sagt er, að á þessum stað hafi bær verið nokkuð seint á öldutn, og heitið
Ketilsstaðir. Þaðan beygist dalurinn aftur til norðausturs og er enn langur.
Nokkuð langt innfrá kemur lækur fram úr glúfragili í vesturfjallinu. Það
heitir Arnarhólsgil. Liklega er það kent við grjóthæð á fjallsbrúninni.
Þó heitir þar eigi Arnarhóll nú. Á austurbakka lækjarins er forn rúst, eigi
alllítil, sem vel má sjá að er bæjarrúst, skift i þrjár tóftir með miðgöflum.
Þó hefir henni verið spilt, einkum suðurhlutanum, — hún snýr frá norðri
til suðurs, — með því að taka úr henni grjót í stekk, sem á seinni tím-
um hefir verið bygður við austurhlið hennar. Lækurinn, sem á sinn upp-
runa-farveg fyrir vestan hana, hefir á seinni tímum brotið sér nýjan far-
veg austanmegin hennar. Austanmegin við þann farveg er rúst eftir bæ
frá seinni öldum. Sá bær hefir að likindum lagst í evði um sama leyti
og Ketilsstaðir, ef til vill af því, að lækurinn gróf sig gegnum túnið.
Sennilega hefir hér verið bærinn Gríms; fornmönnum þótti gott að búa
til fjalla, þar sem kjarnbezt var, þrátt fyrir vetrarriki. Og þó hér væri
afskekt og eigi viðsýnt, hefir þó verið allfagurt á sumrum..
Hróbjargardalur heitir viðlendur og grösugur dalur fyrir norðan
Grímsdal. Þar er mjótt íjall á nfilli. Frá þeim dal er eigi langt til Langa-
vatnsdals. Eigi veit eg önnur örnefni er kend eru við »Hróbjörgu«
(Hróðbjörgu), en þennan dal og bæinn Hróbjargarstaði i Hítardal. Þar eð