Eimreiðin - 01.09.1896, Blaðsíða 60

220
þýðufyrirlestram, er haldnir verða ókeypis eða svo að kalla. Byrjað
verður sunnudaginn 8. des., og svo haldið áfram annanhvorn sunnudag
i vetur að minnsta kosti — ef nokkrir fást til að hlusta á. Undirtekt-
irnar hafa yfir höfuð verið góðar hjá tilvonandi ræðumönnum. En ýmsir
bera kviðboga fyrir, að alþýða manna muni hugsa sig vandlega um áð-
ur en hun fer að sinna sliku. Reynslan sýnir nú bráðum, hve sann-
spáir þeir menn reynast.
Mjer virðist ekki fjarri lagi, að segja hjer eina sögu til dæmis um
þann skilning, sem sumt fólk hjer hefur, ekki að eins á því, sem gert
er almennt, heldur og á því, sem gert er fyrir það sjálft. Sjómönnum er
bannað að slægja fisk í fjörunni. Nýtum mönnum þótti leiðinlegt að láta
fara til ónýtis allan þann góða áburð, sem fiskslorið er, jafnmikill skortur
sem er á áburði hjer i bænum, og jafnmikil eptírspurn sem eptir honum er.
Svo jarðræktarfjelag Reykjavíkur leggur til kassa, sem sjómenn eru beðnir
að láta slorið i. Rennan áburð ætlar fjelagið að borga fullu verði, og and-
virðið á að renna í ekknasjóð fiskimannanna sjálfra. Petta er auglýst ræki-
lega. Til voru þeir fiskimenn, sem skildu þetta og Ijetu slor sitt i kassana.
En hinir rnunu þó hafa verið miklu fleiri framan af — jeg skal ekki full-
yrða, hvernig nú er komið — sem slægðu fisk sinn langt úti á höfn og
vörpuðu slorinu útbvrðis. Peir sögðust »ekki ætla að fara að láta h... .
hann Halldór Friðriksson og hann sjera Þórhall græða á sjerU
THORVALDSENS-FJELAGIÐ. Jeg geng að því visu, að fæsturn
muni vera mikið kunnugt um það fjelag; blöðin gera yfir höfuð svo
lítið að þvi að fræða menn um það, sem gerist hjer á landi, og veldur
það auðvitað rnest, hve smá hjerlend blöð eru. En fjelagið er vel þess
vert að þekkja það.
Pað var stofnað fyrir 20 árum, 1875, þegar myndin af Thorvald-
sen var afhjúpuð á Austurvelli, af eitthvað 30 konum. Meðlimafjöldinn
mun vera álika enn, eitthvað rúmt 30, og karlar hafa allt af verið úti-
lokaðir, enda munu þeir eiga lítið erindi þangað. Aðalstarf þess er að
kenna ungum, fátækum stúlkubörnum, 10 ára gömlum og upp að ferm-
ingu, hinar einföldustu og algengustu hannyrðir, einkum prjón og fata-
saum. Pað liggur í augurn uppi, að slikt er hið mesta þarfaverk, eins
og hjer hagar til. Hjer er aragrúi af heimilum, þar sem enginn kost-
ur er á að læra neitt slíkt. Svo framarlega sem ekki sje rjett nein
hjálp utan að, hljóta stúlkur, er alast upp á slikum heimilum, að verða
meira en fákunnandi til handanna, og af slíku getur staðið hin mesta
hætta. Hugsum oss bláfátæk konuefni hjer á landi, sem ekki kunna
að prjóna sokk nje stinga nokkurt nálspor! Til þess að kenna þessar
nauðsynlegustu og sjálfsögðustu hannyrðir, heldur fjelagið skóla 2-—3
mánuði á vorin, 2 tíma á hverjum virkum degi. Kennt er i 6 deild-
um, og skóla þennan sækja 60—90 stúlkubörn, svo að það leynir sjer
ekki, að menn finna til þarfarinnar á honum og nota hann vel. Fje-
lagskonur eru skyldar til að kenna nokkuð borgunarlaust á skólanum. En
ekki komast þær yfir alla þá vinnu sjálfar, sem ekki er heldur von, og
verða því að kaupa sjer nokkra aðstoð.
Auk þessa hefur fjelagið rnjög opt haft jólatrje með gjöfum fyrir
börn fátæklinga. Einkum eru þá gefin föt, og munu fjelagskonur hafa
saumað mest af þeim fötum á samkomum sinum — þvi að þær sitja við