Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1889, Side 9

161
upp aptur hvað eptir annað á sama stað. Mjög
viða eru stórar sprungur í jarðarskorpunni, og hafa
jarðlögin þá mjög opt gengið stórum á misvíxl, svo
önnur rönd sprungunnar hefir jafnvel verið mörg
þúsund fetum hærri en hin; en þó hefir vatn og
lopt opt jafnað allt saman, svo hvergi sjást merki
sprungnanna á yfirborðinu, þó nákvæmlega sé leit-
að, nema ef jarðfræðingur skoðar jarðlögin og ber
þau saman. Jarðlög úr vatnagrjóti (sedimenterberg-
tegundir) eru víða íjarskalega þykk. Darwin sá í
Andesfjöllum jarðlög úr núnu grjóti (conglomerat),
sem voru 10,000 fet á þykkt; þ ) þess konar jarð-
lög nú reyndar geti myndazt á styttri tíma en smá-
gjör leirlög, þá þarf þó ógurlegan tíma til slíkra
myndana. Steingjörvingar finnast eingöngu í þeim
jarðlögum, sem mynduð eru af vatni, og er þess-
um jarðlögum, eins og kunnugt er í jarðfræðinni,
skipt niður í ýms tímabil. Eptir inælingum Ramsay’s
eru jarðlög þessi á Bretlandi 72,584 fet á þykkt;
fornaldarlögin eru 57,154 fet, miðaldarlögin 13,190,
lög hins nýja tíma 2,240 fet; allar steingjörvinga-
myndanir á Englandi eru þá rúmar 3 mílur á þykkt.
Nokkurn tíma hefir vatnið þurft til þess að mynda
slík jarðlög. fó eru sum afþessum jarðlögum enn
þáþykkri annarsstaðar. „Hugsi maður um tímann,
sem gengið hefir til jarðmyndunarinnar“, segir Dar-
win, „þá hefir það Hk áhrif á hugann, eins og ef
maður reynir að gera sér grein fyrir lengd eilífð-
arinnar“. J>ó nær saga jarðarinnar, eins og hverj-
um gefur að skilja, um endanlegan tíma. Croll
hefir borið saman árburð nokkurra fljóta og vatna-
svið þeirra, og sýnt, að þau mundu á 6 miljónum
ára lækka vatnasvið sitt um 1000 fet. Fæstir geta
gert sér hugmynd um, hvað miljón ára er mikil
Tímarit hins íslenzka Bókmenntafjelags. X. 11