Eimreiðin - 01.09.1896, Page 57

217
an. Svo standa húsin flest öll, alveg fast fram við götuna, svo að eigi
er unnt að prýða neitt fyrir framan þau. og þar sem einhver viðleitni
er með blóma- og trjáplöntun, er það aptan við húsið, innilukt af há-
Um garði, svo að bærinn hefur enga prýði af. Göturnar sjálfar hafa
töluvert batnað, orðnar sljettari og greiðfærari, en rennurnar eru enn
ótækar, svo að ef verulegur hitastraumur álpaðist hingað einhvern tíma,
skil jeg ekki annað en að fólk hryndi niður unnvörpum; vatn vantar í
þær hvervetna og halla í miðjum bænum.
Atkvæðamesta breytingin, sem hjer verður fyrir augum, er jarð-
ræktin umhverfis bæinn. Eptir islenzkum ræktunar-mælikvarða hafa stór
flærni verið unnin hjer uppi i urðinni, og gerð að fallegum túnum, og
allt af verið að bæta við. Afarmiklu verki hefur verið til þessa varið,
Og menn gera sjer von urn, að ágóðinn muni verða vel viðunanlegur. Sjálf-
sagt stendur það í einhverju sambandi við þessa jarðrækt, að öllum ber
saman um, að vinnusemi hafi mjög aukizt i bænum. Menn standa ekki
lengur og snópa í búðunum yfir engu, eins og áður var svo títt.
En virðingin fyrir vinnunni finnst mjer ekki hafa vaxið að sama
skapi. Það er bæði illt og broslegt að sjá, hve rnjög sumt fólk virðist
fyrirverða sig hjartanlega fyrir að láta menn sjá sig vinna, einkum sjálf-
sagt kvennfólk. Eitt hús þekki jeg, þar sem eru þrjár vinnukonur.
Ofurlítill túnblettur er við húsið, og á þeim bletti er brunnur. .En kaupa
verður vatnskerlingu til að bera vatnið úr þessum brunni inn í húsið,
því engin stúlka má láta sjá sig ganga með vatnsfötu frarn með húsinu.
Og það er von, að svona fari, þegar enginn þeirra, sem talinn er með
heldri mönnnm, má láta sjá sig gera handarvik af almennum störfum,
án þess mjög sje tekið til þess. Jeg þekki einn af slíkurn mönnum,
sem fór með vatnskönnu út fyrir húsið sitt og sótti vatn í hana í tunnu,
undir vatnspípu á húsinu. Það þótti í meira lagi kynlegur atburður, og
komst út um allan bæ. Hvervetna finnst rnjer jeg verða var við þenn-
an skort á virðingu fyrir líkamlegu starfi. Það þarf ekki annað en að
sjá muninn á því, hvernig heldra fólki og óbreyttu alþýðufólki gengur
að fá sig afgreitt í búðum. Einhver hin stórkostlegasta breyting, sem
jeg get hugsað mjer, að hjer geti komið fyrir í Reykjavík, er sú, að
sá ameríski hugsunarháttur kæmist inn, að ekkert þarft starf sje neinu
prúðmenni ósamboðið. En til þess þyrfti menningin að grípa miklu
lengra inn í hugi manna en hún gerir hjer í höfuðstaðnum.
Þegar út í sveitirnar kemur, verða breytingarnar á vegunum fyrst
fyrir manni. A þeim hafa víst víða orðið mildar umbætur, og tölu-
verður rekspölur er korninn á með brúlagning yfir ár — brýrnar yfir
Ölfusá og Pjórsá náttúrlega langmestu mannvirkin, eqda mjög myndar-
legar. Vitanlega þykir mönnurn vænt urn akvegina, þar sem þeir eru
komnir, sem er nú reyndar mjög óvíða. En vafasamt þykir rnjer, hvort
almenningur manna hefur enn fengið verulega trú á því, að þeir muni
verða til stórkostlegra framfara fyrir landið. Peir eru svo margir, sem
segjast þurfa að eiga fjölda hesta vegna heyskaparins, hvað sem vegun-
um líði, og svo muni sig það minnstu, þó farið sje með þessa hesta i
ferðalögin. Sjálfsagt er nokkuð satt í þessu og hætt við að akbrautirn-
ar komi ekki að fullum notum fyr en búskapurinn er kominn í það horf,
að ræktuð jörð er eingöngu eða mestmegnis notuð til heyskapar. -— Af