Fylkir - 01.01.1922, Qupperneq 4

4
tnann, á Rússlandi 34 kr.'á mann. — Útgjöldin í keisaraveldum Evrópu
voru þá, engu þyngri en í lýðyeldi Frakklands, né eins þung.
Gjaldþrot Þýzkalands og rfersailles-friðurinn. Þýzka ríkismarkið, sem
fyrir heimsófriðinn gilti 90 aura, gildir nú ekki alveg þrjá aura. Aðeins
einn milliard ríkismarka gulls eftir í ríkishirzlunni s.l. september, en seðl-
ar með 80 milliard marka nafnverði í umferð.
Seðlar hins uppleysta Austurrikis eru enn verðminni. ■
Orsökin til þessa ógurlega verðfalls er sú, að Frakkar hafa neytt Þjóð-
verja til að greiða alt það Jé, sem friðarþingið í Versaiile, sumarið 1919-
dæmdi Þjóðverja til að greiða i skaðabætur fyrir það tjón, sem sigurveg-
ararnir, Frakkar, Bretar o. s. frv., höfðu beðið af heimsófriðnum, sem sania
ráðstefna dæmdi Vilhjálm II., Þýzkalandskeisara, sekan um að hafa sett a
stað, me<5 árás sinni á Belgíu. Upphæðin, sem Þjóðverjar eru skyldaðir ti.
að greiða, nemur 100 milliörðum rlkismarka í gulli eða 90 milliörðurn
króna, auk þess allar þyzkar nýlendur í Asíu, ýms lönd á Þýzkalandb
nærri allan herflotann, allan verzlunarflotann, feiknin öll af kvikfénað',
ógrynni af vopnum o. fl. Auk þess taka Bandamenn 15% af öllum uj:,
fluttum vörum frá Þýzkalandi, þar til öll skuldin er goldin. PeningarnU
greiðist í tilteknum upphæðum í gullli á 40 árum, frá 1919. Samsvara
þessi upphæð 2500 kr. á hvern þjóðverja, sem nú telja alls, aðeins
milliónir manns. — Fulltrúar Bandaþjóða Evrópu sitja nú á ráðstefnu ^
Washington D. C., til þess að ræða um vandamál heimsins. Vilja Breta
láta lækka skaðabótagjöld Þjóðverja, en Frakkar þverneita að slaka nok ‘
uð til. ítalir vilja láta strika Út allar skuldakröfur. Bandamenn vilja >a
fækka herskipum, en Bretar taka þvi fálega. - Óvíst hver áranguriu
verður af ráðstefnu þessari m •
Tildrögin til heimsófriðarins eru nú farin að verða mönnum Ij°3
Jafnvel Bandaþjóðirnar eru farnar að sjá, að hann var ekki Vilhjálm' ^
né herbúnaði Þjóðverja einum né einkanlega að kénna. Tildrögin til na
voru mörg; svo sem þjóðahatur, kynbálkarígur, verzlunar- og iðnaðarsa
kepni, landafíkn og landnámsgræðgi, en ekki sízt ofvöxtur borga, ew
stórborganna, sem höfðu dregið til sín rúmlega helming alþýðu og
að öreigalýð og lögleysingja á aðra hönd, en óhóf og ríkisskuldir á n' ^
Ofan á þetta bættust æsingar og undirróður gjöreyðenda og aðals-ieu
og ódáðir speilvirkja og fanta, sem vildu alia konunga dauða og hug
að græða á stríðinu. mg
Kosinaður heimsójriðarins hefur verið margvíslega metinn, enda
örðugt að segja, með nokkurri vissu, hve mikið hann hefir kostað aljs.
af fregnum þeim og skýrslum, sem birtust á meðan hann stóð yfir’inIlS
ráða, að viðhald hersveitanna, sem töldu fyrsta árið um 15 milliónir m
annað árið um 20 milliónir manns og-3. og 4. árið 25—30 milliónir nia^
að viðhald allra herjanna á vígvellinum, þau 4 ár og 100 daga,