Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1904, Blaðsíða 1

Rannsókn
í Þverárþingi suniarið 1903.
Eftir
Brynjúlf Jönsson.
Einar sál. Guðnason á Hofstöðum í Stafholtstungum hafði skömmu
fyrir dauða sinn skrifað stjórn Fornleifafélagsins og bent á nokkra sögu-
staði í Stafholtstungunum og víðar, sem vafaspursmál gæti verið um og
þörf væri á að félagið léti rannsaka. Það talaðist því svo til, að eg skyldi
skoða þessa staði í sumar (1903), ásamt nokkrum öðrum, er eg hafði áð-
ur í huga, þar á meðal að búa til uppdrætti af þingstöðunum. Mun eg
nú skýra frá árangri rannsókna minna, og athuga hvern sögustað fyrir sig.
1. Þingnessþingstaður.
Svo segir Islendingabók (5. k.): »En þeir voru sóttir í þingi því
es vas í Borgarfirþi, í þeim staþ es siþan callat Þingnes«. Og Hænsa-
Þórissaga segir (13. k.): »0k er vorar safna þeir at sér mönnum, ok
fara suðr til Borgarfjarðar ok koma í Norðtungu ok stefna Arngrími til
þings í Þingnes ok Hænsa-Þóri«. Sigurður sál. Vigfússon rannsakaði
Þingnessþingstað 1884 og sá þar margar búðatóftir. En auðséð þótti hon-
um, að þær væri frá mjög fornri tið og að eigi hefði þingstaður haldist
þar lengi fram eftir öldum. Hefir hann án efa rétt í því. Það kann að
sýnast undarlegt í fljótu bragði, að í einu og sama þingi, Þverárþingi, eru
nefndir 2 fornir þingstaðir, Þingnes og Þinghóll, auk aðalþingstaðarins við
Þverá. En þetta verður skiljanlegt, þegar þess er gætt, að fram til 965
voru þinghöld frjáls, og völdu höiðingjar þingstaði þar, er þeim kom á-
samt um við þá, er að þeirri þingsókn vildu hverfa Meðan svo stóð,
hafa Borgfirðingar, þeir er eigi hurfu að Kjalarnessþingi, haft sinn þing-
1