Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Blaðsíða 5

157
helzt fram á æxlunarfærunum; en dýrið getur verið
hraust og heilbrigt að öðru leyti. Miklar breyting-
ar i Hfsskilyrðum hafa, eins og fyr var sagt, ill á-
hrif á timgun dýra og jurta; en litlar breytingar
geta stundum verið mjög gagnlegar; þess vegna
gera bændur og garðyrkjumenn í útlöndum dálitlar
tilbreytingar með ræktaðar jurtir, bæði hvað jarðveg
og annað snertir, og er það opt til mikilla bóta.
Lögmálin fyrir tímguninni eru þessu alveg samhliða:
æxlun milli óskyldra einstaklinga eða afbrigða af
sömu tegund getur haft beztu áhrif á afkvæmið, en
æxlun milli tegunda hefir aptur optast ill áhrif.
Grundvallarorsakirnar til þessa samræmis er þó ekki
enn þá auðið að finna.
Blómin á sumum plöntum koma fyrir i tveim
eða þremur myndum ; blóm þessi eru að eins
breytileg í því, er snertir æxlunarfærin ; ein blóm-
myndin hefir langan stýl og stutta duptþræði, en hin
myndin af sömu tegund stuttan stýl og langa dupt-
X>ræb\'(dimorphismtis). Stundum kemur sama tegundin
fram í 3 myndum (trimorphismus), sem á sama hátt
eru mismunandi hvað duptþræði snertir og stýla;
þar eru tvenns konar duptberar í hverju blómi.
pessi liffæri standa í svo réttu hlutfalli hvort til
annars, að helmingurinn af duptþráðunum i tveim
blómmyndunum er jafnhátt eins og arið i þriðju
myndinni. Nú hefir Darwin sýnt, að fullkomin
æxlun getur ekki átt sér stað nema dupt komi á
arið úr þeim duptberum annars blómsins, sem eru
á sömu hæð ; ef duptberar og ávaxtablöð mismun-
andi há æxlast saman, verður engin tímgun úr því,
eða afkvæmið verður lélegt, og ef það vex upp,
verður það ófrjósamt fetta er þvi mjög svipað
æxlun mismunandi tegunda, sem fram leiða ótrjóa
bastarða ; Darwin gjörði margar tilraunir til þess