Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1940, Page 134

126
Þess er skylt að geta, að þessi ritgjörð Björns M. Ólsens var
ekki birt neins staðar af honum sjálfum, heldur að honum látnum.
Er saga Eríks var gefin út í Isl. fornr. IV. b., var af ásettu ráði
gengið fram hjá því, að ræða þessa kenning um, að til hefði verið
»eldri Eiríks saga rauða.« Var leitazt við að hafa formálann sem stytztan
og lausan við ýmislegt, sem eðlilegra þótti að rita heldur urri alveg
sjerstakar tímaritsgreinir, ef til vildi, enda hefði ekki farið vel á því í
formálanum, að taka þar fyrir og dæma um ýmsar þær skoðanir, sem
fram hafa verið settar í þeim fjölda af bókum og ritgerðum, er birtar
hafa verið um þessa sögu.
Að sönnu eru ýms orð og ummæli í ritgerð drs. Björns Þórðar-
sonar í Skírni, sem ástæða kann að þykja til, að gerðar sjeu athuga-
semdir við í þessu sambandi, en þessi grein er orðin helzt ti( langt
mál um lítinn hlut. Að eins fá ein atriði skal þó bent á hjer.
Dr. Björn getur þess, að Gustav Storm hafi litið svo á í ritgerð
sinni um Vínlandsferðirnar1), að Eiríkssaga sú, sem ritari Ólafssögu
hefði haft fyrir sjer og átt við, væri enn fullkomlega varðveitt (»fuldt
bevaret«), en slegið af þeirri fullyrðingu í formálanum fyrir útgáfu sinni
af sögunni (1891), þar sem hann kemst að þeirri niðurstöðu, að sá,
er setti saman Ólafssögu, hafi haft fyrir sjer nokkru fullkomnari »Re-
daktion* af Eiríkssögu en þá, sem er í Hauksbók og Skálholtsbók.
Það mun nú ekki öldungis víst, að skilja eigi orð Storms í for-
málanum svo, að hann hafi viljað slá með þeim nokkuð af því, er
hann hafði sagt í ritgjörðinni. í henni virðist hann hafa átt við það
eitt, að »saga Eiríks,« sem ritari Ólafssögu tók upp lítinn útdrátt úr
sem þátt í sögu þá, er hann setti saman, væri enn til meira en að
því leyti, hún væri til öll, heil. En í formálanum virðist hann hafa átt
við það að eins, að sú gerð (af þessari heilu Eiríkssögu, sem enn er
til), er ritari Ólafssögu hafi haft fyrir sjer, hafi verið lítið eitt fyllri, en
eigi að síður væri Eiríkssaga »fuldt bevaret« í skinnhandritunum tveim,
þ. e. það vantaði ekki í hana svo, að eigi mætti kalla hana lengur
vera til heila. Storm gerir nokkra grein fyrir orðum sínum í formálan-
um, svo að sjá má, hvað hann á við, er hann telur, að ritari Ólafs-
sögu hafi haft fyrir sjer nokkru fyllri gerð af Eiríkssögu en vjer þekkj-
um. Hann bendir á, að ritari Ólafssögu hafi í útdrætti sínum í 220. kap.
(af 2. kap. Eiríkssögu), nokkur orð um Leif, vegna þess, er sagt skyldi
frá honum síðar, e. fr. viðbót um nafnið á jöklinum Bláserk og að
síðustu athugasemd varðandi tímatal. Þó er ekki víst, að skilja beri
orð Storms svo, að hann bendi á þetta þrent sem vitni um, að ritari
!) Aarb. f. n. Oldkh. 1887.