Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1883, Qupperneq 32

32
um bæði úti í hafi og við land, og það fer ekki hjá
því, að bæði straumar og vindar þeyti þeim fram og
aptur um höfin, til lands og frá. Ef að vér höfum
það hugfast, að þetta er aðalæti síldarinnar, þá er
það skiljanlegt, að síldin hlýtur að haga ferðum sín-
um að miklu leiti eptir því, hvernig ætið fleygist
fram og aptur, og það er fullyrt, að sjaldan rnuni svo
vera stórir flekkir af æti þessu, að ekki sé síld þar
nærri. Hvalir, selir, hákarl, háfur, þorskur og upsi
o. fl. reka síldina saman í stórar torfur, en hún gjörir
þá aptur hið sama við krabbaflærnar og rekur þær
saman í stóra flekki til þess að matast á þeim. þar
sem eg hér segi, að ýmisleg stærri dýr reki síldina
saman i stórar torfur, þá má samt eigi gleyma því,
að síldin hefir mikla félagsást til að bera, og að það
er eðli hennar að halda hóp. Frá upphafi æfi sinnar
heldur hún sig í hnapp saman, og það er mjög sjald-
an, að menn finna eina síld sér. Hún er fjörug og
kvik, stygg mjög, hrekkur fljótt við og dreifist, en
fer fljótt aptur í sama stað, og leitar þá í hóp sinn.
Jegar fer að koma fram á sumar, er opt mikið æti
nálægt landi, og það er allajafna, að síld leitar eptir
því, enda er þetta meðfram grundvöllur fyrir sumar-
síldarveiði Norðmanna. þeir telja æti þetta þrens
konar, rauðátu, gulátu, og púðurátu eða svartátu.
Ber til þessara heita sumpart litur dýranna lifandi eða
á sauri síldarinnar. þannig dregur gulátan nafn af
lit á saurindum síldarinnar, er hún tekur sér til fæðu
gagnsæjar krabbaflær, ýmsa smáorma eða liðdýr
(Annelider). Svartátan þar á móti sést ofansjávar,
einkum þegar rigningasamt er, og er ungviði ýmsra
kufunga. Boech telur rauðátuna almennasta með öll-
um ströndum Noregs og þó mest í fjarðamynnum;
minna innfjarðar og í rúmsjó eptir því sem dýpkar.
Hann tók átu þessa upp í háfi og fann að það voru