Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Page 128

120
ur á Dröngum á Hornströndum, og honum fannst betra að taka það
fram, hvaða »Þorgestr« það var, sem Eiríkur Ijeði setstokka. Hins veg-
ar hefir hann ekki verið það ættfróður, að hann lagfærði tvær villur,
sem virðast hafa verið í því handriti af sögu Eiríks, er hann hafði
fyrir sjer, nefnilega þær, að móðir Leifs Eiríkssonar var sögð heita Pór-
hildur og vera dóttir Jörundar Atlasonar, — en hjet Þjóðhildur og var
dóttir Jörundar Úlfssonar, föðurbróður Jörundar Atlasonar. En þetta
sýnir, að sama muni sagan, sú er ritari Ólafssögu hafði fyrir sjer og
nefndi eða vitnaði til sem sögu Eiríks, og sú, er skrifuð var í Hauks-
bók um 1331, (ef til vill eftir sama handriti og ritari Ólafssögu hafði
fyrir sjer), því að sömu villurnar eru þar. Virðist af þessu sjálfsagt að
kalla þessa sögu enn sama nafni og hún hefir verið nefnd upphaflega:
Saga Eiríks rauða (Eiríks-saga eða Eiríks saga rauða), og það því frem-
ur þar sem það nafn (»Saga Eireks rauða«) er haft á henni í Skálholts-
bók (nr. 557, 4to, í Árnasafni), hinu eina skinnhandriti, sem til er af
henni, öðru en Hauksbók, og sem er talið ekki yngra en frá 15. öld.
Annars er þess að geta, sem raunar er fullkunnugt, að þessi (2.)
kapítuli í sögu Eiríks, sem ritari Ólafssögu hefir notað sjer í hana, er
blátt áfram skrifaður upp úr Landnámabók (Sturlubók, 89. kap., sbr.
Hauksbók, 77. kap., í útgáfunni frá 1900), nærri því alveg ósoðinn, ef
svo mætti segja, ekki einu sinni hirt um að gera nokkra grein fyrir
þeim Haukdælingum og öðrum mönnum, sem Eiríkur átti í höggi við
og að eins eru nafngreindir; þess ekki einu sinni látið getið um háska-
legasta og síðasta fjandmanninn, Þorgest, að hann var Þorgestur á
Breiðabólstað á Skógarströnd, sonur annars aðal-landnámsmannsins þar,
Steins mjöksiglanda Vígbjóðssonar, tengdasonur Þórðar gellis og fað-
ir Steins lögsögumanns.
Sá, sem skrifaði upphafið af sögu Eiríks í Hauksbók, skrifaði ekki
neitt nafn á henni eða fyrirsögn, þar sem hún hófst, heldur skyldi
eftir eyðu til þess. Haukur lögmaður skrifaði yfirskriftina í þessa eyðu
á eftir með rauðu bleki, líklega um leið og hann skrifaði 8. og 9. kap,
sögunnar eða öllu heldur, er hann skrifaði niðurlag hennar, 13. og 14.
kap., en þessi rauða yfirskrift hefir fyrir löngu orðið ólæsileg að mestu.
Hún virðist hafa verið í 3 línum, og er hin síðasta þeirra, nær öll,
læsileg enn: »(fra þvi?) er þeir fvndv vinland eð goða ok (markland?)
ok hellvland.« Framan-við þessa síðustu setning í fyrirsögn Hauks
skrifaði Árni Magnússon, er hann fjekk bókina, það sem eðlilegast var
í samræmi við söguna: »Her hefr upp Sögu þeirra Þorfinnz Karls-
efnis oc Snorra Þorbrandzsonar.« En óvíst þykir, að Árni hafi skrifað
þetta af því, að hann hafi sjeð með vissu, að þannig hefði þetta ver-