Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1904, Blaðsíða 13

af því hefir verið. — Landn. telur landnám þessara bræðra ofan frá
Sleggjulæk »et nyrðra ofan til Rauðalækjar, en et syðra ofan til Hörð-
hóla«. Hörðhólar halda enn nafninu, og eru þeir suður undir Hvitá
skamt frá Langholtsvaði. En örnefnið Rauðilækur er týnt. En eigi er
samt um Rauðalæk að villast. Það er ekki til nema einn lækur, sem um
geti verið að ræða: það er mýralækur sá, er grefur sig út í Þverá fvrir
norðan Kaðalsstaði. Hann er nú kallaður Landbrot. Svo er að sjá, sem
klettaveggurinn bak við bæinn Síðumúlaveggi hafi skift landnámi þeirra
bræðra milli þeirra að endilöngu. Hörðhólar eru nokkurskonar framhald
af honum. Rauðilækur hefir eftir stefnu sinni verið hliðartakmark norð-
anmegin (tnilli ísrauðarstaða og GunnlaUgsstaða), en ekki eudatakmark
(milli ísrauðarstaða og Kaðalsstaða), nema svo eigi að skilja, að landnámið
hafi að norðanverðu eigi náð lengra vestur en á móts við útfall Rauða-
lækjar. Þá hafi landnám Kaðals tekið við.
Grundin, sem rúst ísleifsstaða er á, nær miklu Iengra inn með ánni,
alt að landamerkjum Sleggjulækjar og Asbjarnarstaða. Við innri enda
hennar skagar fram dálitill ás; og er grasbrekka sunnan í honum. Þar er
bæjarrúst undir brekkunni. Heldur hún enn nafni og heitir Oddsstaðir.
Lögun laennar er forn: 3 tóftir, hver af enda annarar frá suðlægu austri
norðurhalt til vesturs. Vestasta tóftin er opin í vesturendann, eins og
þar hafi verið þil. Hún er nál. 3 fðm. löng. Dyr eru á gafli hennar
inn i miðtóftina. Hún er 2x/2 fðm. löng. Úr henni eru óglöggar dyr
inn í austustu tóftina, sem þó sýnist líka hafa dyr á suðurhlið við
miðgaflinn. Hún er um 3 fðm. löng. Breiddin er alstaðar jöfn: nál. 2%
fðm. Mælt er út á veggi. Snsmma mun býli þetta hafa lagst í eyði;
enda er þess hvergi getið.
12. örnólfsstaðir.
Svo segir í Lndn. (II. 2.): »Örnólfr hét maður, er nam Örnólfs-
dal ok Kjarradal fyrir norðan (á) upp til Hvitbjarga. Ketill blundr keypti
land at Örnólfi, alt fyrir norðan Klif, ok bjó i Örnólfsdal. Örnólfr gerði
þá bú upp í Kjarradal, þar er nú heita Örnólfsstaðir. Fyrir ofan Klif
heitir Kjarradalr«. .... Örnefnin Klif og Hvítbjörg eru nú íýnd. En
Hnitbjörg heita nú hamragljúfur nokkur við ána inn i dalnum, og er það
án efa sama nafn og Hvítbjörg, hvort sem »Hvítbjörg« er misritun eða
Hnítbjörg er afbökun. Hvítbjörg kynni að hafa nafnið af því, að grjótið
er þar líparítkent og því dálítið ljóst; en hvítt er það þó ekki. Klif er
líklega sandbrekka ein skamt frá gljúfrinu. Liggur gatan þar upp, þá er
inn í Kjarradal er farið. Hann tekur við fyrir innan gljúfrið. Þangað
inn heitir Örnólfsdalur. Þar k«llar Landn. »fyrir norðan Klif«, en réttara
þætti mér: »fyrir neðan Klif«. Litlu er Kjarradalur samt hálendari en