Lögrétta - 01.01.1934, Blaðsíða 15

29
LÖGRJETTA
30
vetrarflóðunum. Á vorin verður að stunda
sauðburðinn, þvo ullina og taka af fjenu.
Hjer er ullin þvegin á kindinni og ekki
klipt af fyr en hún er orðin þur. I júlí og
ágústmánuði stendur heyskapurinn yfir og
vinna að honum bæði konur, karlar og börn.
Að honum loknumi fara eyjabúar í kaup-
ferðir til meginlandsins, þeir fara með af-
urðirnar, mestmegnis kjöt, osta og selskinn,
en draga aftur að sjer birgðir til vetrarins.
Á veturna er aðalstarfinn skepnuhirðing.
Þar sem um litlar eyjar er að ræða, sem
hafa aðeins eitt býli og einn bónda, eru þær
eign hans, þ. e. a. s. bóndinn er þa einn eig-
andi eyjarinnar. En þar sem eyjarnar eru
stærri og bændurnir eru fleiri eiga þeir
ekki einir nerna húsin sín og lóðina undir
þeim, alt hitt er sameignarlana. Fjenaður-
inn gengur sameiginlega á beitilandið, en
hinsvegar eru takmörk sett fyrir því, hvað
hver bóndi má hafa margar skepnur. Slægj-
unum er árlega hlutað niður; er það gert
rjett fyrir sláttubyrj un, því fyr verður ekki
sjeð hvernig grassprettan verður. Þessi nið-
urjöfnun hlutar slægjunum þannig niður,
að enginn bóndi verði útundan, heldur fái
allir jafngott slægjuland og hlutfallslega
eftir gripaeign hvers eins. Þessi slægju-
skifting er rjettlát en afar erfið og vanda-
söm, því landið sprettur misjafnlega vel,
sumir blettirnir eru betur sprotnir en aðrir.
Því sagði líka einn eyjabóndi, að það mætti
senda alla frægustu lögfræðinga Berlínar-
borgar til eyjanna að skifta niður slægjun-
um, það væri alt gersamlega. þýðingarlaust.
Fyrsta daginn fengju þeir höfuðverk af
heilabrotum, annan daginn botnuðu þeir
ekki í neinu og þriðja daginn yrðu þeir
brjálaðir. Hjer er í raun og veru um alda-
gamla jafnaðarstefnu að ræða, hún hefur
aldrei vakið óánægju eða sundurþykkju,
enda er hún mikilsverður þáttur í lífsvið-
leitni eyjaskeggja. Sjórinn hefði annars
mulið niður land sumra einstaklinganna,
þeirra er næst sjónum bjuggu, á meðan að
aðrir sátu eftir á stóreignum1 og höfðu yfir
miklu meira landi að ráða en þeir þurftu.
I útliti er eyjabúinn að mörgu leyti nor-
rænn, hann er langhöfði, ljóshærður og blá-
eygur. Svipurinn er einbeittur og djarfleg-
ur. Þeir eldast fljótt vegna of mikils líkam-
legs strits, en ellin gerir marga þeirra svip-
mikla og giæsilega. Þeir eru meðalmenn á
hæð, fremur grannir, en samt styrklegir út-
lits, og það er eitthvað, annaðhvort í svip
þeirra eða vexti, sem gefur manni hugboð
um óvenjulegt úthald og þrautseigju. Á
yfirborðinu er eyjabúinn lífmikill, glaðvær
og gamansamur, en undir niðri er hann dul-
ur, alvörugefinn, hugsandi, trúhneigður og
hefur vel vit á peningum, án þess þó að vera
nískur eða ágjarn. Seinn til vináttu, en
vinafastur og trygglyndur; stoltur og næm-
ur fyrir öllu er sært gæti stolt hans. Tvö
tungumál eru ríkjandi á eyjunum: frís-
neska, sem er náskyld hollensku og platt-
þýska, sem er ríkjandi alþýðumállýska á
N orðvestur-Þýskalandi.
Á þessum einkennilega orustuvelli milli
lífs og dauða og sem oft og einatt er lítið
annað en einn óslitinn blóðugur valur, heyja
ennþá nokkur þúsund íbúar lífsbaráttu sína
gegn dauðanum — gegn sænum. Þeir vita
að hætturnar vofa yfir á hverju einasta
augnabliki, þeir vita af dauðanum í hverri
öldu og hverju óveðurskýi, en þeim mun
meir elska þeir lífið og þessi fögru einstæðu
heimkynni sín. Þeir elska óendanlega feg-
urð og fjölbreytni hafsins, þeirra versta
óvinar, þeir elska eyjarnar í litskrúði sum-
arblómanna, þeir elska hina spöku fugla-
mergð, sem svífur allan liðlangan daginn
yfir höfðum þeirra og þeir elska hið óbrotna
og látlausa en vingjarnlega og ástríka heim-
ilislíf, þar sem hver bóndi er konungur,
konan drotning og bömin prinsar og prins-
essur. Og hvergi þar sem jeg hef farið,
hef jeg orðið var jafn almennrar og eld-
heitrar átthagaástar, sem einmitt þar. Þess-
vegna yrkja þeir þannig til eyjarinnar
sinnar:
„Unga barn í úthafsvöggu,*)
eyja þar sem brimið gnýr,
einmana í heljarheimi,
heim! til þín mín löngun flýr.
Brjóst þitt engir skógar skreyta,
*) Kvæðið er snúið úr þýsku af þorsteini
Jónssyni skáldi.