Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1904, Blaðsíða 24

24
al. hærra en hlóðin og nokkuð til hliðar frá fieim, fanst allstórt stykki af
snjóhvítu efni, og lítið eitt af tréleifum undir. Yar þetta hvíta efni mjúkt,
er það fanst og þvalt sem feiti. En er það hafði legið um hríð undir
beru lofti, harðnaði það og molnaði þá alt í sundur. Lítur helzt út fyrir
að það hafi verið smjörhnöllungur, og legið á hyllu. En þá virðist sem
sama húsið hafi verið notað bæði fyrir eldhús og búr. Þá er búið var
að taka hlóðin burtu, varð fyrir flatur steinn, svo stór að byggingarmenn
gátu lítt bifað hann. Létu þeir hann kyrran og settu hlöðuvegginn of-
an á hann.
Þetta er tekið eftir lýsingu þeirra, sem við voru staddir.
fír. }.
Ogmnndarbrík.
A dögum Ogmundar biskups Pálssonar brann dómkirkjan í Skálholti
í annað sinn niður til kaldra kola; það var á þingmaríumessu, 2. júlí 1526.
Jón Egilsson skýrir í Biskupa-annálum sínum frá brunanum og hversu
biskupi varð um er honum var sögð harmsaga sú, að hann hné þrisvar í
ómegin. Segir Jón að skrúða og bókum hafi orðið bjargað og »tvær
konur hafi borið skrinið (þ. e. Þorláksskrín biskups helga) með öllum um-
búnaði, en aðrar tvær pá hina stóru bríkina«L
Sigurður Vigfússon fornfræðingur gat um þessa brík í grein sinni
um gullkaleikinn í Skálholti og segir þar meðal annars: »En hvað orðið
hefir af »brikinni miklu«, sem hér (þ. e. í Esp. Arb.) er nefnd, verðr eigi
sagt með vissu; ... . í Skálholti er hún ekki nú, því þar er nú alls engin
altaristafla í kirkjunni, og engar leifar af slíkri töflu finnast þar, það ég
til veit«1 2.
Dr, Kristian Kálund segir í Islands lýsingu sinni á þessa leið:
»Mikið af markverðustu munum kirkjunnar (nefnil. i Skálholti) var selt á
opinberu uppboði 1802; fræg altaristafla úr katólskum sið, svokölluð »Ög-
mundarbrík« lá í mörg ár á Eyrarbakka, þangað til leifarnar afhennivoru
sendar til Kaupmannahafnar 1819«3.
1) Safu til sögu íslands I, bls. 64—65, sbr. Esp. Árb. III, bls. 84 og
Hist. Eccl II, bls. 527.
2) Arb. hins ísl. fornleifafól. 1887, bls. 40—41.
3) P. E. Kristian Kaluud, Bidrag til en hist.-topograi'isk Beskrivelse